De juiste folie kiezen voor houten gevelbekleding: een gids voor duurzaamheid en vochtbeheersing

Published by Redactie on augustus 28, 2025 | Category gevelbekleding

Inleiding

De keuze voor houten gevelbekleding wordt steeds populairer in zowel nieuwbouw als renovatieprojecten vanwege het natuurlijke uiterlijk en de duurzaamheid van hout. Echter, om zowel de esthetische waarde als de bouwkundige duurzaamheid van een gevel te waarborgen, is een juiste keuze voor de beschermende folie van cruciaal belang. Zonder adequate folie kan vocht schade aanrichten aan de constructie, wat leidt tot houtrot, schimmelvorming en een afnemende thermische efficiëntie van de gevel. De bronnen tonen duidelijk aan dat er een duidelijk onderscheid bestaat tussen de behoeften bij gesloten en open gevelbekleding. Voor gesloten bekleding is een dampopen folie nodig aan de binnenzijde van de constructie, terwijl bij open montage een specifieke, UV-bestendige en winddichte folie aan de buitenzijde vereist is. Deze gids legt uit welke soort folie bij welke vorm van montage en welke houtsoort past, en welke kenmerken essentieel zijn voor een duurzame en vochtvrije uitvoering van een houten gevel. De informatie is gebaseerd uitsluitend op de beschikbare bronnen en richt zich op een doelgroep van eigenaren, bouwers en vakmensen die professioneel werk verrichten.

Soorten gevelbekleding en hun invloed op de keuze van folie

De manier waarop een houten gevelbekleding wordt gemonteerd bepaalt in hoge mate welke beschermende folie nodig is. Er zijn twee hoofdtypen: gesloten en open montage. Bij een gesloten montage worden de houten elementen dicht tegen elkaar geplaatst, zodat er geen verticale of horizontale ruimte tussen zit. Deze uitvoering is ideaal voor een glad en eendimensionaal uitzicht en vereist geen extra afdeklaag aan de buitenzijde. In plaats daarvan dient een dampopen folie aan de binnenzijde van de constructie te worden aangebracht, zoals gesuggereerd in bron [5]. Deze folie zorgt ervoor dat vocht dat van binnen afkomstig is – bijvoorbeeld uit de woning of door condensatie – kan ontsnappen, terwijl vocht van buiten af de constructie niet kan binnendringen. Het doel is daarmee de isolatie droog te houden, wat essentieel is voor de behoud van de thermische efficiëntie van de gevel.

Een alternatief is de open montage, waarbij tussen de houten planken of latten een specifieke ruimte wordt gelaten. Deze ruimte kan variëren van enkele millimeters tot 30 mm, zoals vermeld in bron [3] voor de Delta-Fassade 30 folie. Deze oplossing creëert een speling in het oppervlak dat zorgt voor een dynamisch speel van licht en schaduw. Het maakt de gevel visueel lichter en geeft ruimte voor ventilatie. Echter, deze ruimte moet ook bescherming tegen regen en vocht bieden. Daarom is een extra laag vereist die zowel wind- en waterdicht is, maar tegelijkertijd dampopen werkt – zodat vocht uit de constructie kan ontsnappen. De bronnen benadrukken dat bij open montage een specifieke UV-bestendige folie vereist is. Deze folie is ontworpen voor gebruik aan de buitenzijde van de constructie, waar de folie blootgesteld is aan zonlicht, regen en wind. Zonder deze bescherming kan de folie snel verslijten of barsten, waardoor het beschermingsdoel verloren gaat.

De keuze tussen gesloten of open montage is dus niet alleen esthetisch, maar ook technisch van groot belang. Bij gesloten montage is de focus gericht op de binnenzijde van de gevel, waar een dampopen folie helpt om vocht in de constructie te voorkomen. Bij open montage is de focus gericht op de buitenzijde, waar een wind- en waterdichte, maar ademende folie nodig is. De keuze bepaalt ook welke soort folie wordt gebruikt. Zo is een folie zoals de Delta-Fassade 30, ontworpen voor open montage met een maximale voeg van 30 mm, geschikt voor dit doel. Bij gesloten montage is een folie zoals de Foliefol Top G of een gelijkaardige dampopen folie geschikt, die aan de binnenkant van de constructie wordt aangebracht. De keuze moet dus worden afgestemd op de montagewijze, de ruimte tussen de latten, en de weersomstandigheden.

