Gevelbekleding met Duurzaamheidsklasse 1: Duurzame En Duurzame Opties Voor Uw Project

Published by Redactie on augustus 25, 2025 | Category gevelbekleding

In de bouw- en renovatie-industrie speelt houten gevelbekleding een steeds grotere rol vanwege zijn esthetische aantrekkingskracht, ecologische voordelen en technische eigenschappen. Echter, niet alle houtsoorten zijn geschikt voor bovengrondse toepassingen, zoals gevelbekleding. De keuze van houtsoorten hangt sterk af van hun duurzaamheidsklasse, die bepaalt hoe lang het hout stand kan houden in de buitenlucht zonder te verrotten of aangetast te worden door schimmel of insecten.

Duurzaamheidsklasse 1 is de hoogste klasse en wijst op een houtsoort of -product dat een uitzonderlijke levensduur kan bieden, bijvoorbeeld tot 60 jaar of meer in de juiste omstandigheden. Deze klasse is van groot belang voor projecten waar hoge duurzaamheid en een lage onderhoudsbelasting gewenst zijn. In dit artikel bespreken we de eigenschappen van houten gevelbekleding met duurzaamheidsklasse 1, de mogelijke toepassingen, de voordelen en beperkingen, en wat er moet worden overwogen bij de keuze van houtsoorten of -producten.

Duurzaamheidsklasse: Wat Betekent Het Precies?

Hout wordt ingedeeld in vijf duurzaamheidsklassen, waarbij klasse 1 de meest duurzame is. Deze indeling is gebaseerd op hoe goed hout bestand is tegen schimmel, bacteriën en insecten, vooral bij direct contact met de grond. In praktijk blijkt echter dat gevelbekleding niet in direct contact met de grond staat, waardoor de levensduur in de realiteit vaak langer kan zijn dan de theoretische klasse suggereert.

Volgens de Nederlandse standaarden en de Europeanen normen, zoals BS EN350-2 en BS 8417, is hout met duurzaamheidsklasse 1 geschikt voor gevelbekleding als het een levensduur van minstens 60 jaar moet bieden. Deze klasse wordt meestal toegekend aan tropische hardhoutsoorten zoals Ipe, Azobe, of Massaranduba, die bekend staan om hun natuurlijke weerstand tegen schimmel en insecten.

Een belangrijke overweging is dat hout met klasse 1 niet altijd van nature geschikt is voor buitengebruik. In veel gevallen is het hout chemisch of thermisch gemodificeerd om de duurzaamheid te verbeteren. Dit is bijvoorbeeld het geval bij Accoya, een geacetyleerd hout dat na behandeling de eigenschappen van klasse 1 hout krijgt, ondanks dat het oorspronkelijk uit Radiata Pine komt, een zachte houtsoort.

Houtsoorten Met Duurzaamheidsklasse 1

Natuurlijke Houtsoorten

Sommige houtsoorten behoren van nature tot duurzaamheidsklasse 1. Deze zijn vooral tropische hardhouten, die een hoge dichtheid en een goed ontwikkelde natuurlijke hars hebben die beschermt tegen schimmel en insecten. Voorbeelden van deze houtsoorten zijn:

Ipe (ook wel bekend als Barral) – een uiterst duurzame houtsoort uit Zuid-Amerika
Azobe – een hardhout uit West-Afrika met uitzonderlijke weerstand tegen schimmel
Cumaru – een houtsoort met een hoge dichtheid en lange levensduur
Louro Preto – een houtsoort die vaak gebruikt wordt in de buitenruimte

Deze houtsoorten worden vaak gebruikt in gevelbekleding, vooral in projecten waar hoge duurzaamheid vereist is. Ze vereisen echter vaak een goed afgestemd afwerkingssysteem om te voorkomen dat ze vergrijzen of verweren.

Gemodificeerd Hout

Sommige houtsoorten die oorspronkelijk niet in duurzaamheidsklasse 1 vallen, worden chemisch of thermisch gemodificeerd om hun duurzaamheid te verbeteren. Het resultaat is een houtproduct dat de eigenschappen van klasse 1 hout bezit, maar vaak uit een zachte of gewone houtsoort komt.

Accoya

Accoya is een voorbeeld van een chemisch gemodificeerd hout. Het is gemaakt door Radiata Pine te behandelen met fumaronzuur via een proces genaamd acetylatie. Dit verandert de celstructuur van het hout en maakt het zeer resistent tegen schimmel, insecten en vocht. Accoya heeft een duurzaamheidsklasse 1, zoals bevestigd door BRE-assessments, en is daarom geschikt voor gevelbekleding met een levensduur van minstens 60 jaar.

