Gevelbekleding in Asten: Richtlijnen, Materialen en Beleidsinvloeden

Published by Redactie on augustus 25, 2025 | Category gevelbekleding

Inleiding

Gevelbekleding speelt een centrale rol in de ruimtelijke kwaliteit van een gebied en heeft directe invloed op de sfeer, duurzaamheid en esthetiek van woningen en gebouwen. In de gemeente Asten, gelegen in het Land van de Peel, zijn er specifieke richtlijnen en regulaties die betrekking hebben op de bouw- en bebouwingspraktijk, waaronder ook de keuze van gevelmaterialen. Deze richtlijnen zijn geregeld in de Bouwverordening gemeente Asten, die sinds 2017 een aantal wijzigingen heeft ondergaan, met ingang van de nieuwe versie in januari 2024.

Hoewel de bronnen niet expliciet uitleggen welke materialen verplicht of aanbevolen zijn, is er wel sprake van verplichte adviezen en betrokkenheid van de gemeente bij ruimtelijke plannen en bouwprojecten. Daarnaast zijn er samenwerkingsverbanden en regionale bevoegdheden die indirect invloed kunnen hebben op de keuze van gevelbekleding, vooral in het kader van milieubeheer en ruimtelijke ordening.

In dit artikel worden de relevante beleidsaspecten, bouwvoorschriften en aanbevolen praktijken voor gevelbekleding in Asten besproken, met een nadruk op de rol van de gemeente, de toepassing van de Bouwverordening, en de betekenis van ruimtelijke kwaliteit in het kader van verbouwingen en nieuwbouw.

Belang van gevelbekleding in ruimtelijke ordening

Ruimtelijke kwaliteit en het rol van de gemeente

De Bouwverordening van Asten benadrukt de rol van de gemeente bij het beheersen van ruimtelijke kwaliteit. Deze kwaliteit omvat aspecten zoals beeldkwaliteit, architectonische samenhang, en het integreren van nieuwe bouwwerken in de bestaande omgeving. Hoewel gevelbekleding niet expliciet genoemd is in de regeling, zijn er indirecte verwijzingen naar het belang van esthetische en functionele samenhang in bouwprojecten.

In artikel 3.2.4 van de Bouwverordening is sprake van het uitbrengen van adviezen over stedenbouwkundige en architectonische ontwikkelingen die van belang zijn voor de ruimtelijke kwaliteit. Dit betekent dat de gemeente in overleg kan treden met planvormers over keuzes in gevelmaterialen, vooral indien die keuzes een aanzienlijke invloed hebben op het beeld van de omgeving. Hieruit blijkt dat gevelbekleding niet alleen een esthetisch aspect is, maar ook een instrument in de ruimtelijke ordening.

Overleg en adviesgeving in de voorbereiding van bouwplannen

Artikel 3.2.2 van de Bouwverordening benadrukt het belang van overleg bij de voorbereiding van bouwplannen. Dit overleg wordt onder regie van de gemeente uitgevoerd, en kan bijvoorbeeld gaan over de keuze van gevelmaterialen die passen bij de bestaande omgeving. Dit betekent dat planvormers en ontwerpers in hun aanvraag voor een bouwvergunning rekening kunnen houden met adviezen van de gemeente over de esthetische aspecten van gevelbekleding.

Hoewel de regeling niet expliciet een lijst maakt van aanbevolen materialen, benadrukt ze wel het belang van overleg en het behoud van ruimtelijke kwaliteit. Hieruit kan worden geconcludeerd dat gevelbekleding, in het kader van ruimtelijke ordening, een rol speelt die niet alleen functioneel is, maar ook esthetisch en sociaal relevant.

Wijzigingen in de Bouwverordening van Asten

Context en tijdslijn

De Bouwverordening van Asten is sinds 2017 gewijzigd, en deze wijziging was geldig tot eind 2023. Op 1 januari 2024 is de regeling vervallen, wat betekent dat nieuwe regelgeving of beleidslijnen mogelijk zijn ingevoerd. Tot deze nieuwe regelgeving beschikbaar is, kan men uitgaan van de eerdere bepalingen en adviezen, die in de context van ruimtelijke ordening en welstandsaspecten zijn geformuleerd.

