Afschot riolering: Wat is het en waarom is het zo belangrijk?

Published by Redactie on juli 2, 2025 | Category riolering

In de binnenriolering speelt het afschot een cruciale rol bij het zorgen voor een efficiënte afvoer van afvalwater. Het afschot is de helling van de riolering, waardoor het afvalwater en de vaste stoffen in het water naar het gemeentelijke rioleringssysteem worden geleid. In dit artikel bespreiden we de betekenis van het afschot, de aanbevolen afmetingen, en de invloed op het functioneren van het rioleringssysteem. We richten ons hierbij op het specifieke geval van het toilet, waar het afschot van bijzonder belang is om verstoppingen en stankoverlast te voorkomen.

Wat is het afschot van een riolering?

Het afschot van een riolering wordt gedefinieerd als de geringe, in de stroomrichting neerwaartse helling van een liggende leiding. In eenvoudige termen betekent dit dat de riolering niet waterpas, maar lichtjes naar beneden is aangelegd. Dit zorgt ervoor dat het afvalwater en de vaste stoffen in het water automatisch naar het gemeentelijke rioleringssysteem stromen.

De noodzaak voor een juist afschot is groot: vanaf het eerste kleine wastafeltje in de badkamer tot en met de gehele badkamer, dient overal het water automatisch afgevoerd te worden. Bij een onjuist afschot kan het gebeuren dat het water niet goed kan wegstromen, wat leidt tot verstoppingen, stankoverlast, en zelfs schade aan het rioleringssysteem.

Aanbevolen afschot voor binnenriolering

Volgens de NEN 3215 moet het afschot van liggende verzamelleidingen voor afvalwaterrioleringen liggen tussen 5 mm/m en 20 mm/m. In de praktijk adviseren veel installateurs om een afschot van 10 mm/m aan te houden. Dit is gemakkelijk te onthouden en geeft enige marge ten opzichte van het minimum-afschot.

Voor rioleringssystemen die bedoeld zijn voor het afvoeren van afvalwater van toilets, is een hoger afschot nodig. Zo wordt aanbevolen om bij keukens een afschot van 20 mm/m te geven, om vet en vaste stoffen te voorkomen. Bij regenwaterleidingen is het afschot minder belangrijk voor verstoppingen, wel voor de capaciteit. Desondanks wordt een minimum afschot van 5 mm/m geadviseerd om plasvorming te voorkomen.

Het belang van het afschot bij het toilet

Bij het aanleggen van een rioleringssysteem is het toilet een van de belangrijkste onderdelen. Het toilet heeft een hoge afvoercapaciteit en is dus een cruciaal punt voor het afschot.

Een te klein afschot kan leiden tot het feit dat de lucht in de riolering niet goed kan stromen, waardoor het sifon leeg wordt gezogen. Dit kan leiden tot stankoverlast en het binnenkomen van rioolgas in de woning. Daarnaast kan een te groot afschot ervoor zorgen dat het water te snel stroomt, waardoor de vaste stoffen niet goed kunnen worden meegenomen.

Om dit te voorkomen, is het belangrijk om het juiste afschot aan te houden. Dit wordt bepaald door de diameter van de riolering, de lengte van de leiding, en het aantal bochten in het systeem. Voor een toilet wordt meestal een diameter van 110 mm aangehouden, wat voldoet aan de eisen van de NTR 3216.

Invloed van het aantal bochten en de lengte van de riolering

De lengte en het aantal bochten in de riolering spelen een belangrijke rol bij het bepalen van het juiste afschot. Hoe langer de afvoerleidingen, hoe groter de kans op verstopping. Ook hoe meer bochten, hoe groter de kans op verstopping.

Voor het geval van een toilet mag de totale lengte van de verzamelleiding inclusief de afvoerleidingen van het toilet zelf niet langer zijn dan 8 meter. Daarnaast stelt de NTR 2316 richtlijn eisen aan het maximale aantal bochten. De regel luidt als volgt: de maximale richtingsverandering mag niet meer bedragen dan 135°. Als drie gelijke bochten of andere PVC-hulpstukken aanbrengt, mogen deze elk maximaal een hoek van 45° maken.

Aansluiting van het toilet op de riolering

Bij het aanbrengen van het toilet op de riolering is het belangrijk dat de aansluiting correct wordt uitgevoerd. Het toilet moet het laatste aansluitpunt zijn in de badkamer, omdat de spoeling van het toilet zeer krachtig is en andere sanitairtoestellen kan beïnvloeden.

De afstand tussen de aansluitingen op de verzamelleiding moet minimaal vijfmaal de diameter zijn van de (verzamel)leiding. Dit is belangrijk om te voorkomen dat de luchtstroom in de riolering wordt belemmerd, wat leidt tot verstoppingen en stankoverlast.

Aanbevolen diameter voor rioleringssystemen

De diameter van de riolering wordt bepaald door de hoeveelheid water die er op loopt. Een afvoer van een wastafel heeft bijvoorbeeld een kleinere diameter dan een toilet. Voor de aansluiting van een wasbak wordt een diameter van 50 mm gebruikt, voor het aansluiten van een wc 110 mm. Wanneer er meerdere afvoerpunten samenkomen, is er een grotere diameter pvc-buis nodig, doordat de benodigde af te voeren capaciteit groter wordt.

Aanleg van ontluchting in het rioleringssysteem

Bij het aanleggen van een rioleringssysteem is het belangrijk om rekening te houden met het ontluchten van het riool. Het is van belang dat het systeem op een manier wordt aangelegd waarbij lucht vrij kan stromen, zodat er geen vacuüm ontstaat. Dit gebeurt meestal door het installeren van speciale rioolontluchtingsleidingen of ventilatieschachten op strategische punten in het rioleringssysteem.

Conclusie

Het afschot van een riolering is van groot belang voor het efficiënt functioneren van het afvoersysteem. Het zorgt ervoor dat het afvalwater en de vaste stoffen in het water automatisch naar het gemeentelijke rioleringssysteem worden geleid. Bij het aanleggen van het systeem is het belangrijk om rekening te houden met de diameter van de buizen, de lengte van de leidingen, en het aantal bochten. Ook is het belangrijk dat het toilet het laatste aansluitpunt is in de badkamer, omdat de spoeling van het toilet zeer krachtig is en andere sanitairtoestellen kan beïnvloeden.

Bij het aanleggen van het rioleringssysteem is het belangrijk om rekening te houden met het ontluchten van het riool, zodat er geen vacuüm ontstaat en de lucht vrij kan stromen. Dit gebeurt meestal door het installeren van speciale rioolontluchtingsleidingen of ventilatieschachten op strategische punten in het rioleringssysteem.