Circulaire gevelbekleding: Duurzame oplossingen voor het huidige en toekomstige bouwproces

De bouwsector staat voor een transformatie. Tegen de achtergrond van groeiende klimaatverandering, schaarste van grondstoffen en steeds strengere duurzaamheidseisen, is het noodzakelijk om oplossingen te ontwikkelen die zowel esthetisch als functioneel zijn, maar ook aansluiten bij de principes van de circulaire economie. Een van de meest veelbelovende ontwikkelingen in deze richting is circulaire gevelbekleding. Deze typen gevelmaterialen zijn ontworpen voor hergebruik, heraanpassing en recyclage, waardoor ze een aanzienlijke bijdrage leveren aan het verlagen van het milieuverbruik en het uitstoten van CO₂.

In dit artikel bespreken we de meest relevante circulaire gevelbekledingssystemen en -materialen die op dit moment beschikbaar zijn, de technische kenmerken, verwerking, esthetische aspecten, brandveiligheid, onderhoudsbehoefte, en de duurzame voordelen van deze innovatieve producten. De focus ligt op producten die expliciet circulair zijn gecertificeerd of bewust ontworpen met herbruik en recyclage in gedachten.

Wat is circulaire gevelbekleding?

Circulaire gevelbekleding is een bouwproduct dat gemaakt is met het oog op herbruikbaarheid, herfabricage, recycling en minimale milieu-impact. Het concept is gebaseerd op de principes van de circulaire economie, waarbij producten en materialen niet na hun eerste levenscyclus worden weggegooid, maar opnieuw in de keten worden ingebracht.

Circulaire gevelbekledingssystemen zijn vaak gemaakt uit hergebruikte of biobased materialen, zoals houtafval, reststromen uit de land- en bosbouw, of gerecyclede metalen. Deze materialen worden verwerkt tot gevelpanelen of -bekleding die niet alleen esthetisch aantrekkelijk zijn, maar ook technisch betrouwbaar, brandveilig, en onderhoudsarm.

Een aantal producten is zelfs 100% circulair binnen het eigen productieproces, wat betekent dat alle onderdelen na demontage hergebruikt kunnen worden of teruggebracht worden naar het grondstofniveau. Dit maakt ze uiterst geschikt voor zowel nieuwbouw, renovatieprojecten en conceptbouw, waar duurzaamheid en flexibiliteit centraal staan.

Voordelen van circulaire gevelbekleding

Circulaire gevelbekleding biedt een reeks voordelen die zowel voor eigenaren, architecten als aannemers van belang zijn. Deze voordelen zijn op te delen in technische, esthetische en duurzame aspecten:

Technische voordelen

• Goede verwerking: Veel circulaire gevelbekledingssystemen zijn ontworpen voor eenvoudige montage en snel in elkaar passen. Dit zorgt voor efficiënter bouw- of renovatieprocessen.
• Brandveiligheid: Een aantal systemen is getest en heeft brandklasse A1 of A2-s1-d0 behaald, wat betekent dat ze extreem brandveilig zijn.
• Duurzame levensduur: Veel circulaire gevelbekleding is ontworpen voor een levensduur van 50 jaar of meer, waardoor de frequentie van vervanging aanzienlijk lager is.
• Weerbestendigheid: Ze zijn bestand tegen vocht, schimmel, insecten en temperatuurverschillen, waardoor het onderhoud minimaal is.
• Lichtgewicht: Sommige systemen, zoals de A-Brick, zijn ideaal voor hoogbouw vanwege hun lichte structuur.

