Houten gevelbekleding: afmetingen, profielen en toepassingen

Published by Redactie on augustus 23, 2025 | Category gevelbekleding

Houten gevelbekleding is een populaire keuze voor zowel woningen als commerciële gebouwen, vanwege de natuurlijke esthetiek, duurzaamheid en flexibiliteit in toepassing. Het is essentieel om de juiste afmetingen, profielen en houtsoorten te kiezen om een functionele en esthetische gevel te creëren. In dit artikel bespreken we de meest voorkomende afmetingen van houten gevelbekleding, de beschikbare profielen, de keuze van houtsoort en de toepassingen in de praktijk, steeds met verwijzing naar betrouwbare bronnen.

Afmetingen van houten gevelbekleding

De afmetingen van houten gevelbekleding zijn sterk afhankelijk van het ontwerp, het houtprofiel en de functie van de gevel. In de praktijk zijn er standaardafmetingen, maar ook maatwerk is mogelijk. De volgende afmetingen komen frequent voor:

1. Standaardafmetingen

In het gevelbekledingsassortiment van verschillende leveranciers zoals HIB Gevels, Veteka en Oldenboom zijn standaardafmetingen beschikbaar die geschikt zijn voor de meeste toepassingen.

66 x 142 mm is een veelvoorkomende afmeting voor lamellen, zoals gebruikt in het voorbeeld van Accoya houten vingerlasverbindingen.
75 x 150 mm is een standaardafmeting van het ruwe hout dat wordt gebruikt voor profielbewerking.
20-30 mm dikte is gebruikelijk voor open gevelsysteems, zoals channelsiding of shiplap.
120-150 mm dikte voor gesloten gevelsystemen of overlapping profielen zoals rabat of zweeds rabat.

De lengte van de latten kan variëren, afhankelijk van de projecteerde afmetingen van de gevel, maar typische lengtes zijn 2500 mm, 3000 mm of 4000 mm.

2. Maatwerkafmetingen

Bij HIB Gevels, Veteka en Oldenboom is het mogelijk om gevelbekleding op maat te laten maken. Dit betreft zowel de lengte als de breedte van de latten. Dit is vooral relevant bij complexe of unieke gevelontwerpen. Bijvoorbeeld bij FalcOnWood worden de planken vijf keer gesorteerd en op maat bewerkt, wat leidt tot een hoge mate van kwaliteit en precisie.

Houtprofielen en hun kenmerken

De keuze van het houtprofiel speelt een grote rol in het uiterlijk van de gevel, de ventilatie en het onderhoud. Hieronder worden de bekendste profielen beschreven, inclusief hun kenmerken en toepassingen.

1. Channelsiding

Kenmerken: Channelsiding bestaat uit latten met een groef in het midden en een schuine rand, waardoor er een lichte overlapping ontstaat.
Toepassing: Ideaal voor open gevelsystemen, waarbij een klassieke, rustige uitstraling gewenst is.
Voordelen: Goede ventilatie, eenvoudig te reinigen, geschikt voor zowel horizontale als verticale montage.

2. Shiplap

Kenmerken: Shiplap bestaat uit latten met een schuine rand aan de zijkant, waardoor ze eenvoudig naast elkaar worden geplaatst.
Toepassing: Vaak gebruikt in modern-landelijke of industriële stijlen.
Voordelen: Eenvoudige montage, goede waterafstoting, geschikt voor zowel binnen- als buitenruimtes.

3. Zweeds rabat

Kenmerken: De latten overlappen elkaar volledig aan één kant, wat een dichtere uitstraling geeft.
Toepassing: Vaak gebruikt in landelijke of rustige stijlen.
Voordelen: Goede weersbestendigheid, minder onderhoud nodig dan open systemen.

4. Rabatdelen

Kenmerken: Deze latten overlappen elkaar gedeeltelijk, wat een subtielere overlapping geeft dan bij Zweeds rabat.
Toepassing: Passen goed bij traditionele of semi-modern stijlen.
Voordelen: Goed compromis tussen open en gesloten gevelsystemen.

