Brandveiligheid en brandklasse van houten gevelbekleding: eisen en toepassing

Published by Redactie on augustus 23, 2025 | Category gevelbekleding

Houten gevelbekleding is een veelgebruikte keuze in de bouwsector, zowel in nieuwbouw als in renovatieprojecten. De natuurlijke uitstraling, de diverse profielopties en de duurzame eigenschappen maken hout tot een populaire keuze. Toch zijn er ook bepaalde eisen en beperkingen die moeten worden opgevolgd, met name op het gebied van brandveiligheid. In dit artikel bespreken we de eisen rondom de brandklasse van houten gevelbekleding, de recente wijzigingen in de regelgeving, en hoe bouwers en aannemers hieraan kunnen voldoen.

Brandklasse en brandveiligheid

Wat is brandklasse?

De brandklasse van een bouwmateriaal of constructie geeft een maatstaf aan voor hoe brandbestendig en brandvertragend dit materiaal is. In Nederland worden er zeven brandklassen gedefinieerd: A1, A2, B, C, D, E en F. De klassen A1 en A2 verwijzen naar niet-combustibele materialen, terwijl klassen B t/m F steeds verdergaan in brandvertraging.

De brandklasse wordt bepaald op basis van de NEN-EN 13501-1-norm, waarin testmethoden en criteria worden beschreven voor het bepalen van het brandgedrag van materialen. De testen geven aan hoe snel een materiaal vlam vat, hoeveel hitte het produceert en of het vlammen verspreidt.

Voor houten gevelbekleding geldt in de meeste gevallen dat het minimaal aan brandklasse D moet voldoen. Deze klasse is een standaardeis voor bouwconstructies en wordt vaak vereist bij nieuwbouwprojecten. Massieve houtsoorten voldoen in de meeste gevallen aan deze eis zonder extra behandeling. Echter, bij houtsoorten die zijn verduurzaamd, geimpregneerd of behandeld, kan extra aandacht nodig zijn om aan de brandveiligheidsnormen te voldoen.

De rol van de SKH

De certificeringinstantie SKH heeft een publicatie uitgegeven over de brandklasse en eisen die worden gesteld aan houten gevelbekleding. Deze publicatie helpt bij het begrijpen van de eisen en het opstellen van passende constructies. SKH heeft ook een stappenplan gemaakt waaruit de eis voor een bepaald geveldeel kan worden afgeleid. Deze publicatie is van groot belang voor aannemers, bouwers en projectleiders om te begrijpen welke keuzes er zijn op het gebied van brandveiligheid.

Bas van Etten, projectleider bij SKH, benadrukt dat de brandklasse wordt bepaald op basis van het samenstel van materialen dat een bepaalde constructie vormt. Hij benadrukt dat houten gevels een aandachtspunt zijn, omdat veel houtsoorten niet automatisch aan de eisen van het Bouwbesluit voldoen. Wel kan aan deze eisen worden voldaan met de juiste maatregelen, zoals behandelingen of constructieve oplossingen.

Eisen van het Bouwbesluit en NEN 6068

Het Bouwbesluit stelt een basiseis van brandklasse D aan gevelbekleding als samengestelde constructie. Dit is een gebruikelijke eis voor bouwconstructies en geldt voor zover er geen strengere eisen zijn. Massieve houtsoorten voldoen in de meeste gevallen aan deze eis.

Naast de basiseisen zijn er ook aanvullende eisen, met name in het kader van brandoverslagberekeningen. Deze eisen zijn vastgelegd in de NEN 6068. Deze norm heeft een directe invloed op de uitvoering van houten gevels, omdat ze bepalen hoe brand zich kan verspreiden via gevels en constructies. In de praktijk betekent dit dat bij bepaalde situaties strengere eisen gelden, zoals bij gevels die in de buurt van evacuatieroutes of scholen liggen.

De invloed van de hoogte van het gebouw

De brandklasse-eisen variëren afhankelijk van de hoogte van het gebouw. Voor lage gebouwen (onder 10 meter) is brandklasse D voldoende. Dit geldt voor de meeste woningbouwprojecten en vrijbouwprojecten. Echter, bij gebouwen hoger dan 5 meter boven het meetniveau moet de onderste 2,5 meter van de gevel aan brandklasse B voldoen. Deze eis is strenger dan D en heeft met name invloed op de keuze van materialen en constructies in de onderste delen van de gevel.

Bij gebouwen hoger dan 13 meter moet de gevel opnieuw aan brandklasse B voldoen. Ook voor gebouwen met een zorgfunctie, zoals scholen of ziekenhuizen, gelden strengere eisen. Deze gebouwen vallen onder het zorgfunctieconcept en moeten voldoen aan extra eisen om de brandveiligheid van gebruikers te waarborgen.

