Ventilatie bij gevelbekleding: bouwfysische voordelen en praktische toepassing

De keuze van gevelbekleding heeft niet alleen esthetische gevolgen, maar ook een directe impact op de bouwfysische prestaties van een gebouw. Een correct ontworpen en geïnstalleerde ventilatie is van groot belang bij gevelbekleding, vooral bij keramische pannen als verticale gevelbekleding. In dit artikel bespreken we de bouwfysische voordelen van ventilatie, de technische eisen voor het aanbrengen van keramische gevelbekleding, en de rol van geveldoorvoeren in het natuurlijke ventilatiesysteem van een gebouw.

Bouwfysische voordelen van ventilatie bij gevelbekleding

Een geventileerde gevelconstructie biedt een aantal belangrijke bouwfysische voordelen. Deze voordelen gaan niet alleen over het comfort van de bewoners, maar ook over de duurzaamheid en integriteit van de gevelconstructie zelf.

Voorkomen van vochtproblemen

Een goed geventileerde spouw onder keramische gevelbekleding voorkomt vochtproblemen in de gevelconstructie. Vooral bij natte weersomstandigheden kan regenwater in de spouw terechtkomen, wat kan leiden tot vochtophoping en schimmelvorming. Een voldoende grote luchtspouw (bij voorkeur minimaal 20 mm) zorgt ervoor dat het vocht kan ontsnappen en niet blijft vastzitten in de constructie. Bovendien voert de ventilatie diffunderende waterdamp van binnen naar buiten, zodat vocht niet in de gevel blijft hangen.

Reductie van uitzetting en krimp

De aanwezigheid van een ventilatieopening in de gevel zorgt voor een gelijkmatige temperatuurverdeling in de gevelconstructie. Door geringe temperatuurschommelingen is de uitzetting en krimp van de hoofddraagconstructie sterk beperkt. Dit voorkomt scheurtjes en andere schade die ontstaan door thermische spanningen.

Beperken van koudebruggen

Buitengevelisolatie speelt ook een rol in het voorkomen van koudebruggen. Koudebruggen zijn punten in een gevelconstructie waar warmte snel verloren gaat, wat kan leiden tot lage temperaturen in bepaalde delen van de gevel. Deze delen kunnen vochtige worden en daardoor schimmelvorming bevorderen. Ventilatie helpt hierin mee door de warmteverdeling in de gevel te optimaliseren.

Technische eisen voor het aanbrengen van keramische gevelbekleding

Keramische pannen als verticale gevelbekleding vereisen een zorgvuldige montage en een sterke achterconstructie. Het is belangrijk om niet alleen de esthetiek in de gaten te houden, maar ook de technische eisen voor het functioneren van de gevel.

Zelfdragende, vrijhangende gevelbekleding

Keramische pannen moeten altijd worden toegepast als zelfdragende, vrijhangende gevelbekleding. Dit betekent dat de pannen geen ondersteuning nodig hebben van het draagconstructie van het gebouw zelf. De pannen moeten alleen worden bevestigd aan een achterliggende constructie, die de windbelasting en het eigen gewicht van de pannen kan opnemen.

Ventilatieopeningen

Voor een correcte ventilatie zijn ventilatieopeningen nodig aan de onder- en bovenzijde van de gevelbekleding. Ook bij raam- en deuropeningen zijn ventilatieopeningen essentieel. Deze openingen moeten voldoen aan de eisen van het Bouwbesluit. Volgens dit besluit moeten ventilatieopeningen groter dan 10 mm worden voorzien van een vogelmuisschroot of ventilerende onderlat om te voorkomen dat insecten en ongedierte achter de gevelbekleding kruipen.

Ventilatie bij hoeken

Bij het ontwerpen van gevelbekleding is het belangrijk om rekening te houden met de luchtstromen op hoeken. De luchtspouw moet worden onderbroken op de hoeken met een ruiterplank. Dit voorkomt dat de overdruk aan de loefzijde van het gebouw invloed heeft op de lijzijde. Door de luchtspouw niet door te laten lopen over de hoeken, wordt voorkomen dat de winddruk op de pannen in combinatie met windzuiging kan leiden tot loskomen van de pannen.

