Hoeveel Metselmortel per m² Metselwerk: Aanbevolen Verbruik en Praktische Toepassing

Published by Redactie on augustus 29, 2025 | Category metselwerk

Inleiding

Bij het uitvoeren van metselwerk is het bepalen van het juiste verbruik van metselmortel van groot belang om zowel materiaalverspilling als onvoldoende afdichting van de voegen te voorkomen. Metselmortel fungeert namelijk als bindmiddel tussen metselstenen en zorgt voor de stabiliteit en duurzaamheid van de constructie. Op basis van de informatie uit betrouwbare bronnen (zoals leveranciers en berekeningsmethoden), kunnen we uitleggen hoe het verbruik van metselmortel per m² metselwerk bepaald kan worden, afhankelijk van de afmetingen van de stenen, de voegdikte en eventuele verwerkingstoleranties.

In dit artikel worden de relevante gegevens en berekeningsmethoden gepresenteerd, met aandacht voor zowel de technische specificaties als praktische toepassing. De informatie is gebaseerd op data van betrouwbare bronnen, waaronder Diamur metselmortel en de berekeningsmethoden van baksteenformaten.

Metselmortel: Aanbevolen Verbruik per m²

Metselmortel is een mengsel van bindmiddel (zoals cement of kalk) en vulling, dat wordt gebruikt om metselstenen te verbinden. Het verbruik van metselmortel per m² metselwerk hangt af van verschillende factoren, zoals:

De afmetingen van de metselstenen
De voegdikte (meestal 8 tot 15 mm)
De maattoleranties en maatspreiding van de stenen
De verwerkingstijd van de mortel
Het type mortel (bijvoorbeeld met kalk of cement)

Diamur Metselmortel met Kalk

Volgens de informatie van Diamur, een leverancier van metselmortel met kalk, is de metselmortel 355N geschikt voor het metselen van normaal zuigende stenen (klasse IW3) tot sterk zuigende stenen (klasse IW4), met voegdiktes van 8 tot 15 mm. Deze metselmortel is direct klaar voor gebruik: het is slechts nodig om water toe te voegen om het mengsel aan te maken.

Voor metselwerk met halfsteens metselstenen in waalformaat (210 x 100 x 50 mm) is het verbruik van metselmortel ongeveer 25 kg per 0,5 m². Dit betekent dat voor 1 m² metselwerk gemiddeld 50 kg metselmortel nodig is. De verwerkingstijd bedraagt ongeveer 120 minuten, dus het is belangrijk om de klus binnen 2 uur af te ronden.

Voor het aanmaken van 1 zak metselmortel van 25 kg is ongeveer 3,1 liter schoon water nodig. Deze informatie is afkomstig van de leverancier Wedox BV, die verantwoordelijk is voor de productie en levering van Diamur metselmortel.

Invloed van Steenafmetingen en Voegdikte

De hoeveelheid metselmortel die nodig is, wordt sterk beïnvloed door de afmetingen van de gebruikte stenen en de voegdikte. Voorbeeldberekeningen laten zien hoe deze parameters het verbruik bepalen.

Waalformaat Stenen

Een veelvoorkomend formaat is de waalformaat steen, met afmetingen van 210 x 100 x 50 mm. Bij een voegdikte van 10 mm wordt de oppervlakte van één steen berekend door de lengte en hoogte inclusief voeg te nemen.

Stap 1:
- Lengte incl. voeg = 210 mm + 10 mm = 220 mm = 0,22 m
- Hoogte incl. voeg = 50 mm + 10 mm = 60 mm = 0,06 m
- Oppervlakte per steen = 0,22 m x 0,06 m = 0,0132 m²

Stap 2:
- Aantal stenen per m² = 1 / 0,0132 ≈ 76 stenen per m²

Stap 3:
- Voor een project van 10 m² metselwerk is dus 760 stenen nodig.

Stap 4:
- Er is verder rekening gehouden met breuk- en snijverlies. Bij 5% verlies is er 38 extra stenen nodig, wat leidt tot een totaal van 798 stenen. Bij 10% verlies zijn er 76 extra stenen nodig, wat resulteert in 836 stenen per 10 m² metselwerk.

Andere Formaten en Nominale Voegdikte

De afmetingen van bakstenen zijn vaak afgestemd op een moduul-systeem, waarbij de basismaat 100 mm is. Dit systeem houdt rekening met nominale voegdiktes, meestal 10 mm. In de praktijk is echter gebleken dat een voegdikte van 12 mm gemakkelijker te realiseren is en beter functioneert.

Bijvoorbeeld:
- Een nominale modulaire afmeting van 300 mm is samengesteld uit de nominale steenmaat (290 mm) plus 2 x ½ x 10 mm voeg.
- In de praktijk kan de werkelijke steenmaat 288 mm zijn, plus 2 x ½ x 12 mm voeg, wat ook leidt tot een totaal van 300 mm.

Deze aanpassing heeft invloed op de hoeveelheid metselmortel die nodig is, omdat de voegdikte groter kan zijn dan de nominale maat. Het verbruik van metselmortel per m² stijgt dan evenredig.

