Houtvezelplaten als gevelbekleding: een duurzame en praktische keuze voor woningbouw en renovatie

De keuze van gevelbekleding is van groot belang bij zowel nieuwbouw als renovatieprojecten. Het bepaalt niet alleen het uiterlijk van een gebouw, maar ook de duurzaamheid, het onderhoud en de prestaties tegen weersinvloeden. Tegenwoordig zijn er verschillende materialen beschikbaar die een balans tussen esthetiek en functionaliteit bieden. Eén van deze innovatieve materialen is de houtvezelplaat. In dit artikel bespreken we de eigenschappen, toepassingen, voordelen en montage van houtvezelplaten als gevelbekleding, met aandacht voor duurzaamheid, toepassing in de praktijk en de specifieke kenmerken die deze platen tot een uitstekende keuze maken.

Wat zijn houtvezelplaten?

Houtvezelplaten zijn samengestelde platen die in de bouw worden gebruikt voor gevelbekleding. Ze worden gemaakt van cellulosevezel (hout), natuurlijke bindmiddelen en hars. Tijdens het productieproces worden deze ingrediënten bij hoge temperatuur en onder hoge druk in een hydraulische pers versmolten. Het resultaat is een plaat met een dichtheid die tweemaal zo hoog is als gewoon hout. Vervolgens worden de platen voorzien van meerdere lagen acrylaatverf om de platen extra te beschermen tegen weersinvloeden zoals zonlicht, vorst en vocht. Deze verwerking zorgt ervoor dat houtvezelplaten niet alleen uitzien als hout, maar ook de nare eigenschappen van natuurlijk hout, zoals kromtrekken en vochtopname, vermijden.

Deze platen worden vaak toegepast in de woningbouw en utiliteitsbouw, waar het combineren van esthetiek, duurzaamheid en functionele eigenschappen centraal staat. Tegenover traditionele houten platen bieden houtvezelplaten een betere weerbestendigheid en eenvoudiger montage, wat het een populaire keuze maakt voor zowel particuliere als professionele projecten.

Voordelen van houtvezelplaten als gevelbekleding

De toepassing van houtvezelplaten als gevelbekleding biedt een reeks voordelen die zowel esthetische als technische kwaliteiten combineren. Hieronder geven we een overzicht van de belangrijkste voordelen, op basis van de informatie uit de contextdocumenten:

1. Natuurlijke uitstraling van hout

Houtvezelplaten hebben de natuurlijke uitstraling van hout, maar zonder de nadelen zoals kromtrekken en vochtgevoeligheid. Ze bieden dus een warme en organische uitstraling aan een gevel, zonder het risico op vervorming of snelle slijtage.

2. Weerbestendig en vochtbestendig

De platen zijn ontworpen om te weer te staan tegen de meeste weersinvloeden, zoals zonlicht, vorst en regen. De acrylaatverf die in de productie wordt toegepast zorgt voor een extra laag beschermding. Daardoor zijn houtvezelplaten geschikt voor zowel droge als vochtige omgevingen en kunnen ze gebruikt worden in diverse klimatologische zones.

3. Eenvoudige montage

Ten opzichte van traditionele houten platen zijn houtvezelplaten eenvoudiger en sneller te monteren. Ze kunnen overlappend bevestigd worden aan een geventileerd raamwerk van verduurzaamd hout, met of zonder thermische isolatie. De eenvoud van montage zorgt voor lagere plaatsingskosten en een snelle projectafhandeling.

4. Minimaal onderhoud

Een van de belangrijkste voordelen van houtvezelplaten is dat ze bijna geen onderhoud nodig hebben. Ze zijn in de fabriek voorzien van meerdere lagen verf en kunnen daardoor worden gebruikt zonder dat ze periodiek geschilderd moeten worden. Periodieke reiniging met een neutraal reinigingsmiddel en een zachte borstel is voldoende om de platen schoon en aantrekkelijk te houden.

5. Milieuvriendelijk

De gebruikte houtvezel komt vaak uit PEFC-gecertificeerde bossen, wat betekent dat het hout afkomstig is uit duurzaam beheerde bossen. Dit maakt houtvezelplaten een milieuvriendelijke keuze voor projecten die streef naar duurzaamheid.

