Damp-open folie voor open gevelbekleding: Een onmisbare laag voor duurzaamheid en vochtbeheersing

Published by Redactie on augustus 27, 2025 | Category gevelbekleding

De keuze voor een open gevelbekleding met houten latten geeft een pand een tijdloos en natuurlijk uiterlijk. Deze esthetische keuze stelt echter hoge eisen aan de constructie, met name wat betreft vochtbeheersing en luchtdichtheid. Een essentieel onderdeel van een goed functionerende constructie is de keuze voor de juiste damp-open folie achter de gevelbekleding. Zonder een geschikte folie is de kans op vochtcapillair opstijgen, schimmelschade of houtrot aanzienlijk groter. Deze richtlijn biedt een uitgebreide, technisch georiënteerde uitleg op basis van de beschikbare bronnen over het gebruik van damp-open folie bij open gevelbekleding, met nadruk op kenmerken, toepassingsvoorwaarden, materiaalkeuze en technische specificaties.

Kenmerken en functie van damp-open folie voor open gevelbekleding

Damp-open folie vormt een cruciale laag in de constructie van een gevel, vooral bij open gevelbekleding. Het doel is duidelijk: de constructie beschermen tegen vocht van buitenaf, terwijl tegelijkertijd dampdampen van binnenuit kunnen ontsnappen. De combinatie van waterafstotende eigenschappen en ademende eigenschappen maakt deze folie ideaal voor het beschermen van de onderliggende constructie. Bij open gevelbekleding, waar de afstand tussen de latten vaak tussen de 6 mm en 30 mm ligt, is een dergelijke folie onmisbaar. De folie fungeert als een vochtafstotende barrière aan de buitenkant van de constructie, maar laat tegelijkertijd damp door, wat voorkomt dat vocht in de wand vastzit en schade veroorzaakt.

Een essentieel kenmerk dat de prestaties van de folie bepaalt, is de UV-bestendigheid. Zonder deze eigenschap zou de folie al binnen korte tijd beschadigd raken door zonlicht dat tussen de latten door schijnt. De bronnen benadrukken herhaaldelijk dat de folie UV-bestendig moet zijn om zijn functie te kunnen blijven vervullen. Dit is in het bijzonder belangrijk bij open gevelbekleding, waar de folie langdurig blootgesteld is aan zonlicht. De folie die in de bronnen wordt beschreven, zoals Delta-Fassade 30 en Tyvek UV Facade, is specifiek ontworpen voor deze omstandigheden. Deze folie is getest op UV-straling en kan volgens de leverancier tot 500 uur UV-straling doorstaan zonder dat de eigenschappen afnemen. Dit maakt ze geschikt voor toepassing op oude, slecht sluitende pannendaken of op constructies met hoge open ruimte tussen de afwerkingselementen.

Een ander belangrijk technisch kenmerk is de Sd-waarde. Deze waarde geeft aan hoe goed de folie tegen vocht is afgeschermd. Een lage Sd-waarde betekent dat de folie goed is tegen waterdruppels, maar nog steeds damp kan doorlaten. De bronnen geven een Sd-waarde van ongeveer 0,02 meter voor Delta-Fassade 30, wat aangeeft dat de folie zeer waterdicht is, maar tegelijkertijd uiterst dampopen. Voor Tyvek UV Facade is de Sd-waarde gedefinieerd als 0,035 meter, wat eveneens een zeer lage waarde is en aangeeft dat de folie uiterst waterdicht is. Deze lage Sd-waarde is essentieel, want het voorkomt dat vocht van buitenaf in de constructie komt, terwijl tegelijkertijd damp van binnenuit kan ontsnappen.

De constructie van de folie speelt eveneens een rol. Delta-Fassade 30 is gemaakt van een PES-vezelvlies dat is gecoat met een speciale dampopen polyacrylaatlaag. Deze samenstelling zorgt voor een hoge treksterkte (ongeveer 270/230 N/5cm) en een gewicht van 240 gram per vierkante meter. Deze eigenschappen zorgen voor een robuuste folie die minder snel scheurt tijdens het aanbrengen en die langdurig stabiele eigenschappen behoudt. Daarnaast is de folie brandveilig, met een classificatie volgens EN13501-1 van B-s2,d0. Dit betekent dat de folie laag rookontwikkeling heeft en weinig vlamgevaar oplevert.

