Nieuwe gevelbekleding in West-Friesland: Duurzaamheid, energiebesparing en esthetiek in praktijk

Published by Redactie on augustus 27, 2025 | Category gevelbekleding

In West-Friesland wordt op verschillende locaties aandacht besteed aan duurzame verbouwingen en verbeteringen aan bestaande woningbouw. Een opvallend thema in meerdere projecten is de toevoeging van buitengevelisolatie in combinatie met een vernieuwde gevelafwerking. Deze maatregel dient zowel tot verhoging van de energie-efficiëntie als tot verbetering van het uiterlijk van woningcorporaties en woningbouwprojecten. De bronnen geven inzicht in concrete uitvoeringen, materialen en doelstellingen van dergelijke interventies. De focus ligt hierbij op het verbeteren van de warmtewering, verlaging van energiekosten en het behouden van de ruimtelijke en landschappelijke kwaliteiten van het gebied. In dit artikel wordt diepgaand ingegaan op de technische aspecten, de keuze van materialen, de uitvoeringsprocessen en de duurzaamheidsdoelstellingen van projecten rond de Grootslagweg in Andijk en andere locaties in West-Friesland.

Toepassing van gevelisolatie in woningcorporaties in West-Friesland

In meerdere projecten in West-Friesland is het duidelijk gebleken dat gevelisolatie een cruciale rol speelt in het verwezenlijken van duurzame doelstellingen binnen de woningcorporatie. Zo is in Andijk, in opdracht van woningcorporatie Het Grootslag, een grootschalig renovatieproject uitgevoerd aan twee woonblokken gelegen aan de Wilhelminalaan en de Bernhardstraat. Deze woningbouw werd uitgerust met PIR-isolatieplaten van 15 cm dikte. Deze materialen zijn vochtbestendig en bieden een hoge thermische weerstand, wat leidt tot een aanzienlijke vermindering van warmteverlies via de gevel. Door deze isolatie te combineren met een nieuwe afwerking in de vorm van steenstrips met een baksteenlook, werd niet alleen de energie-efficiëntie verbeterd, maar ook de esthetische waarde van de woningvereniging verhoogd. De keuze voor een zichtbare, natuurlijke uitstraling in de vorm van steenstrips is gemaakt om een moderne, onderhoudsarme afwerking te bereiken die past binnen de stads- en dorpskernen van West-Friesland.

Daarnaast is in Wervershoof een vergelijkbaar project uitgevoerd met behulp van Sto Nederland-gevelisolatie. In dit geval werden EPS-platen (geëxtrudeerde polystyreenplaten) gebruikt voor de isolatie, gevolgd door een afwerking met minerale strips. Deze oplossing zorgt voor een hoge duurzaamheid, een verhoogde bescherming tegen weersinvloeden en een moderne uitstraling. De combinatie van hoge isolatiewaarde en estetische afwerking is kenmerkend voor huidige aanpakken binnen de woningcorporatie. De keuze voor deze materialen is gebaseerd op de vereisten van duurzaamheid, energiebesparing en onderhoudsarme afwerking, die in combinatie met de behoefte aan een moderne uitstraling worden gerealiseerd.

Bij alle genoemde projecten is er een duidelijke focus op het verlagen van energiekosten voor bewoners. De isolatie zorgt ervoor dat minder verwarmingsenergie nodig is, wat direct leidt tot lagere huurkosten of lagere energierekeningen voor huurders. Bovendien draagt de verbeterde gevel bij aan een hoger comfortniveau binnen de woning, aangezien de binnenmuren minder snel afkoelen en condensvorming op de gevel wordt voorkomen. De projecten tonen aan dat een gevelisolatie niet alleen technisch haalbaar is, maar ook economisch en esthetisch voordelig is voor zowel woningcorporaties als bewoners.

