Richtlijnen voor het plaatsen van regels bij het monteren van potdekselgevelbekleding

Published by Redactie on augustus 27, 2025 | Category gevelbekleding

Inleiding

Het monteren van potdekselgevelbekleding, zoals Keralit of Novicell, vereist een zorgvuldige voorbereiding van de ondergrond en een nauwkeurig regelwerk. De afstand tussen de regels speelt hierbij een cruciale rol voor de stabiliteit, de ventilatie van de spouw en de eindkwaliteit van de afwerking. De beschikbare bronnen geven duidelijke richtlijnen voor de afstand tussen regels, het verjongen van het regelwerk en de technische vereisten voor een duurzame en functionerende gevelafwerking. Deze richtlijnen zijn gebaseerd op bouwvoorschriften, materiaalspecificaties en praktijkervaringen uit de bouwbranche. In dit artikel worden de belangrijkste bevindingen samengevat, geïnterpreteerd op basis van de beschikbare bronnen en afgestemd op de behoeften van particulieren, DIY-liefhebbers en professionals in de bouwnijverheid.

Afstand tussen regels voor gevelbekleding: richtlijnen en technische specificaties

Voor een stabiele en duurzame constructie is de afstand tussen de regels in het regelwerk van fundamenteel belang. De bronnen geven duidelijk aan dat de maximale afstand tussen de regels – gemeten als hart-op-hart afstand – 300 mm (30 cm) bedraagt. Deze afstand geldt voor zowel Keralit- als Novicell-potdekselplanken. Deze specificatie is cruciaal omdat een grotere afstand het risico verhoogt op buigen of doorbuigen van de bekledingsplanken, vooral bij windbelasting of bij een te grote belasting van het materiaal zelf.

De regels zelf zijn meestal gemaakt van hout en moeten voldoende sterk zijn om het gewicht van de bekleding en eventuele externe belastingen (zoals sneeuw of winddruk) te dragen. De regels moeten op een manier worden geplaatst die een gelijkmatige verdeling van de belasting op de ondergrond mogelijk maakt. Bij het plaatsen van de regels is het belangrijk om rekening te houden met de vormgeving van het eindproduct, zoals het gebruik van een startprofiel of eindprofielen. De regels moeten dan ook voldoende ruimte bieden om deze delen goed te bevestigen.

Bovendien dient de afstand tussen de regels niet alleen op het vlak van de constructie te worden beoordeeld, maar ook op het niveau van de spouw. De bronnen benadrukken dat er een doorlopende ventilatie- of spouwruimte van minimaal 20 mm moet zijn tussen de achterkant van de bekleding en de achterconstructie. Dit zorgt ervoor dat vocht dat via de buitenbekleding doordringt of in de spouw ontstaat, kan ontsnappen aan de lucht. Een te kleine afstand of een onvoldoende ruimte tussen de regels en de bekleding kan leiden tot vochtopstijging, schimmelvorming of houtrot. Daarom is het essentieel dat het regelwerk niet te dicht bij de bekleding geplaatst wordt, maar voldoende ruimte laat voor een goede ventilatie.

In het geval van Keralit-gevelbekleding wordt expliciet aangegeven dat de regels minstens 20 mm dik moeten zijn, zodat de vereiste spouwruimte van 20 mm wordt gehaald. Indien het bestaande regelwerk dikker is, mag dit worden gebruikt, maar dan dient de dikte van het nieuwe regelwerk opnieuw te worden beoordeeld op basis van de eisen voor de ventilatie en de constructieve stabiliteit. Bij het gebruik van bestaand regelwerk is het dus belangrijk om te controleren of het voldoet aan de vereiste dikte en vorm, zodat er geen tekortkomingen in de ventilatie of de constructie ontstaan.

Technische vereisten voor het regelwerk en de ondergrond

Het regelwerk dient niet alleen op de juiste afstand te zijn geplaatst, maar ook voldoende sterk en goed uitgelijnd te zijn om een stabiele ondergrond te bieden voor de gevelbekleding. Voor Keralit-gevelbekleding is een duurzaam en goed uitgelijnd houten regelwerk vereist, dat in de lengterichting opgericht is. De regels moeten verticaal zijn aangebracht, met een maximale afstand van 200 mm tot de rand of hoek. Deze richtlijn is belangrijk omdat de regels de hoofdbelasting dragen van de bekleding en de constructie stabiel moet blijven, zelfs bij extreme weersomstandigheden.

