Gevelbekleding in Brugge: Materialen, Architectuur en Duurzaamheid in Nieuwbouw

Inleiding

De keuze van gevelbekleding speelt een essentiële rol in de architectuur en de visuele integratie van nieuwbouw in bestaande stadsstructuren. In Brugge en de omgeving worden deze keuzes vaak bepaald door de wens tot continuïteit met de omgeving, duurzaamheid en esthetiek. Op basis van twee concrete voorbeelden uit de regio — een schooluitbreiding in Sint-Eloois-Winkel en een woonzorgcentrum in Brugge — kan een duidelijk beeld worden getekend van de trends en uitgangspunten die bepalend zijn bij de materialenkeuze en de architecturale benadering.

Deze artikel geeft een overzicht van de gebruikte gevelmaterialen, de architectonische keuzes, en de rol van duurzaamheid in de context van nieuwbouw in Brugge. Hierbij worden de concrete projecten van Groep III en Gino Debruyne & Architecten besproken, die beide uitstekende voorbeelden zijn van een bewuste en zorgvuldige aanpak van gevelbekleding in nieuwbouwprojecten.

Gevelbekleding in Sint-Eloois-Winkel: Ardonit Glad Wolkengrijs

Context en Doel van het Project

Het project betreft een uitbreiding van de Vrije Basisschool in Sint-Eloois-Winkel. Deze uitbreiding omvat klaslokalen, een refter, een administratief luik en een binnenspeelruimte. Het nieuwe schoolgebouw wordt direct gekoppeld aan het bestaande complex, waardoor de visuele integratie en het gebruik van ruimte efficiënter worden gerealiseerd.

De architecten van Groep III uit Brugge stonden voor een uitdaging: het nieuwbouwdeel moest zich aansluiten bij de bestaande gevels, maar ook een eigen, kindvriendelijke uitstraling krijgen. De keuze viel uiteindelijk op de wolkengrijze Ardonit ruitleien van SVK.

Kenmerken van Ardonit Glad

De Ardonit ruitleien zijn gemaakt van vezelcement, een materialenkeuze die vaak wordt gekozen voor zowel functionele als esthetische redenen. Deze leien zijn bekend om hun:

• Duurzaamheid: Vezelcement is bestand tegen weersinvloeden en heeft een lange levensduur.
• Aanpasbaarheid: Het materiaal is eenvoudig te vormen en past zich goed aan aan complexe gevelconstructies.
• Prijs-kwaliteitsverhouding: Volgens de architecten is deze verhouding een van de bepalende factoren bij de keuze van gevelmateriaal in nieuwbouw.

De kleur wolkengrijs van de Ardonit leien werd gekozen om het bestaande schoolgebouw te accentueren. De kleur past zich goed aan aan het oudere gedeelte van de school, maar vormt ook een contrast dat visueel aansprekend is. In combinatie met felgele ramen straalt het gebouw rust en speelsheid uit — een essentiële eigenschap voor een basisschool.

Esthetische en Functionele Keuzes

De architecten hebben bewust gekozen voor een kleinschalig materiaal, waardoor het relatief grote schoolgebouw beter past in het straatbeeld. Door gebruik te maken van Ardonit ruitleien is het mogelijk om een maatwerkgevel te realiseren die op maat is voor de kinderen en leerkrachten. Het resultaat is een gebouw dat zowel functioneel als visueel aansluit bij de omgeving.

Duurzaamheid als Essentieel Kriterium

Duurzaamheid speelt een cruciale rol in de materialenkeuze. De wolkengrijze leien zijn duurzaam, eenvoudig in onderhoud en voldoen aan huidige milieunormen. Deze kenmerken maakten het mogelijk om een keuze te maken die niet alleen esthetisch aantrekkelijk was, maar ook economisch verantwoord en milieuvriendelijk.

Gevelbekleding in Brugge: Continuïteit en Hedendaagse Twist

Project: Van Klooster naar Woonzorgcentrum

Een ander uitstekend voorbeeld van gevelbekleding in Brugge is het woonzorgproject dat ontstond uit de verbouwing van een klooster. Het project werd uitgevoerd in samenwerking met de zusters Dominicanessen uit Brugge. De architecten van Gino Debruyne & Architecten kozen ervoor om de nieuwbouw een look te geven die aansluit op de bestaande structuur, maar met een hedendaagse twist.