De wijziging van 2017 benadrukte het belang van het behoud van ruimtelijke kwaliteit en de betrokkenheid van de gemeente bij het bepalen van welstandsaspecten. Dit betekent dat de gemeente in bepaalde gevallen advies kan geven over het gebruik van gevelmaterialen, afhankelijk van de locatie, de bestaande omgeving, en de doelstellingen van het bouwproject.

Invloed op keuze van gevelmaterialen

Hoewel de regeling geen specifieke lijst met toegestane of aanbevolen gevelmaterialen bevat, benadrukt ze wel het belang van het behoud van ruimtelijke samenhang. Dit betekent dat in bepaalde stadsdeelgebieden of in historische omgevingen, de gemeente mogelijk aanbevelingen kan doen over de keuze van gevelbekleding die past bij de bestaande omgeving.

Bijvoorbeeld, in historische stadsdeelgebieden, zoals in de omgeving van Helmond of Someren, kan de gemeente adviseren om traditionele materialen te gebruiken, zoals baksteen of hout, om de historische samenhang te behouden. In nieuwbouwprojecten kan juist een modernere aanpak aanbevolen worden, waarbij materialen zoals zandsteen, pleisterwerk of moderne gevelplaten gebruikt kunnen worden.

Materialen voor gevelbekleding

Traditionele materialen

Traditionele gevelmaterialen zoals baksteen, pleisterwerk en hout zijn in historische stadsdeelgebieden vaak aanbevolen om de esthetische en culturele samenhang te behouden. Baksteen is bijvoorbeeld een veelvoorkomend materiaal in oude dorpskernen, en kan in combinatie met pleisterwerk gebruikt worden om een harmonieuze gevel te creëren. Hout is ook een klassiek materiaal dat vaak gebruikt wordt in historische omgevingen, vooral in combinatie met zandstenen gevels.

Een voordeel van traditionele materialen is dat ze vaak goed passen in de bestaande omgeving, en dat ze makkelijker te onderhouden zijn dan moderne materialen. Daarnaast zijn traditionele materialen vaak duurzamer, omdat ze langer meegaan en minder snel vervallen.

Moderne materialen

Moderne gevelmaterialen zoals gevelplaten, gevelverf, en gevelpleister zijn in nieuwbouwprojecten vaak aanbevolen. Deze materialen zijn vaak makkelijker aan te brengen, en bieden een bredere keuze in termen van kleuren, patronen en textuur. Gevelplaten zijn bijvoorbeeld een populaire keuze in nieuwbouwprojecten, omdat ze licht zijn, makkelijk te verwerken zijn en relatief goedkoop zijn.

Gevelpleister is een ander modern materiaal dat vaak gebruikt wordt in nieuwbouwprojecten. Het is duurzaam, warmte-isolerend en biedt een brede keuze in termen van textuur en kleur. Gevelverf is ook een populaire keuze, vooral bij woningen die verfraaid willen worden of die een nieuwe uitstraling willen krijgen.

Duurzame keuzes

In de huidige context van duurzaamheid en klimaatverandering, worden steeds meer aandacht en subsidies besteed aan duurzame gevelbekleding. Materialen zoals zonnepanelen op gevels, groene daken en warmte-isolatie zijn steeds vaker aanbevolen in bouwprojecten. Deze materialen kunnen niet alleen het uiterlijk van een gevel verbeteren, maar ook de energieprestatie van het gebouw verhogen.

De gemeente Asten benadrukt in haar beleid het belang van duurzaamheid en milieubeheer. In het kader van de samenwerking met BLINK (een samenwerkingsverband voor milieu- en afvalbeheer) zijn er initiatieven om duurzamere materialen en technieken te bevorderen. Hoewel gevelbekleding niet expliciet genoemd is in deze samenwerking, is het wel duidelijk dat de gemeente een rol wil spelen in het bevorderen van duurzame bouwpraktijken.