Materialen en technische uitvoering van de gevelisolatie

De keuze voor specifieke materialen speelt een cruciale rol in het succes van gevelisolatieprojecten. In het project in Andijk werd voor PIR-isolatieplaten gekozen, een soort kunststofisolatie die bekendstaat om zijn hoge thermische weerstand en vochtbestendigheid. PIR-platen zijn meestal gemaakt van polyisocyanuuraan, een stof met een zeer hoge R-waarde per centimeter dikte, wat betekent dat een dunne laag al een grote warmtewering biedt. In dit geval is een dikte van 15 cm gekozen, wat een zeer hoge isolatiewaarde oplevert. Deze isolatie wordt ook vaak gebruikt in gebouwen waar hoge eisen worden gesteld aan energie-efficiëntie, zoals bij woningcorporaties die doelstellingen nastreven op het gebied van CO2-verlaging.

Naast PIR-isolatie wordt ook gesproken over EPS-platen, die worden gebruikt in het project in Wervershoof. Deze platen zijn gemaakt van geëxtrudeerd polystyreen, een materiaal dat minder duurzaam is dan PIR, maar wel goed verkrijgbaar en goed te bewerken. De EPS-platen worden vaak met een minerale afwerking gecombineerd, zoals in dit geval de minerale strips die gebruikt worden voor de afwerking. Deze combinatie biedt een goede balans tussen kostenefficiëntie, duurzaamheid en esthetiek. De minerale afwerking is daarnaast brandwerend en weersbestendig, wat de levensduur van de gevel verlengt.

De uitvoering van zowel PIR- als EPS-isolatie gebeurt meestal volgens een gecertificeerd systeem. Zo wordt bij de uitvoering van het project in Andijk gewerkt met een systeem dat is goedgekeurd door bouwautoriteiten en voldoet aan de eisen van de Bouwbesluit, zoals de eisen aan de luchtdichtheid en vochtbestendigheid. De afwerking van de gevel gebeurt vaak in meerdere lagen: eerst een laag isolatieplaat, daarna een laag draagbalk of bevestigingsprofiel, gevolgd door een laag van de afwerklaag. In sommige gevallen worden ook speciale platen gebruikt die zorgen voor een stijve, waterafstotende buitenlaag, wat de bescherming tegen vochtvermeerdering versterkt.

In de bronnen wordt niet expliciet vermeld of er een kruisverblijving of andere constructieve maatregelen zijn genomen voor het bevestigen van de isolatieplaten. Wel is duidelijk dat de afwerking met steenstrips of minerale strips zorgt voor een vaste afwerking die het geheel sterk en bestendig maakt. De gebruikte materialen zijn zorgvuldig geselecteerd op basis van hun prestatievermogen, duurzaamheid en esthetische kwaliteiten, wat aantoont dat bij deze projecten een geïntegreerde aanpak wordt gevolgd waarbij technische eisen, milieudoelstellingen en uiterlijk allemaal in evenwicht worden gehouden.

Duurzaamheidsdoelstellingen en energiebesparing in woningcorporaties

De doelstellingen van de genoemde projecten liggen duidelijk in het teken van duurzaamheid en energiebesparing. In het project van de woningcorporatie Het Grootslag in Andijk is duidelijk gebleken dat de toegepaste maatregelen leiden tot een aanzienlijke vermindering van energieverbruik. Hoewel de woningen reeds eerder een flinke verduurzamingsmaatregel hadden ondergaan, wordt er nogmaals actie ondernomen door buitengevelisolatie toe te passen. Dit geeft aan dat de corporatie niet stopt bij een eerste stap, maar doorgaat met het verbeteren van de energie-efficiëntie van haar gebouwen. De verwachting is dat de bewoners direct besparen op hun energiekosten, wat wordt bevestigd in bron [3], waarin wordt aangegeven dat de woningen in december 2024 zijn opgeleverd en dat alle partijen tevreden zijn met het resultaat.

De gebruikte isolatiemethode zorgt ervoor dat de warmtewering van de gevel aanzienlijk verbetert. Door PIR-platen van 15 cm dikte te gebruiken, wordt de warmtewering van de gevel sterk verhoogd. Dit leidt tot lagere verwarmingskosten, minder condensvorming op de binnenkant van de gevel, en een hoger binnenklimaatcomfort. Bovendien draagt een goede gevelisolatie bij aan het voorkómen van koudebruggen, die vaak leiden tot vochtproblemen en lage binnentemperaturen.

