Metselwerkwapening: Toepassing, Types en Belangrijke Overwegingen voor Bouw en Renovatie

Published by Redactie on augustus 30, 2025 | Category metselwerk

Metselwerkwapening is een essentieel bouwonderdeel dat wordt gebruikt om metselconstructies te versterken en te verhelpen met problemen zoals scheurvorming, instabiliteit en verendheid. Het wordt verwerkt in de horizontale voegen van metselwerk en draagt bij aan de duurzaamheid en stabiliteit van muren, zowel binnen als buiten. In dit artikel bespreken we de toepassing, de verschillende types metselwerkwapening en de belangrijkste overwegingen die bouwers, eigenaren en ontwerpers moeten kennen bij het toepassen van metselwerkwapening.

Wat is metselwerkwapening?

Metselwerkwapening bestaat uit metaalplaten, netten of staven die in de horizontale voegen van metselwerk worden verwerkt. Deze wapening fungeert als een versterkend element dat helpt om de samenhang van het metselwerk te bewaren, spanningen op te vangen en scheurvorming te beperken. De wapening verwerkt zich in het mortel of lijm en zorgt samen met de metselstenen of blokken voor een stabielere constructie.

Het gebruik van metselwerkwapening is vooral belangrijk in zones waar spanningen ontstaan, zoals boven raam- en deuropeningen, bij het aansluiten van muren en bij het uitbreiden van bestaande gebouwen. Daarnaast wordt het ook toegepast in lange gevels om de maximale lengte zonder dilataties te vergroten.

Belangrijke functies van metselwerkwapening

Scheurvorming beperken: Wanneer metselwerk krimpt of uitzet, kan het scheuren ontstaan. Metselwerkwapening helpt deze scheuren te beperken.
Extra stabiliteit geven: De wapening versterkt de muurstructuur en voorkomt instabiliteit.
Spanningen opvangen: Het verwerken van wapening in voegen zorgt voor een betere verdeling van druk en spanningen.
Dilataties beperken: Het gebruik van wapening kan het aantal benodigde dilataties in een muurconstructie verminderen.

Normen en eisen

Het gebruik van metselwerkwapening is onderdeel van de Europese normen voor metselwerk, zoals de NEN-EN 1996-1-1. Deze norm omschrijft gewapend metselwerk als constructies waarin staalstaaf of netten zijn verwerkt in mortel of beton, zodat het metselwerk beter kan meewerken tegen belastingen. In deze norm wordt ook gesproken over lintvoegwapening, wat een geprefabriceerde wapening betreft die speciaal is ontworpen voor toepassing in horizontale voegen.

De NEN-EN 845-3 stelt eisen aan lintvoegwapening van staal. Om metselwerkwapening constructief bruikbaar te zijn, moet het voldoen aan deze norm en moet een prestatieverklaring (DoP) worden afgegeven door de producent. Niet elke wapening voldoet aan deze eisen. Producten die geen prestatieverklaring hebben zijn niet geschikt voor constructieve toepassing in metselwerk.

Types metselwerkwapening

Er zijn verschillende soorten metselwerkwapening op de markt. Elke variant heeft zijn eigen toepassingsgebied en voordelen. Hieronder geven we een overzicht van de belangrijkste types, zoals beschreven in de bronmateriaal.

1. Muurgrip ST

Muurgrip ST is een geprefabriceerde stalen wapening die geschikt is voor zowel vochtige als droge omgevingen. Deze wapening wordt gemaakt van verzinkt staal en is leverbaar in verschillende uitvoeringen, waaronder Epoxy, RVS, TV en plat RVS. Het is ideaal voor het versterken van metselwerk in zones met hoge belasting of waar extra stabiliteit nodig is.

2. Muurgrip Compact

Muurgrip Compact is een aramide metselwerkwapening met een unieke gevlochten structuur die hoge treksterkte biedt. Deze wapening is vooral geschikt voor het versterken van metselwerk rond raam- en deuropeningen, waar spanningen vaak optreden. De rollen zijn 50 meter lang en makkelijk in te zetten voor verschillende projecten.

3. Murfor Compact

Murfor Compact is een wapening die bestaat uit twee parallelle staaldraden die door een zigzagdraad zijn verbonden. Deze wapening is ontwikkeld door Bekaert en wordt gebruikt om scheuren in metselwerk te voorkomen. Het is geschikt voor zowel binnen- als buitenmuren en voor het versterken van lijm- of mortelconstructies.

4. Scaldex MetselGrip

Scaldex MetselGrip is een wapening gemaakt van aramidevezel. Deze wapening wordt in de horizontale voegen verwerkt en helpt de stabiliteit van metselwerk te verbeteren. Het is licht in gewicht, eenvoudig in te zetten en heeft geen corrosieproblemen. Het is ideaal voor zones met risico op scheuren, zoals boven raamopeningen of bij muren met ongelijke zetting.