Beleidsaspecten en verantwoordelijkheden

Rol van de gemeente in de bouwprocessen

De gemeente Asten heeft een actieve rol in de bouwprocessen, zowel bij nieuwbouw als bij verbouwingen. In de Bouwverordening van Asten is sprake van het uitbrengen van adviezen over ruimtelijke plannen en bouwprojecten. Dit betekent dat de gemeente in bepaalde gevallen advies kan geven over de keuze van gevelmaterialen, afhankelijk van de locatie en de doelstellingen van het project.

De gemeente benadrukt ook het belang van overleg met planvormers en ontwerpers bij de voorbereiding van bouwplannen. Dit overleg kan bijvoorbeeld gaan over het gebruik van gevelmaterialen die passen bij de bestaande omgeving. In historische stadsdeelgebieden kan bijvoorbeeld aangeraden worden om traditionele materialen te gebruiken, terwijl in nieuwbouwprojecten modernere materialen aanbevolen kunnen zijn.

Invloed van regionale samenwerkingsverbanden

Asten is lid van een aantal regionale samenwerkingsverbanden, zoals de Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost en de Metropoolregio Eindhoven. Deze samenwerkingsverbanden spelen een rol in de regulering van bouw- en milieuaspecten in de regio. Bijvoorbeeld, BLINK (een samenwerkingsverband voor milieu- en afvalbeheer) is verantwoordelijk voor de uitvoering van de inzameling, het vervoer, de sortering en de opslag van afvalstoffen. Hoewel gevelbekleding niet expliciet genoemd is in de activiteiten van BLINK, is het wel duidelijk dat de gemeente Asten samenwerkt met andere gemeenten om duurzamere bouwpraktijken te bevorderen.

De Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost is verantwoordelijk voor de uitvoering van brandweerzorg en andere veiligheidsaspecten. Hoewel deze regio geen directe invloed heeft op de keuze van gevelmaterialen, is het wel duidelijk dat de gemeente Asten samenwerkt met andere gemeenten om ruimtelijke ordening en veiligheid te bevorderen.

Verantwoordelijkheid van de bouwpartijen

In de Bouwverordening van Asten is sprake van de verantwoordelijkheid van bouwpartijen bij het uitvoeren van bouwprojecten. De bouwpartijen zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit van de materialen die gebruikt worden, en voor de naleving van de relevante bouwvoorschriften. Dit betekent dat bijvoorbeeld de keuze van gevelmaterialen ook afhankelijk is van de kwaliteit van die materialen en van de regels voor het gebruik ervan.

Hoewel de gemeente advies kan geven over de keuze van gevelmaterialen, is het uiteindelijk aan de bouwpartij om te beslissen welke materialen gebruikt worden. De gemeente heeft echter het recht om aan te houden dat bepaalde materialen niet voldoen aan de wettelijke eisen of aan de esthetische eisen van de ruimtelijke ordening.

Keuzes en aandachtspunten bij gevelbekleding

Passendheid in de omgeving

Een belangrijk aandachtspunt bij gevelbekleding is de passendheid in de omgeving. In historische stadsdeelgebieden is het vaak aanbevolen om traditionele materialen te gebruiken, zoals baksteen of hout, om de esthetische en culturele samenhang te behouden. In nieuwbouwprojecten kan juist een modernere aanpak aanbevolen worden, waarbij materialen zoals zandsteen, pleisterwerk of moderne gevelplaten gebruikt kunnen worden.

Het passendheidscriterium is ook belangrijk in de context van ruimtelijke ordening. In de Bouwverordening van Asten is sprake van het behoud van ruimtelijke kwaliteit, en dit betekent dat gevelbekleding een rol speelt in het behoud van de beeldkwaliteit van een gebied. De gemeente kan in bepaalde gevallen adviseren over de keuze van gevelmaterialen die passen bij de bestaande omgeving.

