Houten gevelbekleding in latten: maatkeuze, toepassing en montage

Published by Redactie on augustus 26, 2025 | Category gevelbekleding

Een houten gevelbekleding is een populaire keuze voor woningbouw en herstelprojecten, zowel omwille van de warme esthetiek als de duurzaamheid. Een van de meest voorkomende vormen is de open gevelbekleding in latten, waarbij houten latten of planken op regelwerk worden gemonteerd met een bepaalde tussenruimte. Dit artikel beoogt een gedetailleerde en feitelijke uitleg te geven over de maatkeuze van houten latten, de toepassing in open gevelbekleding, de mogelijke houtsoorten, de constructie en montage en de aandachtspunten bij de uitvoering. Het is bedoeld voor woningeigenaren, bouwprofessionals en zorgvuldige renovateurs die willen weten wat ze bij een houten gevelbekleding in latten moeten weten.

Inleiding: houten gevelbekleding in latten

Houten gevelbekleding in latten is een van de oudste vormen van gevelbekleding en is nog steeds zeer populair, vooral in landelijke of rustige steden. Deze vorm van gevelbekleding is grotendeels open gevelbekleding, waarbij de latten los op een regelwerk worden gemonteerd. Dit zorgt voor een goede ventilatie en snelle droging na regen, wat essentieel is voor de duurzaamheid van het hout.

De maat van de latten speelt een belangrijke rol bij het uiterlijk en het functioneel gedrag van de gevelbekleding. De meest gebruikte latten zijn 7 cm breed, zoals vermeld in bron [1]. Ook worden 19x90 mm latten gebruikt, zoals te zien in bron [2], of grotere maatprofielen zoals 66x142 mm in specifieke casussen zoals beschreven in bron [3]. De dikte van de latten moet minstens 15 mm zijn, met 18 mm als ideale dikte, zoals uitgebreid besproken in bron [5].

Bij een correcte uitvoering kan een houten gevelbekleding in latten jaren meegaan, mits het hout goed is gekozen en er voldoende ventilatie en beveiliging zijn. In het volgende deel van dit artikel worden deze aspecten uitgebreid toegelicht.

1. Maatkeuze van houten latten voor gevelbekleding

De maat van de houten latten beïnvloedt niet alleen het uiterlijk van de gevel, maar ook de constructieve eigenschappen en de duurzaamheid van de gevelbekleding. De meest gebruikte maat is 7 cm breed, zoals aangegeven in bron [1], wat een strakke en modern uitstraling geeft. Voor open gevelbekleding wordt vaak gekozen voor planken van ongeveer 7 cm breed, of een enkel rhombusprofiel. In dergelijke gevallen is het ook belangrijk om voldoende tussenruimte te laten, zoals vermeld in bron [2].

1.1. Typische maatprofielen

De volgende maatprofielen komen vaak voor bij houten gevelbekleding in latten:

7 cm breed, dikte 15–18 mm: meest gebruikelijke maat voor open gevelbekleding
1,9 x 9,0 x 215 cm: maat van Ipé hardhout latten, zoals aangegeven in bron [2]
66 x 142 mm: afgewerkte afmetingen van Accoya lamellen in een case study (bron [3])
15–18 mm dikte: ideale dikte van houten latten (bron [5])

De dikte is een kritische parameter. Houten latten moeten minstens 15 mm dik zijn, waarbij een dikte van 18 mm de meest aanbevolen is. Dit voorkomt buiging en verzekert de nodige stevigheid. Te dun hout kan breken of vervormen onder de invloed van vocht of temperatuurvariaties.

1.2. Invloed van maat op ventilatie en droging

Bij open gevelbekleding is er altijd een luchtspouw tussen de latten en de muur. Deze luchtspouw is nodig om het hout te laten drogen na regen en om rot en schimmel te voorkomen. De maat van de latten beïnvloedt de grootte van deze spouw. In bron [5] wordt aangeraden om minimaal 6 mm tussenruimte te laten tussen de latten, afhankelijk van de dikte en breedte.