5. Sigmafor metselwapening

Sigmafor is een geprefabriceerde metselwapening van verzinkt staaldraad. Het bestaat uit evenwijdig lopende draden die puntgelast zijn met een zigzagdraad. Deze wapening helpt bij het voorkomen van scheuren en verhoogt de stabiliteit van de muurconstructie. Het is geschikt voor gebruik in mortel- of lijmwerk.

6. Geofor

Geofor is een metselwerkwapening van Vilton met een uniek labelsysteem dat het controleren van overlappen mogelijk maakt. Daarnaast zijn er afstandshouders ingebouwd om de minimale morteldikte te waarborgen. Dit zorgt voor een veiligere en nauwkeurigere verwerking.

Toepassing en verwerking

Metselwerkwapening wordt meestal verwerkt in de lintvoegen van metselwerk. De wapening is licht in gewicht, snel in te zetten en eenvoudig op maat te snijden. Het is daarom ideaal voor gebruik in projecten waarbij tijd en eenvoud belangrijk zijn.

Bij het verwerken van metselwerkwapening dient men rekening te houden met de volgende factoren:

Lengte en breedte: De wapening moet passend zijn in de afmetingen van de muur en de voegen.
Morteldikte: De minimale morteldikte moet worden aangehouden om de wapening goed te verwerken.
Overlapping: De overlappen van de wapening moeten correct zijn uitgevoerd om een continue versterking te garanderen.
Toepassing in risicozones: Wapening moet worden aangebracht in zones waar het metselwerk extra belasting ondergaat, zoals boven openingen of bij het aansluiten van muren.

Voorbeelden van toepassing

Boven raam- en deuropeningen: Hier kan de wapening de druk van bovenliggende delen opvangen en scheuren voorkomen.
Lange gevels: Metselwerkwapening helpt hier bij het beperken van dilataties.
Aansluitingen en uitbreidingen: Bij het aansluiten van nieuwe muren aan bestaande structuren kan de wapening extra stabiliteit bieden.
Ongelijke zettingen: Wanneer muren niet even snel zinken of zetten, kan metselwerkwapening helpen bij het beheersen van spanningen.

Advies en berekening

Het toepassen van metselwerkwapening vereist vaak een berekening om te bepalen waar en hoeveel wapening nodig is. Er zijn twee hoofdtoepassingen:

Esthetische toepassing: Het doel is hier om de esthetiek van het metselwerk te bewaren door scheuren en dilataties te beperken. Voor dit doel kan wapening worden aangebracht in zones met een hoog risico op scheuren.
Dragende toepassing: Hier is het doel om de structuur van het metselwerk te versterken. De wapening moet hier voldoen aan de eisen van de relevante normen en is meestal onderdeel van een constructieve berekening.

Er zijn bedrijven die specifiek advies geven over het toepassen van metselwerkwapening. Deze adviseringen zijn gebaseerd op de afmetingen, de belastingen en de specifieke bouwvoorwaarden van het project.

Overwegingen bij het kiezen van metselwerkwapening

Bij het kiezen van het juiste type metselwerkwapening zijn er verschillende factoren van belang. Deze omvatten:

Belastingen en spanningen: De wapening moet geschikt zijn voor de verwachte belastingen.
Lengte en breedte van het metselwerk: De wapening moet passend zijn in de afmetingen van de muur.
Omgeving: Niet alle wapeningen zijn geschikt voor zowel binnen- als buitenmuren.
Corrosiebestendigheid: In vochtige of zware omgevingen is het belangrijk om een wapening te kiezen die corrosiebestendig is.
Normen en certificering: Alleen wapening die voldoet aan de relevante normen en voorzien is van een prestatieverklaring is geschikt voor constructieve toepassing.

Voordelen van metselwerkwapening

De toepassing van metselwerkwapening biedt verschillende voordelen, zoals:

Scheurvorming verminderen
Extra stabiliteit en duurzaamheid
Eenvoudige en snelle verwerking
Beperken van dilataties
Conformiteit met bouwnormen
Visuele verbetering van het metselwerk

Conclusie

Metselwerkwapening is een essentieel bouwelement dat helpt bij het versterken en stabiliseren van metselconstructies. Het wordt verwerkt in de horizontale voegen en draagt bij aan het beheersen van spanningen en het voorkomen van scheuren. Er zijn verschillende types wapening beschikbaar, elk met specifieke toepassingen en voordelen. Het kiezen van het juiste type wapening vereist een overweging van factoren zoals belastingen, omgeving, normen en constructieve vereisten.

Bij het toepassen van metselwerkwapening is het belangrijk om de relevante bouwnormen te volgen en gebruik te maken van wapening die voldoet aan de eisen van de NEN-EN 1996-1-1 en NEN-EN 845-3. Dit zorgt voor een veilige en duurzame bouwconstructie.

Bronnen

wapening