HSB Gevelbekleding: Materialen, Technieken en Toepassingen in Houten Skeletbouw

Inleiding

Houten skeletbouw (HSB) is in de afgelopen jaren een steeds populaire bouwmethode geworden, zowel bij duurzame woningbouwprojecten als bij individuele woningen. Dit systeem is vooral geschikt voor prefabricatie en biedt voordelen in termen van isolatie, snelheid van bouwen en gebruik van natuurlijke materialen. De gevelbekleding speelt een essentiële rol in de duurzaamheid, esthetiek en functionaliteit van een HSB-gebouw.

In dit artikel wordt ingegaan op de meest gebruikte gevelbekledingsmaterialen binnen de HSB-methode, de technische aspecten van hun toepassing, en de rol van gevelbekleding in het totale bouwproces. Aan de hand van de beschikbare informatie uit betrouwbare bronnen wordt een overzicht gegeven van de keuzes en aandachtspunten bij het ontwerpen en bouwen met HSB-gevelbekleding.

HSB Gevelbekleding: Een Essentieel Bouwelement

Gevelbekleding in HSB-constructies is niet enkel een esthetisch bouwelement, maar ook van groot belang voor de thermische prestaties, de ventilatie, en de bescherming van het bouwskelet tegen externe invloeden. Aangezien HSB-gebouwen vaak worden samengesteld in een fabriek en daarna op de bouwplaats worden gemonteerd, is het kiezen van het juiste gevelmateriaal een cruciale stap in het ontwerpproces.

1. Voordelen van HSB-Gevelbekleding

HSB-gevelbekleding biedt een aantal unieke voordelen die het systeem gunstig maken voor zowel duurzame woningbouw als luxe woningbouwprojecten:

• Lichtgewicht en makkelijk te transporteren: Omdat de HSB-elementen in een fabriek worden samengesteld, zijn gevelbekledingsmaterialen meestal licht en geschikt voor transport en montage op de bouwplaats.
• Duurzaamheid: Vaak worden natuurlijke of duurzame materialen gebruikt, zoals hout, hennep of natuurlijke isolatiematerialen.
• Goede isolatie: HSB-constructies zijn ontworpen voor hoge isolatie-eisen, en de gevelbekleding speelt hierin een rol bij het behoud van thermische prestaties.
• Esthetische flexibiliteit: Gevelbekleding in HSB kan zowel functioneel als visueel aantrekkelijk zijn. Architecten en opdrachtgevers hebben veel ruimte voor creatieve keuzes.

2. Meest Gebruikte Gevelbekledingsmaterialen in HSB

Tijdens de bouw van HSB-gebouwen wordt er gebruikgemaakt van verschillende materialen voor de gevelbekleding. De keuze hiervoor hangt af van factoren zoals klimaat, duurzaamheid, thermische isolatie-eisen en het gewenste design.

a. Houten gevelbekleding

De meest voorkomende keuze bij HSB-gevelbekleding is hout. Het is een duurzaam en esthetisch materiaal dat goed aansluit bij de duurzame en ecologische doelstellingen van HSB. Hout kan zowel in de vorm van gevelpanelen, houten lamellen, of in de vorm van houten platen worden gebruikt.

• Voordelen van hout: Hout is een natuurlijk isolerend materiaal dat ook bijdraagt aan een warm en aangenaam binnenklimaat. Het is bovendien visueel aantrekkelijk en kan goed aansluiten bij een duurzame of traditionele stijl.
• Aandachtspunten: Hout moet goed worden geïsoleerd en beschermd tegen vocht, schimmel en verweer. Daarom wordt vaak een combinatie van houten gevelbekleding met dampremmende folies of ventilatiekappen gebruikt.

b. Spuitkurk

Spuitkurk is een ecologische keuze die in sommige gevallen als gevelbekleding wordt gebruikt. Het is een licht gewicht, duurzaam en natuurlijk materiaal dat ook goede isolatie-eigenschappen heeft.

