Lichtdoorlatende gevelbekleding: Duurzame oplossingen voor daglicht en weersbescherming

Published by Redactie on augustus 27, 2025 | Category gevelbekleding

Inleiding

Lichtdoorlatende gevelbekleding vormt een belangrijke ontwikkeling in de bouwsector, waar duurzaamheid, energiebesparing en esthetiek centraal staan. Deze oplossing biedt niet alleen een oplossing voor het integreren van daglicht in gebouwen, maar biedt ook effectieve bescherming tegen weersinvloeden en zorgt voor een esthetisch aantrekkelijke gevelopbouw. Het doel van dit artikel is een uitgebreide, feitengebaseerde analyse te geven van de toepassing, eigenschappen en voordelen van lichtdoorlatende gevelbekleding, gebaseerd uitsluitend op de beschikbare bronnen. De focus ligt op duidelijke technische specificaties, duurzaamheidsaspecten en praktische toepassingen van materialen zoals textielgevels, glas- en polycarbonaatconstructies, en vezelcementplaten. De informatie is afkomstig van betrouwbare bronnen uit de bouw- en renovatiesector, met nadruk op technische specificaties, veiligheidsniveaus en duurzaamheid. De beschreven oplossingen zijn relevant voor zowel nieuwbouw als renovatieprojecten, met name voor woningen, kantoren, openbare gebouwen en commerciële ruimtes waar daglicht en duurzaamheid belangrijke factoren zijn.

Soorten lichtdoorlatende gevelbekleding: van textiel tot vezelcement

Lichtdoorlatende gevelbekleding is geen eenduidig materiaal, maar een verzameling oplossingen met uiteenlopende eigenschappen, toepassingsgebieden en eigenschappen. De bronnen geven duidelijkheid over de belangrijkste categorieën: textielgevels, lichtstraten (daglichtconstructies) en vezelcementplaten zoals Decoboard Pure. Elk materiaal heeft een unieke rol in de architectuur. Textielgevels, zoals het Tectura-systeem, zijn vooral geschikt voor grote, open ruimten zoals hallen, waar zowel bescherming tegen weersinvloeden als daglichtintegratie vereist zijn. Ze zijn op maat gemaakt, bieden visuele afsluiting en zijn ideaal voor het verhogen van het daglichtniveau binnen een ruimte zonder de gevoeling van geslotenheid. Deze oplossing is kenmerkend door een hoge mate van flexibiliteit bij structuurveranderingen en een snelle, eenvoudige montage zonder onderconstructie, wat de bouwtijd vermindert. Het materiaal zelf bestaat uit een PES-gaasweefsel met een PVC-coating, waarmee een hoge mate van weersbestendigheid en duurzaamheid wordt bereikt. De windbreking varieert afhankelijk van het type textiel (van ongeveer 40% tot 94%), wat een belangrijke keuzevraag is afhankelijk van de behoefte aan lichtdoorlatendheid versus bescherming. De meest uitgebreide beschikbare gegevens betreffen de kenmerken van Tectura, zoals de veilige montage via aluminium geleiderails en spanbanden, die een permanente en kreukelvrije uitlijning garanderen.

Een tweede categorie is de daglichtconstructie, vaak aangeduid als lichtstraat. Deze oplossing is gebaseerd op het monteren van geïsoleerd glas, polycarbonaat of plexiglas in een houten of aluminium frame. De constructies kunnen zowel op een bestaand dak of gevel worden geplaatst als bij nieuwbouw. Ze zijn op maat te maken in elke vorm, afmeting, kleur en dikte, wat een hoge mate van vormvrije architectuur mogelijk maakt. De technische specificaties variëren afhankelijk van de gewenste isolatiewaarde en geluidsisolatie. Zo zijn er gegevens over geluidsreductie afhankelijk van de dikte van de plaat: van 18 dB bij 6 mm tot 23 dB bij 25 mm dikte. De constructies voldoen aan Europese normen, zoals NEN 6065 (Klasse 1-2) in Nederland, of DIN 4102 (B1-B2) in Duitsland, wat aantoont dat deze materialen voldoen aan strenge brandveiligheidseisen. De mogelijkheid om elektrische of handbediende luiken in te bouwen, verhoogt de flexibiliteit voor ventilatie en temperatuurregulatie. Deze oplossing is duurzaam en kostenefficiënt, wat de keuze voor een duurzame oplossing ondersteunt.