Een belangrijk deel van de duurzaamheidsstrategie is ook de keuze voor een NIBE All-Electric Ready-oplossing. Deze keuze wordt uitdrukkelijk genoemd in bron [3] en duidt op een voorbereiding op een volledig gasloos toekomstig energiebeleid. Door het installeren van een warmtepomp die geschikt is voor elektrisch verwarmen (zonder gasaansluiting), wordt de overgang naar duurzame energie voor verwarming voorbereid. Deze aanpak is strategisch, omdat zodra elektriciteit uit hernieuwbare bronnen beschikbaar is, de woning direct kan worden aangesloten op deze bronnen zonder dat er grote aanpassingen nodig zijn. Deze keuze is een voorbeeld van een duurzame tussenstap die in overeenstemming is met de doelstellingen van Nederland om tegen 2050 koolstofneutraal te zijn.

De combinatie van gevelisolatie en elektrische verwarmingssystemen is een krachtige combinatie om energieverbruik te verlagen. De gevelisolatie zorgt voor minder warmteverlies, en de warmtepomp zorgt voor een efficiënte manier om energie om te zetten. Samen zorgen deze maatregelen voor een aanzienlijke vermindering van zowel energieverbruik als CO2-uitstoot. Bovendien wordt de levensduur van het gebouw verlengd, aangezien de warmtebehoefte afneemt en de verwarmingsoorzaak niet meer afhankelijk is van fossiele brandstoffen.

Ruimtelijke en landschappelijke aspecten van het project in Andijk

Het uitbreidingsproject aan de Grootslagweg 15 in Andijk, dat betrekking heeft op een agrarisch bedrijf, is gecombineerd met een ruimtelijke en landschappelijke analyse die aantoont dat de ontwikkeling past binnen het bestaande landschap. Het perceel ligt in het buitengebied van Andijk, ten zuiden van de dorpskern, en is onderdeel van het bestemmingsplan Buitengebied van de gemeente Medemblik, dat is vastgesteld in februari 2018. De bestemming is 'Agrarisch' met aanduidingen voor een bedrijfskavel voor agrarisch grondgebonden bedrijf, zonder woonfunctie. De uitbreiding van het bouwvlak met 0,9 hectare om nieuwe kassen te plaatsen, is dus geoorloofd binnen de bestaande wettelijke kaderstelling, aangezien er een wijzigingsbevoegdheid bestaat voor vergroting van het bouwvlak tot 2 hectare.

Een belangrijk punt in de ruimtelijke beoordeling is dat de uitbreiding van het bouwvlak geen afbreuk aan de landschappelijke waarde van het gebied zal doen. De kernwaarden van het landschaps-DNA in dit gebied, zoals het kleine reliëf van het voormalig getijdengebied, de historische structuurlijnen en de mate van openheid (het zogeheten halfopen karakter), worden behouden. Het is uitgesloten dat er afbreuk wordt gedaan aan deze kenmerken. Daarnaast is de ligging van de kassen zodanig geplaatst dat ze niet verder komen dan die van het naastgelegen perceel, wat de zichtlijn op het open agrarische landschap vanaf de openbare weg niet verstoort.

Deze maatregel is belangrijk omdat het gebied onderdeel uitmaakt van het Oude zeekleilandschap, een gebied dat een hoge waarde heeft in de landschappelijke en cultuurhistorische beoordeling. De Leidraad Landschap en Cultuurhistorie van de provincie Noord-Holland stelt eisen aan nieuwe ontwikkelingen in dergelijke gebieden, en het voorliggende plan voldoet daaraan. Er zijn geen cultuurhistorisch waardevolle objecten of aardkundig waardevolle gebieden in het gebied geplaatst, wat de uitbreiding verder ondersteunt. De ruimtelijke kwaliteit blijft in de nieuwe situatie gecontinueerd, wat aantoont dat duurzaam bouwen niet ten koste van het landschap hoeft te gaan.

Deze analyse toont aan dat een bouwproject, zelfs als het op een landbouwgrond plaatsvindt, kan worden gerealiseerd binnen een duurzame en verantwoorde ruimtelijke structuur. De uitbreiding is niet alleen juridisch toegestaan, maar ook maatschappelijk en ecologisch geoorloofd, omdat de kernkwaliteiten van het landschap worden behouden. Dit is een voorbeeld van hoe duurzaam bouwen en ruimtelijke kwaliteit samenspelen zonder dat er sprake is van afbraak van natuurlijke en culturele waarden.

