Gevelbekleding met leien: Afmetingen, toepassingen en technische kenmerken

Published by Redactie on augustus 25, 2025 | Category gevelbekleding

Gevelbekleding met leien is een klassieke en duurzame keuze voor zowel woningbouwprojecten als industriële of commerciële gebouwen. Leien zijn niet alleen bekend als dakbedekking, maar worden ook steeds vaker toegepast op gevels, dankzij hun esthetische waarde, lichtgewicht en natuurlijke eigenschappen. In dit artikel bespreken we de verschillende afmetingen van leien die gebruikt kunnen worden als gevelbekleding, de toepassingstechnieken, en de technische kenmerken die van belang zijn bij het kiezen van leien voor een gevelproject.

We baseren ons op informatie uit betrouwbare bronnen zoals de website van SVK, Lei Import en Pruyssen, en tonen aan hoe de keuze van de juiste afmeting van leien invloed heeft op het uiteindelijke resultaat van de gevel. We zullen ook toelichten welke dekkingssystemen geschikt zijn voor gevels, en welke materialen (natuurleien of kunstleien) het meest gebruikte zijn in deze toepassing.

Afmetingen van leien voor gevelbekleding

De keuze van de juiste afmeting van leien is essentieel voor het ontwerp van een gevel. De afmeting beïnvloedt de visuele uitstraling, de stijl en ook de technische uitvoering. In de beschikbare informatie uit de bronnen worden verschillende afmetingen genoemd die specifiek voor gevelbekleding gebruikt kunnen worden.

1. Standard afmetingen

De meest gebruikte afmetingen voor leien bij gevelbekleding zijn:

60 x 30 cm
40 x 27 cm
40 x 24 cm
40 x 30 cm
50 x 30 cm
50 x 25 cm

Deze afmetingen zijn verkrijgbaar in zowel kunstleien als natuurleien. Voorbeelden van leien die in deze afmetingen verkrijgbaar zijn, zijn de Fasonit leien van SVK en de Penrhyn leien van Lei Import.

De keuze van een bepaalde afmeting hangt af van het ontwerp van de gevel, de gewenste overdekking, en de helling (indien van toepassing). Bijvoorbeeld, grotere leien zoals 60 x 30 cm zijn ideaal voor brede gevels en geven een modern en lichtere uitstraling, terwijl kleinere leien zoals 40 x 24 cm meer detail en een klassieke uitstraling kunnen bieden.

2. Invloed van afmeting op de overdekking

De overdekking is het percentage waarin de leien elkaar overlappen. Voor gevels gelden in de bronnen de volgende overdekkingen:

Ruitdekking: Bij ruitvormige leien zoals 40 x 40 cm is een overdekking van 5 cm gebruikelijk.
Dambordpatroon: Een kleinere overdekking dan bij ruitdekking, leidend tot ononderbroken diagonale lijnen.
Leuvense dekking: Hierbij is er een zijdewijze open ruimte tussen de leien, afhankelijk van het formaat.
Horizontale enkelvoudige dekking: De leien worden met een voeg van 4 mm horizontaal geplaatst, en recht boven elkaar.

De afmeting van de lei beïnvloedt dus ook de overdekking, en hierdoor ook de esthetiek en stabiliteit van de gevelbekleding. Voor grotere leien is een grotere overdekking vaak noodzakelijk om de gevel stevig en waterdicht te houden.

3. Dikte van de leien

De dikte van leien kan variëren afhankelijk van het type. In de bronnen worden de volgende diktes genoemd:

Capital: ± 4 - 6 mm
County: ± 5 - 7 mm
Celtic: ± 7 - 10 mm

De dikte heeft invloed op het gewicht en de duurzaamheid van de leien. Dikker materiaal biedt meestal meer stabiliteit, maar is zwaarder en kan eventueel extra onderbouwing vereisen.

Technische kenmerken en dekkingssystemen voor gevelbekleding

Gevelbekleding met leien vereist een nauwkeurige uitvoering om zowel esthetisch als functioneel te voldoen. De beschikbare informatie uit de bronnen bevat enkele relevante dekkingssystemen die specifiek voor gevels worden gebruikt.

1. Ruitdekking

De ruitdekking is enkel van toepassing bij ruitvormige leien. Deze leien zijn vierkante leien van 40 x 40 cm, waarbij twee tegenover elkaar liggende hoeken evenwijdig zijn afgesneden. Bij een ruitdekking is de overdekking 10 cm voor dakbedekking, en 5 cm voor gevelbekleding, gemeten loodrecht op de rand van de lei.

2. Dambordpatroon

Het dambordpatroon is vergelijkbaar met de ruitdekking, maar met een kleinere overdekking. Hierdoor ontstaan ononderbroken diagonale lijnen, wat een modern en dynamisch effect kan geven aan de gevel. Dit systeem is enkel toegestaan voor gevelbekleding en vereist een zorgvuldige uitlijning van de leien.

3. Leuvense dekking

De Leuvense dekking, ook wel "dekking met open voeg", is een variante op de verticale dubbele dekking. Hierbij worden de leien zijdelings uit elkaar geschoven, waardoor een open ruimte ontstaat tussen de zijkanten. Deze ruimte is veranderlijk afhankelijk van het formaat van de lei en de overdekking. Deze dekking is enkel van toepassing op gevelbekleding.