6. Kostenefficiënt

Ten opzichte van andere houten gevelbekledingen zijn houtvezelplaten meestal goedkoper. De eenvoudige montage en het minimaal onderhoud zorgen voor lagere totale kosten op lange termijn.

Toepassingen en uitvoeringen

Houtvezelplaten zijn beschikbaar in verschillende uitvoeringen, afhankelijk van de gewenste montage- en esthetische eisen. De platen kunnen zowel horizontaal als verticaal gemonteerd worden. Hieronder geven we een overzicht van de meest gebruikte uitvoeringen:

1. Dubbel rabat

Deze uitvoering is geschikt voor zowel horizontale als verticale montage. Het ontwerp van de plaat zorgt voor een esthetisch aantrekkelijke gevel met een overlap van platen, die zowel functioneel als visueel aantrekkelijk is.

2. Potdekselplank

Deze uitvoering is ontworpen voor horizontale montage. Het ontwerp is vergelijkbaar met traditionele houten platen, maar met de voordelen van houtvezelplaten zoals vochtbestendigheid en eenvoudige montage.

3. Sponningsdeel

Deze uitvoering is bedoeld voor verticale montage. Het ontwerp van de plaat zorgt voor een modern en strakke gevel, met een minimaal overlap tussen de platen.

Bij de montage van deze uitvoeringen is het belangrijk dat de afgesneden randen van de platen behandeld worden met retoucheerverf om vochtopname te voorkomen. Daarnaast worden de platen meestal bevestigd met aluminium profielen die dezelfde kleur hebben als de platen zelf. Dit zorgt voor een visueel harmonieus geheel.

Duurzaamheid en milieuvriendelijkheid

Duurzaamheid is tegenwoordig een belangrijk aspect bij de keuze van bouwmaterialen. Houtvezelplaten zijn hierin een sterk alternatief. Het gebruik van hout uit PEFC-gecertificeerde bossen zorgt voor een verantwoord gebruik van natuurlijke hulpbronnen. Bovendien is het productieproces van houtvezelplaten relatief milieuvriendelijk, aangezien het geen gebruik maakt van chemische toevoegingen die schadelijk kunnen zijn voor het milieu.

Naast het gebruik van duurzaam hout, zijn houtvezelplaten zelf ook vrijwel geen emissies of afvalproducten van de productie. Ze zijn bovendien vrij eenvoudig te recyclen of opnieuw te gebruiken. Dit maakt houtvezelplaten een uitstekende keuze voor projecten die streef naar een laag CO₂-voetspoor.

Vergelijking met andere gevelmateriaalopties

Houtvezelplaten worden vaak vergeleken met andere gevelmateriaalopties zoals vezelcementplaten, HPL (High Pressure Laminate) platen, aluminium composietplaten, natuursteen en keramische platen. Elke materialoptie heeft zijn eigen voordelen en nadelen, afhankelijk van de projecteisen. Hieronder geven we een korte vergelijking van houtvezelplaten met enkele andere materialen.

1. Vezelcementplaten

Vezelcementplaten zijn duurzaam, brandveilig en weerbestendig. Ze zijn ideaal voor zowel woningbouw als commerciële toepassingen. In vergelijking met houtvezelplaten zijn ze iets zwaarder, wat de montage iets ingewikkelder maakt. Bovendien zijn vezelcementplaten iets minder geschikt voor esthetische variaties.

2. HPL (High Pressure Laminate) platen

HPL platen zijn slijtvast, kleurvast en beschikbaar in talloze designs en afwerkingen. Ze zijn lichtgewicht en makkelijk te bewerken, maar minder geschikt voor extreme weersinvloeden vergeleken met houtvezelplaten. Ze zijn ook duurder dan houtvezelplaten.

3. Aluminium composietplaten

Aluminium composietplaten zijn lichtgewicht, vormvast en goed bewerkbaar. Ze zijn ideaal voor moderne gevels met een strakke uitstraling. Echter, ze zijn duurder dan houtvezelplaten en minder geschikt voor projecten waar een warme houtachtige uitstraling gewenst is.

4. Natuursteen en keramische platen

Natuursteen en keramische platen hebben een elegante uitstraling en zijn extreem duurzaam. Echter, ze zijn zwaarder, duurder en vereisen vaak meer onderhoud dan houtvezelplaten. Bovendien zijn ze minder geschikt voor projecten met een beperkt budget.