Een derde categorie is vezelcementplaten, zoals Decoboard Pure. Deze zijn gebaseerd op vezelcement en voldoen aan de Europese norm EN 12467, met een CE-label dat de kwaliteit bevestigt. Ze zijn gecertificeerd volgens de Europese technische beoordeling ETA 14/0284. De belangrijkste eigenschap is de hoge veiligheid: de platen zijn brandveilig en vallen onder de brandclassificatie A2-s1,d0. Dit betekent dat ze slechts een zeer beperkte hoeveelheid rook ontwikkelen en geen brandende deeltjes afgeven. De fysieke eigenschappen zijn nauwkeurig gedefinieerd: de dikte is 8 mm en het gewicht per vierkante meter is ±14,6 kg. Deze platen zijn geschikt voor zowel gekantrechte als niet-gekantrechte afmetingen, met standaardmaten van 3070 x 1220 mm en 2520 x 1220 mm. Deze specificaties zijn essentieel voor het ontwerpen van een gevel die voldoet aan bouwvoorschriften en duurzaamheidsdoelstellingen.

Duurzaamheid en duurzaamheidstechnieken in gevelbekleding

Duurzaamheid is een centraal thema in de huidige bouwsector, en de bronnen geven duidelijke voorbeelden van technieken en materialen die dit doel ondersteunen. Een belangrijk voorbeeld is de toepassing van Accoya-hout voor gevelbekleding. Accoya is een houtsoort die wordt verwerkt via een proces van thermische modificatie. Dit proces verhoogt de duurzaamheid van het hout aanzienlijk, wat resulteert in een duurzaamheidsklasse I/II. Dit betekent dat het hout bij uitstek geschikt is voor buitentoepassing en tot wel 25 jaar houdbaar is zonder dat onderhoud nodig is. Belangrijker nog is dat thermische modificatie het hout vormvast maakt en het beschermt tegen schimmels en houtrot. Dit proces verhoogt niet alleen de levensduur, maar vermindert ook de behoefte aan chemische behandelingen. De toepassing van Accoya is zowel in nieuwbouw als in renovatie van toepassing, zoals geïntroduceerd bij het bezoekerscentrum op Airfield in Ierland. Hier is Accoya gebruikt voor de gevelbekleding, deuren en zonwering. Het project werd bekroond op nationale en internationale schaal, inclusief de RIAI-award en de Green Building of the Year, wat aantoont dat de keuze voor Accoya niet alleen duurzaam is, maar ook erkend wordt op hoog niveau.

Een tweede vorm van duurzaamheid is te vinden in de keuze voor onderhoudsvrije materialen. Hoewel kunststof vaak wordt gezien als onderhoudsvrij, is dit een misvatting. De bronnen tonen aan dat kunststof gevelbekleding niet geheel onderhoudsvrij is. Hoewel het materiaal niet moet worden gelakt of geschilderd, is regelmatig schoonmaken nodig. Lichte vervuiling kan met huishoudelijk schoonmaakmiddel worden verwijderd, maar zware vervuiling vereist vaak ingrijpende maatregelen. Het gebruik van een hogedrukspruit is daarbij gevaarlijk en kan schade aan het materiaal veroorzaken. Daarom is het aanraden om professionele schoonmaakondernemingen in te schakelen bij ernstige vervuiling. Dit betekent dat de keuze voor kunststof niet automatisch leidt tot een onderhoudsvrije oplossing, maar dat een regelmatige, zorgvuldige reiniging noodzakelijk is om de levensduur en esthetiek te behalen.

