Stalen lamellen gevelbekleding: Duurzaam, esthetisch en functioneel ontwerpen voor moderne gebouwen

Published by Redactie on augustus 27, 2025 | Category gevelbekleding

Inleiding

Stalen lamellen gevelbekleding is een bouvorm die steeds meer terrein winst binnen het gebied van architectuur en constructietechniek. Deze vorm van bekleding combineert esthetiek, duurzaamheid en functionele kenmerken op een manier die zowel particuliere woningen als commerciële gebouwen aantrekkelijk maakt. De bronnen tonen duidelijk aan dat stalen of metaalgebaseerde bekledingsopties, zoals MD Lamel, een belangrijke rol spelen in moderne bouwprojecten. Het project voor het bedrijfsgebouw van TVH Equipment in Waregem illustreert op een indrukwekkende manier hoe een technisch complexe oplossing, gebaseerd op staal en aluminium, zowel esthetisch als functioneel kan presteren. Het doel van dit artikel is om de kenmerken, voordelen, nadelen en bouwkundige aspecten van stalen en metaalgevelbekleding op een uitgebreide, feitelijke manier te beschrijven, gebaseerd uitsluitend op de beschikbare bronnen. De focus ligt op de toepassing van MD Lamel in combinatie met een verankerde gevelconstructie, het gebruik van thermische afstandhouders en het belang van een zorgvuldige keuze van materialen en oppervlaktebehandeling.

Bouwkundige uitvoering en structuur van stalen gevelbekleding

De uitvoering van een gevelbekleding met behulp van stalen of metaallamellen vereist een zorgvuldige voorbereiding van de onderliggende constructie. In het geval van het bedrijfsgebouw van TVH Equipment in Waregem wordt een verankerde gevelconstructie toegepast, waarbij de MD Lamellen zijn gemonteerd op rondgewalste stalen liggers. Deze achterconstructie, met een totale massa van 80 ton, is met ankers bevestigd aan de bestaande betonnen constructie van het gebouw. Deze vorm van bevestiging zorgt voor een hoge stabiliteit en draagt bij aan de duurzaamheid van het geheel. De gebruikte liggers zijn rondgewalst, wat een gelijkmatige belastingverdeling en een hoge stijfheid waarborgt. De houding van deze constructie is essentieel voor de veiligheid van het geheel en de duurzaamheid van de gevel.

Het ontwerp van de gevel en de positie van de MD Lamellen is zorgvuldig gepland met rekening gehouden met de zonstand. Dit doet de gevel niet alleen dienen als bescherming tegen direct zonlicht, maar zorgt ook voor een goede verlichting in het interieur door het gebruik van indirect zonlicht. Het resultaat is een comfortabel werkomgeving waarin de temperatuur in het kantoor niet te snel stijgt. De ronde vorm van het gebouw, met een diameter van 95 meter, is gekozen om de looproutes tussen de verschillende afdelingen te minimaliseren. Deze vorm vormt een opvallend contrast met de omliggende bebouwing, wat het gebouw tot een ‘landmark’ in de regio maakt. De keuze voor een ronde vorm is dus zowel functioneel als esthetisch gericht.

De ruimte tussen de geïsoleerde gevel en de buitenkant van de gevel met MD Lamellen is in het ontwerp met ongeveer één meter opgenomen. Deze ruimte is niet alleen nuttig voor het handhaven van de isolatie, maar ook essentieel voor de onderhoudsvoorzieningen. Glazenwassers kunnen met behulp van deze ruimte zonder extra hulpmiddelen hun werk uitvoeren. In de achterconstructie zijn voorzieningen getroffen voor een aanlijnvoorziening voor zowel de glazenwasser als het onderhoudspersoneel. Deze maatregel garandeert een hoge mate van veiligheid en beschermen de gevel tegen schade tijdens het onderhoud.

Materiaalkeuze en oppervlaktebehandeling: Staal, aluminium en poedercoating

De keuze van het juiste materiaal en de juiste oppervlaktebehandeling is cruciaal voor het uiterlijk, de duurzaamheid en het onderhoud van een gevelbekleding. De bronnen geven aan dat de meest gebruikte materialen voor gevelbekleding zijn: zink, koper, staal en aluminium. Elk materiaal heeft zijn eigen kenmerken die moeten worden overwogen voordat een keuze wordt gemaakt.

Aluminium wordt als een zeer geschikt materiaal beschouwd vanwege zijn roestbestendigheid en eenvoudige verwerking. Het materiaal is gemakkelijk te hanteren en biedt een breed scala aan afwerkingen. De gebruikte materialen in het project van TVH Equipment zijn duidelijk gedefinieerd: voor de MD Lamel is het materiaal aluminium EN-AW 6060 T66, en voor de MD Flack is het materiaal aluminium EN-AW 5005. Beide materialen zijn geschikt voor buitentoepassing, zijn slijtvast en weersbestendig. Bovendien zijn de profielen, na behandeling met poedercoating, zeer kleurvast en eenvoudig te reinigen.