Montage en onderhoud van keramische gevelbekleding

Het juiste aanbrengen van keramische gevelbekleding is van groot belang voor de levensduur en het functioneren van de gevel. Niet alleen de ventilatie is belangrijk, maar ook de montage en de eisen aan de achterconstructie.

Montage

Bij de montage van keramische gevelbekleding is het belangrijk dat de constructie sterk genoeg is om normale windbelasting en het eigengewicht van de pannen te weerstaan. De montage moet worden uitgevoerd volgens de richtlijnen van de fabrikant, met aandacht voor de ventilatieopeningen en de onderbreking van de luchtspouw op hoeken.

Onderhoud

Omdat keramische gevelbekleding niet geschikt is om voorwerpen aan op te hangen, moet men altijd zorgen dat objecten aan de achterconstructie worden bevestigd. Bovendien kunnen keramische pannen op de gevel geen stabiliteitsfunctie vervullen, wat betekent dat het aanbrengen van extra ondersteuning vaak niet nodig is.

Geveldoorvoeren voor natuurlijke ventilatie

Natuurlijke ventilatie speelt een belangrijke rol in het creëren van een gezond binnenklimaat. Geveldoorvoeren zijn ventilatiecomponenten die in de gevel worden geïnstalleerd om frisse lucht van buiten naar binnen te laten stromen. Deze componenten maken gebruik van natuurlijke luchtstromen, zonder het gebruik van mechanische ventilatie.

Principe van natuurlijke ventilatie

De werking van een geveldoorvoer voor natuurlijke ventilatie berust op drukverschillen en temperatuurverschillen tussen binnen en buiten. Deze natuurlijke luchtstromen zorgen voor een constante aanvoer van frisse lucht en afvoer van verbruikte lucht. Hierdoor wordt een gezond binnenklimaat behouden en worden energiekosten lager, omdat geen elektrische systemen nodig zijn.

Voordelen van natuurlijke ventilatie

• Energiezuinig: Aangezien er geen elektriciteit nodig is, is natuurlijke ventilatie een duurzame en kostenefficiënte oplossing.
• Verbeterde luchtkwaliteit: De constante toevoer van verse lucht helpt bij het behouden van een gezond binnenklimaat.
• Eenvoudig te reinigen: Omdat de constructie eenvoudig is, is het makkelijk om de geveldoorvoer schoon te houden. Dit draagt bij aan een langere levensduur en een consistente luchtstroom.

Montage en onderhoud van geveldoorvoeren

De montage en het onderhoud van geveldoorvoeren zijn belangrijk voor de efficiëntie van het ventilatiesysteem.

Montage

Bij de montage van een geveldoorvoer wordt eerst de juiste locatie op de gevel bepaald. Vervolgens wordt een gat geboord in de gevel, en de geveldoorvoer wordt stevig bevestigd. Het is belangrijk om de aansluiting goed af te dichten om luchtlekkage te voorkomen.

Onderhoud

Het onderhoud van de geveldoorvoer bestaat uit periodiek reinigen van de openingen om verstoppingen door stof en vuil te voorkomen. Dit kan worden gedaan met een zachte borstel of doek. Bovendien dient men regelmatig de bevestigingen te controleren om ervoor te zorgen dat de doorvoer stevig blijft zitten.

Toepassing en compatibiliteit van geveldoorvoeren

Geveldoorvoeren zijn geschikt voor verschillende ventilatiesystemen. Ze kunnen zowel gebruikt worden voor natuurlijke ventilatie als voor aansluiting op mechanische ventilatiesystemen zoals WTW (warmte- en ventilatie- en ventilatie-) of MV (mechanische ventilatie). Daarnaast zijn ze geschikt voor luchtafvoer in combinatie met ventilatiesystemen die een constante luchtverversing vereisen.