Een derde vorm van duurzaamheid is het gebruik van materialen met lage CO2-uitstoot of hoge kwaliteit. Decoboard Pure is een voorbeeld van een vezelcementplaat die aan hoge kwaliteitsnormen voldoet. De Europese norm EN 12467 stelt eisen aan de fysieke eigenschappen, waaronder het gewicht per vierkante meter (±14,6 kg) en de vormgeving. De brandveiligheid is uitgesproken hoog: de plaat is gecertificeerd volgens EN 13501-1 en behoort tot de klasse A2-s1,d0, wat betekent dat het materiaal bij brand slechts beperkt rook ontwikkelt en geen brandende deeltjes afgeeft. Dit is cruciaal voor de veiligheid van het gebouw en de bewoners. De combinatie van hoge kwaliteit, duurzaamheid en veiligheid maakt deze plaat geschikt voor zowel nieuwbouw als renovatie. Bovendien zijn de afmetingen standaard, wat de productie en het monteren vergt. De platen zijn verkrijgbaar in twee formaten: 3070 x 1220 mm en 2520 x 1220 mm, wat een goede basis vormt voor een nauwkeurig ontwerp.

Toepassingen en bouwpraktijk van daglichtsystemen

De toepassing van daglichtsystemen, ook wel lichtstraten of daglichtconstructies genoemd, is zeer divers en past zich goed aan verschillende bouwdoelstellingen aan. Deze systemen kunnen zowel op een bestaand dak of gevel worden geïnstalleerd als bij nieuwbouw. Ze zijn ontworpen om daglicht efficiënt binnen te laten in ruimtes zoals kantoren, winkels, halen en woningen. Door het gebruik van geïsoleerd glas, polycarbonaat of plexiglas in combinatie met een houten of aluminium frame, wordt niet alleen daglicht geïntegreerd, maar ook de thermische isolatie aangehouden. Dit leidt tot energiebesparing, omdat minder elektriciteit nodig is voor verlichting overdag. Bovendien kan het zonlicht in koude periodes bijdragen aan verwarming, wat de energie-efficiëntie van het gebouw verhoogt. De constructies zijn op maat te maken, wat betekent dat ze kunnen worden afgestemd op de architectuur van het gebouw. De vorm, afmeting, kleur en dikte kunnen worden aangepast, zodat de oplossing esthetisch past in zowel klassieke als moderne gebouwen.

Een belangrijk kenmerk is de mogelijkheid om luiken in de constructie te integreren, zowel elektrisch als handmatig. Dit biedt een grote mate van flexibiliteit: bij hoge zonsterkte kunnen de luiken gesloten worden om oververhitting tegen te gaan, terwijl bij donkere nachten of bewolkt weer de luiken kunnen worden geopend om zo veel mogelijk daglicht binnen te laten. Ook zijn er opties voor zonnewering, die in combinatie met de lichtstraat kunnen worden geïnstalleerd. Deze oplossingen zijn niet alleen nuttig in kantoorgebouwen, maar ook bij openbare ruimtes zoals terrasoverkappingen, fietsoverkappingen, carports of rookruimtes. In al deze gevallen bieden de lichtdoorlatende systemen zowel bescherming tegen regen en zon als een esthetisch aantrekkelijk uiterlijk.

De bouwpraktijk is grotendeels gebaseerd op een bouwpakket dat door leveranciers zoals FKM Daglichtsystemen wordt geleverd. Deze leverancier heeft een eigen werkplaats waar de constructies op maat worden gemaakt. Na afwerking worden de onderdelen naar de bouwlocatie geleverd, en kunnen de klant zelf kiezen uit levering of volledige montage door de eigen monteurs. Dit vermindert de afhankelijkheid van derden en zorgt voor een consistente kwaliteit. De ervaring van meer dan dertig jaar in de branche zorgt ervoor dat elke vraag over het plaatsen van daglicht in een gebouw wordt beantwoord met een oplossing die past bij de eisen van de klant. De technische specificaties zijn nauwkeurig vastgelegd, met een duidelijke relatie tussen dikte van het materiaal en geluidsreductie. Bijvoorbeeld: bij een dikte van 6 mm is de geluidsreductie 18 dB, bij 25 mm is het 23 dB. Deze gegevens zijn cruciaal voor de keuze van het juiste materiaal op basis van geluidsisolatievereisten.

