Houten gevelbekleding: eigenschappen, houtsoorten en uitvoeringen

Inleiding

Een houten gevelbekleding is een populaire keuze voor diegene die een warme, natuurlijke en tijdloze uitstraling willen geven aan hun woning. Dit type gevelbekleding bestaat uit horizontale of verticale latten of planken die aan de gevel worden gemonteerd. Daarnaast biedt houten gevelbekleding ook thermische isolatie en is het visueel aantrekkelijk. In dit artikel wordt ingegaan op de eigenschappen, houtsoorten, uitvoeringen en onderhoudsaspecten van houten gevelbekleding, op basis van betrouwbare informatie uit betrouwbare bronnen.

Eigenschappen van houten gevelbekleding

Een houten gevelbekleding heeft verschillende voordelen die het tot een aantrekkelijke keuze maken voor zowel particuliere woningen als architectonische projecten. De meest opvallende eigenschappen zijn:

• Warme en natuurlijke uitstraling: Hout zorgt voor een warme en authentieke look die past bij bijna elk type woning. Het geeft een unieke uitstraling die vaak moeilijk te evenaren is door andere materialen.
• Veelzijdigheid: Er zijn verschillende uitvoeringen, houtsoorten en kleuren beschikbaar, waardoor iedereen de gevelbekleding aan zijn of haar wensen kan aanpassen.
• Makkelijk te plaatsen en te repareren: In vergelijking met sommige andere materialen is houten gevelbekleding relatief eenvoudig en snel te installeren, wat ook positief is voor de arbeidskosten. Reparaties zijn eveneens eenvoudig uit te voeren.
• Isolatiewaarde: Houten gevelbekleding draagt bij aan de thermische isolatie van de woning, wat kan leiden tot energiebesparing en comfort.

Houtsoorten voor gevelbekleding

De keuze van houtsoort speelt een cruciale rol bij het bepalen van de duurzaamheid, uiterlijk en onderhoud van de gevelbekleding. Er zijn twee hoofdcategorieën: zachte houtsoorten en harde (tropische) houtsoorten.

Zachte houtsoorten

Zachte houtsoorten zijn meestal afkomstig uit temperate regio's en worden vaak gebruikt voor traditionele gevelbekleding. Voorbeelden zijn spar, witte den, rode den, lariks en ceder. Deze houtsoorten zijn:

• Makkelijk te verwerken
• Goedkoop in aankoop
• Goed geschikt voor traditionele stijlen
• Minder bestand tegen weersinvloeden dan harde houtsoorten

Zachte houtsoorten zijn echter gevoeliger voor schade, zoals inslagen van takken of andere objecten, en vereisen regelmatig onderhoud.

Harde houtsoorten

Harde houtsoorten, ook wel tropische houtsoorten genoemd, zijn dikker, dichter en dus harder dan zachte houtsoorten. Voorbeelden zijn iroko, afzelia, padouk, merbau en fraké. Deze houtsoorten zijn:

• Duurzamer en bestand tegen weersinvloeden
• Minder onderhoudsgevoelig
• Meer geschikt voor open of verticale gevelbekleding
• Duurder in aankoop

Voor gevelbekleding waarbij het verkeer van mensen of dieren (zoals spelende kinderen) is, zijn harde houtsoorten vaak de beste keuze. Ze kunnen beter omgaan met schade en behouden hun uiterlijk langer.

Uitvoeringen van houten gevelbekleding

Er zijn verschillende manieren waarop houten gevelbekleding kan worden uitgevoerd. De keuze hangt af van het gewenste uiterlijk, de houtsoort en de achterconstructie.

Open gevelsysteem

Bij een open gevelsysteem is er een afstand tussen de latten of planken. Deze afstand kan enkele centimeters zijn. Dit type uitvoering:

• Laat de gevel ademhalen
• Verhoogt de luchtcirculatie en vermindert vochtproblemen
• Zorgt voor een rustige, rustgevende uitstraling
• Vereist vaak een extra waterdichte laag in de achterconstructie

Gesloten gevelsysteem

Bij een gesloten gevelsysteem is de afstand tussen de latten zeer klein of zelfs geheel afwezig. De latten overlappen elkaar soms. Dit type uitvoering:

• Geeft een strakke, gesloten uitstraling
• Vermindert de hoeveelheid lucht die door de gevel kan gaan
• Is geschikt voor ieder klimaat en elke houtsoort

Horizontale versus verticale uitvoering

De richting waarin de latten of planken worden gemonteerd beïnvloedt ook het uiterlijk van de gevel.

• Horizontale uitvoering: Het klassieke beeld van een houten gevel. Het geeft de gevel een rustgevende uitstraling en werkt goed bij vrijwel alle stijlen.
• Verticale uitvoering: Geeft de gevel een moderner, strakker uiterlijk. Het is ook geschikt voor houtsoorten met een grotere dichtheid, omdat het beter kan omgaan met vocht en wind.

Populaire profielen en systemen

Bij de uitvoering van houten gevelbekleding zijn verschillende profielen en systemen beschikbaar. Enkele bekende profielen zijn:

• Channelsidings: Deze profielen hebben een groef in het midden, waardoor de planken naadloos in elkaar passen.
• Rabatdelen: Voorzien van een groef die ervoor zorgt dat de planken nauwkeurig aansluiten en een strakke gevel bekleding vormen.
• Rhombusprofielen: Deze hebben een rombische vorm en geven een modern uiterlijk.
• Blokprofielen: Deze zijn rechthoekig van vorm en passen goed bij traditionele stijlen.