Accoya is ook kleurrijk en esthetisch, waardoor het een populaire keuze is voor architecten en bouwmeesters die op zoek zijn naar duurzame en esthetische oplossingen. Het hout kan worden verwerkt in verschillende kleuren en coatings, en is geschikt voor zowel moderne als traditionele stijlen.

Thermisch Gemodificeerd Hout

Thermisch gemodificeerd hout, zoals het door Prowood aangeboden, wordt behandeld met hoge temperaturen (tot boven 212°C) in combinatie met waterdamp. Dit proces verandert de cellulosestructuur van het hout, waardoor het harsvrij wordt en een hogere weerstand tegen schimmel en vocht ontwikkelt. Na behandeling behoort het hout tot duurzaamheidsklasse 1 of 2, afhankelijk van het gebruikte proces en de oorspronkelijke houtsoort.

Thermisch gemodificeerd hout is donker van kleur en heeft een natuurlijke uitstraling, wat het een populaire keuze maakt voor gevelbekleding. Het hout is ook onderhoudsarm en kan tot wel 30 jaar meegaan, mits het goed wordt gemonteerd en eventueel wordt afgewerkt met coatings zoals WoodCream of DuroGrit.

Voordelen Van Duurzaamheidsklasse 1 Hout

De keuze voor houten gevelbekleding met duurzaamheidsklasse 1 biedt verschillende voordelen:

1. Lange Levensduur

De grootste voordeel van klasse 1 hout is dat het een minimale levensduur van 25 tot 60 jaar biedt. Dit maakt het geschikt voor projecten waar een hoge duurzaamheid van belang is, zoals woningen in natte of zeeachtige gebieden.

2. Lage Onderhoudsbelasting

Omdat klasse 1 hout weinig onderhoud vereist, is het een aantrekkelijke keuze voor bouwprojecten waar langdurige belasting van het onderhoud niet gewenst is. Bij gebruik van coatings of thermische behandelingen kan het hout zelfs tientallen jaren meegaan zonder extra afwerking.

3. Esthetische Waarde

Klasse 1 hout heeft vaak een natuurlijke en warme uitstraling. Houtsoorten zoals Ipe of Azobe zijn bekend om hun russische of donkere tinten, terwijl Accoya of thermisch gemodificeerd hout een lichtere of grijstint kan hebben. Beide opties passen goed bij verschillende architectonische stijlen.

4. Milieuvriendelijk

Hout is een 100% biobased materiaal, wat betekent dat het een kleine CO₂-voetafdruk heeft vergeleken met kunststof of beton. Bij het kiezen van houten gevelbekleding is het belangrijk om te kijken naar FSC- of PEFC-keurmerken, die aangeven dat het hout duurzaam en milieuvriendelijk is gezaaid.

5. Brandvertragende Eigenschappen

Sommige klasse 1 houtsoorten kunnen ook worden behandeld met brandvertragende middelen. Dit is belangrijk in gebieden waar hoge brandveiligheid vereist is. Bijvoorbeeld, thermisch gemodificeerd hout kan worden ingericht met coatings die voldoen aan de brandklasse B, zoals vermeld in bron [3].

Nadelen En Beperkingen

Hoewel klasse 1 hout een aantrekkelijke keuze is, zijn er ook beperkingen:

1. Hoge Prijs

Klasse 1 hout is over het algemeen duurder dan houtsoorten uit lagere klassen. Tropische hardhouten zoals Ipe of Azobe zijn niet alleen kostbaar in aankoop, maar ook bij verwerking. Ook behandelingen zoals acetylatie of thermische modificatie verhogen de kosten.

2. Gevoeligheid Voor UV

Hoewel klasse 1 hout in theorie bestand is tegen schimmel en vocht, kan het onder invloed van UV-licht vergrijzen. Dit is vooral het geval bij onbehandeld hout of hout met een transparante afwerking. Bij toepassing onder overstekken of in schaduwrijke gebieden kan het hout ook verweren of uitlogen, wat esthetisch minder aantrekkelijk is.

3. Beperkingen Bij Details

Het gebruik van klasse 1 hout vereist goede detaillering en ventilatie om de levensduur te maximaliseren. Het is bijvoorbeeld belangrijk om kopse kanten af te sluiten en zorgen voor een goede luchtcirculatie tussen de lamellen. Dit voorkomt vochtstagnatie en schimmelvorming.

