Natuurleien als Duurzame Oplossing voor Gevelbekleding: Duurzaamheid, Uitstraling en Toepasbaarheid

Published by Redactie on augustus 27, 2025 | Category gevelbekleding

De vraag naar duurzame, esthetisch aantrekkelijke en toegankelijke bouwmaterialen neemt toe binnen de Nederlandse bouwbranche. Een materiaal dat hieraan in hoge mate voldoet, is natuurleien. Met een historisch diep wortelend verleden, een hoge duurzaamheid en een brede reikwijdte aan toepassingen, is natuurleien meer dan een klassieke keuze voor dakbedekking. Het is sinds enkele jaren ook een populaire keuze voor gevelbekleding. Dit artikel bespreekt uitgebreid de toepasbaarheid van natuurleien als gevelbekleding, gebaseerd uitsluitend op de beschikbare bronnen. De focus ligt op kenmerken van het materiaal, de beschikbare dekkingswijzen, toepassingsmogelijkheden, duurzaamheidseigenschappen en praktische overwegingen voor bouwers, architecten en eigenaren van woningen.

Duurzaamheid en Duurzaamheidseigenschappen van Natuurleien

Natuurleien behoren tot de duurzaamste bouwmaterialen op de markt. Volgens leverancier Lei Import is de minimale levensduur van natuurleien bijna 80 jaar. Deze hoge levensduur is een cruciaal kenmerk voor zowel nieuwe bouw als renovatiewerkzaamheden, omdat het een lage onderhoudsintensiteit en een hoge economische duurzaamheid garandeert. Bovendien is het materiaal circulair in gebruik, wat wil zeggen dat het na afloop van zijn levensduur op een milieuvriendelijke manier kan worden hergebruikt of teruggevoerd in het grondstoffenproces.

Deze duurzaamheid is gegrondvest op een aantal natuurlijke eigenschappen van het materiaal. Natuurleien zijn door druk of hitte op geheel natuurlijke wijze ontstaan uit afzettingen en stollingen, wat het tot een echt gesteente maakt. Het materiaal is uiterst bestendig tegen weersinvloeden en chemicaliën, wat wordt ondersteund door een extreem lage waterabsorptie van minder dan 0,3%. Deze laagwaterabsorptie voorkomt dat water in het materiaal doordringt, wat de kans op vorstschade aanzienlijk vermindert. Bovendien is het materiaal onbrandbaar en kleurvast, zelfs bij langdurige blootstelling aan UV-licht. Deze eigenschappen zorgen ervoor dat het kleurbeeld van natuurleien in de loop der jaren nauwelijks verandert, wat de esthetische waarde op lange termijn behoudt.

Bovendien zijn natuurleien ongevoelig voor chemische reacties met andere stoffen, wat hun stabiliteit in combinatie met diverse bouwmaterialen ondersteunt. Het materiaal is onderhoudsvriendelijk en vereist dus geen regelmatig schilderen of behandelen. Deze eigenschappen maken natuurleien tot een economische keuze voor een breed scala aan bouwprojecten, zowel in nieuwbouw als in renovatie.

Soorten en Kleuren van Natuurleien voor Gevelbekleding

Natuurleien zijn niet beperkt tot één kleur of uiterlijk. Het materiaal is afhankelijk van de aard van de bodem en de afzettingen waaruit het is ontstaan. Volgens bronnen is het mogelijk dat natuurleien in verschillende kleuren voorkomen, van donkergrijs tot zwart, paars, of zelfs multicolor. De kleurvariatie is het gevolg van de aanwezigheid van bepaalde mineralen in het gesteente. Zo zorgt koolstof voor donkere, grijsachtige of zwarte tinten, terwijl ijzer de kleur kan beïnvloeden in de richting van blauw, groen of rood. Deze natuurlijke variatie versterkt de esthetische waarde van het materiaal, omdat elke plaat uniek is vanwege de natuurlijke aders en kleurnuances.