Daarnaast zijn er ook specifieke systemen zoals Castellation, die een modernere uitstraling geven aan de gevel. Bijvoorbeeld:

• Castellation F TRIM 25: Heeft een maat van 75,5 x 54 mm.
• Castellation BUITENHOEK 25: Heeft een maat van 81,5 x 81,5 mm.

Duurzame en thermisch gemodificeerde houtsoorten

In recente jaren is er een groeiende eis naar duurzame en thermisch gemodificeerde houtsoorten. Deze houtsoorten worden vaak verwerkt in eigen fabrieken en ondergaan een hydro-thermisch modificatieproces zonder gebruik van chemicaliën. Het resultaat is:

• Hoogwaardig hout met een levensduur van minstens 50 jaar
• Vormstabiel en goed verwerkbaar
• Toepasbaar zonder afwerking en onderhoudsarm
• Bestand tegen zon, wind en regen

Populaire duurzame houtsoorten zijn:

• Fraké-hout: Afkomstig uit Afrika, met een stijlvolle en authentieke uitstraling.
• Vuren en Populier: Geschikt voor gevelbekleding en ondergaan een verduurzaamingsproces in Nederland.
• Thermohout: Gemaakt uit houtsoorten zoals meranti en western red cedar, die na verwerking bestand zijn tegen weersinvloeden.

Houtcomposiet gevelbekleding

Voor wie het uiterlijk van hout wil behouden, maar het onderhoud van kunststof wil vermijden, is houtcomposiet een goede oplossing. Houtcomposiet is samengesteld uit hout en kunststof. Het biedt:

• Het uiterlijk van houten gevelplaten of rabatdelen
• Een onderhoudsvrij karakter
• Goede duurzaamheid en bestand tegen weersinvloeden

Naast houtcomposiet is er ook cementcomposiet, waarbij houtvezelplaten worden gecombineerd met cement. Dit geeft een industrieel uiterlijk in grijze cementkleur.

Gevelbekleding met kleurafwerkingen en brandvertraging

Naast de natuurlijke uitstraling van hout, kunnen houten gevelbekledingen ook voorzien worden van kleurafwerkingen. Dit kan worden gedaan zonder de structuur van het hout te verliezen. Daarnaast is het mogelijk om het hout voor te zorgen met een biologische brandvertrager, wat extra veiligheid biedt.

Kleurafwerkingen

Kleurafwerkingen kunnen het uiterlijk van de gevel aanpassen aan de wensen van de eigenaar. Ze worden vaak toegepast bij houtsoorten die niet natuurlijk in kleur zijn. De kleur blijft lang duren, ook zonder onderhoud.

Brandvertraging

Brandvertraging is een belangrijk aspect bij gevelbekleding, vooral in stedelijke omgevingen of bij woningen in de buurt van andere gebouwen. Een biologische brandvertrager vermindert het risico op vlamoverslag en maakt het hout minder gevoelig voor brand.

Onderhoud van houten gevelbekleding

Hoewel houten gevelbekleding relatief onderhoudsarm is, vereist het toch periodiek onderhoud om de levensduur en esthetiek te behouden.

Onderhoudsproducten

Er zijn verschillende producten beschikbaar voor het onderhoud van houten gevelbekleding. Deze omvatten:

• Correctielak: Een semi-transparante lak die UV-straling, organismen en verkleuring tegenwerkt. De houtstructuur blijft behouden.
• Beitser: Voor het herstellen van de natuurlijke uitstraling van het hout.
• Verf: Voor het opnieuw schilderen van de gevel, indien gewenst.

Onderhoudsfrequentie

De frequentie van onderhoud hangt af van de houtsoort en het klimaat. Zachte houtsoorten vereisen meestal meer onderhoud dan harde houtsoorten. In een vochtig klimaat is regelmatig reinigen en eventueel schilderen aan te raden om schimmel en verkleuring te voorkomen.

Conclusie

Houten gevelbekleding is een populaire en veelzijdige keuze voor wie een warme, natuurlijke uitstraling wil geven aan hun woning. De keuze van houtsoort, uitvoering en profiel speelt een cruciale rol bij het bepalen van het uiterlijk, duurzaamheid en onderhoud. Zowel zachte als harde houtsoorten zijn beschikbaar, waarbij de harde houtsoorten zich beter gedragen in een vochtig klimaat of bij gevels die inslagen kunnen verwachten.

Duurzame en thermisch gemodificeerde houtsoorten zijn een modern alternatief dat minder onderhoud vereist en een langere levensduur biedt. Houtcomposiet is een goede oplossing voor wie het uiterlijk van hout wil behouden, maar het onderhoud van kunststof wil vermijden.

De keuze van gevelbekleding moet afgestemd zijn op de wensen van de eigenaar, de bouwstijl van de woning en de lokaal heersende omstandigheden. Een professionele gevelwerker kan hierbij uiteraard goed ondersteuning bieden.

Bronnen

1. Gevelbekleding hout
2. Houten gevelbekleding
3. Houtproducten voor gevelbekleding
4. Cladding Castellation
5. Gevelbekleding van Stiho
6. Gevelbekleding van Platowood