Voegmortel voor metselwerk: toepassing, verwerking en keuze van het juiste product

Published by Redactie on augustus 30, 2025 | Category metselwerk

Voegmortel is een essentieel bouwmateriaal bij het uitvoeren van metselwerk. Het zorgt niet alleen voor de structuur en stabiliteit van metselstenen, maar ook voor de esthetiek van het eindresultaat. In dit artikel wordt ingegaan op de toepassing, verwerking en keuze van de juiste voegmortel, aan de hand van relevante informatie uit betrouwbare bronnen.

Inleiding

Voegmortel wordt gebruikt om metselstenen – zoals bakstenen, kalkzandstenen en betonblokken – met elkaar te verbinden. Het dient als een bindmiddel dat zorgt voor een stevige, waterdichte verbinding. Voegmortel is beschikbaar in verschillende kwaliteiten en kleuren, waardoor het niet alleen functioneel, maar ook esthetisch belangrijk is. Het kiezen van de juiste voegmortel en het verwerken ervan volgens de juiste methoden zijn essentieel om een duurzame en strakke afwerking te verkrijgen.

In de volgende paragrafen wordt nader ingegaan op de toepassing van voegmortel, de verwerking, de beschikbare kleuren en kwaliteiten, en de voorzorgen die genomen moeten worden bij het gebruik van voegmortel.

Toepassing van voegmortel

Voegmortel wordt gebruikt voor het voegen van diverse soorten metselwerk. Dit omvat onder andere metselstenen, keramische blokken, kalkzandstenen, betonblokken, steenstrips en natuursteen. Het is ook van toepassing bij herstelwerkzaamheden, zoals het opnieuw voegen van losse stenen of het herstellen van scheuren in metselwerk.

Geschiktheid voor diverse metselwerken

Volgens de informatie uit de bronsite van Sakrete is voegmortel geschikt voor gebruik in metselwerken met verschillende vereisten, waaronder:

Waterkerend metselwerk: metselwerk dat blootstaat aan vocht en moet waterdicht zijn.
Hoog mechanisch belast metselwerk: metselwerk dat zwaardere belastingen ondergaat.
Normaal metselwerk: metselwerk dat binnen- of buiten geplaatst wordt, maar niet in extreem omstandigheden.

De CUR aanbeveling 61 is een richtlijn die vaak wordt aangeraakt in de brondocumenten. Deze aanbeveling geeft richtsnoeren voor de voorbereiding en verwerking van metselwerk en voegmortel. Het is aan te raden om deze aanbeveling in acht te nemen bij het uitvoeren van metselwerk, zowel voor professionals als voor particulieren.

Toepassing bij herstelwerkzaamheden

Voegmortel is ook geschikt voor herstelwerk, zoals het herstellen van scheuren of het verwisselen van losse stenen. In dat geval is het belangrijk om ervoor te zorgen dat het metselwerk goed is voorbereid en dat de voegmortel correct wordt verwerkt. Hierbij is het handig om te weten dat het metselwerk 1 dag voor het voegen moet worden bevochtigd met schoon water, zodat het niet te droog is bij het aanbrengen van de mortel. Dit zorgt ervoor dat de voegmortel goed hecht aan de stenen.

Verwerking van voegmortel

De verwerking van voegmortel is cruciaal voor de kwaliteit en duurzaamheid van het metselwerk. Het proces bestaat uit verschillende stappen, waaronder het mengen van de mortel, het aanbrengen op het metselwerk en het drooglassen.

Mengen van voegmortel

Voegmortel wordt meestal in droge vorm geleverd en moet worden gemengd met water. Het mengen van voegmortel moet nauwkeurig worden uitgevoerd om een homogene en betrouwbare mortel te verkrijgen. Volgens de aanbeveling van Sakrete wordt 1 kg mortel gemengd met 0,075 tot 0,085 liter water. Het mengen moet gedurende minstens 2 minuten gebeuren, bij voorkeur met een HST-menger of een boormachine met roerspindel. Onvoldoende gemengde mortel kan leiden tot kleurverschillen of een mindere kwaliteit.

Het gebruik van een uitbloeiblokker in de mortel is ook aan te raden om het risico op witte aanslag te verminderen. Dit is een technische toevoeging die de uitslag van cementafzetting vermindert, wat een strakker en estetischer resultaat oplevert.

