DIY-gevelbekleding: Stucen en gevelstenen als creatieve optie voor zelfbouwers

Inleiding

Bij de renovatie of uitbreiding van een huis is de gevel niet alleen een visueel belangrijk onderdeel, maar ook een essentieel bouwkundig element. Voor wie de gevel wil vernieuwen, bieden stucen en gevelstenen betrouwbare en esthetische oplossingen. Deze materialen zijn niet alleen functioneel – ze kunnen isolatie combineren met een aantrekkelijke afwerking – maar ook geschikt voor DIY-ontwikkelaars die hun handen in eigen huis willen steken. Dit artikel biedt een gedetailleerde uitleg over het zelf stucen van gevels en het werken met gevelstenen, met aandacht voor technische en praktische aspecten. Het is gebaseerd op relevante informatie uit betrouwbare bronnen binnen de bouwsector.

Wat is DIY-gevelbekleding?

Gevelbekleding verwijst naar de afwerking van een gevel, waardoor de buitenkant van een gebouw zowel esthetisch aantrekkelijk als functioneel wordt. Twee veelvoorkomende methoden zijn stucen en het werken met gevelstenen of gevelbekleding. Beide methoden kunnen worden uitgevoerd door professionals, maar voor ervaren DIY-enthusiasten zijn ze ook geschikt om zelf uit te voeren, mits er voldoende kennis en ervaring zijn.

Stucen als DIY-optie

Stucen betekent het aanbrengen van een fijne of korrelige laag pleisterwerk op de gevel of buitenmuur. Dit kan opnieuw gebeuren wanneer een oude stuclaag slecht is verankerd of volledig is losgekoppeld. De procedure is technisch uit te voeren, maar vereist een bepaalde mate van handvaardigheid en kennis van het gebruik van bouwmateriaal zoals uitvlakkingsmortel en pleister. Voorbeelden uit praktijkgegevens tonen aan dat zelfs kleinere oppervlakten zoals 7 m² of 20 m² kunnen worden stuccen door particulieren. Dit is bijvoorbeeld gebeurd in Den Haag, Tilburg en Lelystad.

Gevelstenen of gevelbekleding als alternatief

Gevelstenen of gevelbekleding zijn ook populaire keuzes voor DIY-gevelbekleding. Deze materialen worden vaak gebruikt bij nieuwbouw of bij een aanbouwproject. Ze bieden een ruime keuze in texturen, kleuren en afwerkingen, waardoor ze goed aansluiten bij diverse stijlen. Een voordeel van gevelstenen is dat ze relatief makkelijk te bevestigen zijn met behulp van mortel of speciale lijm. Bovendien zijn ze duurzaam en behouden ze hun uiterlijk over jaren.

Voorbereiding van DIY-gevelbekleding

Voor een succesvolle DIY-gevelbekledingproject is het belangrijk om goed voorbereid te zijn. Dit betreft zowel het kiezen van het juiste materiaal als het begrijpen van de technische vereisten.

Kiezen van het materiaal

Stucen

Stucen is een klassieke techniek die vaak wordt gekozen voor de afwerking van gevels. Het biedt een zachte, harmonieuze uitstraling en kan worden gecombineerd met isolatie. Het is beschikbaar in verschillende texturen, zoals korrelstuc en gladde putz. Bij een DIY-project is het belangrijk om te weten dat stucen niet alleen een esthetische laag vormt, maar ook een beschermende functie heeft. De pleister moet goed verankerd zijn op de ondergrond, bijvoorbeeld op isolatieplaten of oude stucwerk.

Gevelstenen

Gevelstenen of gevelbekleding zijn een duurzame en visueel krachtige keuze. Ze kunnen op meerdere manieren aangebracht worden, zoals via mortel of via een lijmtechniek. Voor DIY-ontwikkelaars is het belangrijk om te weten dat de keuze van het juiste type gevelsteen (bijvoorbeeld baksteen, kalkzandsteen of kunststeen) afhankelijk is van het gewenste uiterlijk en de structuur van het gebouw. Het is verstandig om advies te zoeken bij een specialist, zoals bij een baksteencenter, waar zowel de materialen als het advies beschikbaar zijn.

Ondergrond voorbereiden

Voor het aanbrengen van stuc of gevelstenen is het essentieel dat de ondergrond goed voorbereid is. Bij het stuccen van een oude gevel is het vaak nodig om de bestaande stuclaag te verwijderen. Dit kan met behulp van een saneer frees of met handmatige technieken. De gevel moet daarna schoongemaakt worden en eventueel worden voorzien van een uitvlakkingsmortel of isolatieplaten. Bij een nieuwe gevel is het belangrijk om ervoor te zorgen dat de muur droog, vlak en vrij van losse delen is.

Technische aspecten van DIY-gevelbekleding

Het aanbrengen van stuc of gevelstenen vereist kennis van de technische stappen en het gebruik van het juiste gereedschap.