2. Houtsoorten voor gevelbekleding in latten

De keuze van de houtsoort beïnvloedt de duurzaamheid, het uiterlijk en het onderhoudsbehoefte van de gevelbekleding. Verschillende houtsoorten zijn beschikbaar, variërend van gewoon douglas, thermisch behandeld hout tot Accoya of hardhouten zoals Ipé, zoals uitgebreid in de bronnen.

2.1. Douglas hout

Douglas hout is een van de oudste en meest gebruikte houtsoorten voor gevelbekleding. Het wordt vaak gebruikt voor potdekselen (bron [1]) en heeft een robuuste structuur en een warme kleur. Het is echter niet automatisch duurzaam en vereist vaak een behandeling of bescherming met olie of verf om de duurzaamheid te verhogen.

2.2. Thermisch behandeld hout

Thermisch behandeld hout wordt steeds vaker gekozen voor gevelbekleding. Deze houtsoorten worden verwerkt via hoge temperaturen zonder gebruik van chemische stoffen, wat de duurzaamheid verbetert en het hout bestand maakt tegen rot en schimmel. Thermisch behandeld hout valt onder duurzaamheidsklasse I of II, wat betekent dat het langer dan 25 jaar meegaat (bron [5]).

Bekende thermisch behandeld houtsoorten zijn: - Thermo essen - Thermo grenen - Thermo ayous - Thermo oregon - Thermo lorken

2.3. Hardhout: Ipé

Ipé is een zwaar en duurzaam hardhout dat uithecht in open gevelbekleding. In bron [2] wordt Ipé gebruikt voor latten van 1,9 x 9,0 x 215 cm. De planken hebben een glad geschaafde afwerking en vallen onder de Country Grade kwaliteit, wat betekent dat kleine aandoeningen zoals pinholes en kleurverschillen mogelijk zijn. Deze variatie maakt de gevel echter levendig en uniek.

2.4. Accoya

Accoya is een houtsoort die is gemaakt via een acetylatieproces, wat het hout extra duurzaam maakt. Het is ideaal voor externe toepassingen en is vergunningvrij in veel regelgeving. In bron [3] is Accoya gebruikt voor gevelbekleding bij een bekroond renovatieproject. Het hout is duurzaam, UV-bestendig en heeft een strakke esthetiek. Accoya is vooral geschikt voor gevelbekleding met vingerlasverbindingen, zoals beschreven in een case study.

3. Constructie en montage van houten gevelbekleding in latten

De montage van houten gevelbekleding in latten vereist een correcte constructie en aandacht voor bevestigingsmethoden, ventilatie en beveiliging tegen vocht. De volgende stappen zijn typisch bij een gevelbekleding in latten:

3.1. Draagconstructie (regelwerk)

De gevelbekleding wordt gemonteerd op een draagconstructie of regelwerk, vaak gemaakt van vurenhout of metaal (bron [6]). Het regelwerk wordt verticaal of horizontaal geplaatst, afhankelijk van de gewenste uitstraling. Het regelwerk dient als ondersteuning voor de houten latten en zorgt voor de luchtspouw tussen de gevel en de houten platen.

3.2. Bevestiging van de latten

De latten worden meestal bevestigd met RVS nagels of bolkopschroeven (bron [1]). Het gebruik van roestvrij staal is essentieel om corrosie en vroegtijdige slijtage te voorkomen. Bij moderne gevelbekledingen met vingerlasverbindingen, zoals bij Accoya (bron [3]), wordt het hout niet gespijkerd, maar via vingerlasverbindingen aaneengevoegd. Dit biedt een strakker resultaat en minder zichtbare bevestigingsmiddelen.

