Zonnepanelen in gevelbekleding: duurzaamheid en esthetiek combineren

De bouwsector staat op het punt van een transformatie. Tegenwoordig zijn duurzame energieoplossingen niet meer weg te denken uit de woningbouw. Zonnepanelen zijn een klassieke keuze om elektriciteit op te wekken, maar traditievolle zonnepanelen op het dak zijn niet altijd de enige optie. Een innovatieve oplossing die opkomt, zijn zonnepanelen geïntegreerd in gevelbekleding. Deze combinatie van energieopwekking en architectonisch design biedt nieuwe mogelijkheden voor zowel particulieren als professionals in de bouwsector. In dit artikel bespreken we de werking, voordelen, nadelen en praktische toepassingen van zonnepanelen in gevelbekleding, op basis van actuele informatie uit betrouwbare bronnen.

Inleiding

Zonnepanelen geïntegreerd in gevelbekleding vormen een hybride oplossing: een zonnesysteem dat niet alleen elektriciteit genereert, maar ook als gevelmateriaal fungeert. Deze technologie wordt ook wel BIPV (Building Integrated Photovoltaics) genoemd. In tegenstelling tot traditionele zonnepanelen, die los van de gevel worden geplaatst, zijn BIPV-panelen een integraal onderdeel van de gevel. Ze vormen dus een nieuwe categorie bouwmateriaal dat zowel esthetisch als functioneel is.

Deze oplossing is vooral interessant voor woningen of gebouwen waar het dak wegens schaduw, oriëntatie of oppervlakte niet ideaal is voor zonnepanelen. Daarnaast bieden zonnepanelen in gevelbekleding een visuele aanvulling op de architectuur, waardoor ze geschikt zijn voor projecten waar esthetiek een belangrijke rol speelt.

Werking van zonnepanelen in gevelbekleding

De werking van zonnepanelen in gevelbekleding is vergelijkbaar met die van traditionele zonnepanelen. Zowel BIPV-panelen als klassieke zonnepanelen zetten zonlicht om in elektriciteit via de fotovoltaïsche effect. Het verschil zit in de installatie- en integratiemethode.

Zonnepanelen geïntegreerd in gevelpanelen

BIPV-panelen zijn zonnepanelen die in de buitenlaag van de gevel zijn geïntegreerd. Dit betekent dat ze geen losse constructie vormen, maar als onderdeel van de gevel zelf dienen. Deze panelen vervangen dus klassieke gevelmaterialen zoals Trespa, Alucobond, of HPL-gevelbekleding. De voordelen van deze integratie zijn duidelijk: een lagere investering omdat er geen aparte gevelbekleding nodig is, en een harmonieuze uitstraling van het gehele gebouw.

Verticale montage als gevelbekleding

Een tweede optie is verticale montage van klassieke zonnepanelen tegen de gevel. Deze manier van installatie is vergelijkbaar met het monteren van zonnepanelen op het dak, maar dan verticaal op de zijkant van het gebouw. Echter, zoals aangegeven in bron [2], levert deze methode een lager rendement op. In Nederland, waar het zonneschijnsuren geringer zijn dan in zuidelijker landen, is verticale montage van klassieke zonnepanelen niet aan te raden vanwege het lage rendement.

Zonnepanelen met montagedriehoek

In sommige gevallen kunnen klassieke zonnepanelen op de gevel worden gemonteerd met behulp van een montagedriehoek. Deze methode maakt het mogelijk om de panelen onder een hellingshoek te plaatsen, wat het zonlichtbestraling vergroot. De installatie vergt wel een stevige basis, zoals een gecementeerde gevel of gevelplaten zoals rockpanel of cortenstaal.

Technologie en materialen

Zonnepanelen in gevelbekleding maken vaak gebruik van monokristallijne zonnecellen, die efficiënter zijn dan polycristallijne cellen. Bovendien worden ze vaak geprint met een speciale techniek die zorgt voor esthetische vormgeving. Gekleurde panelen of panelen met texturen zoals beton, hout of marmer zijn beschikbaar. Deze technologie is bijvoorbeeld verantwoordelijk voor de Pixasolar-panelen, die in 2020 een Red Dot Design Award wonnen.

Voordelen van zonnepanelen in gevelbekleding

De integratie van zonnepanelen in gevelbekleding biedt verschillende voordelen, zowel op energie- als op esthetisch vlak.

1. Duurzame energieopwekking

De belangrijkste voordelen van zonnepanelen in gevelbekleding zijn zichtbaar op het vlak van energieopwekking. Deze panelen genereren elektriciteit, die kan worden gebruikt voor het woning of het gebouw zelf. In sommige gevallen kan het overschot worden ingezameld via een netbeheerder of gebruikt voor warmtepompen.

