Draagconstructies voor gevelbekleding: Technische eisen en toepassingsrichtlijnen

Bij het bouwen of renoveren van een woning of gebouw speelt de draagconstructie van de gevelbekleding een cruciale rol in het realiseren van een duurzaam, functioneel en esthetisch geveloppervlak. De draagconstructie zorgt niet alleen voor de fysieke ondersteuning van de gevelbekleding, maar ook voor het veilig bevestigen van het plaatwerk aan het bouwkundig kader. In dit artikel worden de technische eisen, constructieve principes en toepassingsrichtlijnen voor draagconstructies bij gevelbekleding besproken, met een nadruk op praktische toepassing, duurzaamheid en conformiteit met de huidige kwaliteitseisen.

Inleiding

Gevelbekleding is een essentieel onderdeel van elk bouwproject, zowel in nieuwbouw als in renovatie. Het draagconstructiesysteem voor de gevelbekleding moet voldoen aan eisen met betrekking tot windbelastingen, esthetiek, thermische isolatie, en constructieve integriteit. De draagconstructie wordt meestal los van de muur aangebracht en ondersteunt het gevelbekledingsmateriaal, zoals aluminium platen, staal, composiet of HPL. De kwaliteit en het ontwerp van deze constructie bepalen in grote mate de prestaties en het uiterlijk van de gevel.

De relevante informatie in de bronnen geeft een gedetailleerde beschrijving van de technische aspecten van draagconstructies, inclusief bevestigingsmethoden, toelaatbare toleranties en materiaalkwaliteiten. Deze informatie is afkomstig uit betrouwbare bronnen, zoals de VMRG Kwaliteitseisen en Adviezen en de productinformatie van Simpson Strong-Tie®. In dit artikel zullen deze aspecten aan de hand van de bronnen worden uitgebreid besproken.

Constructieve principes van draagconstructies

Een draagconstructie voor gevelbekleding bestaat meestal uit een secundaire constructie die los van de muur is geplaatst. Deze constructie ondersteunt het plaatwerk en zorgt voor een vrijliggende bevestiging aan het bouwkundig kader. Deze aanpak is vooral gebruikelijk bij zogenaamde enkelvoudige gevelbekleding, waarbij de plaat niet thermisch of akoestisch geïsoleerd is, maar wel moet voldoen aan eisen met betrekking tot windweerstand en esthetiek.

Volgens bron [1] worden hoekijzers en hulpstukken van Simpson Strong-Tie® vaak gebruikt om het keperwerk van de secundaire draagconstructie te bevestigen. Deze hulpstukken worden toegepast bij zowel nieuwbouw als renovatieprojecten en zorgen voor een stabiele ondersteuning van de gevelbekleding.

Een belangrijk aspect van de draagconstructie is de afstand tot het bouwkundig kader. Deze afstand bepaalt de mate van isolatie en beïnvloedt de windweerstand van het geveloppervlak. De constructie moet zorgvuldig worden ontworpen om zowel functionele als esthetische eisen te voldoen.

Bevestigingsmethoden en technieken

De bevestiging van de gevelbekleding aan de draagconstructie kan op verschillende manieren worden uitgevoerd, afhankelijk van het type plaatwerk en de eisen die aan de gevel worden gesteld. De volgende bevestigingstechnieken worden vaak toegepast:

• Verlijming op omegaprofielen: Deze methode zorgt voor een onzichtbare bevestiging van de plaat aan de draagconstructie. Het wordt vaak gebruikt bij aluminium composietplaten, waarbij de vlakheid en het strakke gevelbeeld belangrijk zijn.
• Schroeven of popnagels/klinknagels: Deze bevestigingsmethoden zijn zichtbaar, maar bieden een sterke en betrouwbare verbinding. Ze worden vaak gebruikt wanneer visuele beperkingen minder belangrijk zijn.
• Beddehaak systeem: Bij dit systeem worden de panelen in een verticale rail opgehangen, wat een strakke en homogene uitstraling geeft.

De keuze voor een bevestigingsmethode hangt af van het materiaal van de gevelbekleding, de gewenste esthetiek en de windbelastingen. Bij het toepassen van deze methoden moet er rekening gehouden worden met de toleranties van het bouwkundig kader. Bron [2] stelt dat een maattolerantie van maximaal ± 5 mm geldt bij het bevestigen van metalen gevelelementen aan het bouwkundig kader.