Veiligheid, duurzaamheid en duurzaamheid van materialen

Veiligheid en duurzaamheid zijn twee kernfactoren die bepalen welke materialen geschikt zijn voor gevelbekleding. De bronnen geven duidelijke gegevens over de veiligheidsniveaus van de voorgestelde materialen. Het meest duidelijk is dit bij Decoboard Pure, die voldoet aan de Europese norm EN 13501-1 en behoort tot de klasse A2-s1,d0. Dit is een hoge veiligheidsclassificatie, die aantoont dat het materiaal bij brand slechts een beperkte hoeveelheid rook ontwikkelt en geen brandende deeltjes afgeeft. Dit maakt het ideaal voor gebruik in gebouwen waar brandveiligheid van groot belang is, zoals scholen, ziekenhuizen en openbare ruimtes. De veiligheidsniveaus van de andere materialen zijn minder nauwkeurig gedefinieerd. Het textielmateriaal van Tectura is niet expliciet aangeduid in termen van brandweerstand, maar de stabiliteit van de montage via aluminium geleiderails en spanbanden zorgt voor een duurzame en veilige opbouw. De constructie is daarom in staat om de krachten van wind en regen te dragen zonder te vervormen of te versleten.

De duurzaamheid van materialen wordt grotendeels bepaald door de keuze van de grondstof en de verwerking. Accoya-hout is een voorbeeld van een materiaal dat door thermische modificatie duurzaamheid en vormvastheid verleent. Het hout is bestand tegen schimmels en houtrot, en heeft een levensduur tot wel 25 jaar. Dit maakt het geschikt voor gebruik in de buitenlucht zonder dat herhaald onderhoud nodig is. Daarentegen is kunststof, ondanks het idee van onderhoudsvrij zijn, afhankelijk van regelmatig schoonmaken. Zware vervuiling vereist vaak professionele schoonmaak, en het gebruik van een hogedrukspruit kan schade veroorzaken. Dit betekent dat een kunststof bekleding niet automatisch onderhoudsvrij is, maar dat er een continue zorg voor nodig is om het uiterlijk te behalen. Dit is een belangrijk onderscheid dat huizen en bouwers duidelijk moet zijn.

De duurzaamheid van vezelcementplaten is eveneens hoog. De combinatie van vezel en cement zorgt voor een materiaal dat bestand is tegen vocht, schimmel en warmte. De hoge dichtheid van ±14,6 kg/m² geeft een robuust gevoel en vermindert de kans op beschadiging. De afmetingen zijn standaard, wat de productie en het monteren vereenvoudigt. De combinatie van hoge kwaliteit, duurzaamheid en veiligheid maakt deze platen geschikt voor zowel nieuwbouw als renovatie. Bovendien zijn ze verkrijgbaar in meerdere formaten, wat de keuze voor een gepaste oplossing vergt. Het feit dat er geen sprake is van een hoge CO2-uitstoot bij productie, versterkt het beeld van een duurzame keuze.

Conclusie

De beschikbare bronnen geven een duidelijk beeld van de huidige toestand van lichtdoorlatende gevelbekleding. Er zijn duidelijke voordelen te onderscheiden die vooral te vinden zijn in duurzaamheid, energiebesparing en veiligheid. Materialen zoals Accoya-hout, Decoboard Pure en daglichtsystemen zijn uitgebreid geanalyseerd op basis van technische specificaties en veiligheidsniveaus. De keuze voor Accoya is zowel duurzaam als esthetisch, met een levensduur tot 25 jaar en een hoge mate van bestendigheid tegen schimmels en houtrot. Decoboard Pure is een betrouwbare vezelcementplaat met een hoge veiligheidsclassificatie A2-s1,d0 en voldoet aan Europese normen. Daglichtsystemen bieden zowel daglicht als bescherming tegen regen, en zijn geschikt voor zowel nieuwbouw als renovatie. De praktijk van het plaatsen van deze systemen is grotendeels gebaseerd op een bouwpakket dat door gespecialiseerde leveranciers wordt geleverd. De keuze voor een bepaald materiaal hangt af van de eisen van het project, zoals de vereiste geluidsreductie, de dikte van het materiaal en de gewenste esthetiek. De meeste materialen zijn duurzaam, maar vereisen een zorgvuldige keuze, met name bij kunststof, waarbij regelmatig schoonmaken nodig is. Samenvattend is te zeggen dat lichtdoorlatende gevelbekleding een veelbelovende oplossing is voor moderne gebouwen, mits de juiste keuze wordt gemaakt op basis van feitelijke gegevens en duurzaamheidsdoelstellingen.

Bronnen

lichtdoorlatend