Toepassingsvoorwaarden en richtlijnen voor gebruik

De juiste toepassing van de damp-open folie is van cruciaal belang voor het functioneren van de gevelconstructie. Volgens de bronnen is de folie uitsluitend bedoeld voor gebruik aan de buitenzijde van de constructie, onder de gevelbekleding. De toepassing moet zodanig plaatsvinden dat de tekst op de folie vanaf de buitenkant leesbaar is. Dit geeft aan dat de kant van de folie waarop de productnaam staat, de buitenzijde moet zijn. De folie mag niet omgekeerd worden aangebracht, omdat de coating dan niet correct werkt. Dit is een cruciale richtlijn die vaak over het hoofd wordt gezien, maar die essentieel is voor de werking van de folie.

De maximale open ruimte tussen de latten moet worden afgestemd op de specificaties van de folie. Zo wordt voor Delta-Fassade 30 duidelijk aangegeven dat deze geschikt is voor een open voeg tot 30 mm en een maximale gevelopening van 30%. Bij grotere openingen of lagere afdekking daalt de effectiviteit van de folie aanzienlijk. Bij een te grote open ruimte kan water via de luchtsprongen of door druppelvorming vanaf de dakafdekking of gevelbekleding langs de folie naar binnen dringen. Deze voorwaarden zijn belangrijk om in acht te nemen bij de planning en het ontwerpen van de constructie.

De keuze voor de juiste folie is afhankelijk van de soort gevelbekleding. Voor open gevelbekleding met houten latten, zoals Ipé-hardhout van 1,9x9,0x215 cm, is de gebruikte folie uitsluitend bedoeld voor de koude zijde van de gevel. Dit betekent dat de folie direct aan de binnenkant van de houten latten wordt aangebracht, op de buitenzijde van de constructie. Daarnaast is het van belang dat er voldoende ventilatieruimte is tussen de folie en de houten latten. De bronnen benadrukken dat minimaal 6 mm tussenruimte nodig is. Deze ruimte zorgt voor een luchtdoorstroming langs de achterkant van de latten, waardoor vocht uit de constructie kan ontsnappen en vochtaccumulatie voorkomen wordt. De ventilatie moet verticaal zijn, en hiervoor wordt vaak een dubbele laag zwarte panlatten gebruikt. Eén laag wordt horizontaal geplaatst, de tweede laag verticaal, wat een effectieve luchtcirculatie mogelijk maakt.

De folie mag niet alleen op harde ondergronden worden aangebracht, maar ook op zachte ondergronden. Dit maakt het gebruik bij oude of ongelijkmatige constructies mogelijk. De verbinding tussen de folie en de ondergrond moet zorgvuldig worden aangebracht. Hiervoor wordt vaak een specifieke tape gebruikt, zoals de VAST-R Butyl tape of de Tyvek Facade tape. Deze tapes zijn ontworpen om aansluitingen, overlappingen en voegen water- en winddicht af te sluiten. De gebruiksaanwijzing voor deze tapes is essentieel voor de volledige werking van de constructie. Zonder een goede afsluiting bij aansluitingen kan vocht via de randen in de constructie doordringen, ondanks dat de folie zelf waterdicht is.

Materialen en merken: een vergelijking van beschikbare opties

Er zijn meerdere merken en materialen beschikbaar die voldoen aan de vereisten voor een open gevelbekleding. De belangrijkste merken die in de bronnen worden genoemd, zijn Delta-Fassade 30 van Dörken en Tyvek UV Facade van DuPont. Beide producten zijn specifiek ontworpen voor toepassing aan de buitenkant van gevelconstructies met open voegen.

Delta-Fassade 30 is een wandfolie van Dörken, gemaakt van een PES-vezelvlies met een speciale dampopen polyacrylaatlaag. Het is beschikbaar in een afmeting van 1,5 meter breed en 50 meter lang, wat een totaaloppervlak van 75 vierkante meter oplevert. De folie is UV-bestendig en geschikt voor toepassing onder open gevelbekleding met een open voeg tot 30 mm. De Sd-waarde is gedefinieerd op ongeveer 0,02 meter, wat een zeer lage waarde is en aangeeft dat de folie uiterst waterdicht is. De treksterkte is ongeveer 270/230 N/5cm, wat duidt op een robuuste structuur. De folie heeft een gewicht van 240 gram per vierkante meter en is brandveilig volgens de classificatie B-s2,d0 volgens EN13501-1.

