Duurzaamheidsklasse van houten gevelbekleding: uitgebreid overzicht en kiezeradvies

Published by Redactie on augustus 24, 2025 | Category gevelbekleding

Inleiding

Bij de keuze voor houten gevelbekleding speelt de duurzaamheidsklasse een cruciale rol in het bepalen van de levensduur, onderhoudsbehoefte en prestaties onder diverse weersomstandigheden. In de bouw- en renovatiebranche wordt houten gevelbekleding steeds vaker gebruikt vanwege zijn esthetische waarde, duurzaamheid en natuurlijke kwaliteiten. Toch moet het hout van keuze wel aan specifieke eisen voldoen, zeker als het wordt gebruikt in buitentoepassingen.

Deze artikel geeft een gedetailleerd overzicht van de duurzaamheidsklassen van houten gevelbekleding, gebaseerd op betrouwbare informatie uit betrouwbare bronnen. We leggen uit wat de duurzaamheidsklasse inhoudt, welke houtsoorten er in welke klassen vallen, en welke behandelingen of modificaties de duurzaamheid kunnen verhogen. Daarnaast bespreken we de voordelen en nadelen van houtsoorten uit verschillende klassen, inclusief concrete voorbeelden en prijsindicaties. Ten slotte bekijken we alternatieve opties voor duurzaam hout, zoals thermisch gemodificeerd hout en kunststof, en waarom het gebruik van hout met FSC- of PEFC-keurmerk belangrijk is.

Wat is een duurzaamheidsklasse?

De duurzaamheidsklasse van hout bepaalt de mate waarin het hout bestand is tegen natuurlijke verouderingsprocessen zoals schimmelvorming, houtrot, insecten en weersinvloeden. In Nederland en andere landen binnen de Europese Unie wordt gebruik gemaakt van een standaard klasseverdeling die de levensverwachting van houten producten voor buitentoepassingen aangeeft.

Volgens de NEN-EN 350-1-norm is het hout in drie klassen ingedeeld:

Duurzaamheidsklasse I (zeer duurzaam) – levensverwachting van meer dan 25 jaar.
Duurzaamheidsklasse II (duurzaam) – levensverwachting van 15 tot 25 jaar.
Duurzaamheidsklasse III (beperkt duurzaam) – levensverwachting van minder dan 15 jaar.

Voor gevelbekleding is het aan te raden om hout uit klasse I of II te kiezen. Deze houtsoorten zijn namelijk voldoende bestand tegen de weersinvloeden die een gevel te verduren krijgt. Hout uit klasse III is te onduurzaam voor deze toepassing en zal sneller slijten of verrotten.

Houtsoorten en hun duurzaamheidsklasse

Hardhoutsoorten (klasse I en II)

Hardhoutsoorten zijn in het algemeen beter bestand tegen de elementen en vallen vaak in klasse I of II. Dit zijn soorten die meestal afkomstig zijn uit tropische of sub-tropische regio’s en die natuurlijk een hoge dichtheid en hardheid hebben.

De volgende houtsoorten vallen in duurzaamheidsklasse I:

Afzelia
Ipé
Padoek
Moabi
Amerikaans cederhout
Azobé
Robinia
Mansonia

Houtsoorten uit duurzaamheidsklasse II zijn:

Afrormosia
Iroko
Merbau
Europees eikenhout

Deze houtsoorten hebben een levensduur van tussen 15 en 25 jaar. Ze zijn geschikt voor gevelbekleding, maar vragen soms wel extra onderhoud, afhankelijk van de omgeving. Het is belangrijk om op te merken dat houtsoorten uit klasse I en II meestal duurder zijn dan klassieke houtsoorten. De gemiddelde prijs voor gevelbekleding met hardhoutsoorten ligt tussen 50 en 150 euro per m², excl. plaatsingskosten.

Thermisch gemodificeerd hout

Niet alle houtsoorten die geschikt zijn voor gevelbekleding zijn van nature hardhout. Sommige houtsoorten, zoals grenenhout of vurenhout, zijn van nature minder bestand tegen weersinvloeden. Deze houtsoorten kunnen echter worden verduurzaamd door middel van een thermische modificatieproces. Dit proces verandert de natuurlijke eigenschappen van het hout en verhoogt zo de duurzaamheid tot een niveau dat vergelijkbaar is met hardhoutsoorten.

