Befestiging van natuursteen gevelbekleding: Technieken, systemen en aandachtspunten

Natuursteen gevelbekleding is een populaire keuze voor zowel woningen als commerciële gebouwen vanwege haar duurzaamheid, esthetisch aantrekkelijkheid en weersbestendigheid. Echter, de correcte bevestiging van natuursteen is van uitzonderlijk grote betekenis voor de stabiliteit, energie-efficiëntie, duurzaamheid en uiterlijk van de gevel. In dit artikel worden de meest gebruikte bevestigingstechnieken, systemen en aandachtspunten besproken, op basis van praktische toepassingen en technische documentatie.

Het doel is om een feitelijk onderbouwde en technisch gedetailleerde gids te bieden voor eigenaren, bouwprofessionals en DIY-enthousiastelingen die overwegen om natuursteen te gebruiken als gevelbekleding. De informatie is gebaseerd op betrouwbare bronnen uit het bouw- en renovatiegebied, waaronder leveranciers en toepassingsvoorbeelden uit de praktijk.

Uitvoeringsmethoden voor natuursteen gevelbekleding

De manier waarop natuursteen op een gevel wordt bevestigd, hangt af van een aantal factoren zoals het formaat, het gewicht van de stukken, de hoogte van de gevel, de locatie (bijvoorbeeld binnen of buiten de stad, aan de kust of in een binnenlandse omgeving), en de esthetische eisen. De drie meest voorkomende bevestigingsmethoden zijn:

1. Mechanische bevestiging
2. Verlijming
3. Versterkte winkelhaken

Deze methoden worden hier nader toegelicht, inclusief hun toepassingsgebieden en voordelen.

1. Mechanische bevestiging

Mechanische bevestiging is de meest gebruikte methode voor het bevestigen van zware of grote natuursteenplaten. Bij deze methode wordt gebruikgemaakt van ophangsystemen of draagankers die de platen op hun plek houden, meestal via een onderliggende draagconstructie. Het systeem biedt een hoge stabiliteit en is geschikt voor platen van groter formaat en gewicht.

Bevestigingsmiddelen zoals roestvast stalen winkelhaken, draagankers en verankeringssystemen (zoals Stonefix) zijn essentieel bij mechanische bevestiging. Deze systemen zijn ontworpen om thermische bruggen te verminderen en zorgen voor een efficiënte uitvoering. Daarnaast is het mogelijk om de bevestigingsmiddelen zo te kiezen dat ze minimaal zichtbaar zijn, waardoor de esthetiek van de gevel behouden blijft.

Voorbeelden van mechanische bevestigingssystemen zijn:

• Façalu: een complete onderstructuur in aluminium met L- of T-profielen op regelbare winkelhaken.
• Stonefix: verankeringssystemen in massief roestvast staal, geschikt voor zowel horizontale als verticale voegen.
• Etanco’s systemen: inclusief draagprofielen, schroeven en afdichtingsproducten, die thermische isolatie en onderbreking mogelijk maken.

2. Verlijming

Verlijming is een eenvoudige en esthetisch aantrekkelijke methode voor het bevestigen van natuursteenplaten. Hierbij worden de platen direct met een verlijmingssysteem op de gevel bevestigd, vaak zonder onderliggende draagconstructie. De methode is geschikt voor lichte en kleine platen, zoals 120 x 60 cm, en is bij uitstek geschikt voor binnen- en buitengevels die minder blootstaan aan extreme weersinvloeden.

Voor verlijming zijn verlijmingsproducten van kritisch belang. Deze producten moeten niet alleen de gewichtsbelasting kunnen dragen, maar ook luchtdichtheid en thermische isolatie waarborgen. Verlijming biedt de voordelen van een snelle en kostenefficiënte uitvoering, maar vereist extra aandacht voor ventilatie en vochtbestrijding, vooral in natte of zeegebieden.

3. Versterkte winkelhaken

Versterkte winkelhaken worden vaak gebruikt voor de bevestiging van natuursteenplaten die lichter zijn, maar toch een bepaalde mate van ondersteuning nodig hebben. Deze methode maakt gebruik van regelbare winkelhaken die zowel horizontaal als verticaal kunnen worden afgesteld. Ze zijn geschikt voor platen die niet volledig met verlijming kunnen worden geplaatst, maar ook niet zo zwaar zijn dat een volledige onderconstructie nodig is.

Het gebruik van versterkte winkelhaken zoals die van Etanco of HALFEN is een betrouwbare manier om de stabiliteit van de gevel te waarborgen. Deze systemen zijn vaak voorzien van thermische isolatie en afdichtingsmaterialen om energieverlies en vochtproblemen te voorkomen.

