Het Stellen van Rond Metselwerk: Uitdagingen, Technieken en Aanbevelingen

Published by Redactie on augustus 30, 2025 | Category metselwerk

Inleiding

Rond metselwerk is een complexe en visueel aantrekkelijke vorm van metselwerk die vaak wordt toegepast in architectuur met een historische of unieke uitstraling. Het vereist niet alleen technische kennis en handvaardigheid, maar ook een goed begrip van statische en constructieve principes. In dit artikel worden de belangrijkste aspecten van het stellen van rond metselwerk besproken, met een nadruk op technieken, materialen en voorzorgsmaatregelen om tot een stabiele en esthetisch aantrekkelijke uitkomst te komen.

Deze informatie is gebaseerd op de praktijkervaring van metselbedrijven, technische documentatie, en adviezen uit de bouwsector, zoals verwerkt in diverse bronnen. Het doel is om zowel professionals als amateurs inzicht te geven in de essentiële stappen, tools en overwegingen bij het uitvoeren van rond metselwerk.

Het Stellen van Rond Metselwerk

Het stellen van rond metselwerk houdt in dat de metselaar een structuur bouwt die in een cirkelvorm of boogvorm uitgevoerd wordt. Dit kan bijvoorbeeld nodig zijn bij de restauratie van een oude korenmolen, de aanleg van een ronde muur of de constructie van een boog in een gevel of binnenruimte.

1. Voorbereiding en Planning

Voor het begin van het metselwerk is het belangrijk om een grondige voorbereiding te doen. Dit omvat het bepalen van de vorm (bijvoorbeeld segmentboog of klassieke ronde boog), het uitwerken van de statische berekeningen en het voorzien van een stevige basis voor de pijlers. Rond metselwerk vereist namelijk een sterke onderbouw om de druk van het gewicht en de eventuele windbelasting te kunnen dragen.

Een solide basis voor de zijpijlers is essentieel, evenals het aanbrengen van voldoende openingen in de structuur om statisch evenwicht te verkrijgen. In het geval van een boog is het ook belangrijk om laterale ondersteuning te bieden aan de grondpijlers, zodat de boog niet naar buiten buigt.

2. Het Aanbrengen van een Boogsjabloon

Een boogsjabloon is een belangrijk hulpmiddel bij het metselen van ronde of boogvormige structuren. Deze wordt gebruikt om het metselwerk symmetrisch en strak te laten verlopen. Het boogsjabloon helpt de metselaar om de juiste vorm te behouden tijdens het leggen van de stenen en zorgt voor een uniforme uitstraling.

Naast het boogsjabloon is het ook belangrijk dat de mortel gelijkmatig en symmetrisch wordt aangebracht over alle stenen. Dit zorgt voor een gelijk gewichtsverdeling en een betere drukverdeling in de structuur. Gebruik van drukbestendig bouwmateriaal zoals beton of metselwerkblokken is hierbij aan te raden.

3. Werkmethoden en Technieken

Het metselen van rond metselwerk vereist specifieke werkmethoden. Bijvoorbeeld bij het bouwen van een ronde boog wordt vaak een kruisverband gebruikt, zoals beschreven in een project van VANLAGEN Metselwerken BV. Dit verband is geschikt voor structuren die rond of taps zijn en kan goed combineren met bestaande delen van het metselwerk.

De onderzijde van het metselwerk moet stevig zijn bevestigd. Bij het plaatsen van profielen, zoals zuiver rechtgeschaafde balken met een doorsnede van ongeveer 10 x 10 cm, is het belangrijk om deze op een dwarsstuk te bevestigen of met spijkers op een houten of betonnen ondergrond vast te zetten. De profielen worden met een waterpas te lood gesteld en vastgespijkerd aan in de grond geslagen piketten. Dit zorgt voor een stabiele en horizontale uitkomst.

4. Materialen en Hulpmiddelen

Bij het uitvoeren van rond metselwerk zijn verschillende hulpmiddelen en materialen van belang:

Metselprofielen: Gebruikt om muren of wanden recht te houden.
Metselklemmen: Voor het vastzetten van binnen- of buitenhoeken.
Metselkoord: Om het metselwerk op peil te houden.
Metselschenkels: Voor het maken van gebogen metselwerk.
Draadmaster: Voor het opsteken van het metselkoord bij pointmasteren.
Kalkmortel: Voor het leggen van de stenen in de boog.