Esthetische voordelen

• Unieke look: Veel circulaire gevelbekledingssystemen hebben een natuurlijke of karakteristieke uiterlijk, bijvoorbeeld door het gebruik van hergebruikte houtplanken, keramische tegels, of biobased materialen.
• Kleur- en formaatverscheidenheid: Veel systemen bieden een brede kleurenwaaier, textuurvariatie, en maatwerkopties, waardoor het mogelijk is om unieke gevelontwerpen te realiseren.
• Flexibele montage: Door het gebruik van cassettesystemen, clips, of modulaire ontwerpen, kunnen gevelbekledingssystemen zowel horizontaal als verticaal geplaatst worden, waardoor de architectuur vrijheid wordt vergroot.

Duurzame voordelen

• Herbruikbaar en recyclable: De meeste circulaire gevelbekledingssystemen zijn ontworpen voor demontage en hergebruik, waardoor ze bijdragen aan een lager afvalvolume en minder grondstofverbruik.
• Laag CO₂-voetspoor: Omdat veel systemen zijn gemaakt van reststromen of hergebruikte materialen, is hun CO₂-impact lager dan die van traditionele gevelbekleding.
• Biobased materialen: Sommige systemen, zoals Kerloc, zijn gemaakt van restafvalvezels uit land- en bosbouw, wat betekent dat ze biologisch afbreekbaar en CO₂-neutraal zijn.
• Geen afval tijdens verwerking: Bijvoorbeeld bij Kerloc is geen zaagafval aanwezig, wat het proces efficiënter en milieuvriendelijker maakt.

Belangrijke circulaire gevelbekledingssystemen en -materialen

1. Kerloc – 100% circulaire biobased gevelbekleding

Kerloc, gemaakt door Martens keramiek, is een van de meest innovatieve circulaire gevelbekledingssystemen op de markt. Het is een koud keramisch plaatmateriaal gemaakt van restmaterialen uit land-, tuin- en bosbouw. Op dit moment wordt vooral Nederlands populierenhout, afkomstig uit wegenbouwprojecten, gebruikt.

De productie van Kerloc gebeurt zonder extra verhitting, wat het proces energie-efficiënter maakt. Het resultaat is een 100% circulaire en biobased gevelbekleding die volledig recyclebaar is en oneindig herbruikbaar is. Het is geschikt voor utiliteitbouw, woningbouw, renovatie en transformatieprojecten.

Technische eigenschappen van Kerloc:

De gevelbekleding is voorzien van een UV-bestendige coating, waardoor de kleuren langdurig behouden blijven. De panelen hebben ook een voelbaar reliëf, wat bijdraagt aan de esthetische waarde van het product.

2. A-Brick – Licht gevelsysteem voor hoogbouw en renovatie

A-Brick is een licht gevelsysteem dat bestaat uit steenstrips die worden bevestigd in metalen cassettes. Het systeem is speciaal ontworpen voor hoogbouw en renovatieprojecten vanwege zijn luchtdichte structuur, eenvoudige montage en duurzame eigenschappen.

Het grote voordeel van A-Brick is dat er geen mortel of lijm gebruikt wordt bij de montage, waardoor het systeem eenvoudig te demonteren is. Dit maakt het ideaal voor een circulaire levenscyclus.

Technische eigenschappen van A-Brick:

De flexibiliteit van A-Brick maakt het mogelijk om maatwerk op maat te leveren, wat het systeem geschikt maakt voor unieke architectonische projecten.

3. Argeton – Duurzame gevelbekleding met keramische tegels

Argeton is een duurzame gevelbekleding die bestaat uit keramische tegels die opgehangen worden in een aluminium frame. Deze gevelbekleding is ontworpen voor maximum esthetische vrijheid, omdat de tegels zowel horizontaal als verticaal kunnen worden geplaatst.

Het gebruik van keramiek zorgt voor een hoogwaardige uitstraling, terwijl het aluminium frame zorgt voor lichte structuur en eenvoudige montage.

Technische eigenschappen van Argeton:

Argeton is een uitstekende keuze voor projecten waar esthetiek en duurzaamheid gelijkwaardig belangrijk zijn.