Typen geveldoorvoeren

• Natuurlijke ventilatie: Deze variant vereist geen aansluiting op een ventilatiesysteem en is ideaal voor directe luchttoevoer of -afvoer.
• Aansluitbaar op ventilatiesysteem: Deze geveldoorvoeren zijn ontworpen voor het gebruik in combinatie met WTW of mechanische ventilatie.

Gebruik van geveldoorvoeren in praktijk

Geveldoorvoeren worden vaak gebruikt in woningen en commerciële gebouwen. De meest voorkomende toepassing is de geveldoorvoer voor drogers. Hierbij wordt warme, vochtige lucht veilig naar buiten geleid, waardoor schimmelvorming en vochtproblemen worden voorkomen. Ook worden geveldoorvoeren gebruikt voor de afzuigkap, om kookluchtjes en vetdeeltjes naar buiten te voeren. Dit zorgt ervoor dat de lucht in de keuken schoon en fris blijft.

Bouwfysische overwegingen bij het ontwerp van gevelbekleding

Bij het ontwerp van gevelbekleding is het belangrijk om rekening te houden met de bouwfysische aspecten. De ventilatie moet niet alleen voldoen aan de esthetische eisen, maar ook aan de technische eisen die nodig zijn voor een goede functionering van de gevel.

Dampopen folie

Bij keramische gevelbekleding wordt vaak gebruikgemaakt van dampopen folie, zoals spinvliesfolie. Deze folie beschermt de gevel tijdens de bouw tegen weersinvloeden. Echter, het is belangrijk om een bouwfysische berekening van de dampspanningsverloop in de constructie uit te voeren. Hiermee kan worden bepaald of een dampremmende laag aan de binnenzijde nodig is.

Dampremmende laag

Een dampremmende laag is vaak nodig om de vochtbeweging in de gevelconstructie te beheersen. De dampremmende laag voorkomt dat vocht van binnen naar buiten diffundeert en zich in de gevel neergaat. De keuze voor het gebruik van een dampremmende laag moet altijd worden gemaakt op basis van een bouwfysische berekening.

Samenvatting

Ventilatie bij gevelbekleding is van groot belang voor de bouwfysische prestaties van een gebouw. Zowel keramische gevelbekleding als geveldoorvoeren spelen een rol in het creëren van een gezond binnenklimaat en het voorkomen van vochtproblemen. De juiste montage en het onderhoud van deze componenten zijn essentieel voor hun functionering.

Bij het gebruik van keramische gevelbekleding is het belangrijk om een geventileerde spouw aan te brengen en de ventilatieopeningen correct te plaatsen. De keuze van de juiste dampopen folie en eventueel een dampremmende laag zijn ook belangrijke overwegingen. Bovendien moet rekening worden gehouden met de montage van de gevelbekleding en de eisen aan de achterconstructie.

Geveldoorvoeren voor natuurlijke ventilatie zijn een efficiënte en duurzame oplossing voor luchtafvoer in woningen en commerciële gebouwen. De montage en het onderhoud van deze componenten zijn eenvoudig en efficiënt, waardoor ze een populaire keuze zijn bij zowel woningbouw en woningrenovatieprojecten.

Conclusie

Ventilatie bij gevelbekleding is niet alleen een technische vereiste, maar ook een essentieel onderdeel van een duurzaam en functioneel gebouw. Door aandacht te besteden aan de bouwfysische voordelen van ventilatie, de technische eisen voor het aanbrengen van gevelbekleding en de toepassing van geveldoorvoeren, kan men zorgen voor een gezond binnenklimaat en een lange levensduur van de gevelconstructie. Het correcte ontwerp en de juiste uitvoering zijn daarbij cruciaal.

Bronnen

1. Keramische gevelbekleding – Verwerking verticale gevelbekleding
2. Geveldoorvoeren voor natuurlijke ventilatie
3. Geveldoorvoeren