Eén voorbeeld van een veelzijdig kleurrijk materiaal is de Vitoria 57© multicolor leien. Deze zijn afkomstig uit Brazilië en zijn specifiek ontworpen voor zowel dakbedekking als gevelbekleding. De kleur is bont gekleurd, wat een levendige uitstraling geeft aan zowel dak als gevel. Andere voorbeelden zijn de Vega Verde natuurleien uit Spanje, die bij natte omstandigheden een sterk groen accent tonen, en de Warista-leien, waarvan drie soorten – Multicolor, West Country en Silver Blue – in combinatie zijn gebruikt bij een project in Zeist. Deze keuzes tonen aan dat natuurleien niet alleen een klassieke uitstraling geven, maar ook de mogelijkheid bieden voor een levendige, dynamische gevel.

De keuze voor kleur is niet alleen esthetisch, maar kan ook de eindopbouw van een gebouw beïnvloeden. Architecten kiezen vaak voor bijzondere kleuren zoals grijs, groen of multicolor om een duurzame gevel te combineren met een levendige uitstraling, wat de leefomgeving verfraait.

Toepassingsmogelijkheden: Gevelbekleding en Dakbedekking

Natuurleien zijn zowel geschikt voor dakbedekking als voor gevelbekleding. Dit maakt het materiaal uiterst veelzijdig in het ontwerpproces. Volgens Lei Import kunnen zowel daken als gevels met natuurleien zonder onderbreking worden uitgevoerd. Dit zorgt voor een eenduidige, continue vormgeving die esthetisch sterk is. De Vitoria 57© multicolor leien zijn daarvan een voorbeeld: ze zijn specifiek ontworpen voor zowel dakbedekking als gevelbekleding, met een breed scala aan formaten en toepassingsmogelijkheden.

De toepassing op de gevel is echter niet alleen esthetisch, maar ook functioneel. Natuurleien zijn bestendig tegen zowel regen als hoge temperatuurschommelingen, wat hun toepasbaarheid in de Nederlandse klimaatomstandigheden ondersteunt. De combinatie van hoge duurzaamheid, kleurvastheid en weerbestendigheid maakt het materiaal ideaal voor buitengebruik, met name op gevels waar de weersinvloeden continu op werken.

Daarnaast zijn er verschillende projecten waarin natuurleien succesvol zijn toegepast. Zo is bij het project De Groene Mient te Den Haag de Vega Verde natuurleien gebruikt voor de gevel, die zowel duurzaam als esthetisch overtuigend is. Het gebruik van deze leien zorgt voor een levendig beeld dat varieert op basis van het licht en het vochtigheidsniveau. Het project Life in the Woods in Zeist toont een andere vorm van toepassing, waarin drie soorten Warista-leien – Multicolor, West Country en Silver Blue – in combinatie zijn gebruikt. Deze keuze ondersteunt een dynamische gevel die afhankelijk van de kijkhoek en de tijdstippen van de dag verschillende kleuraccenten toont.

De veelzijdigheid van het materiaal komt ook tot uitdrukking in het gebruik van leistenen metselblokken. Deze zijn niet alleen geschikt voor gevelbekleding, maar worden steeds populairder als bouwmethode. Ze zijn verkrijgbaar in vele prachtige kleuren en bieden door hun natuurlijke aders en kleurnuances een unieke, levendige uitstraling.

De verschillende dekkingswijzen voor gevelbekleding

Voor gevelbekleding zijn er meerdere dekkingswijzen beschikbaar, die elk een unieke esthetische uitstraling geven. Deze zijn ontwikkeld om zowel de functionaliteit als de esthetiek van het materiaal te optimaliseren. De belangrijkste dekkingswijzen voor natuurleien zijn de Maasdekking, de Zwitserse dekking, de Leuvense dekking en de Dynamische dekking.