• Voordelen van spuitkurk: Het biedt thermische isolatie en is visueel eenesthetische keuze. Het is ook duurzaam en kan worden gebruikt in combinatie met houten of betonnen elementen.
• Aandachtspunten: Spuitkurk vereist goede ventilatie om vochtproblemen te voorkomen. Daarnaast kan het gevoeliger zijn voor mechanische schade dan andere materialen.

c. Zonnepanelen

Zonnepanelen worden steeds vaker als gevelbekleding gebruikt, vooral in duurzame woningbouwprojecten. Het is een duurzame en toekomstgerichte keuze die ook functioneel is.

• Voordelen van zonnepanelen: Zonnepanelen kunnen zowel elektriciteit opwekken als bijdragen aan het esthetische ontwerp van het gebouw. Ze passen goed in een duurzame bouwstrategie.
• Aandachtspunten: Het kiezen van de juiste folies is essentieel bij zonnepanelen, omdat de temperaturen in de zomer hoog kunnen oplopen. Folies die deze temperaturen kunnen weerstaan, zijn noodzakelijk om brandgevaar te voorkomen.

3. Technische Aandachtspunten bij HSB-Gevelbekleding

Bij het toepassen van gevelbekleding in HSB-constructies zijn er een aantal technische aandachtspunten die moeten worden genomen. Deze aandachtspunten zijn van groot belang voor de levensduur en prestaties van het gebouw.

a. Ventilatie en ademend bouwen

Een van de belangrijkste aspecten van HSB-gevelbekleding is ventilatie. De constructie moet aan de buitenzijde kunnen ademen en eventueel bouwvocht moet kunnen verdampen. Dit wordt bereikt door de juiste folies te kiezen en de ventilatie aan de spouwzijde te waarborgen.

• Folies: Bij HSB-elementen worden bouwfolies gebruikt die ervoor zorgen dat er geen leefvocht in de constructie kan trekken. De meest gebruikte folies zijn:
  • Spinvlies folie
  • Gewapende folie
  • Reflectie folie
  • Uv bestendige folie
  • Facade folie
  • Isolerende folie
  • Hygrodiode folie
  • PE dampremmer
  • Solar folie
  • Aluminium dampremmer

De juiste keuze van folie is afhankelijk van de situatie. Bijvoorbeeld bij open gevelbekleding of bij flauwe dakhellingen is het kiezen van de juiste folie van essentieel belang voor de levensduur van de constructie.

b. Toepassing van isolatiematerialen

De isolatie van een HSB-constructie speelt een cruciale rol in de thermische prestaties van het gebouw. De gevelbekleding werkt samen met de isolatielaag om een optimale thermische isolatie te garanderen.

• Meest gebruikte isolatiematerialen:
  • Glaswol
  • Houtvezel
  • Steenwol
  • Cellulose
  • Resolschuim
  • Vlaswol
  • PIR schuim
  • Metisse
  • EPS
  • Hennep
  • Houtwol
  • Schapenwol
  • Folies

Het meest gebruikte isolatiemateriaal in Nederland is glaswol. Echter, er is een groeiend belangstelling voor ecologische en duurzame alternatieven, zoals houtvezel of hennep.

c. Beplatingsmaterialen

De beplating van HSB-elementen zorgt voor de vormvastheid van het bouwskelet en draagt bij aan de stabiliteit van het gebouw. De keuze van het beplatingsmateriaal heeft ook invloed op de brandwerendheid en geluidsisolatie.

• Meest gebruikte beplatingsmaterialen:
  • Fins Vuren Multiplex
  • Bluclad
  • Meranti multiplex
  • Cempanel
  • Okoumé multiplex
  • Gipsplaat
  • Beton multiplex
  • Fermacell
  • Garantie multiplex
  • Rigidur
  • Oriënted Strand Board
  • Naturspan
  • Magoxx Board
  • Spaanplaat naturel
  • Eter Backer
  • Spaanplaat wit

De keuze van het beplatingsmateriaal hangt af van de functie van het element (wanneer, dak, vloer) en de esthetische eisen van de architect of opdrachtgever.