Aanbrengen van voegmortel

Na het mengen van de mortel wordt deze aangebracht op de voegen in het metselwerk. Het aanbrengen van de mortel moet gelijkmatig en zorgvuldig gebeuren om een uniforme afwerking te verkrijgen. Een voegspijker wordt vaak gebruikt om de mortel in de voegen aan te brengen en te verdichten. Het is aan te raden om de mortel ‘drukkend’ en niet ‘vegend’ aan te brengen, omdat dit een betere verdichting en dus een betere voeghardheid oplevert.

De mortel is gedurende 2 uur verwerkbaar, wat betekent dat het tijdens die periode nog aangepast kan worden. Daarom is het belangrijk om snel te werken, maar ook zorgvuldig. Tijdens het aanbrengen van de mortel moet er zorg voor worden genomen dat er geen waterfilm op de stenen of mortel aanwezig is. Dit kan leiden tot kleurverschillen of een flets resultaat.

Drooglassen en afwerken

Na het aanbrengen van de mortel moet het metselwerk worden gelaten drogen. Tijdens het drooglassen is het belangrijk om ervoor te zorgen dat het metselwerk niet te snel uitdroogt, want dit kan leiden tot scheuren. Het is aan te raden om het metselwerk af tedekken met steigerkappen of steigergaas om de vochtuitdroging te beheersen.

Eenmaal de mortel is gehard, kan het metselwerk worden schoongemaakt en eventueel beneveld met water. Het benevelen van de voegen helpt om de voegen sterker te maken en vermindert het risico op witte aanslag. Ook is het aan te raden om het metselwerk te reinigen met een droge borstel om overtollig mortel te verwijderen.

Kleuren en kwaliteiten van voegmortel

Voegmortel is beschikbaar in verschillende kleuren en kwaliteiten, afhankelijk van de productiepartij en de behoefte van de gebruiker.

Kleuren

Sakrete voegmortel is bijvoorbeeld leverbaar in 13 standaardkleuren, waaronder extra wit, wit, witgrijs, cementgrijs, donkergrijs, antracietgrijs, antraciet en zwart. Daarnaast is het mogelijk om voegmortel in vrijwel elke gewenste kleur te bestellen, mits er voldoende hoeveelheid is. Voor het bepalen van de juiste kleur kan een kleurmonsterdoos of mortelmonsters worden besteld, zodat een proefvlak gemaakt kan worden.

Andere merken zoals Weber Beamix en Bruil bieden voegmortel in verschillende grijstinten aan. MegaMix biedt voegmortel in 10 standaardkleuren, en ook hier is het mogelijk om afgestemde kleuren te bestellen. Het is belangrijk om bij de keuze van de kleur rekening te houden met het type metselsteen en de omgeving waarin het metselwerk geplaatst wordt. Bijvoorbeeld, een donkere voegmortel kan beter passen bij donkere of ruwe stenen, terwijl een lichte voegmortel geschikt is voor fijne of lichte stenen.

Kwaliteiten

Voegmortel wordt in verschillende kwaliteiten aangeboden, afhankelijk van de vereisten van het metselwerk. De kwaliteit van voegmortel wordt vaak aangeduid door de voeghardheidsklasse, zoals VH25 of VH35. Deze klasse geeft aan hoe sterk en duurzaam de mortel is. De kwaliteit van voegmortel wordt bepaald door de samenstelling van het cement, de toeslagstoffen en eventuele toevoegingen zoals uitbloeiblokker.

Voegmortel die conform NEN-EN 998-2 is vervaardigd, voldoet aan Europese normen voor droge mortels. Deze norm garandeert dat de mortel veilig en betrouwbaar is voor gebruik in metselwerk. Daarnaast zijn er keurmerken zoals CE, Komo en BSB die aangeven dat de mortel aan bepaalde kwaliteitsnormen voldoet.

Levering en opslag van voegmortel

Voegmortel wordt meestal in zakken van 25 kg geleverd, maar ook in big bags of regendichte PE zakken. Het is belangrijk om de mortel op een droog en verlichte plek op te slaan, want de mortel kan uitdrogen en minder verwerktbaar worden als het in een vochtige omgeving wordt opgeslagen. De levensduur van droge voegmortel is meestal minimaal 12 maanden, mits het goed wordt opgeslagen.