Berekening van het Aantal Stenen per m²

De berekening van het aantal stenen per m² is een essentieel onderdeel bij het bepalen van het benodigde verbruik aan metselmortel. Een algemene formule is:

$$ \text{Aantal stenen per m²} = \frac{1.000.000}{(\text{lengte in mm} + \text{voeg in mm}) \times (\text{hoogte in mm} + \text{voeg in mm})} $$

Voor gevelbaksteen wordt de formule als volgt uitgewerkt:

$$ \text{Aantal stenen per m²} = \frac{1.000.000}{(\text{lengte in mm} + \text{voeg in mm}) \times (\text{breedte in mm})} $$

Een spreadsheetcalculator kan hiervoor worden gebruikt om het aantal stenen per m² voor verschillende formaten en voegdiktes te bepalen.

Invloed van Maatspreiding en Toleranties

De maatspreiding van stenen speelt ook een rol bij het bepalen van het benodigde verbruik aan metselmortel. De maatspreiding geeft het maatverschil tussen de kleinste en grootste steen in een partij. Deze spreiding is een maat voor de uniformiteit van de stenen en heeft invloed op het aantal benodigde stenen en de voegdikte.

Voorbeeldberekening

In een geleverde partij stenen is de gemiddelde lengte van tien willekeurig geselecteerde stenen bepaald op 208 mm. Bij maatspreiding R2 mag de maximale afwijking van die partij 0,25 * √(208) ≈ 4 mm zijn. Dit betekent dat de stenen in die partij maximaal 204 mm en minimaal 212 mm lang mogen zijn.

Deze maatspreiding heeft een directe invloed op het aantal benodigde stenen per m², omdat grotere afwijkingen kunnen leiden tot extra voegdiktes of breukverlies. Het is daarom belangrijk om bij het kiezen van een partij stenen rekening te houden met de maatspreidingsklasse, aangegeven als R1, R2 of Rm.

Maatspreidingsklasse

De maatspreidingsklasse geeft aan hoe ruim het spreidingsgebied van de stenen mag zijn:

R1: 0,6 * √(gemiddelde waarde in mm)
R2: 0,25 * √(gemiddelde waarde in mm)
Rm: een specifieke, door de fabrikant bepaalde maximale maatspreiding

Bijvoorbeeld bij een Waalsteen (210 mm lengte):

R1: 0,6 * √(210) ≈ 9 mm
R2: 0,25 * √(210) ≈ 3,5 mm

Maatspreiding R2 biedt dus een kleinere spreiding en is daarom geschikt voor metselwerk met smalle voegen.

Praktische Toepassing

Bij een praktisch metselproject is het belangrijk om niet alleen rekening te houden met de theoretische berekeningen, maar ook met praktische aspecten zoals:

Verwerkingstijd: De verwerkingstijd van Diamur metselmortel is ongeveer 120 minuten. Het mengsel moet binnen 2 uur gebruikt worden, anders kan de kwaliteit van de mortel afnemen.
Verwerkingstoleranties: De maattoleranties van de stenen en de voegdikte moeten nauwkeurig worden bepaald om het juiste aantal stenen en metselmortel te berekenen.
Breuk- en snijverlies: Bij complexe projecten kan het breuk- en snijverlies tot 3% of meer bedragen, afhankelijk van het type steen en de complexiteit van de constructie.

Voorbeeldproject

Stel dat je een muur wilt metselen van 10 m² met waalformaat stenen (210 x 100 x 50 mm), inclusief voeg van 10 mm. Dan is het aantal benodigde stenen:

$$ \text{Aantal stenen} = 76 \times 10 = 760 $$

Met een breuk- en snijverlies van 5%:

$$ \text{Extra stenen} = 760 \times 0,05 = 38 $$

$$ \text{Totaal stenen} = 760 + 38 = 798 $$

Het verbruik aan metselmortel is:

$$ \text{Metselmortel per 0,5 m²} = 25 kg $$

$$ \text{Metselmortel per 10 m²} = 25 \times 20 = 500 kg $$

Dus voor 10 m² metselwerk zijn 500 kg metselmortel nodig. Dit komt overeen met 20 zakken metselmortel van 25 kg.

Samenvatting

Het bepalen van het benodigde verbruik aan metselmortel per m² metselwerk is een essentieel onderdeel van het plannen en uitvoeren van een bouwproject. Op basis van de beschikbare informatie uit betrouwbare bronnen is duidelijk dat het verbruik van metselmortel sterk afhankelijk is van de afmetingen van de stenen, de voegdikte, de maatspreiding en eventuele verwerkingstoleranties.

Voor metselwerk met waalformaat stenen (210 x 100 x 50 mm) en een voegdikte van 10 mm is het gemiddeld verbruik van metselmortel 50 kg per 1 m². Het is daarom belangrijk om deze gegevens in overweging te nemen bij het kiezen van materiaal en het plannen van de bouwactiviteiten.