3.3. Ventilatie en beveiliging

Een goede ventilatie is essentieel bij open gevelbekleding. Achter de latten wordt meestal een zwarte folie geplaatst, zoals beschreven in bron [1], en eventueel een dubbele laag panlatten om de ventilatie te verbeteren. Ook wordt er vaak een dampopen, waterkerend scherm toegepast om vochtinfiltratie in de muur te voorkomen (bron [5]).

4. Aandachtspunten bij de uitvoering

Bij de uitvoering van een houten gevelbekleding in latten zijn er enkele belangrijke aandachtspunten:

4.1. Correcte maat en dikte

Zorg dat de latten minstens 15 mm dik zijn. Een dikte van 18 mm is de meest aanbevolen (bron [5]). Te dun hout kan vervormen of breken. Kies ook de juiste breedte, afhankelijk van de gewenste uitstraling.

4.2. Ventilatie en luchtspouw

Laat altijd voldoende luchtspouw tussen de gevel en de latten. In bron [5] wordt aangeraden om minimaal 6 mm tussenruimte te gebruiken. Dit zorgt voor goede ventilatie en snelle droging na regen.

4.3. Beveiliging tegen vocht

Zorg voor een dampopen, waterkerend scherm achter de gevelbekleding. Dit voorkomt vochtinfiltratie in de muur. Ook is het aan te raden om zwarte folie en een dubbele laag panlatten toe te passen.

4.4. Kies een duurzame houtsoort

De keuze van een duurzame houtsoort is essentieel voor de levensduur van de gevel. Kies voor thermisch behandeld hout, hardhouten zoals Ipé of Accoya, die lang meegaan en weinig onderhoud vereisen.

4.5. Verzeker je van een kwalitatief resultaat

Bij de uitvoering is het aan te raden om een erkende gevelwerker in te schakelen. Een verkeerd gevelbekledingproject kan leiden tot rot, schimmel of vroegtijdige vervorming. Zorg dat de gevelwerker ervaring heeft met houten gevelbekleding in latten.

5. Prijs en kosten van houten gevelbekleding in latten

De prijs van een houten gevelbekleding in latten varieert afhankelijk van de houtsoort, maat, dikte, oppervlakte en uitvoering. In bron [4] en [5] wordt aangegeven dat de gemiddelde prijs per vierkante meter varieert tussen €100 en €200, inclusief montage, exclusief BTW en gevelisolatie.

De volgende factoren beïnvloeden de eindprijs: - Houtsoort: Ipé, Accoya of thermisch behandeld hout is duurder dan douglas of gewoon hout. - Maat en dikte: Grotere of dikke latten kosten meer. - Oppervlakte: Hoe groter de gevel, hoe hoger de totale kosten. - Uitvoering: Een complexe constructie of vingerlasverbindingen zorgen voor hogere kosten. - Gevelisolatie: Als de gevel niet geïsoleerd is, kan gevelisolatie extra kosten opleveren.

Conclusie

Houten gevelbekleding in latten is een klassieke en duurzame keuze voor de buitenkant van een woning of gebouw. De keuze van de juiste maat, houtsoort en constructie is essentieel voor een langdurig resultaat. Typische maatprofielen zijn 7 cm breed, 18 mm dik en 1,9 x 9 cm voor specifieke toepassingen zoals bij Ipé (bron [2]). Thermisch behandeld hout en Accoya zijn goede opties voor duurzaamheid en minimaal onderhoud.

Bij de montage is het belangrijk om een draagconstructie aan te brengen, voldoende ventilatie te garanderen en RVS bevestigingsmiddelen te gebruiken. Een verkeerd gevelbekledingsproject kan leiden tot rot of schimmel, dus is het verstandig om een erkende gevelwerker in te schakelen. De gemiddelde prijs per vierkante meter varieert tussen €100 en €200, afhankelijk van de houtsoort en uitvoering.

Een houten gevelbekleding in latten vereist aandacht voor detail, maar biedt een warme, duurzame en esthetische uitstraling die jaren meegaat.