Het gebruik van deze materialen en hulpmiddelen zorgt ervoor dat het metselwerk strak, maatvast en visueel aantrekkelijk wordt. De keuze van het juiste morteltype is van groot belang voor de duurzaamheid en de statische stabiliteit van het metselwerk.

5. Veiligheid en Ondersteuning

Tijdens het metselen van rond metselwerk is het belangrijk om veiligheidsmaatregelen te nemen. De metselaar moet bijvoorbeeld de juiste veiligheidsuitrusting dragen, zoals veiligheidshelm en handschoenen. Ook kan het noodzakelijk zijn om tijdelijke ondersteunende constructies aan te brengen, zoals een zogenoemd dodemansbed. Dit is een tijdelijke structuur die wordt gebruikt tot het gebouw weer constructief veilig is hersteld.

In gevelmetselwerk, bijvoorbeeld bij spouwmuurconstructies, kan het voorkomen dat het buitenblad loskomt door verkeerd uitgevoerde bouwdetails. In dergelijke gevallen is het noodzakelijk om terstond maatregelen te nemen, zoals het plaatsen van een omheining en het stutten van de gevel.

6. Restauratie en Verfraaiing

Bij de restauratie van oude gebouwen is rond metselwerk vaak een essentieel onderdeel. Denk bijvoorbeeld aan de restauratie van een korenmolen, waarbij het ronde metselwerk in kruisverband wordt uitgevoerd. Dit vereist een aangepaste benadering van het metselwerk om de historische waarde en de structuur te behouden.

Het metselen van een ronde boog vereist bovendien het gebruik van een speciaal ontworpen boogsjabloon. Deze wordt gebruikt als ondersteuning tijdens het metselen en zorgt voor een symmetrische en strakke uitkomst.

7. Professionele Uitvoering

Omdat het stellen van rond metselwerk technisch complex kan zijn, is het aan te raden om dit werk aan een ervaren metselaar of metselbedrijf te overlaten. Het gebruik van een vakman zorgt ervoor dat het metselwerk niet alleen esthetisch aantrekkelijk is, maar ook functioneel en duurzaam.

Voor degenen die het zelf willen proberen, is het belangrijk om de bouwrichtlijnen en veiligheidsmiddelen goed te doorlopen. Het is verstandig om eerst een klein project te starten, zoals een ronde muur of een klein metselwerk in het tuinontwerp.

8. Veelvoorkomende Problemen en Oplossingen

Tijdens het uitvoeren van rond metselwerk kunnen verschillende problemen voorkomen. Een paar van de meest voorkomende problemen zijn:

Onjuiste vorm of afwijkingen: Gebruik van een boogsjabloon en het toepassen van een waterpas kunnen hier helpen.
Instabiliteit of afzakking: Dit kan voorkomen worden door een solide basis voor de pijlers en voldoende statische berekeningen te maken.
Niet gelijkmatig mortelgebruik: Zorg voor een gelijkmatige verdeling van mortel over alle stenen.
Onjuist bevestigen van profielen of ondersteunende constructies: Controleer altijd of de profielen stevig zijn vastgezet.

Als problemen zich voordoen tijdens het metselen, is het belangrijk om deze snel te herstellen. In sommige gevallen kan het noodzakelijk zijn om een onderzoeksbureau of gevelspecialist in te schakelen, zoals bij destructieve openingen in metselwerk.

Conclusie

Rond metselwerk is een uitdagende, maar essentiële vorm van metselwerk die vaak wordt toegepast in zowel historische als moderne gebouwen. Het stellen van rond metselwerk vereist technische kennis, ervaring en het gebruik van de juiste tools en materialen. Door een grondige voorbereiding, het aanbrengen van een boogsjabloon en het toepassen van correcte werkmethoden, kan men tot een strakke, functionele en visueel aantrekkelijke uitkomst komen.

Voor zowel professionals als amateurs is het belangrijk om veiligheidsmiddelen en statische principes goed te doorlopen. Het metselen van rond metselwerk is niet alleen een technische uitdaging, maar ook een kunstvorm die bijdraagt aan de unieke uitstraling van een gebouw.

Bronnen

stellen
rond