De rol van een standleiding in de riolering: functie, onderhoud en renovatie

Published by Redactie on juli 2, 2025 | Category riolering

Een standleiding is een cruciale component van het rioleringssysteem in gebouwen, met name in flatgebouwen. De standleiding zorgt voor een voldoende beluchting en ontluchting van de binnenriolering, waardoor drukverschillen in de afvoerbuizen worden opgeheven. Hierdoor wordt voorkomen dat er stankoverlast ontstaat en wordt de afvoer van vuilwater en hemelwater efficiënt geregeld. De standleiding loopt van het laagste punt van een gebouw tot het hoogste punt, meestal vanaf de kruipruimte tot boven het dak. Alle liggende rioleringsleidingen, zoals verzamelleidingen en aansluitleidingen, hebben een verbinding met de standleiding. In veel gevallen wordt de standleiding in muren weggewerkt om ruimte te besparen en de esthetiek van het interieur te behouden.

De standleiding dient aangesloten te zijn op een ontspanningsleiding, waardoor de binnenriolering in open verbinding staat met de buitenlucht. De ontspanningsleiding is meestal het laatste deel van de leiding dat boven het dak uitsteekt. Om stankoverlast te voorkomen, zijn er speciale eisen opgesteld voor de plaats van de dakdoorvoer van de ontspanningsleiding. Ook moet de standleiding geen grotere helling hebben dan 45 graden met verticaal. Dit zorgt ervoor dat de afvoer van vuilwater efficiënt verloopt en er geen verstoppingen ontstaan.

Functie en werking van een standleiding

De standleiding is een verticale afvoer van vuilwater of hemelwater, die vooral in oudere woningen en woonwijken voorkomt. In dergelijke gebouwen wordt de standleiding vaak gecombineerd gebruikt voor het lozen van hemelwater en vuilwater. De standleiding is van groot belang voor de werking van het rioleringssysteem, omdat het zorgt voor een voldoende beluchting en ontluchting. Dit is cruciaal om drukverschillen in de afvoerbuizen te voorkomen, wat kan leiden tot stankoverlast of zelfs lekken in de afvoer.

In de standleiding ontstaan twee soorten stromingen: het vallende vuile water met afvalstoffen en een luchtstroming. Als een kleine hoeveelheid water wordt afgevoerd, loopt het langs de wanden van de standleiding naar beneden. Hierdoor ontstaat een wrijving tussen de lucht en het vallende water, waardoor lucht wordt meegezogen. Hierdoor ontstaan er drukverschillen in de standleiding. In het bovenste gedeelte van de standleiding ontstaat een onderdruk en in het onderste gedeelte een overdruk. Deze drukverschillen moeten worden opgeheven door de standleiding goed te ontluchten.

Materialen en levensduur van een standleiding

De standleiding is in de meeste gevallen gemaakt van metaal, kunststofmateriaal of asbestcement. Sinds de jaren 60 worden binnenriolering en afvoeren overwegend uitgevoerd in kunststofmaterialen zoals PVC, PE en PP. Voor deze bouwperiode zien we nog veel standleidingen van gietijers en nog tot op heden in veel in gebruik. Ook loden afvoeren of van koper zijn nog in gebruik en behoeven bij geen problemen niet te worden vervangen.

Oude standleidingen zijn vaak van gietijzer en hebben meestal een levensduur van 30 tot 40 jaar. Nieuwere modellen van PVC, HDPE of ABS gaan vaak tot 50 jaar of langer mee. Dit betekent niet dat je alles mag doorspoelen. Standleidingen blijven gevoelig voor kalkaanslag, vetophoping en slijtage door gebruik. Daarom is het belangrijk om regelmatig onderhoud te houden om problemen te voorkomen.

Problemen met een standleiding

Een veelvoorkomend probleem met een standleiding is lekkage door ondeugdelijke installatie, fixatie of slijtage. Daarnaast zijn drukproblemen helaas veel voorkomend. Drukverschillen zijn vaak op te merken aan borrelen of gorgelen van de afvoeren in bijvoorbeeld een badkamer. Een verstopte standleiding ontstaat vaak door opgehoopt vet, etensresten of haren in de buis. Ook kan kalkaanslag of slijtage van oude leidingen de doorstroming blokkeren.