Kenmerken van geschikte folies voor houten gevelbekleding

Voor een duurzame en vochtvrije uitvoering van een houten gevel zijn bepaalde technische eigenschappen van folie essentieel. De belangrijkste kenmerken zijn de ademende eigenschap, de water- en winddichtheid, de duurzaamheid tegen zonlicht (UV-bestendigheid), de sterkte van het materiaal en de Sd-waarde. Deze eigenschappen zijn cruciaal voor het voorkomen van vochtbeschadiging en het behouden van de isolatieprestaties.

De Sd-waarde is een maat voor de dampweerstand van een materiaal en geeft aan hoe goed het voorkomt dat vocht door het materiaal heen gaat. Een lage Sd-waarde betekent dat het materiaal ademend is. De Delta-Fassade 30 folie heeft een Sd-waarde van ongeveer 0,02 meter, wat aangeeft dat het zeer goed ademt. Dit is ideaal voor een buitenzijde van een gevelconstructie, omdat het vocht dat in de wand of gevelconstructie terechtkomt, kan ontsnappen, maar tegelijkertijd voorkomt dat buitengewoon veel vocht binnenkomt via wind of regen. De Foliefol Top G folie is eveneens een dampopen folie die is ontworpen om van binnen af vocht te laten ontsnappen terwijl het voorkomt dat vocht van buitenaf de constructie binnendringt. De Sd-waarde van deze folie is niet genoemd in de bronnen, maar de functie wordt duidelijk omschreven.

De wind- en waterdichtheid is cruciaal bij open montage. De Delta-Fassade 30 folie is specifiek ontworpen als een waterdichte, dampopen laag aan de buitenzijde bij gevelconstructies. Deze folie is gecoat met een speciale polyacrylaatlaag op een PES-vezelvlies, wat zorgt voor hoge duurzaamheid en bestendigheid tegen vocht en wind. De treksterkte van deze folie is 270/230 N/5cm, wat aangeeft dat het materiaal sterk en weinig scheurt bij belasting. De gewichtsduurzaamheid van 240 gram per vierkante meter geeft aan dat het zware belastingen aankan zonder in te geven.

Voor de duurzaamheid tegen zonlicht is de UV-bestendigheid van groot belang. Bij open montage is de folie aan de buitenkant blootgesteld aan zonneschijn. De Delta-Fassade 30 folie is UV-bestendig en kan dus worden gebruikt bij gevelbekleding met open voegen tot 30 mm. De buitenkant van de folie is duidelijk aangegeven via een label of tekst die vanaf buiten leesbaar moet zijn, zodat de juiste kant wordt aangebracht. Andere folies, zoals de zwarte dampopen folie die in bron [5] wordt genoemd, zijn eveneens UV-bestendig en geschikt voor open montage.

Een belangrijk kenmerk van sommige folies is de transparantie en het gebruik van wapening. Zo is de Foliefol Top G folie transparant, wat het mogelijk maakt om de bevestiging van de constructie makkelijker te controleren en fouten te voorkomen. De wapening zorgt ervoor dat de folie sterk is en niet gemakkelijk scheurt tijdens het aanbrengen. Dit is belangrijk bij het aanbrengen van de folie in de bouwfase, wanneer er vaak met de hand wordt gewerkt.

De keuze voor een geschikte folie hangt dus af van de combinatie van technische eisen: ademend zijn, duurzaam zijn tegen vocht, wind en zon, en voldoende sterk zijn om de constructie te beschermen. De volgende tabel geeft een overzicht van de belangrijkste kenmerken van de in de bronnen genoemde folies.

Naam	Soort	Toepassing	Sd-waarde	Duurzaamheid	Kleur	Specifieke kenmerken
Delta-Fassade 30	Wind- en waterdichte, dampopen folie	Buitenzijde bij open gevelbekleding	~0,02 m	Hoog (UV-bestendig)	Grijs (met textuur)	1,5x50m, 270/230 N/5cm treksterkte, brandgedrag B-s2,d0
Foliefol Top G	Dampopen folie	Binnenzijde bij gesloten gevelbekleding	Niet genoemd	Hoog	Transparant	1,5x50m, transparant, wapening, sterk
Delta-XX Plus Light	Wandfolie	Buitenzijde bij gesloten gevelbekleding	Niet genoemd	Hoog	Grijs	Geschikt voor buitenzijde, buitenlaag

Deze gegevens tonen duidelijk aan dat de keuze voor de juiste folie afhankelijk is van de constructie en het gebruik. Bij open montage is een externe, UV-bestendige, wind- en waterdichte folie nodig. Bij gesloten montage is een interne, ademende folie nodig die vocht uit de constructie laat ontsnappen terwijl vocht van buiten wordt afgesloten.