4. Circulair Fiduna Vuren – Hergbruikte houtplanken van pallets

Fiduna Vuren is een hergebruikte houtplankenbekleding gemaakt van planken afkomstig van oude pallets. De pallets worden gedemonteerd, schoongemaakt en thermisch verwerkt, waardoor het hout klaar is voor gebruik als gevelbekleding.

Dit systeem is niet alleen milieuvriendelijk, maar ook karakteristiek door het aanwezig zijn van noesten, oude spijkergaten, en harsvlekken, wat het product een Scandinavisch uitstraling geeft.

Technische eigenschappen van Fiduna Vuren:

Fiduna Vuren is een ideale keuze voor projecten waarbij duurzaamheid en unieke esthetiek van belang zijn.

Brandveiligheid en onderhoud

Een belangrijk aspect bij het kiezen van gevelbekleding is de brandveiligheid, vooral in woningbouwprojecten. Veel circulaire gevelbekledingssystemen hebben hoge brandklasse A1 of A2-s1-d0, wat betekent dat ze extreem brandveilig zijn en niet snel in brand vatten of vlam voeren.

Bijvoorbeeld, Kerloc heeft brandklasse A1, wat betekent dat het brandveilig is in alle situaties. In combinatie met een houten of aluminium achterconstructie behaalt het product A2-s1-d0, wat het geschikt maakt voor gebruik in zowel woon- als utiliteitbouw.

Onderhoud is bijna niet aanwezig bij de meeste circulaire gevelbekledingssystemen. Veel producten zijn resistent tegen schimmel, insecten, houtrot, en knaagdieren, waardoor het noodzakelijke onderhoud beperkt is tot incidenteel schoonmaken.

Circulaire principes en LCA

Een aantal circulaire gevelbekledingssystemen zijn ontworpen met het oog op de volledige levenscyclus (LCA) van het product. Ze voldoen aan de R0-R7 principes van circulaire economie, wat betekent dat ze herbruikbaar, herfabricable, herontwerpbaar, en herbestembaar zijn.

Bijvoorbeeld, Kerloc is ontworpen volgens de R0 t/m R7 principes, wat betekent dat het volledig demontabel en herbruikbaar is. Het product is ook 100% recyclebaar, wat het ideaal maakt voor toekomstige projecten.

Hoewel niet alle systemen een volledige LCA (Levenscyclusanalyse) voorhanden hebben, is het duidelijk dat circulaire gevelbekleding een aanzienlijke bijdrage levert aan het verlagen van de CO₂-uitstoot en het verlagen van afvalstromen.

Conclusie

Circulaire gevelbekleding is een essentieel onderdeel van de toekomstige bouwsector. Deze systemen combineren technische betrouwbaarheid, esthetische waarde, en duurzame principes in een enkel product. Zowel voor nieuwbouwprojecten, renovatie, als transformaties zijn circulaire gevelbekledingssystemen een uitstekende keuze.

Met producten zoals Kerloc, A-Brick, Argeton, en Circulair Fiduna Vuren is het mogelijk om een duurzame, esthetische, en functionele gevelbekleding te kiezen die aansluit bij de principes van circulaire economie. Deze producten zijn herbruikbaar, recyclable, en milieuvriendelijk, waardoor ze een waardevolle bijdrage leveren aan de duurzame ontwikkeling van de bouwsector.

Door kiezen voor circulaire gevelbekleding, kunnen eigenaren, architecten, en aannemers niet alleen het milieu helpen, maar ook een aantrekkelijke en functionele gevel creëren die langdurig zijn en goed uitstralen.

Bronnen

1. Kerloc - Circulaire Gevelbekleding
2. Aluminium gevelsysteem combineert designvrijheid, circulariteit en technische prestaties
3. Circulair bouwen met deze circulaire gevelsystemen
4. Fiduna circulaire gevelbekleding
5. 4 mooiste circulaire gevelsystemen van Aberson
6. Kerloc op De Circulaire Bouwcatalogus