Houten gevelbekleding aanbrengen: werkwijze, onderhoud en materialen

Houten gevelbekleding is een populaire keuze voor wie op zoek is naar een warme en natuurlijke uitstraling. Het is een duurzame en flexibele optie die past bij zowel moderne als klassieke woningen. Aanbrengen van houten gevelbekleding vereist echter een goed doordachte aanpak, omdat het niet alleen esthetisch aantrekkelijk moet zijn, maar ook technisch correct geplaatst moet worden om vochtproblemen te voorkomen en de levensduur van het materiaal te maximaliseren.

In dit artikel bespreken we de werkwijze voor het aanbrengen van houten gevelbekleding, de onderhoudsbehoefte per houtsoort, en de belangrijkste materialen en technieken die gebruikt worden. We geven ook een overzicht van de mogelijke kosten en de voordelen van het combineren van gevelbekleding met isolatie. Het doel is om zowel woningeigenaren als vakmensen een duidelijk en feitelijke richtlijn te bieden voor het correct uitvoeren van gevelwerken.

Voorbereiding en onderliggende werkzaamheden

Voor het aanbrengen van houten gevelbekleding is het van groot belang om de gevel voor te bereiden. Dit betreft zowel de fysieke staat van de muur als de aanwezigheid van eventuele vochtproblemen. De voorbereidingsschermen zijn meestal afhankelijk van de huidige toestand van de gevel, maar omvatten in de meeste gevallen de volgende stappen:

• Verwijderen van oude grondlaag of bekleding: Als er nog oude schilderingen of gevelbekleding aanwezig zijn, moeten deze eerst verwijderd worden. Dit kan met handmatige methoden of met behulp van een spuitinstallatie.
• Reinigen van de gevel: Het oppervlak moet schoon en droog zijn. Eventuele barsten of oneffenheden moeten worden weggenomen of opgevuld.
• Controle op vocht: Het is belangrijk om te controleren of er vochtproblemen zijn. Eventueel is het nodig om een dampremmend of waterkerend laag aan te brengen om infiltratie van vocht te voorkomen.

Deze stappen zijn essentieel om ervoor te zorgen dat de nieuwe gevelbekleding goed functioneert en lang meegaat. Een onvoldoende voorbereiding kan leiden tot vochtklachten, roestvorming of vermindering van de isolatie-eigenschappen van de gevel.

Opbouw van het draagconstructie en ventilatie

Een van de belangrijkste aandachtspunten bij het aanbrengen van houten gevelbekleding is het aanbrengen van een draagconstructie. Deze constructie zorgt voor een spouw tussen de gevel en de houten plaat, wat essentieel is voor de ventilatie. De ventilatie zorgt ervoor dat het hout sneller kan opdrogen na regenval en helpt bij het voorkomen van schimmelvorming.

De draagconstructie wordt meestal opgebouwd uit behandelde houten latten die maximaal 50 cm uit elkaar geplaatst worden. De verticale latten worden eerst aangebracht, waarna de horizontale latten of planchetten kunnen volgen. Het is belangrijk dat de constructie stevig vastgemaakt is aan de gevel, zodat de gevelbekleding goed ondersteund wordt.

Bij de montage van de draagconstructie wordt ook een dampopen en waterkerend scherm aangebracht. Dit scherm voorkomt dat vocht van buitenaf in de muur kan treden en zorgt tegelijkertijd voor een goede luchtcirculatie. Het scherm is meestal zwart van kleur en UV-bestendig, wat het esthetisch aantrekkelijk maakt.

Kiezen van het juiste houtmateriaal

De keuze van het juiste houttype is cruciaal voor de duurzaamheid en het onderhoud van de gevelbekleding. Houtsoorten worden meestal ingedeeld in duurzaamheidsklassen I tot V, waarbij I de hardste en duurzaamste soort is. Voor een gevel wordt meestal gekozen voor duurzaamheidsklasse I of II.

De volgende houtsoorten zijn populaire keuzes voor gevelbekleding:

• Hardhout: zoals Europese eik, Amerikaans cederhout, padouk, ipé, afrormosia en merbau. Hardhout is zeer bestand tegen weersinvloeden en heeft een lange levensduur.
• Thermowood: hout dat gemaakt is door thermische modificatie. Dit houdt de houtvezels in stand en maakt het minder gevoelig voor vocht en schimmel.
• Multiplex: bestaat uit meerdere lagen hout en is goed bestand tegen vocht en vervorming.
• Domino: een donkergetinte houtsoort die een uitgesproken look biedt. Het vereist periodieke behandeling om de kleur te behouden.
• Zwart hout: vaak een behandelde vorm van eik of andere houtsoorten. Het vereist minder onderhoud dan onbehandeld hout, maar wel periodieke beitsbehandeling.

Het is ook belangrijk om rekening te houden met de leverbaarheid van het gekozen houttype. Niet alle houtsoorten zijn even makkelijk beschikbaar, wat de prijs kan doen stijgen.

Montage van de houten gevelbekleding

De montage van houten gevelbekleding gebeurt in meerdere fasen. De planken of planchetten worden horizontaal of verticaal aangebracht, afhankelijk van het ontwerp en de wensen van de eigenaar. De keuze voor horizontale of verticale montage heeft invloed op de waterafvoer en de ventilatie.