De oppervlaktebehandeling speelt een cruciale rol in de duurzaamheid en het uiterlijk van de gevel. Voor de MD Lamel is een 2-laags poedercoating van 120 µm toepassing, in de kleur RAL 7035 Fijnstructuur. Voor de MD Flack is de afwerking vergelijkbaar, maar met een kleur RAL 7037 TC: 068/71293 (tiger coatings). Deze behandeling zorgt voor een hoge slijtagebestendigheid en kleurvastheid. Daarnaast zijn ook andere afwerkingen mogelijk, zoals thermisch verzinken, conform NEN-EN-ISO 1461, zoals toegepast op de looproosters van staal. Deze methode biedt extra bescherming tegen corrosie.

Ondanks de voordelen van aluminium, is het belangrijk op te merken dat metaal en staal niet volledig immuun zijn tegen oxidatie. Het is een feit dat metaal, ondanks de beschermende afwerkingen, gevoelig is voor oxidatie onder invloed van lucht en vocht. Deze factoren kunnen het esthetische uiterlijk negatief beïnvloeden. De laatste jaren zijn echter adequate oplossingen ontwikkeld om dit probleem te voorkomen. Deze oplossingen zijn vooral preventief van aard. Regelmatig onderhoud is echter essentieel om het oorspronkelijke uiterlijk van het metaal te behouden.

Voordelen van metaal- en stalen gevelbekleding

Het gebruik van metaal- of stalen gevelbekleding biedt een aantal duidelijke voordelen, die de reden zijn voor de toenemende populariteit van deze oplossing in de bouw. Eén van de belangrijkste voordelen is het kunnen plaatsen van een thermische afstandhouder. Dit systeem levert minstens 25% aan thermische isolatie. Dit betekent dat het energieverbruik voor verwarming en koeling aanzienlijk kan worden verminderd. Deze efficiëntie is van groot belang in de hedendaagse bouw, waar duurzaamheid en energiebesparing centraal staan.

Daarnaast beschermen metalen bekledingen het gebouw tegen externe weersinvloeden. Ze bieden bescherming tegen vocht, regen, sneeuw en UV-straling. Deze bescherming is essentieel voor de duurzaamheid van de gevel en beschermt zowel de onderliggende constructie als het interieur. Het metaal fungeert als een barrière tegen vocht, wat schimmelvorming kan voorkomen.

Een ander groot voordeel is het zeer lage onderhoudsniveau. Metaalgevelbekleding vereist amper onderhoud. Na een lange levensduur is het materiaal volledig recyclebaar, wat een groot voordeel is vanuit duurzaamheidsoogpunt. Bovendien zijn er oneindig veel afwerkingen en kleuren beschikbaar. Deze keuzevrijheid maakt het mogelijk om zowel klassieke als moderne, creatieve oplossingen te realiseren.

Het ontwerp van de gevel kan ook worden afgestemd op het interieur. De gevelbekleding van Renson bijvoorbeeld kan naadloos worden aangelegd met binnenafwerkingen zoals leds, buitenkraantjes of videofoons. Deze integratie zorgt voor een eenduidige esthetische uitstraling binnen en buiten het gebouw. Het gebruik van aluminium profielen en integreerbare accessoires biedt veel ruimte voor creativiteit en personalisatie.

Nadelen van metaal- en stalen gevelbekleding

Ondanks de vele voordelen zijn er ook nadelen aan het gebruik van metaal- of stalen gevelbekleding. Het belangrijkste nadeel is het gevaar van corrosie of oxidatie. Metaal is een oxideerbaar materiaal. Wanneer lucht en vocht op het oppervlak van metaal inwerken, ontstaat er oxidatie. Dit proces kan het uiterlijk van de gevel negatief beïnvloeden, met name indien er geen adequate beschermingsmaatregelen zijn genomen. Hoewel er preventieve oplossingen zijn ontwikkeld, zoals poedercoating of thermisch verzinken, is regelmatig onderhoud nog steeds noodzakelijk om het oorspronkelijke uiterlijk te behouden.

Bovendien is staal, hoewel sterk, niet bestand tegen corrosie. Het materiaal verliest zijn esthetische waarde indien het niet goed wordt geïnstalleerd of onderhouden. Bovendien is staal moeilijk te buigen en vereist het veel technische vaardigheden tijdens de installatie. Daarentegen is aluminium gemakkelijker te bewerken en betrouwbaarder tegen slijtage. Toch is het belangrijk om te weten dat hagel een ernstige bedreiging vormt voor alle metaaloppervlakken. In sommige gevallen kunnen hagelkogels schade aanbrengen, vooral aan zachte of lage afwerkingen.

Er zijn ook technische beperkingen in het ontwerp. Zo is MD Lamel in de regel volledig recht en kan niet worden gebogen. In het project van TVH Equipment is echter een oplossing gevonden om een optische illusie van buiging te creëren. Door de lamellen schuin over elkaar te plaatsen en op bepaalde plekken meer ruimte tussen de lamellen te laten, ontstaat de indruk van een gebogen of holle gevel. Deze oplossing is technisch eenvoudig, maar vereist een nauwkeurig ontwerp en installatie. Deze techniek maakt het mogelijk om een geheel met rechte elementen op te bouwen dat toch een gevoel van rondheid geeft.

