Uitleg over het juiste latwerk bij gevelbekleding: opbouw, materialen en aanbevelingen

Published by Redactie on augustus 23, 2025 | Category gevelbekleding

Inleiding

Gevelbekleding is een essentieel onderdeel van de uitstraling en duurzaamheid van een gebouw. Het draagt bij aan het esthetische aspect, maar speelt ook een cruciale rol in de ventilatie, het voorkomen van vochtproblemen en de bescherming van de onderliggende constructie. Het latwerk achter gevelbekleding speelt daarbij een centrale rol. Het zorgt voor stevigheid, ondersteuning en een goed functionerende luchtcirculatie. Het kiezen van het juiste latwerk en de juiste opbouw is echter niet eenvoudig en vereist kennis van de onderliggende principes.

In deze artikel wordt een overzicht gegeven van de technische aspecten van het latwerk bij gevelbekleding, met aandacht voor horizontale en verticale opstelling, materialen, ventilatie, afwatering, garantieaspecten en aanbevelingen voor installatie. Alles is gebaseerd op informatie uit betrouwbare bronnen, zoals technische documentatie, bouwbedrijven en hulpgerichte websites.

Opbouw van het latwerk bij gevelbekleding

Horizontale versus verticale opstelling

Het opstellen van het latwerk moet altijd haaks staan op de richting van de gevelbekleding. Dit betekent dat bij horizontale gevelbekleding verticale latten worden gebruikt, en bij verticale gevelbekleding horizontale latten. Deze opbouw zorgt ervoor dat de gevelbekledingsplanken op elk contactpunt stevig kunnen worden bevestigd.

Bij verticale gevelbekleding is het echter nog belangrijk om ook een tweede laag latten te plaatsen. Deze tweede laag moet weer haaks staan op de eerste, waardoor er een luchtruimte ontstaat waarin de ventilatie kan plaatsvinden. Dit is nodig om ervoor te zorgen dat vocht en regenwater snel kunnen afstromen en het hout niet blijft nat. Dit principe is beschreven in technische documentatie van onder andere Buildwise en Gadero.

Voorbeeld: verticale gevelbekleding

Bij verticale gevelbekleding wordt eerst een laag verticale latten geplaatst. Daarop volgt een tweede laag van horizontale latten, waardoor er een luchtruimte ontstaat. De gevelbekledingsplanken worden daarna op de horizontale latten bevestigd. Deze opbouw zorgt ervoor dat de lucht achter de gevelbekleding vrij kan circuleren en voorkomt dat het hout blijft nat.

Een dergelijke constructie is nodig om te voldoen aan de eisen van ventilatie en afwatering. Bij verticale gevelbekleding is het gebruik van alleen horizontaal latwerk achter de gevel niet voldoende om de ventilatie te waarborgen. Dit is duidelijk uitgelegd in de technische FAQ van Buildwise.

Materialen voor latwerk

Het kiezen van de juiste materialen voor het latwerk is essentieel voor de duurzaamheid en het functioneren van de gevelbekleding. Er zijn verschillende typen materialen beschikbaar, waaronder hout, houtcomposiet en zink. Elke optie heeft zijn eigen voordelen en nadelen.

Hout

Hout is een veelgebruikt materiaal voor latwerk. Het is lichtgewicht, makkelijk te verwerken en biedt goede stevigheid. Er zijn verschillende soorten hout beschikbaar, zoals Siberisch lariks, dennenhout, grenenhout en vuren. Deze soorten houden verschillende eigenschappen en prijsniveaus.

Siberisch lariks is bijvoorbeeld een populair keuze voor gevelbekleding. Het is gunstiger geprijsd dan thermisch ayous of thermo grenen, maar vereist wel wat meer werkzaamheden. Het hout moet voldoende speling krijgen zodat het kan "werken". Bij het kiezen van hout voor het latwerk is het belangrijk om rekening te houden met de vochtgevoeligheid en de vereisten voor ventilatie.

Houtcomposiet

Houtcomposietmateriaal is een alternatief voor traditioneel hout. Het biedt voordelen zoals weinig onderhoud, verhoogde weerstand tegen vocht en insecten, en een lange levensduur. Houtcomposiet is vaak bestand tegen verkleuring en is ideaal voor gebruik in regio's met hoge vochtige lucht.

