Metselwerk effectief beschermen tegen regen: Technieken, producten en voorzichtigheid

Published by Redactie on augustus 29, 2025 | Category metselwerk

Inleiding

Het beschermen van metselwerk tegen regen is essentieel in bouw- en renovatieprojecten om schade, vochtproblemen en verhoogde onderhoudskosten te voorkomen. Tijdens de uitvoering van metselwerk is het belangrijk om de constructie optimaal te beschermen tegen inwatering, en na afwerking kan een preventieve behandeling zoals hydrofoberen of impregneren ervoor zorgen dat het metselwerk langer blijft functioneren en er beter uitziet.

Deze artikelen gaan dieper in op de technieken en materialen die beschikbaar zijn voor het beschermen van metselwerk tegen regen, op basis van betrouwbare informatie uit betrouwbare bronnen. We bespreken zowel de praktijk tijdens de uitvoering, zoals het gebruik van afdekprofielen en tijdelijke bescherming, als de langdurige bescherming via hydrofoberende middelen en impregnering.

Bescherming van metselwerk tijdens de uitvoering

Belang van droog metselwerk

Tijdens de uitvoering van metselwerk is het van groot belang dat de muren droog blijven. Regenwater dat in het metselwerk dringt kan leiden tot stagnatie in het bouwproces en kan de kwaliteit van het metselwerk negatief beïnvloeden. Volgens de informatie van Wienerberger is het verwerken van metselwerk onder natte omstandigheden te vermijden. Het metsel- of lijmwerk moet optimaal bescherming krijgen tegen inwateren, zowel tijdens als na de uitvoering van de werkzaamheden.

Tijdelijke bescherming met afdekprofielen en steigerplanken

Wienerberger stelt een speciaal Porotherm afdekprofiel ter beschikking dat binnenmuurstenen tot een muurdikte van 140 mm goed beschermt tegen inwatering. Voor muurconstructies met een dikte groter dan 140 mm wordt het gebruik van steigerplanken of andere afdekmaterialen aanbevolen. Steigerplanken kunnen omgedraaid worden om vuil en opspattend water tegen het vers metselwerk te houden. Dit is vooral nuttig bij werkonderbrekingen.

Daarnaast is het belangrijk om nooit over vers metselwerk te lopen. Dit kan de structuur schaden en het oppervlak ongelijk maken. Na het drogen van het metselwerk kan de afwerklaag aan worden gebracht, maar dit is enkel mogelijk als de wanden volledig droog zijn.

Droogte- en temperatuurvereisten

Een droge ondergrond is niet alleen nodig voor het beschermen van metselwerk tijdens de uitvoering, maar ook voor het aanbrengen van afwerklagen. Bouwtotaal onderstreept dat de ondergrond droog moet zijn met een temperatuur tussen 5 en 35 graden Celsius. De bescherming tegen regen moet minstens drie uur na het aanbrengen van een behandeling duren, zoals bijvoorbeeld een waterafstotende laag of verf.

Bescherming van metselwerk na de uitvoering: Hydrofobering

Wat is hydrofobering?

Hydrofobering is een techniek waarbij een transparant impregneermiddel wordt aangebracht op minerale ondergronden zoals baksteen, beton, natuursteen en pleisterwerk. Deze behandeling maakt de ondergrond waterafstotend zonder de dampdoorlatendheid (ademend vermogen) aan te tasten. Hierdoor blijft vocht van buitenaf buiten, terwijl het binnenoppervlak nog steeds kan uitdrogen.

Hydrofoberen is een duurzame bescherming tegen vocht en heeft verschillende voordelen:

Het voorkomt vochtindringing, regen en opspattend water.
Het verhoogt de vorstbestendigheid van poreuze materialen.
Het voorkomt kalkuitbloei, schimmelvorming en mosgroei.
Het behoudt het uiterlijk van de gevel of structuur, omdat het middel onzichtbaar is.
Het verlengt de levensduur van bouwmaterialen.

Toepassing en voorbereiding

De keuze van het juiste hydrofobeermiddel hangt af van de ondergrond en het gewenste resultaat. Coating.nl stelt duidelijk dat het kiezen van het juiste product voor gevelhydrofobering belangrijk is. Niet alle middelen zijn geschikt voor iedere gevel. Kies een product dat past bij het materiaal: baksteen, beton, kalkzandsteen, natuursteen of stucwerk.

Voordat met de behandeling wordt begonnen, is het noodzakelijk om de ondergrond grondig te analyseren. De gevel moet schoon zijn van vuil, algen, mos en andere vreemdheid. Eventuele vochtproblemen moeten eerst worden opgelost, omdat hydrofobering geen oplossing biedt voor onderliggende vochtbronnen.