Montage en montagebevindingen

De montage van houtvezelplaten is relatief eenvoudig, wat bijdraagt aan hun populariteit. De platen worden doorgaans overlappend bevestigd op een geventileerd raamwerk van verduurzaamd hout. De keuze voor thermische isolatie is hierbij afhankelijk van de specifieke projecteisen. Voor zowel horizontale als verticale montage zijn verschillende uitvoeringen beschikbaar.

Bij montage is het belangrijk om de volgende punten in overweging te nemen:

• Behandeling van afgesneden randen: De afgesneden randen van de platen moeten behandeld worden met retoucheerverf om vochtopname te voorkomen.
• Bevestiging: De platen worden meestal bevestigd met nagels of schroeven. Het gebruik van aluminium profielen is aan te raden om een esthetisch aantrekkelijk resultaat te verkrijgen.
• Ventilatie: Het raamwerk moet geventileerd zijn om condensatie en vochtproblemen te voorkomen.
• Kleurafwerking: De platen zijn in de fabriek voorzien van meerdere lagen verf. Eventuele kleurveranderingen of retouches kunnen uitgevoerd worden met speciale verfproducten.

De eenvoud van montage en het gebruik van standaard bouwmateriaal zorgen voor een snelle en kostenefficiënte implementatie.

Duurzaamheid in de praktijk

Duurzaamheid is niet alleen een theoretisch concept, maar ook een praktische uitdaging in de bouwsector. Houtvezelplaten spelen hierin een belangrijke rol. Het gebruik van duurzaam hout en een milieuvriendelijk productieproces zorgen voor een laag CO₂-voetspoor. Bovendien zijn houtvezelplaten vrij eenvoudig te recyclen of opnieuw te gebruiken.

In combinatie met thermische isolatie en een geventileerd raamwerk kunnen houtvezelplaten ook bijdragen aan een hogere energie-efficiëntie van gebouwen. Dit maakt ze een uitstekende keuze voor projecten die streef naar energienormen zoals EPC (Energie Prestatie Coëfficiënt) of NEN 7120.

Keuze van kleur en afwerking

Houtvezelplaten zijn beschikbaar in verschillende kleuren en afwerkingen. De keuze van kleur en afwerking is afhankelijk van de gewenste esthetiek van de gevel. In de praktijk zijn er twee hoofdrichtingen:

• Natuurlijke afwerking: Deze afwerking benadrukt de houtstructuur van de platen en geeft een warme en organische uitstraling.
• Kleurafwerking: Deze afwerking zorgt voor een modernere uitstraling en is geschikt voor projecten met een strakke architectonische visie.

Een aantal leveranciers biedt ook speciale kleurafwerkingen en biologische brandvertragers aan, wat de platen nog meer geschikt maakt voor commerciële toepassingen.

Conclusie

Houtvezelplaten zijn een uitstekende keuze voor gevelbekleding in zowel nieuwbouw als renovatieprojecten. Ze combineren de warme en organische uitstraling van hout met de voordelen van moderne bouwmateriaaltechnologie, zoals weerbestendigheid, eenvoudige montage en minimaal onderhoud. Bovendien zijn ze duurzaam en milieuvriendelijk, wat ze een aantrekkelijke optie maakt voor projecten die streef naar duurzaamheid en energie-efficiëntie.

De beschikbaarheid van verschillende uitvoeringen, kleuren en afwerkingen maakt houtvezelplaten geschikt voor een breed spectrum van toepassingen, van residentiële woningen tot commerciële gebouwen. De eenvoud van montage en de kosten-efficiëntie zorgen voor een snelle en voorspelbare implementatie.

In de praktijk blijken houtvezelplaten een betrouwbare, duurzame en esthetische keuze te zijn. Voor zowel particulieren als professionals zijn ze een uitstekende optie om een gevel te realiseren die zowel functioneel als visueel aantrekkelijk is.

Bronnen

1. Houtvezel gevelbekleding
2. Hout gevelbekleding
3. Gevelbekleding Rockpanel
4. Gevelbekleding Platowood
5. HardiePlank gevelbekleding