Duurzame en esthetische gevelbekleding met natuurleisteen: een keuze voor de toekomst

Published by Redactie on augustus 27, 2025 | Category gevelbekleding

De keuze voor duurzame en esthetisch aantrekkelijke bouwmaterialen neemt toe in de woningbouw en renovatie. Een materiaal dat hierbij uitblondt vanwege zijn natuurlijke schoonheid, duurzaamheid en technische kwaliteiten, is natuurleisteen. Ondanks dat leisteen historisch gezien vooral als dakbedekking werd gebruikt, is het sinds een aantal jaren ook een populaire keuze voor gevelbekleding. De combinatie van duurzaamheid, kleurrijkheid en een unieke textuur maakt leisteen tot een aantrekkelijke oplossing voor zowel nieuwbouwprojecten als renovaties. Dit artikel verkent de toepassing van natuurleisteen als gevelbekleding aan de hand van actuele bouwpraktijken, technische specificaties en duurzaamheidsaspecten, gebaseerd uitsluitend op de beschikbare bronnen.

De groeiende populariteit van leisteen als gevelbekleding

In de hedendaagse bouwpraktijk neemt de toepassing van natuurleisteen als gevelbekleding gestaag toe. Dit materiaal wordt niet langer uitsluitend geassocieerd met kerken, kastelen of historische panden, maar wordt ook ingezet in moderne woningbouwprojecten. De reden hiervoor ligt in de unieke combinatie van esthetiek, duurzaamheid en technische specificaties die het materiaal biedt. Architecten kiezen steeds vaker voor leisteen met bijzondere kleuren, zoals grijs, groen of multicolor, om zowel een duurzame als levendige uitstraling te creëren. Deze keuze wordt gesteund door de aantoonbare eigenschappen van het materiaal, zoals kleurvastheid, bestendigheid tegen weersinvloeden en een minimale levensduur van minimaal 80 jaar.

Verdere bewijslast is het gebruik van natuurleisteen in gerenommeerde projecten. Zo is bij het bouwproject De Groene Mient in Den Haag gebruikgemaakt van de Vega Verde natuurleien uit Spanje. Deze leisteenkleurt sterk groen bij natte omstandigheden en toont door het spel van licht en glans een dynamisch beeld. In combinatie met houten gevleugelde elementen resulteert dit in een gevel die zowel natuurlijk als levendig overkomt. Eveneens wordt in het project Life in the Woods te Zeist een mix van drie soorten Warista-lei toegepast: de Multicolor, de West Country en de Silver Blue. Deze keuze illustreert hoe gevels met leisteen niet alleen duurzaam zijn, maar ook esthetisch veelzijdig kunnen zijn.

De populariteit van leisteen als gevelbekleding wordt versterkt door de ontwikkeling van nieuwe toepassingsvormen, zoals leisteenmetselblokken. Deze zijn niet langer beperkt tot dakbedekking, maar worden steeds vaker gebruikt voor gevels. Het materiaal is verkrijgbaar in vele prachtige kleuren, met natuurlijke aders en kleurnuances die het materiaal nog sierlijker maken. Dit geeft architecten en ontwerpers ruime speelruimte voor creatieve oplossingen.

Technische specificaties en toepassingsmogelijkheden

De toepassing van natuurleisteen als gevelbekleding is gebaseerd op een aantal fundamentele technische eigenschappen. Leisteen is een natuurlijk product dat uiterst bestendig is tegen weersinvloeden en chemicaliën. Het is onbrandbaar en heeft een zeer lage waterabsorptie, minder dan 0,3%. Deze lage absorptie beschermt het materiaal tegen vorstschade, wat essentieel is in het Nederlandse klimaat. Bovendien is leisteen niet poreus en is het zeer weinig gevoelig voor chemische reacties, waardoor het langdurig zijn vorm en kleur behoudt.

De levensduur van natuurleisteen wordt op minimaal 80 jaar geschat. Dit maakt het tot een zeer duurzame keuze voor bouwprojecten, zowel in de nieuwbouw als bij renovatie. De materiaaleigenschappen worden versterkt door de kleurvastheid, zelfs onder invloed van UV-licht. Het materiaal is onderhoudsvrij en circulair in gebruik, wat het tot een economische keuze maakt voor diverse toepassingen in de bouw.

Verschillende dekkingswijzen zijn beschikbaar voor het aanbrengen van leisteen aan de gevel. De Zwitserse dekking wordt horizontaal aangebracht met een enkele verticale en een enkele zijdelingse overdekking. Om het afvloeien van regenwater te bevorderen, worden de leien 1 cm schuin geplaatst. Deze methode is geschikt voor gevelbekleding en garandeert een waterdichte afwerking.