5. Rhombus profiel

Kenmerken: Dit profiel heeft een rombische vorm, wat een moderne, abstracte uitstraling geeft.
Toepassing: Vaak gebruikt in architectonisch uitgesproken gebouwen.
Voordelen: Uniek uiterlijk, geschikt voor zowel horizontale als verticale montage.

6. Blokprofiel

Kenmerken: De latten worden horizontaal geplaatst met een kleine overlapping.
Toepassing: Vaak gebruikt in rustige, traditionele stijlen.
Voordelen: Goede weersbestendigheid, eenvoudig te reinigen.

7. Board en batten

Kenmerken: Grote latten (board) worden bevestigd met smalle stripjes (batten).
Toepassing: Vaak gebruikt in industriële of shabby-chic stijlen.
Voordelen: Uniek uiterlijk, veelzijdig in toepassing.

Houtsoorten en hun eigenschappen

De keuze van de houtsoort bepaalt niet alleen het uiterlijk, maar ook de duurzaamheid en het onderhoud van de gevelbekleding. De volgende houtsoorten worden vaak gebruikt:

1. Accoya

Kenmerken: Accoya is een duurzaam hout dat gemaakt is uit zachte houtsoorten zoals douglas, die via een chemische modificatie extra weersbestendig worden gemaakt.
Toepassing: Vaak gebruikt in commerciële en architectonische projecten, zoals het Airfield bezoekerscentrum in Ierland.
Voordelen: Uitzonderlijke duurzaamheid, weinig onderhoud nodig, geschikt voor zowel binnen- als buitenruimtes.

2. Lunawood ThermoWood

Kenmerken: Thermisch gemodificeerd hout, zonder chemische toevoegingen.
Toepassing: Vaak gebruikt in duurzame bouwprojecten.
Voordelen: Milieuvriendelijk, weersbestendig, natuurlijke kleur en texturen behouden.

3. Fraké

Kenmerken: Fraké is een hardhoutsoort die thermisch gemodificeerd kan worden voor extra duurzaamheid.
Toepassing: Vaak gebruikt in gevelbekleding in combinatie met een coating of kleur.
Voordelen: Sterk, weersbestendig, geschikt voor open gevelsystemen.

4. Vuren en grenen

Kenmerken: Deze naaldhoutsoorten worden vaak gebruikt in thermisch gemodificeerde vormen.
Toepassing: Geschikt voor commerciële en woningbouwprojecten.
Voordelen: Duurzaam, milieuvriendelijk, beschikbaar in standaard en maatwerkafmetingen.

5. Hardhouten soorten

Kenmerken: Hardhouten zoals eik, beuk of hêtre zijn bekend om hun hardheid en duurzaamheid.
Toepassing: Vaak gebruikt in luxe of architectonische projecten.
Voordelen: Uitzonderlijke duurzaamheid, unieke kleur en texturen, goed geschikt voor open gevelsystemen.

Bevestiging en montage van houten gevelbekleding

Het correcte bevestigen van houten gevelbekleding is essentieel voor de duurzaamheid en het uiterlijk van de gevel. Hans Klanker benadrukt in zijn praktijkgerichte inzichten dat drie aspecten cruciaal zijn bij de bevestiging:

1. Regelwerk

Omschrijving: Het regelwerk bestaat uit latten of regels waarop de gevelbekleding wordt bevestigd.
Aandachtspunt: De afstand tussen de regels moet voldoen aan de afmeting van de gevelbekleding. Bijvoorbeeld bij een gevelbekleding van 142 mm breed is een afstand van 142 mm tussen de regels een logische keuze.
Voordelen: Een goed regelwerk zorgt voor een stevige onderbouw en helpt bij de ventilatie en waterafstoting.

2. Bevestigingsmiddelen

Omschrijving: Nagels, schroeven of andere bevestigingsmiddelen worden gebruikt om de gevelbekleding op de regelwerklatten te bevestigen.
Aandachtspunt: Het gebruik van roestvrij staal is aan te raden om corrosie te voorkomen.
Voordelen: Roestvrije bevestigingen zorgen voor een langere levensduur en een beter uiterlijk.

