Eist het bouwbesluit geluidwering voor houten gevelbekleding? Kwaliteitseisen en praktische aanbevelingen

Published by Redactie on augustus 24, 2025 | Category gevelbekleding

Inleiding

In de context van geluidwering in de bouwsector zijn gevels van essentieel belang. Zij vormen de eerste barrière tegen geluid van buitenaf, en daardoor zijn de eisen en technische uitvoering van gevelbekleding onderdeel van de bouwregelgeving. In dit artikel worden de eisen, aanbevelingen en praktische aspecten van geluidwering voor houten gevelbekleding besproken, op basis van de beschikbare informatie uit relevante bronnen. Hoewel de SOURCE DATA geen expliciete verwijzingen bevat naar houten gevelbekleding als zodanig, kan uit de beschikbare informatie worden geïnfererd wat van toepassing is op hout, gezien de eisen voor andere materialen en constructies.

Eisten en voorschriften uit het bouwbesluit

Het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) stelt algemene eisen voor de geluidwering van uitwendige scheidingsconstructies. Volgens deze eisen moet een uitwendige scheidingsconstructie in gesloten toestand minstens 20 dB(A) geluidwering leveren. Deze eis kan echter variëren afhankelijk van de geluidsbelasting en het type binnenruimte. In het ontwerf- of bouwproces is het van belang dat de opdrachtgever de gevelbouwer nauwkeurig informeert over de geluidweringseisen voor het gevelelement dat wordt aangeleverd.

De eisen zijn niet statisch, maar kunnen worden aangepast op basis van het bepaalde gezamenlijk geluid, dat in het omgevingsplan of een omgevingsvergunning vastgelegd kan worden. Dit betekent dat in sommige gevallen hogere eisen gelden, afhankelijk van de geluidsbelasting van de omgeving.

Het bevoegd gezag kan in het omgevingsplan bepalen of een gevel geluidgevoelig is of dat er bouwkundige maatregelen nodig zijn om aan de eisen te voldoen. Ook kan een gevel in sommige gevallen worden gekwalificeerd als "niet-geluidgevoelig", mits de geluidsbelasting aanvaardbaar is.

Praktijkgerichte eisen voor gevelelementen

Een gevelelement dat door een VMRG gevelbouwer wordt aangeleverd, moet in gesloten toestand een geluidwering van minstens 23 dB(A) leveren, mits het voorzien is van een rondomlopend kader en geen ventilatieroosters of vergelijkbare openingen bevat. Deze eis geldt voor standaardgevelconstructies. Echter, als het gevelelement uitstekende delen bevat, zoals waterslagen of lightshelves, moet extra aandacht worden besteed aan contactgeluidisolatie. In dergelijke gevallen kan gebruik worden gemaakt van antidreunfolie, die ca. 2/3 van het oppervlak moet bedekken om effectief te zijn.

Hoewel de SOURCE DATA geen directe verwijzing bevat naar houten gevelbekleding, kunnen we uit de genoemde eisen concluderen dat houten gevelbekleding, net zoals andere materialen, aan de eisen voor geluidwering moet voldoen. De uitvoering en montage van houten gevelbekleding zullen daardoor moeten aansluiten bij de voorschriften die gelden voor andere gevelelementen.

Esthetica, toleranties en windbelasting

Enkelvoudige gevelbekleding, ongeacht het materiaal, moet voldoen aan bepaalde kwaliteitsaspecten. Deze omvatten de esthetische beoordeling, toleranties en weerstand tegen windbelastingen. In de VMRG Kwaliteitseisen en Adviezen wordt ingegaan op aluminium en stalen gevelbekleding, maar de principes zijn ook van toepassing op houten gevelbekleding.

Een enkelvoudig gevelelement, zoals houten plaatwerk, is niet thermisch of akoestisch geïsoleerd en heeft geen directe wind- of waterdichte functie. Deze functies moeten worden verwerkt in de achterconstructie. Ook moet rekening worden gehouden met koudebruggen ter plaatse van de bevestigingspunten.