De Maasdekking is een veelvoorkomende methode in Nederland. Bij deze dekking wordt steeds dubbele dekking toegepast, wat betekent dat elke laag leien over de onderliggende laag heen ligt. Deze methode zorgt ervoor dat het dak of de gevel waterdicht blijft, zelfs als één of meer leien beschadigd raken. Deze methode wordt daarom als minder kwetsbaar beschouwd en vereist gemiddeld minder onderhoud dan andere methoden zoals de Oud-Duitse dekking. De Maasdekking is dus een veilige en duurzame keuze voor zowel nieuwbouw als renovatie.

De Zwitserse dekking is een andere methode waarbij de leien horizontaal worden geplaatst. Elke steen heeft zowel een verticale als een zijdelingse overdekking. Om het afvloeien van regenwater te bevorderen, worden de leien 1 cm schuin geplaatst. Deze techniek wordt specifiek toegepast bij gevelbekleding en zorgt voor een gestructureerde, klassieke uitstraling. Omdat het materiaal zeer bestendig is tegen regen en vorst, is deze dekking geschikt voor de Nederlandse klimaatomstandigheden.

De Leuvense dekking is een variant op de verticale dubbele dekking. De leien worden zijdelings uit elkaar geschoven, waardoor tussen de zijkanten een open ruimte ontstaat. Deze ruimte wordt aangepast op het formaat van de natuurlei en de gekozen overdekking. Deze methode is uitsluitend bedoeld voor gevelbekleding en geeft een unieke, luchtige uitstraling. Het materiaal laat licht door en zorgt voor een levendig beeld op de gevel, afhankelijk van het licht.

De Dynamische dekking is een geavanceerde techniek waarbij iedere laag leien een andere zichthoogte krijgt. Hierdoor ontstaat er een gebied met een divers zichtvlak, wat een dynamisch geheel creëert. Deze methode is eveneens exclusief voor gevelbekleding en wordt vaak toegepast in architectuur waar een levendig, levenskrachtig uiterlijk gewenst is. De combinatie van kleur, licht en beweging zorgt voor een levendig beeld dat met de tijd verandert.

Technische specificaties en formaten

De technische specificaties van natuurleien zijn belangrijk voor het juiste ontwerp en de uitvoering. De Vitoria 57© multicolor leien zijn voorzien van een breed scala aan formaten, inclusief 60 x 30 cm, 40 x 30 cm, 40 x 25 cm, 35 x 35 cm, 35 x 30 cm, 35 x 25 cm en 30 x 20 cm. Deze afmetingen geven de bouwer veel vrijheid in het ontwerp van de gevel. De dikte varieert tussen ± 6 en 9 mm, wat zorgt voor een robuust en duurzaam product.

Deze leien zijn geschikt voor zowel nieuwbouw als renovatie. De leverancier biedt een garantie van 10 jaar, wat de kwaliteit en duurzaamheid van het product ondersteunt. De land van herkomst is Brazilië, wat aangeeft dat het materiaal uit een regio komt met een hoge concentratie aan kwaliteitsgrondstoffen.

Bij het plaatsen van de leien wordt een specifieke techniek toegepast. Leien worden met een leihamer en kapijzer op maat geslecht. Het gebruik van RVS (roestvrij staal) leihaken wordt aanbevolen, vooral in gebieden met hoge vochtigheid of aan de kust, waar traditionele haken kunnen doorslijten. Deze haken zijn geschikt voor de meest extreme omstandigheden en zorgen voor een veilige en duurzame bevestiging.

Architectuur en esthetiek: De rol van natuurleien in het ontwerp

De keuze voor natuurleien als gevelbekleding is niet alleen functioneel, maar ook esthetisch van groot belang. Architecten kiezen vaak voor bijzonder gekleurde leien zoals grijs, groen of multicolor om een levendige uitstraling te creëren. Deze kleuren zijn niet kunstmatig, maar ontstaan door natuurlijke processen, zoals de aanwezigheid van ijzer of koolstof in het gesteente. De natuurlijke variatie in kleur en structuur versterkt de unieke uitstraling van elke gevel.