Lekkage van de standleiding is vaak zonder hakken en breken op te sporen. Verschillende kleurstoffen of een rookproef kunnen leklocaties inzichtelijk maken. Daarnaast is er natuurlijk camera-inspectie mogelijk in de standleiding. In schachten voert Lekrecherche endoscopiecamera-inspectie uit. Dit voorkomt onnodig openen van schachten op meerdere verdiepingen. Ook is het belangrijk om op te merken dat een standleiding niet zichtbaar is, omdat deze vaak wordt weggewerkt in de muur.

Onderhoud en renovatie van een standleiding

Regelmatig onderhoud helpt om problemen met een standleiding te voorkomen. De standleiding moet 1 keer per 3 tot 5 jaar gereinigd worden, afhankelijk van het materiaal. Bij oudere materialen zoals gietijzer is de oorzaak veelal te wijten aan ouderdomsgebreken, maar ook door geknutsel van nieuwe materialen op de oudere standleiding. Daarnaast is het belangrijk om vet en etensresten niet door de gootsteen te spoelen, omdat dit op termijn leidt tot verstoppingen in de standleiding.

Er zijn verschillende methoden voor de renovatie van een standleiding. Het tubus-system is een techniek die het mogelijk maakt dat een nieuwe leiding in een bestaande leiding gemaakt wordt. Hierdoor is geen hak- en breekwerk nodig. Naast dat het enorm veel overlast bespaart, scheelt het ook in de kosten. De methode van renovatie van de standleiding door het tubus-system is als volgt: via de ontluiter op het dak wordt de standleiding gereinigd en voorbehandeld, daarna worden een aantal lagen glasvezelversterkt polyester aan de binnenkant van de bestaande leiding gespoten. Deze lagen vormen een nieuwe binnenleiding met een gegarandeerde dikte van 3 mm.

Onderhoud en reiniging van een standleiding

Het reinigen van een standleiding is belangrijk om de levensduur te verlengen en de afvoer efficiënt te houden. De meest voorkomende oorzaak van een verstopte standleiding is het langzaam dichtslibben door vet, olie, voedselresten, vuilresten of haren die achterblijven in de leiding. Ook voorwerpen als bladeren, takjes, kiezels en vogelnestjes kunnen in de standleiding terechtkomen en de afvoercapaciteit verminderen.

De standleiding moet regelmatig worden geïnspecteerd en reinigd. Dit kan worden gedaan met moderne apparatuur, zoals de hogedrukspuit, combiwagens en hogedrukmaterialen. Het is belangrijk om dit te laten doen door professionele monteurs, aangezien de technieken en materialen van een specialist anders zijn dan die van een particulier. De kosten van het reinigen van de standleiding zijn gebaseerd op het aantal leidingen en etages.

Onderhoud en renovatie in flatgebouwen

In flatgebouwen ontstaan helaas regelmatig problemen aan de standleidingen, vooral vanwege een ouder bouwjaar. Het onderhoud of reparatie van deze leidingen is een kostbare zaak omdat het vaak te lang uitgesteld wordt. Daarom is het belangrijk om regelmatig inspecties uit te voeren en eventuele problemen tijdig op te lossen. Bij standleiding vervangen in een VvE-complex is een goede planning belangrijk, aangezien meerdere appartementen op één leiding zijn aangesloten.

Conclusie

Een standleiding is een cruciale component van het rioleringssysteem in gebouwen, met name in flatgebouwen. De standleiding zorgt voor een voldoende beluchting en ontluchting van de binnenriolering, waardoor drukverschillen in de afvoerbuizen worden opgeheven. De standleiding loopt van het laagste punt van een gebouw tot het hoogste punt, meestal vanaf de kruipruimte tot boven het dak. De standleiding dient aangesloten te zijn op een ontspanningsleiding, waardoor de binnenriolering in open verbinding staat met de buitenlucht. De standleiding is in de meeste gevallen gemaakt van metaal, kunststofmateriaal of asbestcement.

Bronnen

standleiding