Thermisch gemodificeerd hout komt vaak in duurzaamheidsklasse I of II terecht, afhankelijk van de soort hout en de graad van behandeling. Het is een milieuvriendelijke en duurzame keuze, omdat het gebruik van hout uit Europese bossen stimuleert en niet afhankelijk is van hout uit gevoelige tropische regio’s.

Bekende merken die thermisch gemodificeerd hout aanbieden zijn bijvoorbeeld HIB Gevels en Thermowood. Deze producten worden vaak gebruikt bij gevelbekleding en zijn geschikt voor lage onderhoudsbehoefte. De prijs voor gevelbekleding met thermisch gemodificeerd hout ligt meestal tussen 30 en 90 euro per m², excl. plaatsingskosten.

Samenvatting houtsoorten per klasse

Hieronder een overzicht van houtsoorten en hun bijbehorende duurzaamheidsklasse:

Duurzaamheidsklasse	Houtsoorten
Klasse I	Afzelia, Ipé, Padoek, Moabi, Amerikaans cederhout, Azobé, Robinia, Mansonia
Klasse II	Afrormosia, Iroko, Merbau, Europees eikenhout
Thermisch gemodificeerd hout	Grenenhout, vurenhout (na behandeling)

Kiezen voor de juiste houtsoort: factoren in overweging

Wanneer je kiest voor houten gevelbekleding, zijn er meerdere factoren die je moet in overweging nemen. De keuze van houtsoort is hierin cruciaal, maar ook andere variabelen zoals esthetiek, onderhoudsbehoefte, budget en duurzaamheid spelen een rol.

1. Duurzaamheid

Zoals eerder is uitgelegd, is het aan te raden om houtsoorten uit klasse I of II te kiezen. Deze houtsoorten zijn namelijk voldoende bestand tegen regen, wind, en zonneschijn. Houtsoorten uit klasse III zijn niet geschikt voor gevelbekleding.

2. Esthetiek en uiterlijk

De structuur en kleur van het hout bepalen mede het uiterlijk van de gevel. Hardhoutsoorten hebben vaak een dichte structuur en een rijke kleur. Thermisch gemodificeerd hout verandert vaak in een goudbruine kleur. Beide opties zijn populair, afhankelijk van de gewenste stijl van de woning.

Bovendien is het belangrijk om te overwegen of je het hout blijvend in zijn originele kleur wilt behouden of juist wilt laten vergrijzen. Vergrijsd hout heeft een authentieke uitstraling, maar vereist soms extra onderhoud om de gewenste look te behouden.

3. Onderhoudsbehoefte

Houtsoorten uit klasse I en II zijn onderhoudsarm, maar niet volledig onderhoudsvrij. Ze kunnen wel jarenlang onbehandeld worden gebruikt. Thermisch gemodificeerd hout is ook onderhoudsarm, maar heeft in sommige gevallen een beschermende laag nodig voor optimale prestaties.

4. Prijs en budget

De prijs van houten gevelbekleding varieert afhankelijk van de houtsoort en de verwerking. Hardhoutsoorten zijn duurder dan thermisch gemodificeerd hout, maar bieden ook een lengere levensduur en betere prestaties.

5. Milieu en duurzaamheid

Het kiezen van hout met FSC- of PEFC-keurmerk is aan te raden. Deze merken garanderen verantwoord bosbeheer en duurzame houtwinning. Buiten dat kun je ook overwegen voor locaal hout, zoals thermisch gemodificeerd hout van Europese afkomst, om het koolstofvoetafdruk te verkleinen.

Thermisch gemodificeerd hout: uitgebreidere uitleg

Wat is thermisch gemodificeerd hout?

Thermisch gemodificeerd hout is hout dat is ondergaan aan een verhittingsproces bij hoge temperaturen (meestal tussen 160 en 210°C) in een koolstofdioxide- of stikstofomgeving. Hierdoor verandert de natuurlijke samenstelling van het hout. De hemicellulose en lignine worden afgebroken of veranderd, waardoor het hout waterafstotender, harder en bestand tegen schimmel en insecten wordt.