4. Horizontale enkelvoudige dekking

Bij deze dekking worden de leien met de langste zijde horizontaal geplaatst, naast elkaar, met een voeg van 4 mm. In de hoogte worden ze recht boven elkaar geplaatst. Deze methode is geschikt voor zowel daken als gevels, maar vereist een goed uitgevoerde waterdichtheid.

Soorten leien voor gevelbekleding

Gevelbekleding met leien kan gerealiseerd worden met zowel natuurleien als kunstleien. De beschikbare informatie bevat duidelijke voorbeelden van beide materialen.

1. Natuurleien

Natuurleien zijn gemaakt van natuurlijke gesteente, zoals slaksteen, en ontstaan door geologische processen. Ze zijn bekend om hun duurzaamheid en natuurlijke uiterlijk. In de bronnen wordt bijvoorbeeld het Penrhyn merk genoemd, afkomstig uit de Welsh Slate groeve in Noord-Wales.

Natuurleien zijn meestal zwaarder dan kunstleien, en vereisen dus een solide onderbouwing. Ze zijn geschikt voor zowel nieuwbouw als renovatieprojecten en kunnen generaties mee. De kleuren variëren van paars, grijs tot roodachtig, afhankelijk van de mineralen in het gesteente.

Voorbeeldprojecten waarin natuurleien als gevelbekleding werden gebruikt zijn de Groene Mient in Den Haag en Life in the Woods in Zeist. In deze projecten werden verschillende soorten natuurleien gebruikt, waaronder Vega Verde en Warista leien.

2. Kunstleien

Kunstleien zijn meestal gemaakt van vezelcement of andere kunststoffen en worden vaak gekozen voor gevelbekleding vanwege hun betaalbaarheid en eenvoudigere montage. De Fasonit leien van SVK zijn een goed voorbeeld van kunstleien die zowel in crème als sneeuwwit verkrijgbaar zijn.

Kunstleien zijn ideaal voor gevelbekleding wanneer een eenvoudige en goedkope oplossing wordt gezocht. Ze zijn lichter dan natuurleien en vereisen dus minder onderbouwing. Ze zijn ook makkelijker te snijden en te verwerken, wat de montage sneller en eenvoudiger maakt.

3. Toepassing in combinatie met gevelisolatie

Gevelbekleding met leien kan goed gecombineerd worden met gevelisolatie, wat de thermische en akoestische isolatie van het gebouw verbetert. Het is belangrijk om hierbij rekening te houden met de dikte van de leien en de onderbouwing. Kunstleien zijn vaak dunner en dus gunstiger voor combinatie met isolatie.

Voor- en nadelen van gevelbekleding met leien

Gevelbekleding met leien biedt zowel esthetische als functionele voordelen. Hieronder geven we een overzicht van de belangrijkste voor- en nadelen.

Voordelen

Esthetische uitstraling: Leien geven een klassieke of moderne uitstraling aan de gevel, afhankelijk van het ontwerp en de kleur.
Duurzaamheid: Natuurleien kunnen generaties mee en zijn zeer resistent tegen weersinvloeden.
Lichtgewicht: Kunstleien zijn licht en vereisen minder onderbouwing.
Flexibiliteit in dekkingssystemen: Er zijn meerdere dekkingssystemen beschikbaar om het gewenste resultaat te verkrijgen.
Goede isolatiecombinatie: Leien kunnen goed gecombineerd worden met gevelisolatie.

Nadelen

Hoogere kosten: Natuurleien zijn meestal duurder dan kunstleien.
Vereist professionele montage: Het leggen van leien vereist vaardigheden en ervaring, vooral bij complexe dekkingssystemen.
Beperkte kleuropties: Bij natuurleien hangt de kleur af van het materiaal en zijn er minder kleuropties dan bij kunstleien.
Zwaarte van natuurleien: Zwaardere leien vereisen een sterkere onderbouwing, wat extra kosten kan opleveren.

Kostprijs van gevelbekleding met leien

De kostprijs van gevelbekleding met leien varieert afhankelijk van het type (natuur of kunst), de afmeting, de dikte en de dekking. De beschikbare informatie geeft een overzicht van de gemiddelde kosten per m².

Voorbeelden van kosten

Kunstleien: € 75 – 150 per m²
Natuurleien: € 75 – 150 per m²
Kaleien / schilderen: € 25 – 40 per m²

De kosten zijn inclusief plaatsing, maar exclusief btw en eventuele gevelisolatie. Het is belangrijk om bij het opstellen van een offerte rekening te houden met de totale oppervlakte van de gevel en de complexiteit van de dekking.

Conclusie

Gevelbekleding met leien is een populaire en duurzame keuze voor zowel woningen als commerciële gebouwen. De beschikbare informatie toont aan dat er verschillende afmetingen en dekkingssystemen zijn, die elk hun eigen visuele en functionele kenmerken hebben. De keuze van leien hangt af van het ontwerp van de gevel, de gewenste stijl, en de technische vereisten.

Natuurleien bieden een klassieke uitstraling en zijn zeer duurzaam, maar vereisen een solide onderbouwing. Kunstleien zijn lichter, betaalbaarder, en makkelijker te verwerken, maar bieden minder natuurlijke variantie in kleur. De juiste dekkingssystemen zoals ruitdekking, dambordpatroon of horizontale dekking zorgen voor het gewenste resultaat.

Bij de keuze van leien voor gevelbekleding is het belangrijk om professionele advies in te winnen, vooral bij complexe projecten of bij gebruik van zwaardere natuurleien. Het combineren van leien met gevelisolatie kan bovendien leiden tot een duurzamere en comfortabelere woning.