Vooral bij gevels die georiënteerd zijn naar het zuiden, is de opbrengst aanzienlijk. Bron [4] meldt dat zonnepanelen op een zuidgeoriënteerde gevel in de winter zelfs meer energie opleveren dan verwacht. De verticale stand van de panelen speelt hierbij een rol, aangezien de zon in de winter lager staat.

2. Esthetische verfraaing

Een van de meest opvallende voordelen van zonnepanelen in gevelbekleding is de visuele impact. Traditionele zonnepanelen hebben vaak een donkere, eenvormige uitstraling die niet altijd past bij de architectuur van een woning. BIPV-panelen daarentegen kunnen worden ontworpen in allerlei kleuren, patronen en texturen. Dankzij de printtechnologie is het mogelijk om gevelbekleding met zonnepanelen te maken die bijna onderscheidbaar zijn van klassieke gevelmaterialen.

Zoals vermeld in bron [3], bieden zonnepanelen van ZigZagSolar bijvoorbeeld “onbeperkte ontwerpmogelijkheden” en worden ze gepresenteerd als een “betaalbare, architectonische, high-tech zonnegevel”.

3. Lagere investeringen

Omdat zonnepanelen geïntegreerd in gevelbekleding geen aparte gevelmateriaal vormen, is de investering vaak lager dan bij klassieke zonnepanelen in combinatie met traditionele gevelbekleding. Bron [3] benadrukt dat ZigZagSolar een “laagste investeringskosten per gegenereerde kWh” garandeert.

4. Toekomstgerichtheid

De integratie van zonnepanelen in gevelbekleding voldoet aan de toekomstige normen voor duurzame bouw en klimaatneutrale gebouwen. Deze technologie helpt bij het verlagen van CO₂-uitstoot, zoals vermeld in bron [3], waar staat dat door gebruik te maken van zonnegevels een “aandeel in de emissie van CO₂ per jaar vermeden” kan worden.

Nadelen en uitdagingen

Hoewel zonnepanelen in gevelbekleding veel voordelen bieden, zijn er ook een aantal nadelen en uitdagingen die moeten worden overwogen.

1. Lagers rendement

Een van de belangrijkste nadelen is het lager rendement van verticaal gemonteerde klassieke zonnepanelen. Bron [2] benadrukt dat zonnepanelen op gevels een 15% lager rendement opleveren dan zonnepanelen op het dak. Dit komt door de verticale stand van de panelen, die minder efficiënt zonlicht kan opvangen. In Nederland, waar het zonneschijnsuren geringer zijn, is dit verschil nog duidelijker.

2. Duurder dan klassieke zonnepanelen

Zonnepanelen geïntegreerd in gevelbekleding zijn op dit moment meestal duurder dan traditionele zonnepanelen. Bron [4] meldt dat de techniek nog in ontwikkeling is, en dat het daarom “te vroeg is voor particulieren om hierin te investeren”. De investering is hoger, en de terugverdientijd is dus langer.

3. Vergunningen en regelgeving

Het plaatsen van zonnepanelen op een gevel kan in sommige gevallen vergunningen vereisen. Bron [2] meldt dat gevelpanelen vaak een vergunning nodig hebben, omdat het een verandering betreft in het uitzicht van het gebouw. In sommige gemeenten is er een vrijstelling mogelijk, maar dit verschilt per locatie. Het is daarom belangrijk om te controleren of er in jouw gemeente aanvullende voorwaarden gelden.

4. Beperkte beschikbaarheid

De technologie van zonnepanelen in gevelbekleding is nog relatief nieuw. Hoewel er al verschillende bedrijven zijn die deze technologie aanbieden, zoals ZigZagSolar of Pixasolar, is de markt nog niet volledig ontwikkeld. Dit betekent dat er nog niet zoveel keuzemogelijkheden zijn en dat de leveringstijden en kwaliteit kunnen variëren.

Toepassingen en praktische voorbeelden

Zonnepanelen in gevelbekleding zijn geschikt voor verschillende toepassingen, zowel in de woningbouw als in de commerciële sector.

1. Nieuwbouw

In de nieuwbouw zijn zonnepanelen in gevelbekleding een ideale keuze. Hierbij kan de gevel direct worden geïntegreerd met zonnepanelen, zonder dat er aparte gevelbekleding nodig is. Deze optie is vooral geschikt voor projecten waar esthetiek een belangrijke rol speelt, zoals architectonische woningen of woningen in bebouwde kom.

