Juiste tussenruimte bij gevelbekleding: tips en aanbevelingen voor hout, kunststof en zink

Wanneer het gaat om het bekleeden van een gevel, speelt de tussenruimte tussen de afzonderlijke planken een cruciale rol. Deze afstand beïnvloedt niet alleen het esthetische resultaat, maar ook de duurzaamheid, ventilatie en functie van de gevel. In dit artikel worden de aanbevelingen en technische specificaties voor de tussenruimte bij verschillende gevelbekledingsmaterialen zoals hout, kunststof en zink uitgebreid besproken. De informatie is gebaseerd op concrete productbeschrijvingen, montageaanbevelingen en constructieve richtlijnen uit betrouwbare bronnen.

Inleiding

De tussenruimte bij gevelbekleding is de afstand die tussen de afzonderlijke planken moet worden gelaten bij het monteren. Deze afstand hangt af van het gebruikte materiaal, de montage-richting (horizontaal of verticaal), de luchtrichting van de gevel (noord, zuid, oost of west), en de ventilatiebehoeften achter de gevel. Bij houten gevels is het vaak nodig om rekening te houden met uitzetting en krimp, terwijl kunststof en zinkproducten vaak minder gevoelig zijn voor temperatuurschommelingen.

In dit artikel wordt ingegaan op de aanbevolen tussenruimtes voor houten gevels (zoals Ipé hardhout), kunststof gevelbekleding (zoals Protex Urban) en zinkgevels (zoals Felsnaad VMZINC). Aan de hand van technische specificaties, montageaanbevelingen en constructieve richtlijnen worden de relevante afstanden en praktische tips vooraf bekeken.

Houten gevelbekleding: tussenruimte en montageaanbevelingen

Houten gevelbekleding, zoals de open gevelbekleding van Ipé hardhout, vereist zorgvuldige montage om zowel esthetische als functionele doelen te bereiken. Voor hout is het vaak nodig om tussenruimtes te laten voor uitzetting en krimp, evenals om ventilatie te waarborgen.

Aanbevolen tussenruimte voor hout

• Minimale tussenruimte tussen kopse kanten: 6 mm
• Aanbevolen tussenruimte op zuid- of westgevels: 10 mm

Hoewel 6 mm de absolute minimum is, is het aan te raden om een grotere ruimte te nemen, vooral op zuid- of westgevels, waar de planken meer blootstaan aan zonnestraling en temperatuurschommelingen.

Ventilatie achter de gevel

Voor houten gevels is het verplicht om ventilatie te waarborgen achter de gevelplanken. Dit kan bereikt worden door:

• Minimaal 20 mm spouw achter de gevelplanken.
• Dubbele laag zwarte panelatten: Eerst een verticale laag, gevolgd door een horizontale laag, om ventilatie en afwatering te waarborgen.
• Vertilatieprofiel gebruiken om ongedierte buiten te houden.

Daarnaast is het aan te raden om een zwarte folie achter de gevel aan te brengen om de ondergrond te isoleren en vochtaanvoer te beperken.

Montage van houten gevelbekleding

Bij montage van houten gevels zoals Ipé hardhout gelden de volgende richtlijnen:

• Verticale montage: Gebruik een horizontale onderconstructie met regels.
• Regelwerk hart-op-hart: Maximaal 30 cm.
• Bevestiging: Gebruik geschikte schroeven of nagels, eventueel zonder voorboren.

De planken kunnen verticaal of horizontaal gemonteerd worden, afhankelijk van het ontwerp en de gewenste uitstraling.

Kunststof gevelbekleding: Protex Urban

Protex Urban is een kunststof gevelbekleding die de uitstraling van hout biedt, maar zonder de nadelen van hout zoals rotting, splinteren of de noodzaak van onderhoud. De aanbevolen tussenruimtes en montageaanbevelingen voor kunststof gevels zoals Protex Urban zijn specifiek ontworpen om een strakke, duurzame afwerking te garanderen.

Aanbevolen tussenruimte voor kunststof gevels

• Minimale tussenruimte tussen kopse kanten: 8 mm
• Aanbevolen tussenruimte op zuid- of westgevels: 10 mm

Deze afstanden zijn licht groter dan bij hout, om zowel esthetische als functionele doelen te bereiken, zoals luchtrichting en ventilatie.