Een voorbeeld van een houtcomposietproduct is de Fiberdeck WEO-60 gevelbekleding. Dit product is waterdicht en beschikt over een garantie van 20 jaar op vochtbestendigheid en verkleuring. Het is ontworpen voor snelle en eenvoudige installatie en biedt een optiek van open latwerk.

Zink

Zink is een ander materiaal dat vaak wordt gebruikt voor latwerk, vooral bij het opbouwen van een gevelbekleding met overlappingsprofielen. Zink is bekend om zijn duurzaamheid, lichtgewicht en weersbestendigheid. Het wordt vaak gebruikt in combinatie met overlappingsprofielen om een luchtruimte te creëren.

Overlappingsprofielen zijn korte, hellende stroken die horizontaal worden geplaatst en dienen als ondersteuning voor gevelbekleding. Het zinkprofiel VMZINC is beschikbaar in verschillende diepten en oppervlakteaspecten. De technische specificaties van VMZINC zijn duidelijk omschreven en worden vaak gebruikt in combinatie met houten latwerk.

Ventilatie en afwatering

Ventilatie en afwatering zijn essentiële factoren bij de opbouw van gevelbekleding. Een goed ontworpen latwerk zorgt ervoor dat er voldoende luchtcirculatie is achter de gevelbekleding, waardoor vocht en regenwater snel kunnen afstromen. Dit voorkomt schimmelvorming en vermindert de levensduur van het hout.

Bij verticale gevelbekleding is het belangrijk om zowel verticale als horizontale latten te gebruiken, zoals uitgelegd in de technische documentatie van Gadero. De lucht wil verticaal bewegen, dus de latwerkstructuur moet zorgen voor een luchtruimte waarin deze beweging kan plaatsvinden.

Bij horizontale gevelbekleding is het gebruik van verticale latten voldoende om ventilatie te waarborgen. De horizontale gevelbekleding kan direct op de latten worden bevestigd, zonder dat er een tweede laag nodig is.

Aanbevelingen voor installatie

Bij de installatie van het latwerk zijn er een aantal aanbevelingen die worden gedaan om de duurzaamheid en de functionering van de gevelbekleding te waarborgen.

Afstand tussen latten

De afstand tussen de latten moet zorgvuldig worden gekozen, afhankelijk van de soort gevelbekleding en het gebruikte materiaal. Bij houten gevelbekleding is het belangrijk om rekening te houden met de "werking" van het hout. Hout kan namelijk uitzetten en krimpen onder invloed van vocht en temperatuurveranderingen. Dit betekent dat er voldoende speling moet zijn tussen de latten om deze bewegingen te kunnen opvangen.

Bij gevelbekleding van houtcomposiet is minder speling nodig, omdat dit materiaal minder gevoelig is voor vocht en temperatuurveranderingen.

Bevestigingsmethoden

Er zijn verschillende bevestigingsmethoden voor het latwerk, afhankelijk van het gebruikte materiaal. Bij hout wordt vaak gebruikgemaakt van schroeven of nagels, terwijl bij houtcomposiet en zink vaak onzichtbare bevestigingen worden gebruikt. Deze methoden zorgen voor een nette afwerking en voorkomen dat er visuele storingen ontstaan.

Bij open gevelbekleding is het aan te raden om zwart UV-werend gevelfolie op de achterwand te monteren. Dit voorkomt vochtinfiltratie en zorgt voor een waterdichte afsluiting. Het gebruik van facade tape om nietjes en schroefgaten af te plakken is ook aan te raden.

Aanvullende materialen

Naast het latwerk zelf zijn er ook een aantal aanvullende materialen die kunnen worden gebruikt om de functionering van de gevelbekleding te verbeteren. Deze omvatten dampdoorlatende folie, overlappingsprofielen en wind- of zonwering.

Dampdoorlatende folie zorgt ervoor dat er voldoende ventilatie is achter de gevelbekleding en voorkomt dat er vocht opbouwt. Overlappingsprofielen worden gebruikt om de gevelbekleding horizontaal te ondersteunen en zorgen voor een nette afwerking. Wind- of zonwering kan worden toegepast om de gevel te beschermen tegen extreme weersomstandigheden.