Tyvek UV Facade is een ander product dat op basis van de DuPont-Tyvek technologie is ontwikkeld. Het is een 2-laags spinvlies membraam gemaakt van high density polyethyleen (HPDE) en polypropyleen. Deze samenstelling zorgt voor hoge temperatuurbestendigheid en een zeer hoge weerstand tegen UV-straling. Het product is getest op 500 uur UV-straling en blijkt daarna nog steeds de vereiste eigenschappen te behouden. De Sd-waarde is gedefinieerd op 0,035 meter, wat aangeeft dat de folie zeer waterdicht is. Het product is beschikbaar in dezelfde afmeting als Delta-Fassade 30: 1,5 meter breed en 50 meter lang, wat ook 75 vierkante meter bedraagt. De folie is geschikt voor directe aanweening op zowel harde als zachte ondergronden.

De keuze tussen deze twee producten hangt af van de voorkeur van de bouwondernemer of de eisen die gesteld worden. Beide zijn geschikt voor open gevelbekleding en voldoen aan hoge eisen aan waterafstoting en dampdoorlaatbaarheid. Eén verschil is de samenstelling: Delta-Fassade 30 is gebaseerd op een synthetisch vezelvlies, terwijl Tyvek UV Facade gebaseerd is op een hoogwaardig spinvlies. Beide zijn UV-bestendig, maar Tyvek heeft een extra testresultaat van 500 uur UV-straling, wat een extra veiligheidsmarge biedt. Voor toepassing op oude, slecht sluitende pannendaken is Tyvek mogelijk de voorkeur, omdat het extra bestand is tegen langdurige UV-blootstelling.

Belangrijkste kenmerken van open gevelbekleding met houten latten

Bij de keuze voor een open gevelbekleding met houten latten, zoals het Ipé-hardhout van 1,9x9,0x215 cm, zijn er meerdere technische en esthetische aspecten van belang. Het materiaal is van natuurlijk hardhout afkomstig uit de tropen, wat een hoge duurzaamheid en bestendigheid tegen vocht en houtrot garandeert. De afwerking is glad geschaafd, wat een glanzende, gladde oppervlakte geeft zonder scherpe randen. Dit zorgt voor een moderne en luxe uitstraling, die zowel in woon- als kantoorgebouwen goed uitkomt.

De afmetingen van de latten zijn 1,9 cm dik, 9 cm breed en 215 cm lang. Dit geeft een hoge structuur en ruimtegevoel. De afmeting van 215 cm is geschikt voor horizontale of verticale montage, afhankelijk van de voorkeur. De afmetingen zijn geschikt voor een constructie met een tussenruimte van minimaal 6 mm, zoals in de richtlijnen wordt aangegeven. Dit zorgt voor een goede ventilatie van de achterkant van de latten.

De afwerking van het hout is geschaafd, wat zorgt voor een glad oppervlak zonder ruimte voor vocht. Het hout is in een bruin-groene kleur, wat een natuurlijke uitstraling geeft. De afwerking is geselecteerd om een hoge levensduur en esthetische waarde te garanderen. De houtsoort Ipé is beroemd om zijn hoge dichtheid en duurzaamheid. Het hout is geselecteerd vanwege zijn hoge weerstand tegen schimmelschade, houtrot en insecten. Deze eigenschappen zorgen ervoor dat het hout langdurig zijn vorm en kleur behoudt, ook na jaren blootstelling aan zon, regen en wind.

Voor de montage van de latten is het belangrijk dat de constructie voldoende ruimte heeft voor ventilatie. Hiervoor wordt vaak een dubbele laag panlatten gebruikt. Eén laag wordt horizontaal geplaatst, de tweede laag verticaal. Deze configuratie zorgt voor een effectieve luchtcirculatie langs de achterkant van de latten. Deze ventilatievoet zorgt ervoor dat vocht uit de latten en de onderliggende constructie kan ontsnappen. Zonder deze ventilatievoet is de kans op vochtaccumulatie en schimmelgroei aanzienlijk groter.