Aandachtspunten bij bevestiging van natuursteen gevelbekleding

De bevestiging van natuursteen gevelbekleding vereist aandacht voor een aantal technische en praktische aspecten. Hieronder worden enkele belangrijke aandachtspunten besproken.

1. Gewicht en formaat van de stenen

Het gewicht en de afmetingen van de natuursteenplaten bepalen grootendeels welke bevestigingsmethode het meest geschikt is. Zware en grote platen vereisen bijvoorbeeld een mechanische bevestiging met een stevige onderconstructie. Kleinere en lichtere platen kunnen vaak voldoende worden verlijmd.

Voorbeeld: Panelen met een 1-op-2-verhouding (bijvoorbeeld 120 x 60 cm) zijn een populaire keuze omdat ze zowel esthetisch als praktisch aantrekkelijk zijn. Bovendien kunnen ze met behulp van verlijming of versterkte winkelhaken snel en efficiënt worden geplaatst.

2. Locatie en weersinvloeden

De locatie van het gebouw heeft invloed op de keuze van de bevestigingsmethode. Woningen aan de kust ondergaan bijvoorbeeld meer wind en zoutbelasting, wat extra sterktewaarden vereist voor de gevelbekleding. Ook is het belangrijk om de ventilatie van de gevel te waarborgen, vooral bij verlijming, om problemen met vocht en schimmel te voorkomen.

Voorbeeld: In zeegebieden wordt vaak gekozen voor mechanische bevestiging met roestvast staal (RVS) om corrosie te voorkomen. Ook worden speciale afdichtingsmaterialen zoals EPDM of PVC-stroken gebruikt om de luchtdichtheid te waarborgen.

3. Esthetiek en afwerking

Esthetiek speelt een grote rol bij de keuze en uitvoering van natuursteen gevelbekleding. Het mengen van lichte en donkere platen kan het uiterlijk van de gevel verbeteren. Ook is het belangrijk om goed afgewerkte hoeken te gebruiken. Dit kan bereikt worden door platen onder een hoek van 45° te verzaagd, zodat de afschuiningen of gebroken kantjes (“chanfreinen”) netjes tegen elkaar worden geplaatst.

4. Thermische isolatie en onderbreking

Thermische isolatie en onderbreking zijn belangrijke factoren bij de bevestiging van natuursteen gevelbekleding. Het gebruik van thermisch isolerende materialen helpt om energieverlies te voorkomen en comfort in het gebouw te verbeteren.

Technieken voor thermische isolatie:

• Isolatieklemmen en isolatiepluggen: Worden gebruikt om luchtlagen te creëren of te vergroten.
• Thermische onderbrekingen: Systemen zoals THERMOSTOP zorgen voor een thermische barrière tussen de gevelplaten en de onderliggende structuur.
• Luchtspouwen: Bij mechanische bevestiging worden luchtspouwen gecreëerd om de ventilatie te verbeteren en vochtproblemen te voorkomen.

Voorbeeld: Het Etanco-systeem bevat een reeks van onderdelen die thermische isolatie en onderbreking mogelijk maken. Dit is vooral geschikt voor moderne woningen waar duurzaamheid en energiebesparing belangrijk zijn.

Keuze van het juiste bevestigingssysteem

Het kiezen van het juiste bevestigingssysteem is afhankelijk van een aantal factoren zoals het formaat en gewicht van de natuursteenplaten, de hoogte van de gevel, de locatie van het gebouw, en de esthetische eisen. Hieronder wordt een overzicht gegeven van de voornaamste aandachtspunten.

1. Formaat en gewicht van de platen

• Zware platen (bijvoorbeeld 120 x 60 cm of groter): Mechanische bevestiging is aan te raden. Deze methode biedt de meeste stabiliteit en ondersteuning.
• Lichte platen: Verlijming of versterkte winkelhaken zijn geschikt. Deze methoden zijn sneller uit te voeren en minder ingrijpend.

2. Locatie en weersinvloeden

• Kustgebieden: Hier is een mechanische bevestiging met RVS materiaal aan te raden om corrosie en zoutbelasting te weerstaan.
• Binnenstadslocaties: Voor zulke locaties zijn verlijming of versterkte winkelhaken geschikt, aangevuld met thermische isolatie en afdichtingsmaterialen.

3. Esthetische eisen

• Licht- en donkerkleuren: Het mengen van lichte en donkere platen kan het uiterlijk van de gevel verbeteren.
• Hoekafwerkingen: Het gebruik van 45°-verzaagde platen of “chanfreinen” kan de esthetiek verbeteren.

Toepassing van verankeringssystemen

Verankeringssystemen zoals Stonefix, Etanco en Façalu spelen een essentiële rol in de bevestiging van natuursteenplaten. Deze systemen worden vaak gebruikt in combinatie met mechanische bevestiging en zorgen voor een betrouwbare en duurzame uitvoering.