Stappenplan voor gevelhydrofobering

Ondergrond analyseren: Controleer de gevel op schoonheid, vocht, schimmels en eventuele lekkages.
Afwerken en schoonmaken: Verwijder vuil, algen, mos en eventueel oude impregneringslagen.
Kies het juiste product: Afhankelijk van het type ondergrond (baksteen, beton, etc.) en de gewenste duurzaamheid.
Aanbrengen van de hydrofoberende laag: Volg de aanwijzingen van de fabrikant. Gebruik een kwast, roller of lagedruk spuitpistool.
Droogtijd en regenbescherming: Zorg dat de gevel minstens 3 uur beschermd is tegen regen na het aanbrengen van het middel.
Controle en onderhoud: Controleer regelmatig op eventuele slijtage of nieuwe vochtproblemen.

Voordelen voor de eigenaar

Hydrofobering is een preventieve maatregel die hoge renovatiekosten in de toekomst voorkomt. Door het metselwerk en de gevel te beschermen tegen vocht, schimmels, algen en vorstschade, blijft het langer mooi, droog en onderhoudsarm. Daarnaast helpt het om de energieprestaties van het gebouw te verbeteren, door de gevel warmer en droger te houden.

Volgens studies van TNO en het Rijksvastgoedbedrijf verlengt hydrofobering de levensduur van metselwerk en beton aanzienlijk. Dit maakt het een investering die zich op de lange termijn terugbetaalt.

Bescherming tegen optrekkend vocht: Injectiemethoden

Wat is optrekkend vocht?

Optrekkend vocht is een vochtprobleem dat ontstaat wanneer water via capillaire krachten in metselwerk opgezogen wordt. Dit kan leiden tot schimmelvorming, kalkuitbloei en vochtproblemen op het binnenoppervlak. Het is een vochtprobleem dat vaak niet gemakkelijk op te lossen is, maar er zijn specifieke producten en methoden die kunnen helpen.

SikaMur InjectoCream-100: Een effectieve oplossing

SikaMur InjectoCream-100 is een waterafstotende gel die ontworpen is om optrekkend vocht in gemetselde muren te bestrijden. Het is een kant-en-klare oplossing die eenvoudig en snel te gebruiken is. Het middel bestaat uit één watergedragen component, is onbrandbaar en niet bijtend. Het is daarom geschikt voor gebruik op locaties waar veiligheid een prioriteit is.

De toepassing van SikaMur InjectoCream-100 gaat als volgt:

Borgraderie: Maak in de voegen van het metselwerk boorgaten van 12 mm doorsnede.
Injectie: Gebruik een kitpistool om de gel in de gaten te injecteren.
Verspreiding: De gel verspreidt zich in de vochtige muur en vormt een waterafstotend scherm.
Resultaat: Het optrekkend vocht wordt geblokkeerd, waardoor de muren droog blijven en schimmelvorming wordt voorkomen.

Voordelen van injectiebehandelingen

Injectiebehandelingen zoals SikaMur InjectoCream-100 bieden verschillende voordelen:

Geen vooraf waterdichte voorbereiding nodig: De gaten hoeven niet vooraf waterdicht gemaakt te worden.
Geen speciale injectiepomp nodig: De behandeling is eenvoudig en vereist geen complexe apparatuur.
Duurzame oplossing: De gel verspreidt zich in de muur en vormt een langdurige barrière tegen vocht.
Voor vochtige muren geschikt: Het middel werkt effectief in muren met hoge vochtinbreng.

Baksteengevels en hun functies

Bouw- en esthetische functies

Baksteengevels zijn niet alleen esthetisch aantrekkelijk, maar ook functioneel en duurzaam. Volgens KNB-keramiek zijn baksteengevels in staat om het bouwwerk te beschermen tegen regen, hitte, kou, wind, geluid, brand en meer. Daarnaast hebben ze een goede milieuprestatie door hun vrijwel onderhoudsvrije aard en lange levensduur (> 150 jaar).

De variatie in baksteensoorten, kleuren en metselverbanden biedt architectonische vrijheid, waardoor baksteengevels in alle stijlen gerealiseerd kunnen worden. De combinatie van vormgeving en technische prestaties maakt baksteengevels tot een populaire keuze in de bouw.

Duurzaamheid en onderhoud

Baksteengevels vereisen weinig onderhoud en behouden hun kleur en uiterlijk gedurende de jaren. Het is een materiaal dat mooi veroudert en daardoor een hoge waardevastheid heeft. Deze eigenschappen worden versterkt door de bouwtechnische prestaties zoals warmtebuffering, geluidsisolatie en windbestendigheid.

