Gevelbekleding in Oirschot: Regelgeving, Recyclage en Bouwpraktijk

Published by Redactie on augustus 23, 2025 | Category gevelbekleding

Inleiding

In de regio Oirschot zijn diverse aspecten van gevelbekleding en bouwmaterialen van betekenis voor zowel woningbouwprojecten als erfgoedbescherming. De stad maakt deel uit van de regelgevingen van de provincie Noord-Brabant, waaronder de Ruimte-voor-Ruimte-regeling, en is actief in archeologisch onderzoek in het kader van bouwprojecten. Bovendien zijn er specifieke maatregelen opgesteld rond de verwerking en recycling van bouwafval, zoals kunststof gevelelementen en gipsmaterialen.

Dit artikel biedt een overzicht van de relevante regelgeving, praktijk en maatregelen die van toepassing zijn op gevelbekleding in de gemeente Oirschot. Het richt zich op zowel juridische aspecten, zoals bouwbesluitvoorschriften, als praktische kwesties rond recycling en afvalverwerking in de bouwsector. Hiermee wil het artikel een duidelijk beeld geven van de huidige situatie en de mogelijkheden voor projectontwikkelaars, bouwbedrijven en particuliere woningeigenaren die in of rond Oirschot werken.

Regelgeving rond gevelbekleding en versiering

Bouwbesluit 2003 en brandveiligheid

Het Bouwbesluit 2003 stelt eisen aan de brandveiligheid van gevelbekleding en versiering. Artikel 2 van het bouwbesluit bepaalt dat stoffering en versiering vrijgehouden moeten worden van warmtebronnen zoals spots en andere warm wordende apparatuur. De temperatuur ter plaatse van de versiering mag niet hoger zijn dan 90 °C. Bovendien moet tussen vloeroppervlak en versiering een vrije ruimte van minimaal 2,5 meter worden gehouden (1).

Daarnaast moet de versiering in geval van brand niet gemakkelijk ontvlambaar zijn, en er mag geen druppelvorming optreden. In vluchtroutes moeten de gebruikte materialen maximaal 15 seconden navlammen en 60 seconden nagloeien. Bovendien moeten de toegepaste bekleding, stoffering en versiering voldoen aan de brand- en rookklassen zoals gesteld in de afdelingen 2.12 en 2.15 van het Bouwbesluit 2003 (1).

Deze voorwaarden zijn van toepassing op zowel nieuwe woningbouwprojecten als renovaties. Voor projectontwikkelaars is het belangrijk om bij de keuze van gevelmaterialen rekening te houden met deze regelgeving, om veiligheid en toestemming van de gemeente te garanderen.

Ruimte-voor-Ruimte-regeling en woningbouw in het buitengebied

Eerste voorwaarden voor bouwtitels

De Ruimte-voor-Ruimte-regeling is een beleidsinstrument van de provincie Noord-Brabant waarmee de ruimte in het buitengebied beter benut kan worden. Deze regeling maakt het mogelijk om agrarische bebouwing af te breken en in ruil daarvoor een nieuwe woning te bouwen, zolang aan bepaalde voorwaarden is voldaan. Deze voorwaarden zijn:

Beëindiging van een intensieve veehouderij;
Afbreken van minimaal 1.000 m² aan stallen;
Verwijdering van minimaal 3.500 kg fosfaat uit de markt.

Pas bij voldoening aan deze criteria komt een bouwtitel beschikbaar. Dit systeem is bedoeld om de natuurlijke kwaliteit van het buitengebied te behouden en te versterken, terwijl tegelijk ruimte wordt gemaakt voor duurzame woningbouw.

Interimbeleid en ruimtelijke ontwikkeling

Totdat er een definitief beleidsplan is opgesteld – zoals het landschapskwaliteitsplan en Vab-beleid – is er een interimbeleid in werking. Dit interimbeleid is bedoeld om ontwikkelingen met een duidelijke meerwaarde voor de gemeenschap en de natuur te laten doorgaan, zonder te wachten tot het langdurige beleidswerk is afgerond.

In de tussentijd worden projecten onderzocht en beoordeeld op hun bijdrage aan de ruimtelijke kwaliteit en duurzaamheid. Voor woningbouwprojecten in het buitengebied kan het dus belangrijk zijn om bij de gemeente te informeren over de toepassing van het interimbeleid en hoe dit eventueel invloed heeft op het proces.

Archeologisch onderzoek en erfgoed in Oirschot

Vondsten tijdens woningbouwprojecten

In Oirschot zijn meerdere archeologische vondsten gedaan bij woningbouwprojecten. Zo is bij een recent project een schans uit de 15e of 16e eeuw ontdekt. Dit is een verdedigingswerk van aarde, gebruikt door boeren in oorlogstijd om hun vee te beschermen. De schans is een bijzondere vondst die aantoont hoe rijk de regio is aan geschiedenis (2).

Bij een ander woningbouwproject zijn vondsten gedaan in de vorm van een houten constructie en muurwerk, die verder onderzocht moeten worden door een bouwhistoricus. De komende weken is het terrein geschorst voor verdere bouw of gravingen, om de vondsten te blootleggen en te onderzoeken. Het is nog niet duidelijk wat er met de vondsten zal gebeuren, maar het is belangrijk om de geschiedenis van de regio te behouden en te onderzoeken (2).

Waarom archeologisch onderzoek?