Een andere optie is de Leuvense dekking, die vooral voor geveltoepassingen geschikt is. Bij deze methode worden de leien zijdelings uit elkaar geschoven, zodat tussen de zijkanten een open ruimte ontstaat. Deze ruimte wordt aangepast aan het formaat van de natuurlei en de gekozen overdekking. De Dynamische dekking maakt opnieuw gebruik van een variant waarbij iedere laag een andere zichthoogte krijgt, wat een dynamisch en levendig geheel creëert.

Andere toepassingsvormen zijn leipannen, die geschikt zijn voor daken met een minimale hellingsgraad van 35°. Deze vormgeving maakt het mogelijk om zowel daken als gevels in een gestroomlijnde vorm te realiseren. Leipannen zijn bijzonder veelzijdig en kunnen zowel traditionele als moderne vormgevingen ondersteunen.

Duurzaamheid en circulair bouwen met leisteen

Duurzaamheid is een centraal thema in de hedendaagse bouw. Leisteen voldoet hieraan op meerdere manieren. Het is een natuurlijk materiaal dat uit steengroeven wordt gewonnen. Daarnaast is het mogelijk om gerecycled leisteen te gebruiken, dat is gemaakt uit sloopafval. Dit maakt het tot een circulair bouwmateriaal. Daarnaast bestaat er ook leisteencomposiet, dat gemaakt is uit gerecyclede materialen zoals vezelcement en leisteen. Deze vormen bieden een duurzame alternatief voor klassieke natuurleien.

De duurzaamheid van leisteen wordt versterkt door de hoge levensduur. Met een minimale levensduur van 80 jaar wordt het materiaal minder snel vervangen, wat de milieu-impact verlaagt. Bovendien is het onderhoudsvrij. Het materiaal is niet gevoelig voor slijtage of vlekken, waardoor het na aanleg geen extra verzorging nodig heeft.

Bovendien is het materiaal compatibel met andere bouwmaterialen, waaronder hout, beton en stalen constructies. Dit maakt het geschikt voor zowel nieuwbouw als renovatie. De combinatie van hout en leisteen wordt vaak toegepast in moderne ontwerpen, zoals bij het project De Groene Mient, waar de gevels in combinatie met houten gevleugelde elementen een harmonieuze en natuurlijke uitstraling krijgen.

Een ander duurzaamheidsaspect is het gebruik van lage emissiecoatings (Low-E) op glas, dat vaak gecombineerd wordt met leisteen in ecohuisontwerpen. Dit houdt de warmte binnen tijdens de winter en voorkomt dat het in de zomer te heet wordt. Aanvullend wordt vaak gebruikgemaakt van lichtkoepels om natuurlijk licht binnen te laten, wat het energieverbruik voor verlichting verlaagt.

Keuze voor het juiste type en formaat leisteen

Bij het kiezen van leisteen voor een gevel is het belangrijk om rekening te houden met de keuze van soort, kleur, dikte, formaat en toepassing. Verschillende soorten zijn leverbaar, zoals Vitoria 57© multicolor uit Brazilië, die geschikt is voor zowel dakbedekking als gevelbekleding. Deze leien zijn bont gekleurd en zorgen voor een levendige uitstraling. De dikte varieert tussen ± 6 en 9 mm, afhankelijk van de vereisten van het project.

De beschikbare formaten voor de Vitoria 57© multicolor zijn: 60 x 30 cm, 40 x 30 cm, 40 x 25 cm, 35 x 35 cm, 35 x 30 cm, 35 x 25 cm en 30 x 20 cm. Deze variatie in afmetingen biedt ruime keuze voor zowel grote vlakken als gedetailleerde decoratieve oplossingen.

Voor een nog meer natuurlijke uitstraling is er ook Fredeburgse leisteen uit Duitsland beschikbaar. Dit materiaal, ook wel "blauw goud" genoemd, is vervaardigd uit fijnmazig gemalen zuivere leisteen uit het Rijns- en Thüringse leisteengebergte. Het formaat is 37 × 60 cm, met een dikte van ca. 10 mm en een gewicht van 6,7 kg per stuk. Dit materiaal is geschikt voor zowel gevels als binnenafwerkingen, zoals tafels of wandbekledingen. Het is ook beschrijfbaar met krijt of stift, wat het gebruik in interieurs verhoogt.