Technische voordelen van baksteengevels

Baksteengevels als onderdeel van een spouwconstructie bieden verschillende voordelen:

Temperatuurstabiliteit: De steenmassa zorgt voor warmtebuffering, waardoor temperatuurpieken tussen dag en nacht worden afgevlakt. Dit leidt tot een comfortabel binnenklimaat.
Windbestendigheid: De gevel biedt weerstand tegen windbelasting, wat belangrijk is voor het bouwresultaat.
Geluidsisolatie: De steenmassa absorbeert geluid en trillingen, wat bijdraagt aan het akoestische comfort.
Brandvertraging: Baksteenmetselwerk is onbrandbaar en veroorzaakt geen rookvorming of brandende druppels. Dit helpt bij het voorkomen van branddoorgifte via de gevel.
Stootbestendigheid: De gevel is bestand tegen stootbelastingen, zoals veroorzaakt door fietsen, ladders of vandalisme.

Impregneren van gevels: Voordelen en toepassing

Wat is impregneren?

Impregneren is een techniek waarbij een vloeistof op de muur wordt aangebracht die fungeert als waterafstotende beschermingslaag. Deze laag maakt de gevel schimmelwerend en verhindert dat vocht in het metselwerk dringt. Na het impregneren is de gevel bestand tegen zure regen, graffiti en optrekkend vocht.

Voordelen van gevelimpregnering

Waterafstotend: De gevel wordt beschermd tegen inwatering van regen.
Schimmelwerend: Het voorkomt schimmelvorming, wat gezond voor de bewoners is.
Brandvertragend: Een goed aangebracht impregneermiddel werkt brandvertragend.
Voor grijsheid en vervuiling bestand: De gevel blijft langer schoon en mooi.
Graffiti bestand: De beschermende laag zorgt ervoor dat graffiti niet hecht aan de muur.

Toepassing van impregneermiddelen

Impregneermiddelen zijn beschikbaar op basis van silanen, siloxanen of siliconen. Elke component heeft zijn eigen toepassingsgebied, afhankelijk van het gewenste resultaat. Het is belangrijk om het juiste product te kiezen op basis van de ondergrond en de gewenste duurzaamheid.

Voor een optimale bescherming is het noodzakelijk om de gevel grondig schoon te maken voor het aanbrengen van het impregneermiddel. Eventuele vochtproblemen moeten eerst worden opgelost, omdat impregneren geen oplossing biedt voor onderliggende vochtbronnen.

Preventieve maatregel

Impregneren van gevels is een preventieve maatregel die hoge renovatiekosten in de toekomst voorkomt. Door de gevel te beschermen tegen vocht, schimmel en vervuiling, blijft het langer mooi, droog en onderhoudsarm.

Samenvatting van beschermingsmethoden

Methode	Toepassing	Doel	Voordelen
Afdekprofielen en steigerplanken	Tijdens uitvoering	Bescherming tegen regen	Voorkomt stagnatie en schade aan vers metselwerk
Hydrofoberen	Na uitvoering	Langdurige vochtbescherming	Verlengt levensduur, vermindert schimmelvorming
Injectiebehandelingen	Tegen optrekkend vocht	Voorkomt verticale vochtbeweging	Effectief in vochtige muren, geen speciale apparatuur nodig
Impregneren	Preventieve maatregel	Bescherming tegen vocht, schimmel en vervuiling	Schimmelwerend, brandvertragend, graffiti bestand
Baksteengevels	Standaard bouwconstructie	Esthetische en technische functies	Duurzaam, onderhoudsarm, functioneel

Conclusie

Het beschermen van metselwerk tegen regen is een essentieel onderdeel van zowel de uitvoering als de langdurige onderhoudstrategie van een bouwproject. Tijdens de constructie is het belangrijk om metselwerk droog te houden en tijdelijk af te dekken, terwijl na afwerking behandelingen zoals hydrofobering en impregnering ervoor zorgen dat het metselwerk langer blijft functioneren en schade voorkomen wordt.

Bouwtechnieken zoals injectiebehandelingen en het gebruik van baksteengevels bieden extra voordelen bij het bestrijden van vochtproblemen. Door deze technieken en materialen te combineren, kunnen bouwprofessionals en eigenaren ervoor zorgen dat hun projecten duurzaam, functioneel en esthetisch aantrekkelijk zijn.

Een goed aangebracht vochtbeschermingssysteem is een investering die zich op de lange termijn terugbetaalt, door de vermindering van onderhoudskosten en de verlenging van de levensduur van het bouwwerk.