Ventilatie achter kunststof gevels

Hoewel kunststof gevels minder gevoelig zijn voor vocht dan hout, is het toch aan te raden om een kleine ventilatie ruimte te voorzien achter de gevelplanken:

• Minimale spouw: 20 mm
• Ventilatieprofiel: Gebruik voor het voorkomen van ongedierte en vochtaanvoer.

Montage van kunststof gevelbekleding

De montage van kunststof gevels zoals Protex Urban is eenvoudiger dan bij hout, aangezien het materiaal niet uitzet of krimpt bij temperatuurveranderingen. Richtlijnen:

• Temperaturen bij montage: +10°C tot +30°C
• Bevestiging: Gebruik enkel Protex schroeven of nagels; voorboren is niet nodig.
• Regelwerk hart-op-hart: Maximaal 30 cm.
• Montage richting: Zowel horizontaal als verticaal mogelijk.
• Accessoires: Gebruik bijbehorende accessoires zoals startprofielen, ventilatieprofielen, eindprofielen, koppelstukken en buitenhoeken in dezelfde kleur.

Protex Urban is ideaal voor zowel nieuwbouw als renovatieprojecten. Het is licht van gewicht, maatvast en eenvoudig te verwerken. Bovendien is het onderhoudsvrij en beschikbaar in meerdere kleuren, zoals Cementgrijs (RAL 7047).

Zinkgevelbekleding: Felsnaad VMZINC

Zinkgevelbekleding, zoals Felsnaad VMZINC, biedt een modern, minimalistisch uitzicht en is bekend om zijn duurzaamheid en flexibiliteit. De tussenruimte bij zinkgevels speelt een rol in de esthetiek, maar ook in de ventilatie en onderhoudsbehoefte.

Aanbevolen tussenruimte voor zinkgevels

• Tussenruimte: De afstand tussen de afzonderlijke zinkbanen hangt af van het montageprofiel en de breedte van de banen.

Bij Felsnaad VMZINC is het aan te raden om:

• Minimale spouw: 20 mm achter het zinkoppervlak.
• Ventilatieopeningen: Doorlopende openingen onderaan en bovenaan de gevel, om ventilatie te waarborgen.

De ventilatie is essentieel voor de duurzaamheid van zinkgevels, omdat vocht zich anders kan opbouwen achter de gevelplanken, wat leidt tot corrosie of afbladdering.

Montage van zinkgevelbekleding

Bij montage van zinkgevels zoals Felsnaad VMZINC gelden de volgende richtlijnen:

• Draagstructuur: Gebruik geventileerde bebording, bestaande uit ruwe vuren delen dennenhout, Noordse Grenen of Noordse Vuren. De planken moeten loodrecht gemonteerd worden op de richting van de zinken gevel.
• Bevestiging: Eén bebordingsplank om de 333 mm volstaat. Voor gevels in de buurt van voorbijgangers is een doorlopende bebording tot 2 meter hoogte aan te raden.
• Zinkmontage: VMZINC wordt rechtstreeks op de bebording gemonteerd.
• Ventilatie: Er is een continu doorlopende geventileerde ruimte van minimum 20 mm achter het zinkoppervlak.

Voor zinkgevels is het ook belangrijk om een dampdoorlatende folie te gebruiken, samen met een voldoende stijve isolatie en een efficiënte bevestiging van de isolatiepanelen aan de draagstructuur.

Toepassing op niet-geventileerde panelen

In sommige gevallen wordt zink gebruikt op niet-geventileerde panelen. De aanbevolen afstanden en montageproces zijn dan iets anders:

• Minimale dikte van panelen: 15 mm
• Vlakheid: Panelen moeten volledig vlak zijn.
• Tractieweerstand: Minimum 50 of 95 daN/bevestigingsklang.
• Voorkomen van veroudering: De panelen moeten bestand zijn tegen vocht en veroudering.

Samenvatting van aanbevolen tussenruimtes per materiaal

Invloed van luchtrichting en montage-richting

De luchtrichting van de gevel (noord, zuid, oost of west) en de montage-richting (horizontaal of verticaal) hebben een directe invloed op de tussenruimte die moet worden gelaten.