Veiligheid en brandveiligheid

De brandveiligheid van gevelbekleding is sinds juni 2022 een belangrijk aspect dat moet worden meegenomen in de opbouw. De wetgeving rond brandbescherming van gevels bij lage, middelhoge en hoge gebouwen is aangepast, zoals beschreven in het KB van 23 juni 2022.

Bij het kiezen van het latwerk en de gevelbekleding is het belangrijk om rekening te houden met de brandklasse van de materialen. Houtcomposiet en zink zijn beide bekend om hun goede brandveiligheid. Het is aan te raden om bij hoge gebouwen speciale brandveilige oplossingen te gebruiken, zoals zinkprofielen of houtcomposietmateriaal met een hoge brandklasse.

Technische diensten van bouwbedrijven en gevelconstructeurs kunnen worden ingeschakeld om een brandveilige oplossing te vinden voor het gevelbekledingssysteem. Deze oplossingen moeten voldoen aan de huidige wetgeving en worden vaak afgestemd op de specifieke kenmerken van het gebouw.

Aanbevelingen voor onderhoud

Nadat het latwerk en de gevelbekleding zijn geïnstalleerd, is onderhoud essentieel om de duurzaamheid en het functioneren van het systeem te waarborgen. Hier zijn enkele aanbevelingen voor onderhoud:

Controle op vocht en schimmel

Het is belangrijk om regelmatig te controleren of er vocht of schimmel aanwezig is achter de gevelbekleding. Dit kan worden gedaan door het gevelbekledingssysteem visueel te inspecteren en eventueel met een vochttester te controleren. Bij aanwijzingen van vocht of schimmel dient het systeem zorgvuldig te worden schoongemaakt en eventueel te worden hersteld.

Reiniging van de gevelbekleding

Gevelbekleding moet regelmatig worden geventileerd en schoongemaakt om het uitzicht en de functionering te behouden. Houtcomposiet en zink zijn relatief makkelijk schoon te maken, terwijl hout gevelbekleding extra onderhoud vereist. Het gebruik van een zachte borstel en water is vaak voldoende om vuil te verwijderen.

Controle op bevestigingen en afwatering

Het is aan te raden om regelmatig te controleren of alle bevestigingen nog stevig zitten en of de afwatering nog goed functioneert. Bij veranderingen in de structuur of bij tekens van slijtage dient het systeem zorgvuldig te worden gecontroleerd en eventueel te worden hersteld.

Kostenevaluatie en garantie

Het kiezen van het juiste latwerk en gevelbekleding heeft ook invloed op de kosten en garantie van het systeem. Hier is een overzicht van de voordelen en nadelen van verschillende materialen:

Materiaal	Voordelen	Nadelen	Gemiddelde kosten (per m²)	Garantie
Hout	Natuurlijke esthetiek, goede stevigheid	Hoog onderhoud, gevoelig voor vocht	€10–€30	5–10 jaar
Houtcomposiet	Weinig onderhoud, verhoogde weerstand tegen vocht	Duurder dan hout	€20–€50	10–20 jaar
Zink	Duurzaam, lichtgewicht, weersbestendig	Duurder dan houtcomposiet	€30–€60	10–20 jaar

De garantievariatie tussen de materialen is significant. Houtcomposiet en zink bieden in de regel langere garantieperiodes dan hout. Deze garanties zijn vaak gericht op verkleuring, vochtbestendigheid en insectenbestendigheid.

Conclusie

Het juiste latwerk bij gevelbekleding is essentieel voor de duurzaamheid, ventilatie, afwatering en esthetiek van een gebouw. Het kiezen van het juiste materiaal en de juiste opbouw is cruciaal voor het functioneren van het systeem. Hout, houtcomposiet en zink zijn allemaal goede opties, maar hebben elk hun eigen voordelen en nadelen. Het is aan te raden om rekening te houden met factoren zoals ventilatie, afwatering, brandveiligheid en onderhoud bij het kiezen van het latwerk en de gevelbekleding. Door het latwerk correct te installeren en regelmatig te onderhouden, kan de levensduur van de gevelbekleding worden verlengd en het functioneren worden gewaarborgd.

Bronnen

latwerk