Voor diegenen die een nog sterkere nadruk willen leggen op natuurlijke schoonheid zijn de Vega Verde-leien uit Spanje een uitstekende keuze. Deze leien tonen een diepe groene kleur bij natte omstandigheden en geven door hun spiegelende oppervlakte een levendig beeld, afhankelijk van het licht. Deze eigenschappen maken het ideaal voor toepassing op gevels waar een dynamische uitstraling gewenst is.

Architectuur en esthetiek van gevels met leisteen

De esthetische waarde van leisteen als gevelbekleding ligt in de combinatie van natuurlijke structuur, kleurspel en lichtspel. De natuurlijke aders en kleurnuances in het materiaal geven elk stuk een unieke uitstraling. Dit maakt het materiaal uiterst geschikt voor architectuur waarop nadruk wordt gelegd op natuurlijke schoonheid en afwisseling.

De keuze voor een specifieke kleur speelt een grote rol. Donkerblauw, grijs, paars en multicolor zijn populaire keuzes. De Vitoria 57© multicolor leien geven een levendige uitstraling en zijn geschikt voor zowel klassieke als moderne ontwerpen. De combinatie van drie verschillende soorten Warista-lei in het project Life in the Woods toont hoe kleurdiversiteit het totaalbeeld van een gevel kan verrijken.

De vormgeving van het dak en de gevel speelt ook een rol. Leisteen kan op meerdere manieren worden geplaatst, afhankelijk van het einddoel. De Zwitserse dekking geeft een gestreefd, gestapeld effect, terwijl de Leuvense dekking een open structuur creëert door de afstand tussen de leien. De Dynamische dekking zorgt voor een levendig geheel door het verschil in hoogte van elke laag.

De combinatie van leisteen met andere materialen, zoals hout, houtpanelen of baksteen, versterkt de esthetische waarde. Zo tonen de projecten in Den Haag en Zeist hoe een combinatie van materialen een evenwichtige en natuurlijke uitstraling kan geven. Het gebruik van hout in combinatie met groene of grijze leien creëert een warme en levendige gevel, ideaal voor woonwijken met natuurlijke omgeving.

Toepassing in nieuwbouw en renovatie

Leisteen is geschikt voor zowel nieuwbouw als renovatie. In het geval van nieuwbouw kan het materiaal al in het ontwerpfase worden meegenomen, zowel voor dak als gevel. De Vitoria 57© multicolor is bijvoorbeeld ontworpen voor zowel nieuwbouw als renovatie. De garantie van 10 jaar garandeert de kwaliteit van het materiaal en vermindert het risico voor de opdrachtgever.

Bij renovatie is de keuze voor leisteen vooral voordelig vanwege de lage onderhoudskosten en hoge levensduur. Het materiaal is geschikt voor zowel oude gebouwen als moderne panden. De combinatie van duurzaamheid, esthetiek en hoge kwaliteit maakt het tot een slimme investering.

Voor professionals in de bouw en bouwbedrijven is het belangrijk om de juiste leverancier te kiezen. Bijvoorbeeld Lei Import biedt een breed scala aan natuurleien voor daken en gevels. Samen met de klant, de architect en de leidekker worden de opties besproken. Dit zorgt voor een gerichte aanpak, van advies tot uitvoering.

Conclusie

Leisteen is een uiterst geschikt materiaal voor gevelbekleding in zowel nieuwbouw als renovatieprojecten. Het combineert duurzaamheid, esthetiek en technische kwaliteiten op een manier die zowel architecten als bouwondernemers aansluit. De lage waterabsorptie, de hoge bestendigheid tegen weersinvloeden en de kleurvastheid maken het tot een materiaal dat minimaal onderhoud nodig heeft. Met een minimale levensduur van 80 jaar en een garantie van 10 jaar bij sommige soorten, is het een duurzame investering voor het toekomstig bouwen.

De keuze voor een specifieke kleur, dikte, formaat en dekkingswijze is afhankelijk van het doel en het ontwerp. De beschikbare keuzemogelijkheden, van de Vitoria 57© multicolor tot de Vega Verde en Fredeburgse leisteen, geven voldoende ruimte voor creatieve oplossingen. Bovendien is het materiaal geschikt voor combinatie met hout, baksteen en glas, wat het gebruik in zowel klassieke als moderne architectuur vergroot.

Tegen de achtergrond van groeiende eisen aan duurzaam bouwen is leisteen een voorbeeld van een materiaal dat esthetiek, functionaliteit en duurzaamheid met elkaar verbindt. Voor zowel particulieren als professionals is het een aanrader voor duurzame en sierlijke geveloplossingen.

Bronnen

leisteen