3. Afstand tussen de geveldelen

Omschrijving: De afstand tussen de gevelplanken bepaalt of het een open of gesloten gevelsysteem is.
Aandachtspunt: Bij een open gevelsysteem kan de voegafstand enkele centimeters zijn. Bij een gesloten gevel zijn de latten dicht op elkaar of overlappen ze elkaar.
Voordelen: Een open gevelsysteem zorgt voor extra ventilatie en een rustige uitstraling.

Toepassingen en projectcases

1. Accoya gevelbekleding

Accoya is een houtsoort die vaak wordt gebruikt in architectonisch uitgesproken projecten. In Dublin, Ierland, werd Accoya gebruikt voor de gevelbekleding van het Airfield bezoekerscentrum. Dit project werd bekroond met diverse prijzen, waaronder de RIAI-awards en de Ecocem Green Building of the Year.

Kenmerken van het project: - Accoya is gebruikt voor gevelbekleding, zonwering en deuren. - Het hout is gekozen vanwege zijn duurzaamheid en weersbestendigheid. - Het resultaat is een gevel die zowel functioneel als esthetisch is.

2. Commerciële toepassing bij B&M

Bij het Ashby retailpark in het VK volgde B&M Home Stores het voorbeeld van Marks and Spencer en gebruikte Accoya houten vingergesmede latten voor hun gevel. Dit toont aan dat Accoya ook geschikt is voor budgetprojecten, waarbij het uiterlijk en de duurzaamheid niet worden in de weg gestaan door kosten.

3. Gevelproject bij Oldenboom

Oldenboom levert gevelproducten in diverse houtsoorten, inclusief thermisch gemodificeerde houtsoorten. In hun projecten wordt vaak gebruikgemaakt van Lunawood ThermoWood, FSC-gecertificeerd hout dat extra duurzaam is. Deze houtsoort is geschikt voor zowel binnen- als buitenruimtes.

Kenmerken van het project: - Thermisch gemodificeerde houtsoorten worden gebruikt voor gevelbekleding. - De gevelbekleding kan worden voorzien van coating of kleur. - Er is veel flexibiliteit in profiel, afmeting en kleur.

4. FalcOnWood garantie en kwaliteit

FalcOnWood biedt garantie tot wel 25 jaar op hun gevelbekleding, wat aantoont dat het bedrijf vertrouwen heeft in de kwaliteit van hun producten. De gevelbekleding wordt vijf keer gesorteerd en inspecteerd, waarna de planken met drie lagen duurzame verf worden afgewerkt.

Kenmerken van het product: - Uitzonderlijke kwaliteit. - Duurzame verf en coating. - Maatwerk is mogelijk in kleur, model en afmeting.

Conclusie

Houten gevelbekleding is een veelzijdige en duurzame keuze die geschikt is voor zowel woningen als commerciële gebouwen. De afmetingen, profielen en houtsoorten bepalen het uiterlijk en de functionele eigenschappen van de gevel. Standaardafmetingen zoals 66 x 142 mm of 75 x 150 mm zijn vaak beschikbaar, maar maatwerk is ook mogelijk. Bekende houtprofielen zoals channelsiding, shiplap en Zweeds rabat voldoen aan diverse esthetische en functionele eisen.

De keuze van de houtsoort is essentieel voor de duurzaamheid en het onderhoud. Accoya, Lunawood ThermoWood, en thermisch gemodificeerde hardhouten soorten zoals fraké zijn populaire keuzes. De bevestiging en montage van de gevelbekleding moet zorgvuldig worden uitgevoerd om het beste resultaat te behalen.

In praktijkprojecten zoals het Airfield bezoekerscentrum in Ierland en het B&M Home Stores project in het VK is houten gevelbekleding niet alleen esthetisch, maar ook functioneel en duurzaam bewezen. Met de juiste afmetingen, profielen en houtsoorten kan ieder project een uniek en duurzaam uiterlijk krijgen.