Sommige merken bieden ook silosystemen aan, waarbij de mortel in een silo wordt opgeslagen en uitgebracht op de gewenste manier. Dit is een handige optie voor grotere projecten of professionele metselaars.

Voorzorgsmaatregelen bij het werken met voegmortel

Bij het werken met voegmortel zijn er een aantal voorzorgsmaatregelen die genomen moeten worden om zowel de kwaliteit van het metselwerk als de veiligheid van de werknemers te waarborgen.

Weersomstandigheden

Het is aan te raden om voegwerk niet uit te voeren bij extreem warm of koud weer. Bij te hoge temperaturen droogt de mortel te snel uit, wat kan leiden tot scheuren. Bij te lage temperaturen is de mortel minder verwerktbaar en kan het niet goed hechten. Het is daarom belangrijk om te werken bij een temperatuur tussen 5 en 30 graden Celsius.

Veiligheid

Bij het werken met voegmortel is het belangrijk om veiligheidsmaatregelen te nemen. Het aanbevolen is om handschoenen en een bril te dragen om de handen en ogen te beschermen tegen het cement en de stof. Ook is het aan te raden om een mondbescherming te gebruiken, vooral bij het mengen van droge mortel.

Consistentie en kwaliteit

Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat de mortel niet te droog of te nat is. Een te natte mortel kan de stenen niet goed vasthouden en leidt tot instabiliteit. Een te droge mortel is moeilijker te verwerken en kan leiden tot kleurverschillen. De juiste consistentie is belangrijk voor een strakke en duurzame afwerking.

Zelf voegmortel maken of kopen

Het kiezen tussen kant-en-klare voegmortel en zelfgemaakte voegmortel hangt af van de behoefte en de ervaring van de gebruiker.

Kant-en-klare voegmortel

Kant-en-klare voegmortel is een handige optie voor zowel professionals als particulieren. Het is gemakkelijk te verwerken, omdat alleen water hoeft te worden toegevoegd. De juiste hoeveelheid water is meestal op de verpakking vermeld. Kant-en-klare mortel is vaak geleverd met uitbloeiblokker, wat het risico op witte aanslag vermindert. Bovendien is deze optie vaak kant-en-klar voor directe toepassing, wat tijd bespaart.

Zelf voegmortel maken

Voor wie ervaring heeft met het mengen van bouwmateriaal, is het ook mogelijk om zelf voegmortel te maken. Dit vereist voegzand en cement, die in de juiste verhouding moeten worden gemengd. Het mengen moet gedurende ongeveer een minuut gebeuren, om een homogene mortel te verkrijgen. Het is aan te raden om eerst de helft van het voegzand te mengen met het cement, voordat het resterende deel van het zand wordt toegevoegd.

Het nadeel van zelfgemaakte mortel is dat het moeilijker is om een uniforme kwaliteit en kleur te verkrijgen. Daarnaast is er meer kans op fouten in de verwerking, wat kan leiden tot mindere kwaliteit of schade aan het metselwerk. Het is daarom aan te raden om ervaren professionals in te schakelen bij grotere projecten of bij metselwerk dat onder hoge belasting staat.

Conclusie

Voegmortel is een essentieel bouwmateriaal voor het uitvoeren van metselwerk. Het zorgt niet alleen voor de stabiliteit van het metselwerk, maar ook voor de esthetiek van de uiteindelijke afwerking. Het kiezen van de juiste voegmortel en het verwerken ervan volgens de juiste methoden zijn cruciaal voor een strakke en duurzame afwerking. Het is belangrijk om rekening te houden met factoren zoals de kleur, de kwaliteit, de verwerking en de omstandigheden waarin het metselwerk geplaatst wordt.

Professionals en particulieren kunnen kiezen tussen kant-en-klare voegmortel en zelfgemaakte mortel. Het is aan te raden om ervoor te zorgen dat het metselwerk goed wordt voorbereid en dat de mortel correct wordt verwerkt. Door het juiste product te kiezen en de juiste technieken toe te passen, kan er een duurzame en esthetische afwerking worden verkregen die aansluit bij de eisen van het project.

Bronnen

voegmiddel