Materialenkeuze en Integratie

De gevel van het nieuwe gedeelte is voorzien van dezelfde gevelbakstenen, glazuurstenen en dakpannen als het bestaande klooster. Deze keuze dient om visuele continuïteit te garanderen en de integratie in de historische omgeving te versterken. De materialen zijn bewust gekozen om het karakter van het klooster te behouden, maar tegelijkertijd een modernere uitstraling te geven aan het woonzorgcentrum.

Een speciale aandacht werd besteed aan de uitstraling van de gevel. In plaats van traditionele metselmortel, werd dunbedmortel gebruikt. Dit maakte het mogelijk om dunnere lintvoegen te realiseren, wat visueel subtiel en tijdloos overkomt. Ook werd er gebruik gemaakt van groen geglazuurde bakstenen, die gedeeltelijk uit het metselwerk steken. Deze stenen zijn rondom ongeveer 40 mm groen geglazuurd, waardoor de kleur vanuit alle hoeken zichtbaar is. Het resultaat is een subtiel, verrassend geveleffect dat de historische structuur verrijkt.

Architecturale Keuzes en Duurzaamheid

De architecten kozen bewust voor een dynamische vorm van de uitbreiding. In tegenstelling tot het bestaande klooster, dat typische archetype dakvolumes kent, is de uitbreiding voorzien van een afwijkende vorm. De noklijnen zijn afgerond en meelopen in de volumes van het dak, wat een zichtbaar dynamisch effect geeft. Ook het dak werd uitgevoerd in dezelfde leipannen als het bestaande klooster, waardoor continuïteit in de buitenschil werd behouden.

De architecten benadrukken dat duurzaamheid een essentieel criterium was bij de keuze van materialen en technieken. Zowel de glazuurstenen als de leipannen zijn duurzaam, eenvoudig in onderhoud en passen functioneel in de architectonische context. De combinatie van traditionele materialen met een hedendaagse twist vormt een uitstekende balans tussen authenticiteit en moderniteit.

Samenwerking tussen Architecten, Klanten en Technische Expertise

De Rol van het Technische Team

In beide projecten werd er rekening gehouden met de wensen van de opdrachtgevers en de omgeving. In het kloosterproject werkte Gino Debruyne nauw samen met de zusters Dominicanessen om hun visie te realiseren. In het schoolproject stonden de architecten van Groep III in nauwe samenwerking met de school en de gemeente om een functie- en esthetisch passende uitbreiding te realiseren.

Een essentieel aspect van de uitvoering was ook de betrokkenheid van het technische team van de materialenleveranciers. In het schoolproject werd er bijvoorbeeld melding gemaakt van de mogelijkheid om contact op te nemen met het technische team van SVK voor advies over specificaties, plaatsing en kleurgebruik. Dit benadrukt de betekenis van technische ondersteuning bij de realisatie van gevelprojecten, vooral bij het gebruik van complexe materialen zoals Ardonit leien.

Praktische Kwesties: Kleur, Vorm en Materialen

De kleurkeuze bij de gevelbekleding is niet willekeurig. In beide projecten werd er bewust gekozen voor kleuren die aansloten bij de bestaande gevels, maar tegelijkertijd een eigen identiteit kregen. Zo is de wolkengrijs van de Ardonit leien een kleur die visueel aansluit bij het bestaande schoolgebouw, maar ook een frisse, kindvriendelijke uitstraling geeft.

In het kloosterproject werd er gekozen voor groen geglazuurde bakstenen om het gevelbeeld te verrijken en een subtiel accent te creëren. Deze kleurwerking maakt de gevel levendiger en past goed bij een woonzorgcentrum dat een warme en uitnodigende uitstraling moet uitstralen.

Duurzaamheid in de Gevelbekleding

De Belangrijkheid van Milieuvriendelijke Materialen

Beide projecten benadrukken de rol van duurzaamheid in de keuze van gevelmaterialen. Zowel de Ardonit leien als de glazuurstenen en leipannen zijn bekend om hun duurzaamheid, eenvoudig onderhoud en milieuvriendelijke eigenschappen. Deze materialen voldoen aan huidige milieunormen en zijn geschikt voor langdurig gebruik in de externe omgeving.