Gesloten en open gevelsystemen

De keuze voor een gesloten of open gevelsysteem heeft invloed op de brandklasse-eisen. Een gesloten houten gevelbekleding valt in brandklasse D als er onbehandeld, niet-thermisch gemodificeerd hout is gebruikt met een soortelijk gewicht van meer dan 390 kg/m³ en een dikte van minimaal 18 mm. Als deze voorwaarden niet worden gehaald, moet het hout worden getest volgens de Single Burning Item (SBI)-test om te bepalen of de gevel aan brandklasse D voldoet.

Open gevelsystemen voldoen vaak automatisch aan brandklasse D, omdat de ventilatie en ruimte tussen de elementen het brandverspreiding vermindert. Echter, bij open systemen is het nog steeds belangrijk om te controleren of de gebruikte houtsoorten aan de eisen voldoen. Voor behandeld hout is extra aandacht nodig, omdat de brandklasse kan veranderen afhankelijk van de soort behandeling.

Nieuwe regelgeving vanaf augustus 2024

Vanaf 20 augustus 2024 zijn er strengere regels voor houten gevelbekleding in de EU. Deze wijzigingen zijn vastgelegd in de NEN-EN 14915-norm en hebben directe gevolgen voor de toepassing van hout in gevelconstructies. Alle houten gevelbekleding moet voortaan minimaal voldoen aan een brandreactieklasse van D-s2,d0. Dit betekent dat de brandveiligheid van deze producten moet worden getest en bewezen.

Onbehandeld hout kan nog zonder extra testen worden toegepast, maar houtproducten die zijn verduurzaamd, geimpregneerd of verwerkt worden niet langer automatisch als brandveilig gezien. Fabrikanten zijn nu verplicht om de brandveiligheid van hun CE-gemarkeerde producten te bewijzen met testresultaten. Eerder konden bepaalde behandelde houten gevelbekleding nog zonder extra tests worden gebruikt op basis van de CWFT-tabel.

De eisen voor hogere gebouwen blijven onveranderd. Gebouwen hoger dan 10 meter moeten nog steeds voldoen aan strengere brandveiligheidsklassen, zoals B-s3,d1. Dit betekent dat de keuze van houten gevelbekleding voor hogere gebouwen extra aandacht verdient om aan de eisen te voldoen.

Brandvertragende behandelingen en producten

Een manier om aan de brandklasse-eisen te voldoen is het gebruik van brandvertragende behandelingen. Een voorbeeld is Veteka FireProtect, een product dat hout kan worden toegediend om aan alle wettelijke eisen te voldoen. Met deze behandeling kan hout worden geleverd met testrapporten, CE-markering en een DOP-verklaring.

Deze behandelingen zijn met name van belang bij behandelde houtsoorten. Omdat deze houtsoorten niet automatisch aan brandklasse D voldoen, is het noodzakelijk om ze te testen of extra maatregelen te nemen. Een andere optie is het gebruik van houtsoorten die van nature aan de eisen voldoen, zoals bepaalde soorten hardhout.

Invloed van het houtsoort en profiel

De keuze van houtsoort en profiel heeft een directe invloed op de brandveiligheid. In de praktijk worden er veel verschillende houtsoorten gebruikt, met elk hun eigen eigenschappen. Sommige houtsoorten voldoen van nature aan brandklasse D, terwijl andere houtsoorten extra aandacht nodig hebben.

De dikte en het soortelijk gewicht van het hout zijn ook belangrijke factoren. Hout met een soortelijk gewicht van meer dan 390 kg/m³ en een dikte van minimaal 18 mm voldoet vaak aan de eisen van brandklasse D. Echter, bij hout dat lichter is of dunner is, kan extra testen of behandelingen nodig zijn.

Samenwerking met certificeringinstanties

Het is belangrijk om samen te werken met certificeringinstanties zoals SKH om te bepalen of een constructie aan de eisen voldoet. Deze instanties kunnen helpen bij het opstellen van een passende constructie en het uitvoeren van tests. Ze kunnen ook hulp bieden bij het interpreteren van de eisen en het opstellen van een stappenplan voor de uitvoering.

SKH heeft al een publicatie uitgegeven over de brandklasse en eisen voor houten gevelbekleding. Deze publicatie is een waardevolle bron voor bouwers en aannemers die willen begrijpen welke eisen er zijn en hoe deze kunnen worden nageleefd.

Conclusie

De keuze van houten gevelbekleding is populair, maar met de juiste aandacht voor de brandveiligheid kan dit een duurzame en veilige keuze zijn. De brandklasse-eisen variëren afhankelijk van de hoogte van het gebouw, de functie van het gebouw en het soort hout dat wordt gebruikt. Door samen te werken met certificeringinstanties en de juiste testen uit te voeren, kan aan de eisen worden voldaan.

Nieuwe regelgeving vanaf 20 augustus 2024 vereist extra aandacht voor de brandveiligheid van houten gevelbekleding. Het is belangrijk om te controleren of de gebruikte materialen aan de eisen voldoen en of extra maatregelen nodig zijn. Met de juiste keuzes en samenwerking kan houten gevelbekleding een aantrekkelijke, duurzame en veilige optie blijven voor bouwprojecten.