Zuid- en westgevels

Zuid- en westgevels zijn blootgesteld aan meer zonnestraling en temperatuurschommelingen. Daarom is het aan te raden om een grotere tussenruimte te nemen:

• Hout: 10 mm
• Kunststof: 10 mm
• Zink: 20 mm spouw

Noord- en oostgevels

Op noord- en oostgevels is minder zonlicht aanwezig, waardoor de planken minder uitzetten of krimpen. Hier geldt:

• Hout: 6 mm
• Kunststof: 8 mm
• Zink: 20 mm spouw

Horizontale versus verticale montage

De montage-richting beïnvloedt ook de aanbevolen tussenruimte:

• Horizontale montage: De planken zitten parallel aan de grond. De luchtrichting en zonnestraling hebben hier minder invloed.
• Verticale montage: De planken zitten loodrecht. Hier is meer rekening te houden met zonnestraling en luchtstromen, vooral op zuid- en westgevels.

In beide gevallen is het aan te raden om de aanbevolen afstanden te respecteren, vooral bij kunststof en zinkgevels.

Praktische tips voor de juiste tussenruimte

Bij het monteren van gevelbekleding is het belangrijk om de juiste tussenruimte te kiezen en te handhaven. Hier zijn enkele praktische tips:

1. Gebruik een meetlint of laser: Voor een evenwichtige afstand tussen de planken is het aan te raden om een meetlint of laser te gebruiken. Dit voorkomt ongelijkheid in de afstand.

2. Test een paar planken eerst: Voordat het hele geveloppervlak wordt gemonteerd, is het verstandig om een paar planken te testen. Dit geeft een idee van de uiteindelijke uitstraling en de juiste afstanden.

3. Gebruik spaatmaterialen of spaatstukjes: Voor het handhaven van de tussenruimte tijdens montage zijn spaatstukjes of spaatmaterialen zeer nuttig. Deze houden de planken in de juiste positie en voorkomen dat ze dicht tegen elkaar worden geplaatst.

4. Zorg voor een gelijkmatige afstand: De tussenruimte moet over het hele geveloppervlak gelijk zijn. Dit zorgt voor een strakke, professionele afwerking.

5. Let op de ventilatie: Bij houten en zinkgevels is ventilatie belangrijk. Zorg ervoor dat de spouw van minimaal 20 mm aanwezig is en dat er ventilatieopeningen zijn.

6. Gebruik de juiste accessoires: Accessoires zoals startprofielen, eindprofielen en koppelstukken zijn essentieel voor een strakke afwerking. Deze moeten in dezelfde kleur worden gebruikt als de gevelplanken.

7. Volg de montageaanbevelingen: Elke gevelbekleding heeft specifieke montageaanbevelingen. Zorg ervoor dat deze worden gevolgd om problemen met uitzetting, krimp of ventilatie te voorkomen.

8. Controleer de onderconstructie: De onderconstructie moet sterk genoeg zijn om de gevelplanken te dragen. Zorg voor voldoende regels en een stabiele draagstructuur.

9. Vermijd oververhitting tijdens montage: Tijdens montage moet de omgevingstemperatuur tussen +10°C en +30°C liggen. Dit voorkomt uitzetting of krimp van het materiaal.

10. Laat altijd een beetje speling: Tijdens montage is het verstandig om een kleine speling te laten voor eventuele schommelingen in het materiaal.

Conclusie

De juiste tussenruimte bij gevelbekleding is essentieel voor de duurzaamheid, ventilatie en esthetische uitstraling van het geveloppervlak. Afhankelijk van het gebruikte materiaal (hout, kunststof of zink), luchtrichting en montage-richting, variëren de aanbevolen afstanden. Voor houten gevels zoals Ipé hardhout is 6 mm de minimale afstand, terwijl 10 mm aan te raden is op zuid- of westgevels. Voor kunststof gevels zoals Protex Urban gelden vergelijkbare afstanden, terwijl bij zinkgevels zoals Felsnaad VMZINC een spouw van minimaal 20 mm moet worden voorzien.

Bij montage is het belangrijk om de aanbevolen afstanden te respecteren, gebruik te maken van accessoires, en de ventilatie te waarborgen. Door deze richtlijnen te volgen, zorgt men voor een strakke, duurzame en functionele gevelbekleding die jarenlang meegaat.

Bronnen

1. Open Gevelbekleding Latten Ipe Hardhout
2. Protex Urban Gevelbekleding Cementgrijs
3. Felsnaad Gevel VMZINC