Stucen: techniek en gereedschap

Aanbrengen van stuc

Bij het stuccen van een gevel wordt eerst een uitvlakkingsmortel aangebracht op de ondergrond. Deze mortel zorgt voor een vlakke basis waarop het stucwerk kan worden aangebracht. Daarna wordt de pleister of putz opgebracht in meerdere lagen. Het is belangrijk dat de pleister goed uitgeveegd wordt en de juiste dikte heeft (bijvoorbeeld 2 mm). Het is raadzaam om gebruik te maken van een spachtel, een borstel en eventueel een mestel om de stuc een gewenste textuur te geven.

Isolatie combineren met stuc

Wanneer isolatie wordt toegevoegd, worden isolatieplaten op de gevel gemonteerd en wordt er een uitvlakkingsmortel aangebracht. Vervolgens wordt de stuc erop aangebracht. Dit is een veelgebruikte methode die zowel thermische isolatie als een esthetische afwerking biedt. Het voordeel van deze methode is dat het een relatief simpele manier is om het energieverbruik van een woning te verlagen, zonder dat de gevel volledig wordt geïsoleerd met andere technieken zoals houtskelet of EPS-panelen.

Gevelstenen: techniek en gereedschap

Aanbrengen van gevelstenen

Het aanbrengen van gevelstenen begint met het voorbereiden van de ondergrond, zoals bij stucen. Vervolgens worden de stenen gemonteerd met behulp van mortel of speciale lijm. Het is belangrijk om het juiste type mortel te kiezen, afhankelijk van de materialen van de ondergrond en de gevelstenen. Bijvoorbeeld, bij het werken met baksteen is een zand-cement-mix vaak geschikt, terwijl kunststenen vaak een epoxy-lijm vereisen.

Gereedschap voor gevelstenen

Het werken met gevelstenen vereist gereedschap zoals een mestel, mestelwaterpas, spachtel, borstel en een mestelmes. Daarnaast is het handig om een vrijhoekmeter en een niveautang te gebruiken om ervoor te zorgen dat de stenen horizontaal en verticaal correct gemonteerd worden. Bij grotere projecten kan het ook nuttig zijn om een pneumatische mestelaar te gebruiken.

Veelvoorkomende problemen bij DIY-gevelbekleding

Bij DIY-projecten kan het voorkomen dat er fouten worden gemaakt, met als gevolg dat het resultaat niet optimaal is. Het is belangrijk om deze problemen voor te zijn.

Losse stuclagen

Een veelvoorkomend probleem bij stucen is dat de stuclagen loskoppelen. Dit kan gebeuren wanneer de ondergrond niet goed voorbereid is of wanneer de pleister niet goed verankerd is. Het is daarom belangrijk om ervoor te zorgen dat de ondergrond schoon is en dat er geen losse delen meer opzitten. Bij het stuccen van een oude gevel is het raadzaam om eerst de oude stuclaag volledig te verwijderen voordat er een nieuwe laag wordt aangebracht.

Onregelmatige afwerking

Bij zowel stucen als het werken met gevelstenen is het mogelijk dat de afwerking onregelmatig is. Dit kan het geval zijn wanneer de pleister niet gelijkmatig wordt aangebracht of wanneer de stenen niet goed gemonteerd worden. Het is daarom belangrijk om aandacht te besteden aan de afwerking en eventueel te oefenen op een klein oppervlak voordat het volledige project begint.

Verkeerde keuze van materiaal

Een verkeerde keuze van materiaal kan leiden tot problemen met de duurzaamheid of het uiterlijk van de gevel. Het is daarom verstandig om eerst onderzoek te doen naar de eigenschappen van de materialen en eventueel advies in te winnen bij een specialist.

Advies en tips voor DIY-gevelbekleding

Bij het uitvoeren van een DIY-gevelbekledingproject zijn er een aantal tips en aanbevelingen die kunnen helpen om een goed resultaat te behalen.

Plan van aanpak

Het is verstandig om eerst een duidelijk plan van aanpak te maken. Dit omvat het bepalen van het gewenste uiterlijk, het kiezen van het juiste materiaal, het voorbereiden van de ondergrond en het inplannen van de werkzaamheden. Het is ook belangrijk om te weten hoeveel tijd het project in beslag zal nemen en of er hulp nodig is.

Oefenen op een klein oppervlak

Voor wie niet al veel ervaring heeft met stucen of het werken met gevelstenen, is het raadzaam om eerst te oefenen op een klein oppervlak. Dit helpt om de techniek onder de knie te krijgen en eventuele problemen voor te zijn.

Materialen en gereedschap voorraden

Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat alle benodigde materialen en gereedschap beschikbaar zijn voordat het project begint. Dit voorkomt dat het project onderbroken moet worden omdat er bijvoorbeeld pleister of mortel ontbreekt.

Conclusie

DIY-gevelbekleding biedt een uitstekende kans om de buitenkant van een woning te vernieuwen, zonder dat er professionele hulp nodig is. Zowel stucen als het werken met gevelstenen zijn geschikt voor zelfbouwers, mits er voldoende kennis en ervaring is. Het is belangrijk om goed voor te bereiden, de juiste techniek te gebruiken en eventuele problemen voor te zijn. Met het juiste plan en de juiste materialen kan een DIY-gevelbekledingproject een succesvolle en voldoening schenkende ervaring worden.

Bronnen

1. Casius – Buitenmuur stucen
2. Opreij – Gevelstenen