Stonefix

Stonefix is een verankeringssysteem dat wordt toegepast voor het bevestigen van gevelbekledingen in natuursteen. De verankeringen bestaan uit massief roestvast staal en zijn ontworpen om thermische bruggen te verminderen. Het systeem is constructief veilig en verantwoord en kan zowel mechanisch als chemisch worden bevestigd in beton en vol metselwerk. Daarnaast is het systeem regelbaar in drie richtingen: verticaal, horizontaal en in de diepte.

Voorbeeld: Voor een standaard natuursteenplaat zijn vier Stonefix ankers nodig: twee dragende ankers om het gewicht van de plaat op te nemen en twee windankers om kanteling onder invloed van horizontale krachten te voorkomen. De dragende ankers kunnen ook als windanker dienen voor de onderliggende plaat.

Etanco

Etanco biedt verschillende systemen voor de ondersteuning en het ophangen van gevelbekledingen. De systemen zijn ontworpen voor gebruik bij natuursteen, geveltegels en andere bekledingsplaten. Etanco levert niet alleen de draagprofielen, maar ook schroeven, afdichtingsproducten en andere nodige onderdelen. De systemen zijn beschikbaar in diverse varianten, afhankelijk van het type onderconstructie (hout, staal of aluminium).

Voorbeeld: Het Etanco Façalu-systeem is een aluminium draagstructuur die geschikt is voor het ophangen van plaatmateriaal. Het systeem bevat vaste en uitschuifbare winkelhaken met THERMOSTOP, wat thermische isolatie mogelijk maakt.

Façalu

Façalu is een complete onderstructuur in aluminium. Het systeem bestaat uit L- of T-profielen op regelbare winkelhaken en toebehoren. Het is geschikt voor het bevestigen van plaatmateriaal zoals natuursteen. Het systeem is ontworpen voor zowel binnen- als buitengevels en biedt thermische isolatie door het gebruik van THERMOSTOP. Het systeem is vooral geschikt voor moderne woningen waar energie-efficiëntie en duurzaamheid belangrijk zijn.

Afdichting en afdichtingsmaterialen

Afdichting speelt een belangrijke rol in de bevestiging van natuursteen gevelbekleding. Het gebruik van afdichtingsmaterialen helpt om luchtdichtheid te waarborgen en vochtproblemen te voorkomen. De keuze van het juiste afdichtingsmateriaal is afhankelijk van de locatie van het gebouw en de keuze van de bevestigingsmethode.

Voorbeelden van afdichtingsmaterialen zijn:

• EPDM-stroken: Gebruikt voor afdichting van voegen en luchtdichtheid.
• PVC-stroken: Geschikt voor gebruik in zeegebieden waar zoutbelasting aanwezig is.
• Voegprofielen: Gebruikt voor het afwerken van voegen en het verbeteren van de esthetiek van de gevel.
• Binnen- en buitenhoekprofielen in aluminium of PVC: Geschikt voor het afwerken van hoeken en het verbeteren van de luchtdichtheid.

Het gebruik van deze afdichtingsmaterialen is essentieel bij zowel mechanische bevestiging als verlijming, vooral in zeegebieden of in gebieden met hoge vochtbelasting.

Conclusie

De bevestiging van natuursteen gevelbekleding is een belangrijke stap in de uitvoering van een duurzaam, esthetisch en functioneel gevelproject. De gekozen methode bepaalt mede de stabiliteit, onderhoudsbehoeften en uiterlijk van de gevel. Door de juiste bevestigingsmethode te kiezen — mechanische bevestiging, verlijming of versterkte winkelhaken — kan een unieke en duurzame gevel worden gerealiseerd.

Het gebruik van technische systemen zoals Etanco’s Façalu, HALFEN natuursteenverankeringen en Etanco’s verlijmings- en bevestigingssystemen zorgt voor een betrouwbare en efficiënte uitvoering. Daarnaast is het belangrijk om aandacht te besteden aan factoren zoals formaat, gewicht, locatie en esthetiek bij het kiezen van de bevestigingsmethode.

Een professionele uitvoering, gebruikmakend van kwaliteitsmaterialen en ervaring, is essentieel om een langdurige en betrouwbare gevelbekleding te realiseren. Het kiezen van natuursteen als gevelmateriaal is een investering in duurzaamheid, esthetiek en waarde.

Bronnen

1. Befestiging van natuursteen gevelbekleding: Technieken, systemen en toepassingen
2. Natuursteen als gevelbekleding: plaatsing & onderhoud
3. Bevestigingsmiddelen voor gevelbekleding
4. Stonefix draagankers