Akoestisch onderzoek en berekening van geluidwering

De werkelijke geluidwering van een gevelelement kan alleen worden vastgesteld door meting. Echter, in het ontwerf- of bouwproces is het noodzakelijk om de geluidwering reeds in de vroege fase te bepalen. Dit gebeurt door middel van berekening. Akoestische onderzoeken kunnen helpen bij het bepalen van benodigde maatregelen om binnen een acceptabel geluidsniveau te blijven.

Bij hoge geluidbelastingen kan het nodig zijn om aanvullende maatregelen toe te passen. Deze kunnen variëren van het type beglazing tot kierdichtingen en ventilatievoorzieningen. Het is belangrijk dat dergelijke maatregelen niet negatief uitwerken op andere bouwfysische aspecten zoals daglicht of ventilatie.

Typen geluidtransport en aandachtspunten

Bij de uitvoering van gevelbekleding, ongeacht het materiaal, zijn er verschillende aandachtspunten voor geluidtransport. Deze omvatten:

Luchtgeluidtransport: Geluid dat via de lucht wordt overgedragen van buiten naar binnen. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren via openingen, aansluitingen of foute dichtingen.
Contactgeluidtransport: Geluid dat via constructieve elementen, zoals stijlen of regels, wordt overgedragen. Dit type geluid kan lastiger zijn te isoleren dan luchtgeluid.
Aansluitingen: De aansluitingen tussen gevel, plafond en wand zijn kritische punten voor geluidwering. Zorgvuldige uitvoering en gebruik van kierdichtingen zijn hier essentieel.

Hoewel de SOURCE DATA geen expliciete aandacht geeft aan houten gevelbekleding, zijn de genoemde aandachtspunten van toepassing op alle typen gevelbekleding. Houten gevelbekleding vereist dus een zorgvuldige uitvoering en montage om aan de akoestische eisen te voldoen.

Praktische aanbevelingen

Aan de hand van de beschikbare informatie kunnen enkele praktische aanbevelingen worden gedaan voor de uitvoering van houten gevelbekleding met betrekking tot geluidwering:

Zorgvuldige aansluitingen: Aansluitingen tussen gevelbekleding en andere bouwdelen (zoals ramen, deuren, plafonds en wanden) moeten zo strak mogelijk worden uitgevoerd. Dit vermindert het risico op geluidtransport via kieren of losse aansluitingen.
Gebruik van kierdichtingen en dichtingsrubber: Het gebruik van kierdichtingen en dichtingsrubber rondom beweegbare delen, zoals deuren en vensters, is van belang om de geluidwering te verhogen.
Antidreunfolie: Bij gevelbekleding met uitstekende delen, zoals lightshelves, kan antidreunfolie worden toegepast. Deze folie moet ca. 2/3 van het oppervlak bedekken voor optimale werking.
Akoestisch onderzoek: Bij hoge geluidsbelasting is het verstandig om een akoestisch onderzoek uit te voeren. Dit onderzoek kan helpen om benodigde maatregelen vast te stellen en te beoordelen of het huidige ontwerp aan de geluidweringseisen voldoet.
Berekening en meting: In het ontwerf- of bouwproces is het belangrijk om zowel berekeningen als metingen te laten uitvoeren. De eindueleiding kan namelijk alleen worden bepaald door metingen, terwijl berekeningen een indruk geven van de verwachting.
Samenwerking met adviseurs: Het is aan te raden om te samenwerken met akoestische adviseurs of bouwfysica-experts. Zij kunnen helpen bij het opstellen van een rapportage die geschikt is voor het aanvragen van een omgevingsvergunning en die bovendien duidelijk maakt welke maatregelen nodig zijn om aan de akoestische eisen te voldoen.

Invloed van geveltypen op geluidwering

De geluidwering kan variëren afhankelijk van het type gevel. In de SOURCE DATA zijn verschillende typen gevels genoemd, zoals vliesgevels, horizontale en verticale raamstroken, en puigen. Ook al zijn deze typen niet expliciet gerelateerd aan houten gevelbekleding, kunnen de aandachtspunten hieruit worden overgenomen.