Toepassing van folie bij gesloten en open gevelbekleding

De toepassing van folie verschilt sterk tussen gesloten en open gevelbekleding. Bij gesloten montage, waar de houten elementen dicht tegen elkaar zijn aangeplaatst, is er geen ruimte nodig voor ventilatie of afwatering. De bescherming gebeurt dan via een dampopen folie die aan de binnenzijde van de constructie wordt aangebracht. Deze folie, zoals de Foliefol Top G, zorgt ervoor dat vocht dat van binnen afkomstig is – bijvoorbeeld uit het woningsysteem of door condensatie – kan ontsnappen, terwijl het voorkomt dat vocht van buitenaf de constructie binnenkomt. De folie moet daarom aan de koude zijde van het gebouw worden aangebracht, meestal aan de binnenkant van de wand of gevelconstructie. Deze manier van aanbrengen is cruciaal voor het voorkomen van vochtophoping in de isolatie. Als de folie aan de verkeerde zijde wordt aangebracht, kan het juist leiden tot vochtproblemen, omdat het vocht niet kan ontsnappen.

Bij open montage daarentegen is er een ruimte nodig tussen de houten planken of latten. Deze ruimte dient zowel te fungeren als ventilatiekanaal als afwateringskanaal. Zonder bescherming zou regenwater of vocht uit de lucht de constructie kunnen binnenkomen via deze openingen. Daarom is er een externe bescherming nodig die zowel wind- en waterdicht is als tegelijkertijd ademend werkt. Deze rol vervult de Delta-Fassade 30 folie, die specifiek is ontworpen voor deze toepassing. De folie wordt onder de gevelbekleding aangebracht, zodanig dat deze de constructie beschermt tegen regen, sneeuw en wind, maar tegelijkertijd dampen uit de wand laat ontsnappen. Deze balans is essentieel, omdat een te dichte folie leidt tot vochtophoping en schimmelvorming, terwijl een te poreuze folie niet voldoet aan de eisen van waterafstoting.

Bij de aanbreuning van de folie is het belangrijk om rekening te houden met de juiste volgorde van bouwlaag. Eerst wordt de constructie opgebouwd, vervolgens wordt de folie aangebracht op de wand of gevel, gevolgd door de onderdak en daarna de houten bekleding. Bij open montage is het belangrijk dat de folie goed wordt afgewerkt op de hoekstukken en randen, zodat er geen spleten ontstaan. Voor dit doel zijn specifieke tapes beschikbaar, zoals de Delta-Tape FAS 60, die specifiek is ontwikkeld voor het verkleven van overlappingen en het herstellen van kleine scheuren in de folie. Deze tapes zijn cruciaal om de volledige dichtheid van de folie te garanderen. Zonder deze extra laag kan water via kleine scheurtjes of overlappingen de constructie binnen dringen.

Bij zowel gesloten als open montage is het belangrijk om de folie niet te kort te nemen. De Delta-Fassade 30 folie is verkrijgbaar in een rol van 1,5 meter breed en 50 meter lang, wat een oppervlakte van 75 vierkante meter oplevert. Voor grote projecten is dit een nuttige afmeting. De folie moet echter niet te strak worden aangebracht, omdat het materiaal kan uitzetten of krimpen onder invloed van temperatuur en vocht. Er dient dus ruimte te zijn voor uitzetting en krimp, vooral bij grote oppervlakten. Bij de montage moet ook worden gekeken naar de afstand tussen de houten elementen. De Delta-Fassade 30 is ontworpen voor gebruik bij een maximale voeg van 30 mm, wat betekent dat de afstand tussen de latten of planken niet groter mag zijn dan 30 mm. Te grote afstand kan leiden tot dat de folie niet voldoende steun heeft en barst of loskomt.