2. Verbouw en renovatie

Tijdens een verbouw of renovatie kunnen zonnepanelen in gevelbekleding worden toegepast op bestaande gevels. Hierbij is het belangrijk om de structuur van de gevel te controleren, omdat niet elke gevel geschikt is voor een zonnepaneelinstallatie. In sommige gevallen kan een klassieke zonnepaneelinstallatie met montagedriehoeken beter aansluiten bij de bestaande situatie.

3. Commerciële gebouwen

In commerciële gebouwen, zoals kantoren of winkels, zijn zonnepanelen in gevelbekleding een populaire keuze. Deze gebouwen hebben vaak grotere geveloppervlakken en kunnen dus meer energie genereren. Daarnaast is het voor bedrijven belangrijk om een duurzaam beeld te projecteren, wat deze oplossing ondersteunt.

Vergelijking van zonnepanelen in gevelbekleding met traditionele zonnepanelen

Om de voordelen en nadelen duidelijk te maken, is een vergelijking tussen zonnepanelen in gevelbekleding en traditionele zonnepanelen nuttig.

Bron: gecombineerde informatie uit bronnen [2][3][4]

Praktische tips voor particulieren

Voor particulieren die overwegen om zonnepanelen in gevelbekleding te installeren, zijn er een aantal tips die van belang zijn:

1. Onderzoek de geschiktheid van je gevel

Voor de installatie van zonnepanelen in gevelbekleding is het belangrijk om te onderzoeken of je gevel geschikt is. Dit betreft zowel de structuur van de gevel (bijvoorbeeld sterkte en stabiliteit) als de oriëntatie en schaduwval. Een vrijblijvende Quickscan (zoals aangeboden door ZigZagSolar) kan helpen om inzicht te krijgen in de mogelijkheden.

2. Kies voor een betrouwbare leverancier

Aangezien het om een innovatieve technologie gaat, is het belangrijk om een betrouwbare leverancier te kiezen. Bedrijven zoals ZigZagSolar of Pixasolar bieden zonnepanelen in gevelbekleding aan, maar het is verstandig om reviews te lezen en referenties te controleren.

3. Bescherm je investering met garantie

De meeste leveranciers bieden garanties op het vermogen van de zonnepanelen. Bijvoorbeeld, Pixasolar biedt een garantie van 30 jaar op het vermogen. Dit is een waardevolle garantie voor particulieren die langdurige opbrengst willen garanderen.

4. Controleer de regelgeving in jouw gemeente

Voor de installatie van zonnepanelen op een gevel is het belangrijk om te controleren of er een vergunning nodig is. In sommige gemeenten is dit verplicht, terwijl in andere gemeenten er vrijstellingen zijn. Het is verstandig om dit te controleren voordat de installatie begint.

5. Reken realistisch met de opbrengst

Ondanks de voordelen van zonnepanelen in gevelbekleding, is het rendement lager dan bij traditionele zonnepanelen. Het is belangrijk om realistisch te rekenen met de opbrengst en de terugverdientijd. In sommige gevallen is het beter om standaard zonnepanelen op het dak te installeren, zoals aangegeven in bron [4].

Conclusie

Zonnepanelen in gevelbekleding vormen een innovatieve en duurzame oplossing voor energieopwekking. Deze technologie combineert duurzaamheid met esthetiek en biedt een alternatief voor traditionele zonnepanelen, vooral in gevallen waar het dak wegens schaduw, oriëntatie of oppervlakte niet geschikt is. De integratie van zonnepanelen in gevelbekleding biedt voordelen zoals duurzame energieopwekking, esthetische verfraaing en lagere investeringen. Echter, er zijn ook nadelen zoals lagers rendement, hogere kosten en eventuele vergunningseisen.

Voor particulieren is het belangrijk om zowel de voordelen als de nadelen te overwegen voordat een beslissing wordt genomen. In sommige gevallen is het beter om standaard zonnepanelen op het dak te installeren, terwijl in andere gevallen zonnepanelen in gevelbekleding de ideale keuze kunnen zijn. Het is verstandig om een vrijblijvende Quickscan aan te vragen en de regelgeving in jouw gemeente te controleren.

De toekomst van duurzame bouw ligt in oplossingen zoals zonnepanelen in gevelbekleding. Met de huidige ontwikkelingen is het duidelijk dat deze technologie een steeds groter aandeel zal krijgen in de bouwsector, zowel voor woningen als voor commerciële gebouwen.

Bronnen

1. Zonnepanelen in gevelbekleding
2. Zonnepanelen op gevels: voor- en nadelen
3. Zonnepanelen gevelbekleding ZigZagSolar
4. Gevel zonnepanelen
5. Pixasolar zonnepanelen