Voordelen van thermisch gemodificeerd hout

Hoogere duurzaamheid: Houtsoorten die van nature niet erg duurzaam zijn, zoals grenenhout, worden na behandeling vaak in klasse I of II geplaatst.
Eco-vriendelijk: Het gebruik van hout uit Europese bossen zorgt voor minder transport en een lager CO₂-voetafdruk.
Scherpere prijs: Thermisch gemodificeerd hout is vaak goedkoper dan hardhoutsoorten uit tropische regio’s.
Vormvastheid: Het hout verliest minder snel vorm onder invloed van weersomstandigheden.
Natuurlijke uitstraling: Na behandeling heeft het hout een goudbruine kleur die aantrekkelijk is voor gevelbekleding.

Nadelen van thermisch gemodificeerd hout

Beperkte verwerking: Thermisch gemodificeerd hout is minder geschikt voor verwerking zoals slijpen, bovenmaken of lassen, omdat het harder is geworden.
Vergrijsing: Hoewel het hout langer behouden blijft, vergrijst het uiteindelijk onder invloed van zonlicht. Dit kan door het oog genieten, maar sommigen willen het hout kleuren of beschermen.
Beperkte beschikbaarheid: Niet alle houtsoorten zijn geschikt voor thermische behandeling. De keuze is dus beperkt tot een aantal standaardsoorten.

Voorbeelden van thermisch gemodificeerd hout

Ayous (Abachi): Een lichte houtsoort die na behandeling goudbruin wordt. Het is geschikt voor gevelbekleding en heeft een prijs van ongeveer 75 euro per m².
Fraké (Limba): Net als Ayous is Fraké een populair houtsoort voor gevelbekleding. Het is iets harder en duurder dan Ayous (gemiddeld 85 euro per m²).
Grenenhout en vurenhout: Deze soorten worden vaak thermisch gemodificeerd om hun duurzaamheid te verhogen.

Kunststof gevelbekleding: een onderhoudsarme alternatief?

Hoewel houten gevelbekleding populair is, is er ook aandacht voor kunststof gevelbekleding. Deze gevelbekleding wordt vaak gezien als een onderhoudsvrije oplossing.

Voordelen van kunststof gevelbekleding

Geen onderhoud nodig: Het hout hoeft niet te worden gelakt, geverfd of geschilderd.
Lichtgewicht: Kunststof is lichter dan hout, wat de installatie gemakkelijker maakt.
Veelkleurig: Kunststof gevelbekleding is beschikbaar in verschillende kleuren en afwerkingen.
Bestand tegen weersinvloeden: Het is waterdicht en bestand tegen zonlicht en regen.

Nadelen van kunststof gevelbekleding

Schoonmaak is nodig: Ondanks het feit dat het geen onderhoud nodig heeft, moet kunststof gevelbekleding regelmatig worden schoongemaakt. Hierbij moet er geen gebruik worden gemaakt van hogedrukschoonmakers, omdat dat schade kan veroorzaken.
Lage duurzaamheid: Kunststof is minder duurzaam dan hout, vooral van nature. De levensduur is vaak lager dan die van hardhoutsoorten.
Esthetiek: Kunststof geeft vaak minder een natuurlijke uitstraling dan hout. Sommige mensen vinden het niet zo authentiek als houten gevelbekleding.

Kiezen tussen hout en kunststof

Als je op zoek bent naar een bijna onderhoudsvrije oplossing, dan is kunststof gevelbekleding een goede optie. Echter, voor een duurzamere en beter bestand tegen weersinvloeden is hout uit klasse I of II aan te raden. Als je toch hout wilt, dan is thermisch gemodificeerd hout een goede compromis: het biedt een goede duurzaamheid en een natuurlijke uitstraling, zonder het gebruik van tropisch hout.