Belang van kwaliteitsvolle folie bij renovatie en nieuwbouw

Bij zowel nieuwbouw als renovatie speelt een kwalitatief goede folie een cruciale rol in het voorkómen van langtermijn schade aan de gevelconstructie. De bronnen benadrukken dat vochtproblemen als houtrot en schimmelvorming voorkomen kunnen worden door een gepaste folie te gebruiken. Bij nieuwbouw is de keuze voor een geschikte folie van meet af aan belangrijk, omdat foutieve keuzes hier moeilijk te corrigeren zijn. Bij renovatie kan een goede folie juist een eenvoudige oplossing zijn voor bestaande vochtproblemen, zonder dat de esthetische waarde van het gebouw aantast wordt. De bron [2] stelt expliciet dat dampopen folie effectief is bij het aanpakken van vochtproblemen in oude gebouwen, vooral wanneer bestaande isolatie wordt bijgewerkt. Dit toont aan dat folie niet alleen een voorkomende maatregel is, maar ook een oplossing voor bestaande structurele tekortkomingen.

De keuze voor een duurzame en duurzame folie is ook belangrijk vanwege de langetermijnkosten. Een goedkope folie die snel breekt of barst, kan leiden tot kostbare reparaties of volledige vervanging van de gevelconstructie. Daarentegen biedt een kwalitatief goede folie een langere levensduur en een hogere energie-efficiëntie. De bron [2] noemt expliciet dat een goede folie de energie-efficiëntie verhoogt omdat de isolatie droog blijft. Als isolatiemateriaal nat wordt, daalt de thermische weerstand sterk af, wat leidt tot meer energieverbruik voor verwarming. Door een ademende folie te gebruiken, blijft de isolatie droog en werkt efficiënt.

Daarnaast is het belangrijk om de juiste tapes te gebruiken bij het verbinden van folieën. De bron [3] adviseert om specifieke tapes zoals de Delta-Multiband of de Delta-Tape FAS te gebruiken, omdat deze de garantie van de fabrikant behalen. Andere tapes kunnen goedkoper zijn, maar zijn vaak minder sterk in hun kleefkracht. Sommige tapes lossen te snel los, zonder dat de bouwer het in de gaten heeft. Dit kan leiden tot lucht- of vochtontsnapping via de kanten van de folie. Door de aanbevolen tapes te gebruiken, wordt het risico op fouten aanzienlijk verkleind.

De keuze voor een betrouwbare leverancier is ook van belang. Zowel De Bouwmarktshop.nl als andere leveranciers bieden gespecialiseerde producten en deskundig advies. De bouwmarkt is 15 jaar actief en biedt professioneel advies aan klussenaren, vakmensen en projectbouwers. Dit geeft aan dat er expertise beschikbaar is om de juiste keuze te maken. Bij het kopen van een product als de Delta-Fassade 30 of Foliefol Top G is het belangrijk om te weten dat deze producten vaak niet retourneerbaar zijn, omdat het een maatwerkproduct is. Dit betekent dat de keuze vanaf het begin zorgvuldig moet zijn.

Conclusie

De keuze voor de juiste folie bij houten gevelbekleding is van fundamenteel belang voor de duurzaamheid, energie-efficiëntie en vochtbestendigheid van een gebouw. Afhankelijk van de montagewijze – gesloten of open – is een verschillende vorm van bescherming nodig. Bij gesloten montage is een dampopen folie aan de binnenzijde van de constructie vereist om vocht dat van binnen afkomstig is te laten ontsnappen, terwijl vocht van buiten wordt afgesloten. Bij open montage is een wind- en waterdichte, maar ademende folie aan de buitenkant nodig, zoals de Delta-Fassade 30, die specifiek is ontworpen voor deze toepassing. De kenmerken van deze folies, zoals Sd-waarde, treksterkte, UV-bestendigheid en duurzaamheid, zijn essentieel voor een langdurige bescherming. Het gebruik van juiste tapes, zoals de Delta-Tape FAS, is cruciaal om de volledige dichtheid te behalen. Omdat folie een belangrijke rol speelt in zowel nieuwbouw als renovatie, is het belangrijk om vroegtijdig te kiezen voor een kwalitatief goede oplossing. Bovendien wordt benadrukt dat het raadzaam is advies in te winnen bij een gespecialiseerde leverancier of bouwkundige, om fouten te voorkomen en de levensduur van de gevel te maximaliseren.