• Horizontale montage: Voordeel is de esthetische uitstraling, maar de verticale afvoer van water kan minder efficiënt zijn.
• Verticale montage: Hierbij kan het water beter afstromen, maar de kopse kanten moeten goed afgeschermd zijn om vochtinfiltratie te voorkomen.

De planken worden vastgemaakt via schroeven of spijkers van roestvrij staal. Het is belangrijk om de planken niet te strak aan te brengen, omdat hout door vocht kan uitzetten. Er moet altijd voldoende speling zijn tussen de planken om uitzetting en samentrekking mogelijk te maken.

Bij het aanbrengen van gevelisolatie wordt deze eerst op de muur bevestigd, gevolgd door het draagconstructie en de gevelbekleding. Isolatiemateriaal zoals PIR of PUR is een goede keuze, omdat het licht is en veel warmte-isolatie biedt.

Gevelisolatie combineren met gevelbekleding

Het aanbrengen van gevelisolatie tijdens de renovatie van de gevel is een zeer interessante optie. Dit zorgt niet alleen voor een betere warmteisolatie, maar ook voor een lagere energierekening. Bovendien is het mogelijk om premies van de overheid te krijgen voor de aanleg van extra isolatie.

De isolatie wordt meestal in de vorm van platen geplaatst en moet goed afgestemd zijn op het gekozen houttype en het ontwerp van de gevel. Het is belangrijk om te zorgen dat de isolatie niet vochtopslaat en dat er voldoende ventilatie is in de spouw.

Onderhoud van houten gevelbekleding per houtsoort

Onderhoud is noodzakelijk om de levensduur en de esthetische uitstraling van de gevelbekleding te waarborgen. De frequentie en de aard van het onderhoud hangen af van het gekozen houttype en de blootstelling aan weersinvloeden. Hieronder een overzicht van de onderhoudsbehoefte per houtsoort:

Onderhoud is belangrijk om de esthetiek en het functioneren van de gevelbekleding te waarborgen. Het is verstandig om rekening te houden met deze kosten bij het budgetteren van een gevelproject.

Risico’s van zelfmonteren

Hoewel het aanbrengen van houten gevelbekleding op het eerste gezicht een zelfdeedproject lijkt, zijn er meerdere risico’s verbonden aan zelfmonteren. Een paar belangrijke nadelen:

• Strenge garantievoorwaarden: Veel houten gevelbekleding is voorzien van garantie, maar deze kan verlopen als de montage niet professioneel is uitgevoerd.
• Verkeerde montage: Een verkeerde montage kan leiden tot vochtproblemen, vervorming of verlies van isolatiewaarden.
• Tijdrovend: Het aanbrengen van gevelbekleding is een complexe klus die veel tijd en expertise vereist.

Voor complexere projecten is het aan te raden om hulp van een gevelspecialist in te huren. Dit zorgt voor betere kwaliteit, minder kans op fouten en een langere levensduur van de gevelbekleding.

Aanbevolen werkwijze bij het aanbrengen van houten gevelbekleding

Bij het aanbrengen van houten gevelbekleding is het verstandig om de volgende stappen te volgen:

1. Voorbereiden van de gevel: Verwijder oude materialen, reinig het oppervlak en controleer op vocht.
2. Aanbrengen van gevelisolatie (optioneel): Kies voor harde isolatiemateriaal zoals PIR of PUR.
3. Montage van het draagconstructie: Zorg voor voldoende spouw en ventilatie.
4. Aanbrengen van houten gevelbekleding: Kies voor de juiste houtsoort en montage-richting.
5. Onderhoudsbehandeling: Voeg eventueel beits of olie toe om de levensduur te verlengen.

Elke stap moet zorgvuldig uitgevoerd worden om ervoor te zorgen dat de gevelbekleding goed functioneert en lang meegaat.

Kostenoverzicht en premies

De totale kosten van een gevelproject variëren afhankelijk van het gekozen houttype, de omvang van de gevel en de toegevoegde isolatie. Een schatting van de kosten per vierkante meter is:

Het aanbrengen van gevelisolatie is in Nederland vaak mogelijk voor premies van de overheid. Dit maakt het project financieel aantrekkelijker en zorgt voor een snellere terugverdientijd.

Conclusie

Houten gevelbekleding is een uitstekende keuze voor wie op zoek is naar een warme en duurzame oplossing voor de gevel. Het aanbrengen van houten gevelbekleding vereist echter een zorgvuldige aanpak, met aandacht voor voorbereiding, ventilatie, montage en onderhoud. De keuze van het juiste houttype en het combineren van gevelbekleding met gevelisolatie zorgen voor een betere isolatie, lagere energiekosten en een esthetisch aantrekkelijke gevel.

Hoewel het mogelijk is om de gevelwerken zelf uit te voeren, is het aan te raden om hulp van een gevelspecialist in te huren, vooral bij complexere projecten. Dit zorgt voor een hogere kwaliteit en voorkomt mogelijke vochtproblemen. Een goed uitgevoerde houten gevelbekleding is een investering die jaren meegaat en waar je lang genieten van kunt.

Bronnen

1. Gevel-werken.nl - Houten gevelbekleding
2. Gevelrenovatiegids.nl - Houten gevelbekleding
3. Gevelbekleding-info.nl - Monteren van houten gevelbekleding