Duurzaamheid en duurzaamheidsaspecten van gevelbekleding

Duurzaamheid is een centraal onderdeel van moderne bouwpraktijken, en metaalgevelbekleding voldoet daaraan op meerdere manieren. Eén van de belangrijkste aspecten is het feit dat aluminium gevelbekleding na een lange levensduur volledig recyclebaar is. Dit maakt het materiaal niet alleen duurzaam, maar ook een voorkeurskeuze in duurzame bouwprojecten. Bovendien is het materiaal zó gemaakt dat het amper onderhoud vereist. De met poederlak behandelde profielen zijn uitzonderlijk kleurvast en kunnen snel en eenvoudig worden schoongemaakt. Dit verminderd zowel de kosten als de milieu-impact van het onderhoud.

De keuze voor duurzame materialen zoals aluminium of staal draagt bij aan de duurzaamheid van een gebouw. De combinatie van hoge slijtagebestendigheid, weerbestendigheid en een laag onderhoudsniveau maakt deze oplossingen ideaal voor zowel particuliere als commerciële gebouwen. Bovendien zijn er huidige innovaties die de efficiëntie van metaalgevelbekleding nog verhogen. Zo is het nu mogelijk om zowel de binnen- als de buitenkant van een gevel te bekleden, met toevoeging van isolatie. Dit verhoogt de energie-efficiëntie van het gebouw aanzienlijk.

De gevel van TVH Equipment in Waregem is een voorbeeld van een duurzaam ontwerp. Het gebruik van een ruimte van een meter tussen de gevel en het buitenoppervlak van de MD Lamel zorgt niet alleen voor veiligheid tijdens onderhoud, maar verhoogt ook de thermische isolatie. Deze ruimte fungeert als luchtlaag die warmte- en koudeoverdracht vermindert.

Esthetische en architecturale aspecten van de gevelontwikkeling

De esthetiek van een gevel speelt een cruciale rol in het algemene ontwerp van een gebouw. Stalen en metaalgevelbekleding bieden een breed scala aan esthetische mogelijkheden. De keuze voor een bepaalde vorm, kleur en oppervlakteafwerking bepaalt sterk de uitstraling van een gebouw. Zo is de keuze voor RAL 7035 of RAL 7037 in combinatie met een fijn structuur of een specifieke coating een manier om een unieke uitstraling te creëren.

De MD Lamel-techniek, zoals toegepast in het project van TVH Equipment, toont hoe eenvoudige, rechte elementen kunnen worden ingezet om een geheel te creëren dat een gevoel van beweging en diepte geeft. Door de lamellen schuin te plaatsen en de afstand tussen hen te variëren (600, 900 of 1200 mm), ontstaat een optische illusie van een gebogen of holle gevel. Deze oplossing is technisch eenvoudig uitvoerbaar, maar geeft een indrukwekkende visuele impact. Het gebouw wordt daarmee tot een ‘landmark’ in de regio, zoals geopperd door de opdrachtgever, de Willy Naessens Group.

Bovendien is het mogelijk om de gevelbekleding naadloos uit te breiden naar het buitenterras of een overkapping. Met de juiste afwerking kan de gevel ook binnen het gebouw worden voortgezet, bijvoorbeeld in de trappenhal of op een accentwand. Deze integratie zorgt voor een eenduidige esthetiek binnen en buiten. Het gebruik van leds, accessoires of houtafwerkingen kan de gevel nog verder personaliseren en versiering geven.

Conclusie

Stalen en metaalgevelbekleding vormen een krachtige combinatie van esthetiek, duurzaamheid en functionele prestaties. Het gebruik van materialen zoals aluminium EN-AW 6060 T66 of staal met poedercoating of thermisch verzinken zorgt voor een hoge slijtagebestendigheid en een laag onderhoudsniveau. De keuze voor een thermische afstandhouder verhoogt de energie-efficiëntie aanzienlijk, met een besparing van minstens 25% op de thermische dienst. De combinatie van hoge veiligheid, sierlijk ontwerp en duurzaamheid maakt dit type bekleding ideaal voor zowel particuliere woningen als commerciële gebouwen.

Toch zijn er ook uitdagingen. Corrosie en oxidatie vormen een potentieel risico, vooral bij gebrek aan adequate bescherming. Regelmatig onderhoud is daarom essentieel. Bovendien vereist het ontwerp van zulke systemen een nauwkeurige planning, zoals bij het project van TVH Equipment in Waregem duidelijk is geworden. Het gebruik van een verankerde constructie, gecombineerd met een ruimte voor onderhoud en een slimme plaatsing van de lamellen, zorgt voor een duurzame en veilige oplossing.

De toepassing van MD Lamel in combinatie met een slim ontwerp leidt tot een unieke uitstraling, waarbij een gebouw met een ronde vorm in feite is opgebouwd uit rechtopstaande elementen. Dit toont hoe technische innovaties en esthetiek samensmelten tot een duurzaam en functioneel geheel.