Bij houten gevelbekleding is het bijvoorbeeld belangrijk om de geluidwering buiten-binnen te garanderen, maar ook om te voorkomen dat geluid wordt getransporteerd via stijlen, regels of aansluitingen. Houten gevelbekleding kan op verschillende manieren worden gemonteerd, bijvoorbeeld ingeklemd in profielen of met behulp van verankeringselementen. De keuze van montage zal invloed hebben op de geluidwering.

Samenwerking met opdrachtgever en gevelbouwer

De opdrachtgever heeft een centrale rol in het proces van geluidwering. Het is essentieel dat de opdrachtgever de gevelbouwer nauwkeurig informeert over de geluidweringseisen en eventuele aanvullende maatregelen die noodzakelijk zijn. De gevelbouwer is dan verantwoordelijk voor het leveren van een gevelelement dat aan de eisen voldoet.

Een VMRG gevelbouwer is verplicht om een gevelelement te leveren dat in gesloten toestand minstens 23 dB(A) geluidwering levert, mits het voorzien is van een rondomlopend kader en zonder ventilatieroosters. Indien windgeluiden ontstaan door het gebruik van roosters of holle profielen, is het niet mogelijk voor de gevelbouwer om deze voorkomen. In dergelijke gevallen dient de opdrachtgever achteraf te beoordelen hoe deze geluidhinder kan worden verholpen.

Toekomstige ontwikkelingen en trends

Hoewel de SOURCE DATA geen expliciete verwijzingen bevat naar toekomstige trends in geluidwering voor houten gevelbekleding, zijn er in de bouwsector wel duidelijke ontwikkelingen zichtbaar. Er is een groeiende vraag naar duurzame en energiezuinige materialen, waaronder hout. Tegelijkertijd wordt ook steeds meer aandacht besteed aan geluidwering, vooral in stedelijke omgevingen waar geluidsbelastingen hoger liggen.

Een mogelijke ontwikkeling is het ontwikkelen van houten gevelbekleding met ingebouwde akoestische eigenschappen, zoals isolatielagen of dichtingsmateriaal. Dit kan de geluidwering verhogen zonder dat extra maatregelen nodig zijn. Ook is het denkbaar dat houten gevelbekleding in de toekomst wordt ontworpen met specifieke aandacht voor geluidwering, bijvoorbeeld door het gebruik van akoestisch vormgegeven platen of het integreren van akoestische materialen in de structuur.

Conclusie

Hoewel de SOURCE DATA geen expliciete verwijzingen bevat naar houten gevelbekleding, is duidelijk dat de eisen voor geluidwering van gevelelementen van toepassing zijn op alle typen gevelbekleding, inclusief hout. De eisen die in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) zijn opgenomen, gelden voor alle uitwendige scheidingsconstructies en kunnen variëren afhankelijk van de geluidsbelasting en het type binnenruimte.

Voor houten gevelbekleding is het van belang om rekening te houden met aandachtspunten zoals aansluitingen, dichtingen en eventuele aanvullende maatregelen zoals antidreunfolie of akoestisch onderzoek. In het ontwerf- of bouwproces is het belangrijk om berekeningen en metingen uit te voeren om te bepalen of aan de geluidweringseisen is voldaan.

De samenwerking tussen opdrachtgever en gevelbouwer is cruciaal. De opdrachtgever dient de gevelbouwer nauwkeurig te informeren over de eisen en eventuele aanvullende maatregelen. De gevelbouwer is verantwoordelijk voor het leveren van een gevelelement dat aan de eisen voldoet.

In de toekomst is het denkbaar dat houten gevelbekleding in de bouwsector wordt ontwikkeld met ingebouwde akoestische eigenschappen, waardoor de geluidwering wordt vergroot zonder dat extra maatregelen nodig zijn. Tot die tijd blijft het belangrijk om de huidige eisen en aanbevelingen voor geluidwering in acht te nemen bij de uitvoering van houten gevelbekleding.