4. Beperkte Kiezeopties

Niet alle klasse 1 houtsoorten zijn beschikbaar in de gewenste profielen of afwerkingen. Tropische hardhouten zijn vaak zwaar en moeilijk te verwerken, wat kan beperken hoe verwerkt het kan worden in complexe details.

Toepassing In Praktijk: Gevelbekledingprojecten

Bij een gevelbekledingsproject is het kiezen van hout met duurzaamheidsklasse 1 een verantwoorde keuze. Voorbeelden van toepassingen zijn:

1. Nieuwbouwprojecten

Bij nieuwbouw is het vaak gewenst om houten gevelbekleding te kiezen die een lange levensduur heeft, zodat het geen vervanging vereist in de komende decennia. Accoya of thermisch gemodificeerd hout zijn daarom goede opties.

2. Renovatieprojecten

Bij renovatieprojecten kan klasse 1 hout worden gebruikt om een nieuwe gevelbekleding te plaatsen die het gebouw een frisse look geeft. Het gebruik van houtsoorten zoals Ipe of Azobe geeft de woning een natuurlijke en duurzame uitstraling.

3. Commerciële Projecten

Commerciële gebouwen, zoals winkels, restaurants of kantoren, profiteren ook van klasse 1 hout. Het hout helpt om een hoge kwaliteit en duurzaamheid te tonen, wat positief is voor het beeld van de organisatie. Bijvoorbeeld, zoals vermeld in bron [1], maakte Marks and Spencer gebruik van Accoya hout voor een gloednieuw food hall, wat een duurzame en esthetische oplossing opleverde.

Houten Gevelbekleding: De Keuze

Wanneer houten gevelbekleding gekozen wordt, is het belangrijk om te weten welke houtsoort het beste past bij het project. De keuze hangt af van verschillende factoren:

1. Duurzaamheid

De duurzaamheid is de belangrijkste overweging. Voor bovengrondse toepassingen is hout met klasse 1 of 2 aan te raden. Klasse 3 hout is alleen geschikt als het wordt afgewerkt met een goed verfsysteem en regelmatig wordt onderhouden.

2. Afwerking

De keuze van de afwerking is sterk bepalend voor de levensduur van het hout. Een goed dekkend verfsysteem met een laagdikte van 150 µm is aan te raden voor klasse 3 hout, terwijl klasse 1 hout zonder afwerking of met een transparante afwerking toepasbaar is.

3. Kosten

De kosten variëren afhankelijk van de houtsoort, de afwerking en de verwerking. Tropische hardhouten zoals Ipe of Azobe zijn duur, maar bieden een lange levensduur. Gemodificeerd hout zoals Accoya of thermisch gemodificeerd hout is iets duurder dan gewoon hout, maar biedt ook een lage onderhoudsbelasting.

4. Esthetiek

De esthetiek is een belangrijke overweging bij het kiezen van houten gevelbekleding. De kleur, structuur en glans van het hout beïnvloeden hoe het eruitziet. Bijvoorbeeld, Accoya heeft een lichte tint en een gladde structuur, terwijl thermisch gemodificeerd hout een donkere tint heeft.

5. Milieuvriendelijkheid

Het gebruik van hout met een FSC- of PEFC-keurmerk is aan te raden voor milieuvriendelijke en duurzame projecten. Deze keurmerken garanderen dat het hout op een verantwoorde manier is gezaaid.

Conclusie

Houten gevelbekleding met duurzaamheidsklasse 1 is een sterke keuze voor bouwprojecten waar hoge duurzaamheid, lage onderhoudsbelasting en een natuurlijke uitstraling belangrijk zijn. Houtsoorten zoals Ipe, Azobe, of Accoya voldoen aan de eisen van klasse 1 en kunnen tot wel 60 jaar meegaan, mits goed verwerkt en eventueel afgewerkt. De keuze van houtsoorten en -afwerkingen moet worden gedaan op basis van de specifieke eisen van het project, zoals het klimaat, de esthetiek, de budgetten en de duurzaamheid.

Tegenwoordig zijn er ook alternatieven zoals houtcomposieten of kunststoffen, die minder onderhoud vereisen en duurzaam zijn. Echter, houten gevelbekleding met klasse 1 blijft een populaire keuze, vooral in projecten waar de natuurlijke uitstraling van hout gewenst is.

Bij het kiezen van houten gevelbekleding is het belangrijk om te kijken naar de duurzaamheidsklasse, de afwerking, de verwerking, en de milieuvriendelijkheid. Met de juiste keuze kan houten gevelbekleding niet alleen de esthetische waarde van een woning verhogen, maar ook bijdragen aan een duurzame en milieuvriendelijke toekomst.