De architecten benadrukken dat de prijs-kwaliteitsverhouding ook een essentieel criterium was. Door duurzame materialen te gebruiken, werd er niet alleen een verantwoord ecologisch keuze gemaakt, maar ook een economisch verantwoord beslissing, aangezien duurzame materialen vaak een langere levensduur bieden en minder onderhoud vergen.

Onderhoud en Levensduur

Een belangrijk aspect van gevelbekleding is het onderhoud. In beide projecten werd er gekozen voor materialen die eenvoudig in onderhoud zijn en weinig slijtage vertonen. Dit is een cruciale overweging, vooral bij openbare gebouwen of woonzorgcentra, waar het onderhoud vaak kostbaar is en regelmatig moet plaatsvinden.

De Ardonit leien zijn bijvoorbeeld bestand tegen zowel zon- als regeninvloeden. Ze behouden hun kleur en vorm over jaren, wat ze ideaal maakt voor nieuwbouwprojecten met een langere planningshorizon. De glazuurstenen en leipannen uit het kloosterproject hebben dezelfde eigenschappen en zijn bewezen te zijn in hun duurzaamheid.

Gevelbekleding en de Identiteit van het Gebouw

Het Samenwerken van Vorm en Functie

In beide projecten is er sprake van een bewuste balans tussen vorm en functie. Het gebruik van traditionele materialen zoals bakstenen en leien helpt om de identiteit van het gebouw te behouden, terwijl moderne technieken zoals het gebruik van dunbedmortel of het afwijkend vormgeven van de dakvolumes ervoor zorgen dat het gebouw ook een hedendaagse uitstraling krijgt.

De architecten benadrukken dat het doel was om de gevel niet alleen functioneel aantrekkelijk te maken, maar ook om een visuele impact te creëren die past bij de functie van het gebouw. Zo straalt de schooluitbreiding speelsheid uit, terwijl het woonzorgcentrum warmte en uitnodiging uitstraat.

De Rol van Kleur en Licht

De kleur van de gevelbekleding heeft een grote invloed op de visuele impact van het gebouw. In beide projecten werd er bewust gekozen voor kleuren die het gebouw in balans brengen met de omgeving, maar ook een eigen visuele identiteit krijgen. De combinatie van felgele ramen en wolkengrijze leien in het schoolproject bijvoorbeeld creëert een frisse en kindvriendelijke uitstraling. In het kloosterproject draagt het gebruik van groen geglazuurde bakstenen bij aan een subtiel en verrassend effect dat de gevel levendiger maakt.

De lichtwerking op de gevel is ook een belangrijke factor. Het gebruik van materialen die licht reflecteren of absorberen beïnvloedt de visuele impact van het gebouw. De architecten hebben dit in beide projecten zorgvuldig meegenomen in hun ontwerpkeuzes.

Conclusie

Gevelbekleding is meer dan alleen een esthetische keuze. Het is een essentieel onderdeel van de architectuur die bepalend is voor de visuele integratie in de omgeving, de duurzaamheid van het gebouw en de wens tot functioneel gebruik. In beide projecten in Brugge en omgeving werd er bewust gekozen voor materialen en technieken die aansluiten bij de historische context, maar tegelijkertijd ook een moderne uitstraling geven.

De keuze van Ardonit leien in wolkengrijs in de schooluitbreiding en de combinatie van gevelbakstenen, glazuurstenen en leipannen in het woonzorgcentrum van het kloosterproject vormen uitstekende voorbeelden van hoe gevelbekleding kan bijdragen aan zowel de functie als de esthetiek van een gebouw. De nadruk op duurzaamheid, visuele continuïteit en de betrokkenheid van technische expertises benadrukt de complexiteit en het belang van een zorgvuldige aanpak bij gevelbekleding in nieuwbouwprojecten.

Bronnen

1. Sint-Eloois-Winkel, België - Ardonit Glad Wolkengrijs
2. Van klooster naar uniek woonproject