Duurzaamheid en energieprestatie

In de huidige context van klimaatverandering en energiebesparing, is duurzaamheid een belangrijk aandachtspunt bij gevelbekleding. Materialen zoals zonnepanelen op gevels, groene daken en warmte-isolatie zijn steeds vaker aanbevolen in bouwprojecten. Deze materialen kunnen niet alleen het uiterlijk van een gevel verbeteren, maar ook de energieprestatie van het gebouw verhogen.

De gemeente Asten benadrukt in haar beleid het belang van duurzaamheid en milieubeheer. In het kader van de samenwerking met BLINK zijn er initiatieven om duurzamere materialen en technieken te bevorderen. Hoewel gevelbekleding niet expliciet genoemd is in deze samenwerking, is het wel duidelijk dat de gemeente een rol wil spelen in het bevorderen van duurzame bouwpraktijken.

Duurzaamheid van de materialen

Niet alleen het uiterlijk van de gevel, maar ook de duurzaamheid van de gebruikte materialen is een belangrijk aandachtspunt. Traditionele materialen zoals baksteen en pleisterwerk zijn vaak duurzamer dan moderne materialen zoals gevelplaten. Dit betekent dat deze materialen langer meegaan en minder snel vervallen.

Moderne materialen zijn vaak makkelijker aan te brengen en bieden een bredere keuze in termen van kleuren, patronen en textuur. Echter, deze materialen kunnen minder duurzaam zijn, en kunnen sneller vervallen. Het is daarom belangrijk om bij de keuze van gevelmaterialen ook rekening te houden met de duurzaamheid van de materialen.

Kosten en onderhoud

De kosten en het onderhoud van gevelbekleding zijn ook belangrijke aandachtspunten. Traditionele materialen zoals baksteen en pleisterwerk zijn vaak duurder dan moderne materialen zoals gevelplaten. Echter, deze materialen zijn ook duurzamer en vereisen minder onderhoud. Moderne materialen zijn vaak goedkoper, maar kunnen meer onderhoud vereisen, zoals het verven van gevels of het vervangen van gevelplaten.

Het is daarom belangrijk om bij de keuze van gevelmaterialen ook rekening te houden met de kosten en het onderhoud. In sommige gevallen kan het verstandig zijn om te investeren in duurzamere materialen, omdat deze in de lange termijn minder onderhoud vereisen en langer meegaan.

Conclusie

Gevelbekleding speelt een centrale rol in de ruimtelijke ordening en het behoud van de beeldkwaliteit van een gebied. In de gemeente Asten zijn er specifieke richtlijnen en regulaties die betrekking hebben op de bouw- en bebouwingspraktijk, waaronder ook de keuze van gevelmaterialen. Deze richtlijnen benadrukken het belang van overleg, adviesgeving en ruimtelijke samenhang in bouwprojecten.

Hoewel de bronnen niet expliciet uitleggen welke materialen verplicht of aanbevolen zijn, is er wel sprake van verplichte adviezen en betrokkenheid van de gemeente bij ruimtelijke plannen en bouwprojecten. In historische stadsdeelgebieden is het vaak aanbevolen om traditionele materialen te gebruiken, terwijl in nieuwbouwprojecten moderne materialen aanbevolen kunnen zijn. Daarnaast is duurzaamheid en energieprestatie steeds belangrijker geworden in de keuze van gevelmaterialen.

De gemeente Asten benadrukt in haar beleid het belang van ruimtelijke kwaliteit, duurzaamheid en milieubeheer. In het kader van samenwerking met andere gemeenten en regionale samenwerkingsverbanden is de gemeente actief betrokken bij het bevorderen van duurzame bouwpraktijken. De verantwoordelijkheid van bouwpartijen bij het uitvoeren van bouwprojecten is ook belangrijk, en deze partijen zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit van de materialen die gebruikt worden.

In de toekomst is het belangrijk dat zowel de gemeente als de bouwpartijen zich blijven richten op duurzame en esthetisch aantrekkelijke gevelbekleding, die past in de bestaande omgeving en bijdraagt aan een duurzame toekomst.

Bronnen

atsem