De rol van onderhoud in de levensduur van houten gevelbekleding

Ondanks dat hout uit klasse I of II relatief onderhoudsarm is, is het belangrijk om periodiek onderhoud te doen om de levensduur en esthetiek te behouden. Hieronder een overzicht van de belangrijkste onderhoudsmaatregelen:

1. Schoonmaak

Lichte verontreiniging kan met huishoudelijk schoonmaakmiddel en een borstel worden verwijderd.
Zware verontreiniging vraagt vaak om professionele schoonmaak, vooral bij gevelbekleding van hout of kunststof.
Gebruik geen hogedrukschoonmaker, omdat dat schade kan veroorzaken aan de gevelbekleding.

2. Beschermende laag

Het aanbrengen van een beschermende laag (zoals een olie of verf) kan de levensduur van houten gevelbekleding verlengen.
Het is aan te raden om elke 3 tot 5 jaar de gevelbekleding te behandelen met een natuurlijke olie of verf.

3. Bescherming tegen weersinvloeden

Het hout kan extra worden beschermd door het aanbrengen van een uitstekende afwerking, zoals een dakoverstek of paalvoet.
Dit voorkomt dat het hout te veel wordt blootgesteld aan vocht en regen.

Kiezeradvies: welke houtsoort kies je voor gevelbekleding?

Bij het kiezen van houtsoorten voor gevelbekleding zijn er verschillende criteria die je in overweging moet nemen. Hieronder een kiezeradvies op basis van de beschikbare informatie:

1. Voor een lange levensduur en minimale onderhoudsbehoefte

Kies voor houtsoorten uit klasse I of II, zoals Ipé, Padoek of Robinia.
Deze houtsoorten zijn goed bestand tegen weersinvloeden en kunnen jarenlang onbehandeld worden gebruikt.

2. Voor een milieuvriendelijke en duurzame oplossing

Kies voor thermisch gemodificeerd hout, zoals Ayous of Fraké.
Deze houtsoorten zijn niet afhankelijk van hout uit tropische regio’s en hebben een lager CO₂-voetafdruk.

3. Voor een esthetisch aantrekkelijke gevel

Kies voor houtsoorten met een dichte structuur en een rijke kleur, zoals Iroko of Merbau.
Thermisch gemodificeerd hout heeft vaak een goudbruine kleur, wat een warme en natuurlijke uitstraling geeft.

4. Voor een budgetvriendelijke oplossing

Kies voor thermisch gemodificeerd hout, omdat het meestal goedkoper is dan hardhoutsoorten.
De prijs van gevelbekleding met thermisch gemodificeerd hout ligt meestal tussen 30 en 90 euro per m².

5. Voor een onderhoudsarme oplossing

Kies voor kunststof gevelbekleding.
Ondanks dat het niet volledig onderhoudsvrij is, vraagt het minder onderhoud dan houten gevelbekleding.

Conclusie

De keuze voor houten gevelbekleding is een belangrijke beslissing bij een renovatieproject. De duurzaamheidsklasse van het hout speelt een cruciale rol in het bepalen van de levensduur, onderhoudsbehoefte en prestaties onder diverse weersomstandigheden.

Houtsoorten uit klasse I of II zijn de meest geschikte keuze voor gevelbekleding. Deze houtsoorten zijn voldoende bestand tegen regen, wind en zonneschijn en hebben een levensduur van minstens 15 tot 25 jaar. Voor een duurzamere en milieuvriendelijke oplossing is thermisch gemodificeerd hout een goede keuze. Dit hout is niet afhankelijk van tropische houtsoorten en heeft een lager CO₂-voetafdruk.

Ondanks dat kunststof gevelbekleding een bijna onderhoudsvrije oplossing biedt, is het minder duurzaam dan hout. Daarom is het aan te raden om houtsoorten uit klasse I of II te kiezen, of thermisch gemodificeerd hout, als je een esthetisch aantrekkelijke en duurzame gevelbekleding wilt.

Tenslotte is het aan te raden om hout met FSC- of PEFC-keurmerk te kiezen. Dit garandeert verantwoord bosbeheer en duurzame houtwinning. Daarnaast is het aan te raden om periodiek onderhoud te doen, zoals schoonmaak en het aanbrengen van een beschermende laag, om de levensduur en esthetiek van de gevelbekleding te verlengen.