De keuze voor een bepaalde afwerking en kleur is afhankelijk van de voorkeur van de klant. Het hout is in een bruin-groen kleur, wat een natuurlijk uiterlijk geeft. De afwerking is glad, wat zorgt voor een moderne uitstraling. Voor een nog mooiere uitstraling kan het hout worden geïntegreerd in een ontwerp met een donkere of hoge contrastkleur, wat de afzonderlijke latten benadrukt.

Praktische aanbevelingen voor bouwers en eindgebruikers

Voor bouwers en eindgebruikers die een open gevelbekleding willen aanbrengen, zijn er een aantal cruciale stappen die niet mogen worden overgeslagen. Eerst en vooral moet worden gekeken naar de juiste volgorde van het aanbrengen van materialen. De volgorde is als volgt: eerst de constructie bouwen, vervolgens de damp-open folie aanbrengen, daarna de panlatten monteren (eerst een laag horizontaal, dan een laag verticaal), daarna de houten latten bevestigen en ten slotte de afwerking uitvoeren.

Bij het kopen van materialen is het belangrijk om te controleren of de folie echt UV-bestendig is. Zonder deze eigenschap kan de folie binnen enkele maanden beschadigd raken door zonlicht. De folie moet ook over een hoge treksterkte beschikken, zodat hij tijdens het aanbrengen niet scheurt. De Sd-waarde moet laag zijn, wat aangeeft dat de folie zeer waterdicht is. Voor de meeste toepassingen is een Sd-waarde van minder dan 0,1 meter voldoende.

Bij het aanbrengen van de folie is het belangrijk dat de tekst vanaf de buitenkant leesbaar is. Dit betekent dat de kant van de folie waarop de productnaam staat, naar buiten moet wijzen. Als de folie verkeerd wordt aangebracht, verliest hij zijn functie. De overlappingen tussen de rollen moeten met een speciale tape worden afgesloten. Voor deze doeleinden worden meestal specifieke tapes gebruikt, zoals de VAST-R Butyl tape of de Tyvek Facade tape. Deze tapes zijn ontworpen om lucht- en waterdichte verbindingen te vormen. Zonder deze afsluiting kan vocht via de randen in de constructie doordringen.

Het gebruik van een luchtdichte constructie is essentieel. Luchtdichtheid houdt in dat er zo min mogelijk ongecontroleerde luchtstromen zijn. Dit kan worden bereikt door de volledige constructie af te sluiten, inclusief ramen, deuren en voegen. Wanneer er luchtdichtheid is én ventilatie aanwezig is, ontstaat er een gecontroleerde luchtstroom. Dit is belangrijk voor de energie-efficiëntie van het gebouw.

Voor de montage van de houten latten is het belangrijk dat er minimaal 6 mm tussenruimte is tussen de latten en de onderliggende constructie. Deze ruimte zorgt voor een goede ventilatie en voorkomt dat vocht vastzit. De latten kunnen horizontaal of verticaal worden geplaatst. Bij een verticale montage is het belangrijk dat de constructie voldoende stevig is, zodat de latten niet wegzakken of uit hun bevestiging vallen.

Conclusie

Voor een duurzame en duurzame open gevelbekleding is de keuze voor een geschikte damp-open folie van cruciële betekenis. De beschikbare bronnen tonen duidelijk aan dat een zorgvuldig uitgevoerde constructie met een geschikte folie de levensduur van de gevel aanzienlijk verlengt. De folie moet UV-bestendig zijn, waterdicht zijn maar tegelijkertijd dampopen, en moet worden aangebracht op een manier die de voordelen van de constructie maximaal benut. De keuze voor het juiste materiaal, zoals Delta-Fassade 30 of Tyvek UV Facade, is afhankelijk van de specifieke eisen van het project. De combinatie van een goede folie, juiste montage en voldoende ventilatie zorgt voor een gevel die zowel esthetisch als technisch optimaal presteert. Bouwers en eindgebruikers dienen deze richtlijnen nauwkeurig te volgen om de kwaliteit en duurzaamheid van hun constructie te waarborgen.