De keuze voor een geheel natuurlijk materiaal past goed binnen een duurzame bouwfilosofie. Natuurleien zijn een natuurproduct dat niet gauw in reactie komt met andere stoffen. Ze zijn ongevoelig voor temperatuurschommelingen en behouden hun kleur ook na jaren blootstelling aan zon en regen. Deze eigenschappen maken het materiaal geschikt voor zowel traditionele als moderne architectuur.

Een voorbeeld van een succesvolle toepassing is het project De Groene Mient in Den Haag, waar de Vega Verde natuurleien zijn gebruikt. Deze leien kleuren sterk groen bij natte omstandigheden en geven door hun glans en nerf een levendig, veranderlijk beeld. De combinatie met houten elementen op de gevel zorgt voor een evenwichtige en natuurlijke uitstraling.

Andere projecten, zoals Life in the Woods in Zeist, tonen een andere vorm van esthetische expressie. Door drie verschillende soorten Warista-leien te combineren – Multicolor, West Country en Silver Blue – ontstaat een gevel die afhankelijk van het tijdstip van de dag en het licht een andere uitstraling toont. Deze dynamiek maakt het materiaal tot een levend element van de architectuur.

Praktische overwegingen en advies voor gebruikers

Voor eigenaren en bouwers is het belangrijk om rekening te houden met een aantal praktische aspecten bij het kiezen van natuurleien voor gevelbekleding. Allereerst is het aanbevolen om een ervaren leidekker te betrekken. Deze kan niet alleen de juiste dekkingswijze kiezen, maar ook het materiaal correct plaatsen en bevestigen. Lei Import biedt hiervoor begeleiding aan van advies tot uitvoering, gecoördineerd door ervaren vakmensen.

Bij keuze van het materiaal is het belangrijk om de juiste formaten en kleuren te kiezen op basis van het ontwerp van het gebouw. De Vitoria 57© multicolor leien zijn bijvoorbeeld geschikt voor zowel moderne als traditionele stijlen. De keuze voor de Zwitserse of Leuvense dekking beïnvloedt de einduitstraling sterk. De Zwitserse dekking geeft een gestructureerde, klassieke uitstraling, terwijl de Leuvense dekking een luchtiger, levendigere uitstraling geeft.

Ook de duurzaamheid van het materiaal is een belangrijk onderdeel van het besluit. Met een minimale levensduur van 80 jaar is het een langdurige investering. De combinatie van lage onderhoudskosten, hoge duurzaamheid en kleurvastheid maakt het tot een economische keuze op lange termijn.

Conclusie

Natuurleien zijn meer dan alleen een klassiek bouwmateriaal voor dakbedekking. Ze zijn sinds een paar decennia een populaire keuze voor gevelbekleding vanwege hun unieke combinatie van duurzaamheid, esthetiek en duurzame eigenschappen. Met een minimale levensduur van 80 jaar, een laag waterabsorptieniveau van minder dan 0,3%, en een hoge weerbestendigheid zijn ze ideaal geschikt voor de Nederlandse klimaatomstandigheden. De keuze voor kleuren als grijs, groen of multicolor zorgt voor een levendige uitstraling die afhankelijk is van licht en vochtigheid. Verschillende dekkingswijzen, waaronder Maasdekking, Zwitserse dekking, Leuvense dekking en Dynamische dekking, geven elke gevel een unieke uitstraling. Met formaten van 30 x 20 cm tot 60 x 30 cm en een garantie van 10 jaar is het materiaal zowel technisch als financieel een verantwoorde keuze. Projecten zoals De Groene Mient en Life in the Woods tonen aan dat natuurleien zowel esthetisch als functioneel overtuigen.

Bronnen

leiste