Materiaalkeuze en kwaliteitseisen

De keuze van het materiaal voor de gevelbekleding en de draagconstructie heeft een grote invloed op de duurzaamheid en het uiterlijk van de gevel. De volgende materialen worden vaak gebruikt bij buitengevelbekleding:

• Aluminium: Dit is een lichtgewicht en duurzaam materiaal dat goed te verwerken is. Het wordt vaak gebruikt in de vorm van composietplaten of gezette panelen.
• Staal: Staal is robuust en geschikt voor zware gevelbekleding. Het vereist echter vaak extra bescherming tegen corrosie.
• Composiet: Composietplaten combineren het voordeel van lichtgewicht met goede stijfheid en vlakheid.
• HPL (High Pressure Laminate): HPL is een duurzaam en weersbestendig materiaal dat vaak wordt gebruikt voor interieure toepassingen, maar ook geschikt is voor bepaalde buitentoepassingen.

Bij de keuze van aluminium gevelbekleding moet er rekening gehouden worden met de legering en de oppervlaktebehandeling. Bron [2] stelt dat voor moffelen een kwaliteit van 5005 (AlMg1) wordt aangeraden. Voor anodiserende oppervlaktebehandeling geldt een kwaliteit van 5005 EQ. Andere legeringen moeten altijd eerst worden besproken met de panelenfabrikant.

Bij het combineren van verschillende metalen moet er rekening gehouden worden met de corrosiebestendigheid. Het vermengen van aluminium met andere metalen kan leiden tot elektrochemische corrosie, wat de levensduur van de gevelbekleding aanzienlijk kan verkorten.

Toleranties en montagepraktijk

De montage van de draagconstructie en de gevelbekleding moet nauwkeurig worden uitgevoerd om het gewenste resultaat te bereiken. Bron [2] stelt een aantal richtlijnen op in het kader van toleranties en montagepraktijk:

• Maattolerantie: Bij het bevestigen van metalen gevelelementen aan het bouwkundig kader geldt een maattolerantie van maximaal ± 5 mm ten opzichte van as- en stramienlijnen.
• Vlakheid en scheluwte: Een paneel mag na montage niet meer dan 5 mm scheluw zijn. Dit is een belangrijk aspect van de esthetiek van de gevel.
• Werkzaamheden voor montage: Bewerkingen zoals metselen, voegen, breken of herstellen van betonconstructies moeten zo veel mogelijk voorafgaand aan de montage van de gevelelementen worden uitgevoerd om schade te voorkomen.
• Beschermende maatregelen: Als dergelijke werkzaamheden toch achteraf moeten worden uitgevoerd, is het noodzakelijk om zorgvuldig te handelen en eventueel beschermende maatregelen te nemen. De opdrachtgever draagt hiervoor volledige verantwoordelijkheid.

Deze richtlijnen zijn belangrijk om ervoor te zorgen dat de draagconstructie en de gevelbekleding correct worden gemonteerd en dat er geen schade aan de gevelelementen ontstaat.

Esthetische eisen en toepassing

De esthetiek van de gevelbekleding is een belangrijk aspect van elk bouwproject. De draagconstructie moet niet alleen functioneel zijn, maar ook het gewenste gevelbeeld ondersteunen. Bij het ontwerp van de draagconstructie dient er rekening gehouden te worden met de volgende aspecten:

• Strak gevelbeeld: De bevestiging van de platen moet zo zijn uitgevoerd dat het gevelbeeld strak en homogeen is. Dit is bijvoorbeeld het geval bij het gebruik van verlijming of het beddehaak systeem.
• Zichtbare bevestiging: In sommige gevallen is een zichtbare bevestiging aanvaardbaar, bijvoorbeeld bij het gebruik van schroeven of popnagels. Het is belangrijk dat deze bevestigingen goed worden uitgevoerd en niet afbreken in het gevelbeeld.
• Lichtgewicht materiaal: Het gebruik van lichtgewicht materialen zoals aluminium composietplaten kan bijdragen aan een strak en modern gevelbeeld.