Archeologisch onderzoek is verplicht bij woningbouwprojecten om eventuele erfgoedobjecten te detecteren en te beschermen. De reden hiervoor is dat de bouw van nieuwe woningen kan leiden tot de vernietiging van historische sporen. Deze regel is ingevoerd om de geschiedenis van Oirschot en het buitengebied te behouden. Voor projectontwikkelaars betekent dit extra tijd en kosten, maar het is een noodzakelijke maatregel om archeologische vindplaatsen te beschermen.

Bijvoorbeeld, bij een project met 25 woningen werd archeologisch onderzoek uitgevoerd om eventuele historische sporen op te sporen. Het onderzoek is nog in een voorbereidende fase, maar zodra de bouwplannen verder zijn, worden meer details bekendgemaakt via de officiële website van de gemeente (2).

Recycling en afvalbeheer in de bouwsector

Recycling van kunststof gevelelementen

Er zijn specifieke maatregelen opgesteld voor de verwerking van bouwafval, zoals kunststof gevelelementen. Sorteerbedrijven kunnen gebruik maken van het recyclingsysteem van de Stichting Recycling VKG te Zoetermeer voor kunststoffen zoals polypropyleen (PP). Deze kunststoffen komen vaak voor in kitkokers, verfverpakking en snoerband (1).

Daarnaast kunnen transporteurs bouwbedrijven bij de aflevering van bouwmaterialen ook de inname van LDPE en LDPE-folie aanbieden. Deze kunststoffen kunnen worden verwerkt door leden van de Vereniging van Kunststofleidingsystemen (FKS) in Amsterdam. Voor thermoplasten zoals PVC, PE en PP is er een specifieke aanbieding gemaakt voor verwerking (1).

Retoursystemen voor gipsproducten

Ook voor gipsproducten zoals gipsblokken en gipskartonplaten bestaan er retour- en recyclingmaatregelen. De Nederlandse Branchevereniging voor Gips (NBVG) heeft samen met de gipsproducenten een systeem opgezet voor scheiden en schoon afvoeren. Voor steenwol en EPS is het retour- en recyclingproces minder operationeel, vooral vanwege het ontbreken van een goed functionerend retoursysteem (1).

Bij bouwafval kan het ook voorkomen dat een kleine hoeveelheid van dit afval tijdelijk terug genomen wordt naar het werkterrein of bedrijf voor opslag. Dit mag alleen als het bedrijf een omgevingsvergunning heeft en het afval uiteindelijk wordt afgevoerd naar een sorteerbedrijf. De anti-mengclausule geldt hierbij onverkort: EURAL-stoffen moeten gescheiden worden gehouden.

Specifieke gevaren: Asbesthoudende vloerbedekking

Herkenning en toepassing

In de bouwsector is het gebruik van asbest in de periode 1968 tot 1983 gebruikelijk, vooral in vloerbedekkingen. Vinylvloerbedekking met asbest bestond uit een PVC-toplaag en een onderlaag van asbest in viltvorm. Deze vloerbedekking was populair in keukens en op trappen vanwege de hardheid en glans.

Na 1983 is vrijwel geen losgebonden asbest meer toegepast, en sinds 1993 is de toepassing en verkoop van asbest nagenoeg verboden. Asbestvrije cementplaten zijn op de markt gekomen en kunnen herkend worden aan de opdruk "NT" aan de onderzijde van de plaat (1).

Het is belangrijk om asbesthoudende vloerbedekking goed te herkennen, vooral bij renovaties of sloperswerken. Asbesthoudende materialen mogen niet bij de normale bouwafvalstromen worden meegenomen, en vereisen een specifieke afhandeling.

Praktijkgerichte maatregelen voor bouwbedrijven

Verwerking van bouwafval

Voor bouwbedrijven zijn er diverse maatregelen opgesteld om bouwafval efficiënt en duurzaam te verwerken. Het is toegestaan om een geringe hoeveelheid bouwafval tijdelijk mee terug te nemen naar het werkterrein, mits het afval daarna naar een sorteerbedrijf wordt afgevoerd. Deze praktijk is formeel vastgelegd om te sluiten op de huidige praktijk en om de logistiek van afvalbeheer te vergemakkelijken (1).

Bij de keuze van een sorteerbedrijf is het belangrijk om te controleren of het bedrijf bevoegd is om het afval te verwerken. Dit houdt in dat het sorteerbedrijf over een omgevingsvergunning moet beschikken en in staat moet zijn om het afval volgens de geldende milieuwetten te verwerken.

Conclusie

Gevelbekleding in Oirschot valt onder een complexe combinatie van juridische regelgeving, erfgoedbescherming en duurzame bouwpraktijk. De Ruimte-voor-Ruimte-regeling biedt een juridisch kader voor woningbouw in het buitengebied, terwijl het Bouwbesluit 2003 eisen stelt aan brandveiligheid en materialen. Bovendien speelt archeologisch onderzoek een rol bij woningbouwprojecten, omdat Oirschot een rijke geschiedenis heeft. Recycling en afvalbeheer zijn ook essentieel in de bouwsector, met specifieke systemen voor kunststoffen, gipsproducten en asbesthoudende materialen.

Voor projectontwikkelaars, bouwbedrijven en particuliere woningeigenaren is het belangrijk om deze regelgeving en praktijken goed te begrijpen, om aan de eisen van de gemeente en de sector te voldoen. In de toekomst zal het landschapskwaliteitsplan en het Vab-beleid meer richting geven aan de ruimtelijke ontwikkeling in Oirschot, waarbij zowel woningbouw als erfgoedbescherming centraal zullen staan.

Bronnen

oirschot