Riolering als onderdeel van de infrastructuur: functies, materialen en duurzaamheid

Published by Redactie on juli 4, 2025 | Category riolering

Riolering is een essentieel onderdeel van de infrastructuur, dat zorgt voor het efficiënt afvoeren van afvalwater en regenwater. Dit systeem bestaat uit een netwerk van buizen, kanalen, pompen en andere infrastructuur, dat wordt gebruikt om afvalwater en regenwater veilig naar zuiveringsinstallaties of andere afvoerpunten te transporteren. In Nederland is de riolering van groot belang voor de hygiëne en het milieu, maar ook voor de efficiënte afvoer van water en de voorkomst van overstromingen.

Ondergrondse infrastructuur en het belang van riolering

De ondergrondse infrastructuur omvat alle kabels, buizen en leidingen die onder de grond en onder straten en wegen liggen. Dit zijn onder andere rioleringsbuizen, waterleidingen, en elektriciteitskabels. Deze infrastructuur speelt een cruciale rol bij het transport van chemicaliën, elektriciteit en afvalwater. Riolering is een onderdeel van deze ondergrondse infrastructuur en dient als een systeem voor het verzamelen, transporteren en verwerken van afvalwater en regenwater.

De riolering is vooral belangrijk voor het voorkomen van wateroverlast en het waarborgen van de hygiëne in stedelijke en landelijke gebieden. Het is echter ook kwetsbaar voor schade door klimaatverandering. Het komt vaker voor dat extreme buien leiden tot wateroverlast, wat kan resulteren in kortsluiting en corrosie van elektrische onderdelen in het rioleringssysteem. Bovendien kunnen zware windstoten schade veroorzaken door het losraken van boomwortels, die gasleidingen en elektrische leidingen kunnen meenemen.

Soorten rioleringen en hun functies

Er zijn verschillende soorten rioleringen, die worden gebruikt voor het afvoeren van afvalwater en regenwater. De meest voorkomende zijn het gescheiden stelsel en het verbeterde gescheiden stelsel. Bij het gescheiden stelsel worden het afvalwater (DWA) en het hemelwater (HWA) gescheiden van elkaar getransporteerd. In de ene leiding wordt het afvalwater verzameld en via het DWA-stelsel afgevoerd, terwijl het hemelwater via het HWA-stelsel naar oppervlaktewater wordt gestuurd.

Het verbeterde gescheiden stelsel werkt op dezelfde manier, maar is aangepast om de afvoer efficiënter en milieuvriendelijker te maken. Er zijn ook opgeboeide rioleringen, waarbij het rioolwater permanent vol staat en zo wordt voorkomen dat lekkages in het systeem een drainerende werking kunnen hebben. Deze vorm van riolering is vooral geschikt voor gebieden met een hoge grondwaterstand, zoals in de veenpolders.

Materialen en aanleg van rioleringen

De materialen waaruit rioleringsbuizen zijn gemaakt, variëren afhankelijk van de locatie en het type riolering. In Nederland bestaat ongeveer 70% van de riolering uit beton, en 25% uit kunststof. Veelgebruikte kunststoffen zijn PVC, PE of GVK. Beton is relatief goedkoop, maar zwaar, terwijl kunststof lichter en eenvoudiger te bewerken is. Voor grotere buisdiameters is het belangrijk om materialen te kiezen die een hoge mechanische sterkte hebben, vooral bij gebruik onder het wegdek.

Bij het aanleggen van een riolering is het belangrijk om rekening te houden met de bodemgesteldheid en de optimale diepteligging. Daarnaast moet er aandacht zijn voor de juiste helling van de buizen om een natuurlijke stroming van het afvalwater te garanderen. Moderne technieken kunnen worden toegepast om obstakels te vermijden en de overlast voor de omgeving te minimaliseren. De afvoer moet worden getest op lekken en juiste werking voordat het systeem in gebruik wordt genomen.

Duurzaamheid en circulaire benadering van riolering

Duurzaamheid speelt een belangrijke rol in de moderne riolering. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat werkt aan een mooier Nederland, waarbij duurzame en circulaire benaderingen centraal staan. Er worden projecten uitgevoerd om het gebruik van grondstoffen en materialen te beperken en te hergebruiken. Een voorbeeld daarvan is het project ‘Circulaire Kunststof Rioolbuizen’, waarin wordt onderzocht hoe rioleringen zo circulair mogelijk kunnen worden aangelegd.

Bij de aanleg van rioleringen wordt steeds vaker gebruikgemaakt van duurzame materialen en technieken. Ook het hergebruik van materialen en het verminderen van afval zijn belangrijke thema’s in de rioleringsector. De groene netten-coalitie werkt aan meerdere projecten op het gebied van circulariteit, waarbij het gebruik van nieuwe grondstoffen wordt teruggeschakeld en circulaire materialen worden ontwikkeld.

Onderhoud en inspectie van rioleringen

Rioleringen vereisen regelmatig onderhoud en inspectie om hun werking te waarborgen. De inspectie wordt uitgevoerd met behulp van hulpmiddelen zoals videocameras, fotocameras, spiegels en lampen. Alle waarnemingen worden gecategoriseerd volgens de norm NEN-EN13508-2 NEN3399 in een digitaal bestand. Daarnaast kan er worden gekeken naar foutieve aansluitingen, waarbij afvoeren van vuil water op het hemelwaterstelsel zijn aangesloten of andersom.

Regelmatige reiniging en inspectie zijn essentieel om verstoppingen en lekken te voorkomen. Verstoppingen ontstaan vaak door een ophoping van vet, haar, papier of andere afvalstoffen, die niet goed worden afgevoerd. Dit kan leiden tot overstromingen of onaangename geuren. Het is daarom belangrijk om te weten hoe je verstoppingen kunt voorkomen, bijvoorbeeld door geen vet of andere vervuilende stoffen door het riool te spoelen.

Conclusie

Riolering is een onmisbaar onderdeel van de infrastructuur, dat zorgt voor het efficiënt afvoeren van afvalwater en regenwater. Het systeem bestaat uit een netwerk van buizen, kanalen, pompen en andere infrastructuur, dat wordt gebruikt om afvalwater en regenwater veilig naar zuiveringsinstallaties of andere afvoerpunten te transporteren. De keuze van materialen, de aanleg en het onderhoud van het rioleringssysteem zijn belangrijke factoren voor de werking en duurzaamheid van het systeem. Duurzaamheid en circulaire benaderingen spelen een steeds grotere rol in de rioleringsector, waardoor het systeem steeds efficiënter en milieu-vriendelijker wordt.

Bronnen

infrastructure