Riolering in Amsterdam: Een kaart van het stedelijke afvoersysteem

Published by Redactie on juli 4, 2025 | Category riolering

De riolering in Amsterdam is een complex stelsel dat de afvalwaterafvoer van huishoudens en bedrijven regelt. In dit artikel worden de belangrijkste aspecten van het Amsterdamse rioleringssysteem uitgebreid besproken, inclusief de geschiedenis, technische kenmerken, en de rol van de riolering in de stedelijke waterbeheersing. De informatie is gebaseerd op de beschikbare bronnen, waaronder kaarten, documenten en technische beschrijvingen.

Geschiedenis van de riolering in Amsterdam

De riolering in Amsterdam heeft een lange geschiedenis. In de middeleeuwen liepen er open riolen door de straten, waarin alle viezigheid werd geloosd. Deze slokop, een open riool, is de voorloper van het moderne riool. In de 19e eeuw werd in Amsterdam voor het eerst geprobeerd met een vacuümriolering. Dit systeem werd in 1879 ingevoerd, maar had weinig succes en werd in 1902 opgegeven. In de jaren 1908 tot 1912 werd onder de straten van de nieuwe wijken een stelsel van rioolbuizen aangelegd. In de jaren 1920 werd het afvalwater van nieuwe wijken gezuiverd voordat het op het oppervlaktewater werd geloosd.

Werking van het rioleringssysteem

In nieuwe wijken in Amsterdam werkt de riolering anders dan in de oude wijken. In de nieuwe wijken is er een gescheiden rioolstelsel, waarbij het regenwater los van het afvalwater wordt opgevangen. Dit heeft als voordeel dat regenwater niet vervuild wordt door afvalwater en daardoor meteen naar een rivier, kanaal of vijver kan worden teruggestuurd. Afvalwater wordt eerst schoongemaakt, en pas daarna weer in de natuur geloosd.

In de oude wijken komt het regenwater en het afvalwater in dezelfde rioolbuizen terecht. Als het droog weer is en het normaal regent, stroomt dit water via het riool naar een rioolgemaal, dat het vieze water pompt naar de waterzuivering. Daar wordt het water schoongemaakt en daarna naar een rivier of kanaal geloosd. Tijdens harde regenbuien kan het riool het water niet altijd meteen afvoeren. Dit komt ongeveer 2 keer per jaar voor. Het water dat niet meer in het riool kan, wordt opgevangen in grote opvangbakken. Het meeste vuil zakt hier vanzelf naar de bodem. Als zo’n bak vol is, stroomt het teveel aan water de gracht in.

Technische kenmerken van riolering

De riolering in Amsterdam is opgebouwd uit verschillende typen buizen, waaronder betonnen buizen en PVC-buizen. Deze buizen worden gebruikt voor het transport van afvalwater. Er zijn ook verschillende soorten putten, waaronder inspectieputten, die nodig zijn voor de onderhouds- en inspectieactiviteiten van het rioleringssysteem.

De afvoer van afvalwater gebeurt via een systeem van drukriolen en vacuümriolen. Een drukriool is een openbaar riool voor de afvoer van afvalwater via pompputten en persleidingen. Een vacuümriool is een openbaar riool voor de afvoer van afvalwater via bufferputten en vacuümleidingen. Daarnaast is er ook sprake van een strijkriool, die het openbare vrijvervalriool is voor de afvoer van afvalwater, gelegen tussen een pomp- of bufferput en het particuliere deel van de huisaansluiting.

Aanleg van riolering

Bij het aanleggen van riolering zijn verschillende stappen van toepassing. Ten eerste moet er worden gekeken naar de bodemgesteldheid, om te bepalen of er speciale voorzorgsmaatregelen moeten worden genomen. Vervolgens moet er een sleuf worden gegraven, waarin de rioleringsbuizen worden geplaatst. Er moet worden gekeken naar de helling van de sleuf, zodat er een goede afvoer van het afvalwater plaatsvindt.

Bij het aanleggen van rioleringsbuizen is het belangrijk om gebruik te maken van hoge kwaliteit materialen en de verbindingen goed af te werken. Het is ook belangrijk om te controleren op eventuele lekkages bij de verbindingen. Een goede afdichting is essentieel om te voorkomen dat afvalwater in de grond sijpelt.

Riolering en klimaatverandering

De riolering speelt een belangrijke rol bij het omgaan met de gevolgen van klimaatverandering. Het stadsbestuur en Waternet werken samen om knelpunten in het rioleringssysteem op te lossen. Het doel is om in 2050 buien van 60 mm per uur te kunnen verwerken zonder schade. Dit vereist een vergroting van de rioolcapaciteit, wat veel geld kost en de stad in een bouwput verandert.

Bij het oplossen van knelpunten is het belangrijk dat iedereen, inclusief gemeente, Waternet, bedrijven en burgers, hieraan bijdraagt. Bovengrondse maatregelen om de sponswerking van de stad te vergroten zijn even belangrijk als het aanpassen van het rioleringssysteem.

Bronnen

kaart