Daarnaast moet er een damp-open folie achter het regelwerk worden aangebracht om vocht dat vanuit de buitenlucht of uit de spouw in de constructie doordringt, te voorkómen. Deze folie moet uv-bestendig zijn, omdat het in de loop van de tijd blootgesteld is aan zonlicht. Bovendien dient er een voldoende grote ruimte (minimaal 15 mm) tussen de buitenbekleding en de folie te zijn, zodat vocht dat in de spouw terechtkomt, ontsnapt aan de lucht. Dit is essentieel voor de levensduur van zowel de bekleding als de onderbouwconstructie.

De bevestigingsmiddelen voor het regelwerk moeten bestand zijn tegen corrosie, zoals verzinkt staal, roestvrij staal (RVS) of aluminium. Deze materialen zijn geschikt omdat ze de duurzaamheid van de constructie verhogen en voorkomen dat het hout of de bekleding beschadigd raakt door roestvorming. De afstand tussen de regels is meestal 0,6 meter (600 mm), wat overeenkomt met de standaardafstand van 300 mm hart-op-hart. Dit geldt ook voor de plaatsen waar gevelbekledingsprofielen elkaar ontmoeten in de lengterichting. In dergelijke gevallen wordt aangeraden om een bredere of tweetal regels aan te brengen, omdat de belasting hier groter is en extra steun nodig is om vervormingen te voorkomen.

Het belang van de ventilatie van de spouw

De ventilatie van de gevelspouw is een cruciaal onderdeel van een duurzame gevelafwerking. Zonder voldoende ventilatie kan vocht dat via de bekleding doordringt of in de spouw ontstaat, niet meer ontsnappen, wat leidt tot vochtproblemen zoals schimmel, houtrot of schade aan de constructie. De bronnen benadrukken dat er aan zowel de boven- als de onderzijde van de gevel minimaal 200 mm² ventilatieopening per m² geveloppervlak moet zijn. Dit is een minimale eis die in het bouwbesluit is opgenomen. Daarnaast wordt aangegeven dat deze openingen maximaal 10 mm breed mogen zijn als de constructie gevoelig is voor ongedierte. Dit zorgt ervoor dat lucht vrij kan stromen, maar insecten en ongedierte buiten blijven.

Voor potdekselplanken van Novicell geldt een extra eis: de spouw moet minimaal 24 mm dik zijn, en bij donkere kleuren zelfs 35 mm. Deze ruimte is nodig om de opwarming van het materiaal te verminderen, wat wordt veroorzaakt door de zonnestraling die op het oppervlak valt. Zonder voldoende ruimte kan het materiaal te veel opwarmen, wat leidt tot uitzetting en eventuele vervormingen. Daarom is het belangrijk om de afstand tussen regels en de dikte van het regelwerk zorgvuldig te bepalen, zodat de vereiste ventilatie- en ruimtespecificaties worden gehaald.

De ventilatie wordt vaak gerealiseerd door geperforeerde profielen te gebruiken, zoals een geperforeerd platprofiel aan de onderkant van de gevel. Dit profiel dient zowel de ventilatie te waarborgen als te voorkomen dat insecten of ongedierte in de spouw doordringen. Het is dus een combinatie van functie en bescherming. Bij het monteren van het regelwerk is het belangrijk om deze openingen op de juiste plekken aan te brengen, zodat de luchtvloeistroom voldoende is om de gehele lengte van de gevel te dekken.

Het gebruik van hulpprofielen en het verjongen van het regelwerk

Hulpprofielen spelen een belangrijke rol bij het monteren van potdekselgevelbekleding. Deze profielen worden gebruikt om de afwerking af te ronden, zoals bijvoorbeeld het startprofiel aan de onderkant van de gevel, eindprofielen aan de randen, koppelprofielen voor verbindingen en buitenhoekprofielen. Voor het plaatsen van deze profielen is een stabiel en goed uitgelijnd regelwerk vereist. De hulpprofielen moeten volledig worden ondersteund door het regelwerk, en de afstand tussen de regels mag maximaal 300 mm bedragen.

Bij zowel Keralit- als Novicell-potdekselplanken wordt aangeraden om het regelwerk op de plaats van de profielen te verjongen. Dit houdt in dat het hout op die plekken wordt weggehaald met een bovenfrees of schaaf, zodat het profiel op hetzelfde vlak komt te liggen als het regelwerk. Voor Keralit wordt een verlaging van 2 mm aangegeven, terwijl bij Novicell een verlaging van 3 mm wordt genoemd. Dit verschil is mogelijk te verklaren door de dikte van de gebruikte profielen. Het doel is om een vlakke en gladde afwerking te verkrijgen, zonder dat de profielen uitsteken of een ongelijkmatig beeld geven.