Samenwerking tussen woningcorporatie, bouwbedrijven en leveranciers

De succesvolle afhandeling van de genoemde projecten is mede te danken aan een nauw samenwerkingsverband tussen de woningcorporatie, bouwbedrijven en leveranciers van bouwmaterialen. In het project in Andijk werkt woningcorporatie Het Grootslag samen met De Snaijer Stucadoors, een gespecialiseerd bedrijf in gevelisolatie en afwerking. Deze samenwerking is belangrijk omdat het zorgt voor een gerichte aanpak van de uitvoering, vanaf ontwerp tot afsluiting. Het gebruik van gespecialiseerde uitvoerders zorgt voor een hoge kwaliteit van de uitvoering, wat cruciaal is voor het werken van de isolatie en het voorkomen van lekkage of koudebruggen.

Daarnaast wordt in de bronnen gesproken over het gebruik van hoogwaardige materialen, zoals die van Sto Nederland. Deze leverancier is bekend om de kwaliteit van zijn gevelsystemen, die voldoen aan de eisen van de bouwvoorschriften en duurzaamheid. De keuze voor een gespecialiseerde leverancier is belangrijk omdat het zorgt voor een consistente uitvoering van het systeem, van de isolatie tot de afwerking. De samenwerking met leveranciers die een systeem aanbieden, waarbij alle onderdelen onderling passen, vermindert risico’s bij de uitvoering.

Bij de uitvoering van de gevelisolatie is ook sprake van een gedetailleerde planning. Zo is in het project in Andijk de afwerking met steenstrips met een baksteenlook zorgvuldig geplannen om een moderne uitstraling te geven. De keuze voor een zichtbare afwerking in plaats van een gladde afwerking geeft aan dat de esthetische waarde wordt geëvalueerd als gelijkwaardig aan technische prestaties. Deze combinatie wordt vaak benut bij woningcorporaties om de leefomgeving te verbeteren zonder de identiteit van een dorp of stadskern te verstoren.

De samenwerking is ook belangrijk vanwege de financiële aspecten. Door een professionele uitvoerder te kiezen, kunnen kostenbesparingen worden gehaald via een efficiëntere uitvoering, minder fouten en lagere onderhoudskosten op de lange duur. Daarnaast zijn er vaak subsidieopties beschikbaar voor duurzame renovaties, en met een geëigende uitvoerder is het makkelijker om deze aanvragen te doen.

Conclusie

De projecten rond de Grootslagweg in Andijk en in andere delen van West-Friesland tonen duidelijk aan dat gevelisolatie een essentieel onderdeel is van de huidige aanpak van duurzame verbouwing. De toevoeging van PIR- of EPS-isolatieplaten, gecombineerd met een duurzame en esthetische afwerking zoals steenstrips of minerale strips, leidt tot een aanzienlijke verbetering van de energie-efficiëntie van woningbouw. De bewoners profiteren direct van lagere energiekosten en een hoger binnencomfort. Bovendien wordt aandacht besteed aan het behouden van de landschappelijke en ruimtelijke kwaliteiten van het gebied, wat aantoont dat duurzaam bouwen niet ten koste hoeft te gaan van de leefomgeving.

De samenwerking tussen woningcorporaties, bouwbedrijven en leveranciers van bouwmaterialen is cruciaal voor het succes van dergelijke projecten. De keuze voor hoogwaardige materialen, zoals PIR of EPS, gecombineerd met een professionele uitvoering, zorgt voor een duurzame en esthetisch aantrekkelijke oplossing. De toekomstgerichte keuze voor NIBE All-Electric Ready-oplossingen laat zien dat de woningcorporatie streeft naar een volledig gasloos toekomstig energiebeleid. Al deze maatregelen tonen aan dat duurzaam bouwen in West-Friesland al in volle gang is, en dat zowel technische als esthetische eisen kunnen worden gerealiseerd binnen een duurzame ruimtelijke structuur.