Bij het toepassen van gevelbekleding met zonweringfunctie, zoals schoepenzonwering of plisségordijnen, is het belangrijk om zowel de functionele als de esthetische eisen te voldoen. Bron [2] geeft een gedetailleerde beschrijving van schoepenzonwering, waarbij de schoepen in ellips-, ruit- of vleugelvorm zijn vervaardigd en bevestigd worden aan een achterconstructie. De hoek waaronder de schoepen zijn gemonteerd, bepaalt het zonweringresultaat en moet daarom zorgvuldig worden gekozen.

Technische specificaties en standaarden

Bij de uitvoering van draagconstructies voor gevelbekleding is het van groot belang dat de eisen van relevante standaarden worden nageleefd. Bron [2] verweert naar een aantal relevante normen en eisen:

• NEN EN 13659 Windweerstandsklasse 6: Schoepenzonwering moet voldoen aan deze eis in termen van windweerstand.
• NEN-EN 1991-1-4 (NB): Deze norm bepaalt de eisen met betrekking tot wind- en temperatuurbelastingen.
• Vlamvertragende eigenschappen: Voor plisségordijnen zijn vlamvertragende eigenschappen (zoals B1-DIN4102-1) een belangrijke eis.
• Duurzaamheid en milieueffecten: De eisen met betrekking tot milieueffecten (zoals Breeam geschiktheid, Oeko-Tex Standard 100) zijn steeds belangrijker geworden in de bouwsector.

De naleving van deze normen is niet alleen een juridische vereiste, maar ook een garantie voor de veiligheid en duurzaamheid van het bouwproject.

Toepassing in nieuwbouw en renovatie

De toepassing van draagconstructies voor gevelbekleding is niet beperkt tot nieuwbouwprojecten. In renovatieprojecten speelt de draagconstructie ook een cruciale rol, bijvoorbeeld bij het verwisselen van oude gevelbekleding voor een modern en duurzaam alternatief. In zulke gevallen is het belangrijk om rekening te houden met het bestaande bouwkundig kader en de toelaatbare toleranties.

Bij renovatieprojecten kan het nodig zijn om de draagconstructie aan te passen aan het bestaande bouwkundige kader, bijvoorbeeld door de gebruik van speciale hulpconstructies zoals stellijsten of stelkozijnen. Bron [2] geeft aan dat de duurzaamheid van het stelkozijn afgestemd moet zijn op de duurzaamheid van het te monteren metalen kozijn. Daarnaast moet de onderdorpel van stelkozijnen uitgevoerd zijn in een vochtbestendig materiaal.

In renovatieprojecten kan het ook nodig zijn om bestaande gevelbekleding te combineren met nieuwe elementen, bijvoorbeeld bij de toepassing van dubbele beplating in een uitwendige scheidingsconstructie. In dergelijke gevallen dient de inwendige beplating te zijn voorzien van een isolerend materiaal en moeten de onderdorpels voorzien zijn van beluchtingsgaten.

Samenvatting

Draagconstructies voor gevelbekleding vormen een essentieel onderdeel van elk bouwproject, zowel in nieuwbouw als in renovatie. De keuze van het materiaal, de bevestigingstechniek en de constructieve aanpak heeft een directe invloed op de prestaties en het uiterlijk van de gevel. De naleving van kwaliteitseisen en standaarden is van groot belang om ervoor te zorgen dat de draagconstructie functioneel, duurzaam en esthetisch is.

De relevante informatie in de bronnen geeft een gedetailleerde beschrijving van de technische aspecten van draagconstructies, inclusief bevestigingsmethoden, materiaalkeuze, toleranties en montagepraktijk. Deze informatie is afkomstig uit betrouwbare bronnen, zoals de VMRG Kwaliteitseisen en Adviezen en de productinformatie van Simpson Strong-Tie®.

Bij het ontwerp en de uitvoering van draagconstructies voor gevelbekleding is het belangrijk om rekening te houden met zowel functionele als esthetische eisen. Een goed ontworpen draagconstructie zorgt niet alleen voor een stabiele ondersteuning van de gevelbekleding, maar draagt ook bij aan het realiseren van een duurzaam en esthetisch geveloppervlak.

Bronnen

1. Simpson Strong-Tie® - Buitengevelisolatie
2. VMRG - Kwaliteitseisen en adviezen