Bij het monteren van het inhaakstartprofiel wordt aangegeven dat dit op 15 mm van de onderkant van de gevel moet worden geplaatst. Het regelwerk moet hier 2 mm worden verjongd. Dit zorgt ervoor dat het inhaakstartprofiel goed in het hout vastzit en de onderkant van de bekleding op de juiste hoogte komt. Daarnaast dient het profiel te zijn voorzien van een inkeping waarin een ventilatieprofiel kan worden geplaatst. Dit profiel zorgt voor een continue ventilatie van de spouw en beschermt tegelijkertijd de ruimte tegen ongedierte.

Rekening houden met uitzetting en temperatuurreactie

Bij het monteren van kunststof of houtachtige bekleding moet rekening worden gehouden met thermische uitzetting. De bronnen geven duidelijk aan dat voor potdekselplanken een uitzetting van 2 mm per strekkende meter moet worden in acht genomen. Dit betekent dat een plank van 6 meter lengte in totaal 12 mm aan uitzetting kan hebben (6 mm aan elke zijde). De bronnen benadrukken dit expliciet bij zowel Keralit- als Novicell-potdekselplanken.

Bij Keralit wordt een iets lager percentage genoemd: maximaal 1 mm per strekkende meter. Voor een volledige lengte van 6 meter komt dit neer op 6 mm aan uitzetting. Dit verschil in aandachtspunt duidt erop dat de leverancier van Keralit een lagere uitzettingscoëfficiënt heeft aangegeven. Dit is belangrijk om te weten, omdat het invloed heeft op de afstand die moet worden gelaten tussen de eindprofielen en de eindafwerking. Als te weinig ruimte wordt gelaten, kan het materiaal op zwaar weer of bij hoge temperaturen vervormen of vastlopen.

Deze uitzetting moet in acht worden genomen bij het plaatsen van zowel de regels als de afwerking. De afstand tussen de regels moet dus zodanig worden bepaald dat er voldoende ruimte is voor uitzetting, zonder dat de constructie instabiel wordt. Bij het monteren van de eerste plank moet worden gekeken of er voldoende ruimte is voor de uitzetting van de volgende planken. Dit is een belangrijke fase in de montage, omdat fouten hier later moeilijk te herstellen zijn.

Controle en inspectie tijdens de montage

Eén van de belangrijkste aanbevelingen in de bronnen is om na het plaatsen van elke potdekselplank de beschermfolie te verwijderen. Dit is cruciaal om direct na de montage eventuele beschadigingen aan de plank te detecteren. Als een plank beschadigd is, kan deze direct worden vervangen, voordat de volledige wand is geïnstalleerd. Als er na de volledige installatie pas wordt ontdekt dat er een gebroken of gebarsten plank is, is het vaak nodig om grote delen van de gevel te demonteren, wat tijd en geld kost.

Door direct na elke plank de beschermfolie te verwijderen, blijft het beeld van de gevel in beeld en kan de kwaliteit van het werk constant worden gecontroleerd. Dit is vooral belangrijk bij grotere projecten, zoals gevels van woningen of bedrijfsgebouwen, waar het gemakkelijk is om een fout te missen of te vergeten. Bovendien helpt het om een hoge eisen aan esthetiek en kwaliteit te behalen.

Afsluiting: de basis voor een duurzame en stabiele gevelafwerking

Het monteren van potdekselgevelbekleding vereist een zorgvuldige voorbereiding van het regelwerk en een nauwkeurige aandacht voor technische specificaties. De afstand tussen de regels moet maximaal 300 mm bedragen, met een maximale afstand tot de rand van 200 mm. Het regelwerk moet minstens 20 mm dik zijn om een voldoende ventilatie- en afstandsspoelruimte te garanderen. De ventilatie van de spouw is essentieel en moet minimaal 200 mm² per m² geveloppervlak bedragen. Voor sommige materialen, zoals Novicell, is een ruimere spouw (24 mm of 35 mm bij donkere kleuren) nodig om thermische uitzetting te voorkomen.

De plaatsing van hulpprofielen zoals het startprofiel, eindprofielen en ventilatieprofielen vereist een zorgvuldige voorbereiding van het regelwerk, inclusief verjongen van het hout met 2 tot 3 mm op de plaats van de profielen. Dit zorgt voor een vlakke en professionele afwerking. Bovendien moet rekening worden gehouden met de uitzetting van het materiaal: 2 mm per meter voor kunststof en 1 mm per meter voor Keralit.

De belangrijkste les uit de bronnen is dat vroegtijdige controle, zoals het verwijderen van de beschermfolie na elke plank, voorkomt dat grootschalige fouten ontstaan. Door deze stappen nauwkeurig te volgen, kan een duurzame, stabiele en esthetisch mooie gevel worden geïnstalleerd.