4. Productie en Montage van HSB-Elementen

De productie van HSB-elementen zoals wanden, vloeren, daken, topgevels, binnenwanden, buitenwanden en vlieringvloeren gebeurt in een fabriek. De elementen worden samengesteld op tafels of bokken en vervolgens geïsoleerd en afgewerkt.

• Productiestappen:
  1. Framing van de houten stijlen
  2. Isolatie en aangebrachte folie aan één zijde
  3. Kantelen van het element
  4. Aanbrengen van de andere laag folie en beplating
  5. Inpakken van het element voor transport naar de bouwplaats

De productiestappen kunnen zowel handmatig als grotendeels automatiserd worden uitgevoerd. De mate van robotisering en automatisering is afhankelijk van de leverancier.

• Montage:
  De montage van HSB-elementen op de bouwplaats is relatief snel en eenvoudig. Omdat de elementen al in de fabriek zijn samengesteld, is het een kwestie van het bouwpakket op te stellen. Hierdoor kan een woning in enkele dagen opstaan.

5. Duurzaamheid en Ecologie in HSB-Gevelbekleding

Een van de voordelen van HSB-gevelbekleding is de mogelijkheid om duurzame en ecologische materialen te gebruiken. Dit past goed in de huidige trends binnen de bouwsector.

• Ecologische materialen:
  In de meeste gevallen wordt houtvezelisolatie gebruikt in plaats van glaswol, omdat delfstoffen zo veel mogelijk worden voorkomen. Ook worden materialen als stro, kalkhennep of leemstuc gebruikt om het woonleefklimaat te verbeteren.

• Duurzame keuzes:
  Gevelbekleding kan gemaakt worden van hennep, houtvezel of spuitkurk. Deze materialen zijn duurzaam, licht en gevoelig voor de omgeving.

• Duurzame bouwstrategieën:
  Het gebruik van zonnepanelen als gevelbekleding is een duurzame en toekomstgerichte keuze die ook functioneel is. Het bijdragen aan het energieverbruik van het gebouw en helpt het klimaatdoel van het project te bereiken.

6. Esthetische Keuzes en Architectonische Vrijheid

HSB-gevelbekleding biedt architecten en opdrachtgevers veel vrijheid in het ontwerp. Iedere opdrachtgever en architect heeft zijn eigen voorkeuren, wat leidt tot een grote diversiteit in gevelbekledingsmaterialen en stijlen.

• Gevelstijl:
  De keuze van de gevelstijl kan zowel modern, traditioneel, industrieel of rustiek zijn. Het hangt af van het ontwerp van het gebouw en de wensen van de opdrachtgever.

• Materialencombinaties:
  Soms worden meerdere materialen gecombineerd om een uniek en visueel aantrekkelijk resultaat te bereiken. Bijvoorbeeld hout in combinatie met beton, glas of stuc.

• Afschermingsmaterialen:
  Gevelbekleding kan ook dienen als afscherming tegen wind, regen of geluid. In sommige gevallen wordt het gebruikt als visuele accenten of als onderdeel van een duurzame strategie.

Conclusie

HSB-gevelbekleding speelt een essentiële rol in de duurzaamheid, functionaliteit en esthetiek van een HSB-gebouw. Het biedt een brede keuze aan materialen, variërend van hout en spuitkurk tot zonnepanelen. De juiste keuze van gevelbekleding en het toepassen van technische aandachtspunten zoals ventilatie, isolatie en folies zijn cruciaal voor de prestaties van het gebouw.

HSB-gevelbekleding is een duurzame, flexibele en visueel aantrekkelijke keuze die goed aansluit bij de huidige bouwtrends. Het is een ideale oplossing voor zowel woningbouwprojecten als individuele woningen. De productie en montage van HSB-elementen zijn efficiënt en sneller dan traditionele bouwmethodes, waardoor het een populaire keuze wordt in de huidige bouwsector.

Bronnen

1. Dutch Lotus - Portfolio Houtbouw
2. Friesland Prefab - HSB Elementen
3. Timmerfabriek Frank van Roij