Voegmortel voor metselwerk: Gids voor keuze, toepassing en samenstelling

Published by Redactie on augustus 30, 2025 | Category metselwerk

Voegmortel speelt een essentiële rol bij metselwerk. Het dient niet alleen functioneel als bindmiddel tussen stenen en tegels, maar draagt ook bij aan de esthetiek van het eindresultaat. Bij GAMMA en andere bouwmaterialenverkopers zoals Wienerberger en Karwei, is voegmortel leverbaar in verschillende varianten, afhankelijk van het type metselwerk en het gewenste uiterlijk. In deze gids wordt ingegaan op de samenstelling, toepassing en keuzes rondom voegmortel, met een focus op praktische en technische aspecten die relevant zijn voor eigenaren, klussers en professionals.

Wat is voegmortel en waarvoor wordt het gebruikt?

Voegmortel is een speciale vorm van mortel die wordt gebruikt om de naden tussen metselstenen, bakstenen, tegels of gevelstenen te vullen. Het dient meerdere doeleinden:

Mechanische stabiliteit: Het versterkt het metselwerk door de stenen bij elkaar te houden.
Esthetiek: Voegmortel vult de naden en kan het uiterlijk van het geheel bepalen.
Bescherming tegen vocht en vuil: Goede voegmortel beperkt de opname van vocht en vuil, wat de levensduur van het metselwerk verlengt.
Duurzaamheid: De juiste samenstelling zorgt voor een langdurig, stevig eindresultaat.

Toepassingsgebieden

Voegmortel kan zowel binnen als buiten worden gebruikt. De keuze van het type voegmortel hangt af van het soort metselwerk en de omstandigheden waarin het wordt toegepast. Typische toepassingsgebieden zijn:

Gevelstenen en metselstenen
Bakstenen muren en metselwerk
Tegels (wan- en vloertegels)
Bevoegde betonblokken of cellenbeton
Gipswanden en stucwerk
Bevoegde terrassen en bestratingen

Soorten voegmortel

Er zijn verschillende soorten voegmortel beschikbaar, die elk ontworpen zijn voor specifieke toepassingen. De keuze hangt af van het type metselsteen, het gewenste uiterlijk en de omstandigheden waarin het metselwerk staat. De belangrijkste categorieën zijn:

1. Samengestelde droge voegmortel

Samengestelde droge voegmortel is een vaste mengsel dat in droog formaat wordt verkocht en waarbij alleen nog water moet worden toegevoegd. Deze variant wordt aanbevolen voor professionele resultaten, omdat de samenstelling consistent en gecontroleerd is. De ingrediënten van droge voegmortel zijn meestal:

Kwarkorrels
Kalksteen
Kalk
Witte cement
Minerale kleurstoffen
Vochtwerende stoffen
Eventueel additieven tegen uitbloeiingen en uitlogingen

Het gebruik van samengestelde droge voegmortel is zeker aan te raden bij “toon-op-toon”-voegen, waarbij de kleur van de voegmortel nauwkeurig moet aansluiten bij die van de metselsteen. Dit soort mortel is beschikbaar bij merken zoals Knauf, Decor, en Handson, die worden verkocht via bouwmarkten zoals GAMMA en Karwei.

2. Kant-en-klare voegmortel

Kant-en-klare voegmortel is direct inzetbaar zonder verdere voorbereiding. Het is ideaal voor kleinere klussen of voor klussers die geen betonmolen of menggerei hebben. Omdat de kwaliteit en samenstelling zijn gecontroleerd, is dit een betrouwbaar alternatief voor zelfgemaakte mengsels.

Voorbeelden van kant-en-klare voegmortel zijn:

Weber Voegmortel Grijs 5 kg – geschikt voor metselwerk en herstelklussen.
Eurocol 706 Speciaal Voegmortel Basaltgrijs 4 kg – geschikt voor keramische tegels, natuursteen en glasmozaïek.
Knauf StucPasta – een kant-en-klare witte pasta voor het glad maken van wanden.

Deze producten zijn ideaal voor zowel binnen als buiten toepassingen en beschikbaar in verschillende kleuren en toepassingsgebieden.

3. Zelfgemaakte voegmortel

Hoewel het gebruik van samengestelde droge mortels wordt aanbevolen, is het ook mogelijk om zelf voegmortel te maken. Dit vereist echter een nauwkeurige dosering van de ingrediënten en een beter begrip van de eigenschappen van het morteltype. Een typische basismengsel is:

1 volumedeel witte cement
1 volumedeel schelpkalk
6 volumedelen scherp zand

De kleur kan worden afgestemd door het zand te kiezen op basis van het gewenste uiterlijk (bijvoorbeeld Rijnzand voor grijs, wit zand voor een lichtere tint).

4. Vloeivoeg

Vloeivoeg is een speciale vorm van voegmortel die eenvoudig aan te brengen is en ideaal is voor horizontale toepassingen zoals terrasvloeren, bestratingen, en tuinpaden. Voorbeelden zijn:

Weber Vloeivoeg 20 kg – geschikt voor het voegen van bestratingen zoals opritten en tuinpaden.

Keuze van de juiste voegmortel

De keuze van de juiste voegmortel hangt af van meerdere factoren:

1. Soort metselsteen of oppervlak

Keramische gevelstenen of metselstenen: Gebruik voegmortel die compatibel is met de metselmortel. De eigenschappen van de voegmortel moeten afgestemd zijn op de blootstellingsklasse en de verwachte belasting (zettingen, krachten, schokken).
Tegels (wan- en vloertegels): Gebruik een speciale voegmortel die waterdicht is en geen uitlogingen veroorzaakt.
Betonblokken of cellenbeton: Gebruik een betonmortel die sterk genoeg is om de blokken te ondersteunen.
Gipswanden of stucwerk: Gebruik een kant-en-klare stucpasta zoals Knauf StucPasta om de wand glad en strak te maken.

2. Kleur en uiterlijk

De kleur van de voegmortel beïnvloedt het uiterlijk van het metselwerk. Een voegmortel die iets bleker is dan de bakstenen, zorgt ervoor dat de bakstenen meer in het oog springen. Dit geeft een modern uitstraling aan de gevel. Voor “toon-op-toon”-voegen is het aan te raden om samengestelde droge mortel te gebruiken.

3. Duurzaamheid en bestandheid

De voegmortel moet bestand zijn tegen de omgeving waarin het wordt toegepast. Voor externe toepassingen (zoals gevels of terrassen) is het belangrijk dat de mortel voldoende bestand is tegen regen, zon, en temperatuurvariaties.

4. Gemak van gebruik en kwaliteit

Voor beginners of voor kleinere klussen is kant-en-klare mortel het makkelijkste. Voor professionals of grotere klussen is het beter om droge samengestelde mortels te gebruiken, omdat de kwaliteit en samenstelling beter zijn gereguleerd.

Hoe voegmortel aan te brengen

Het aanbrengen van voegmortel vereist een bepaalde techniek en voorbereiding. De stappen zijn:

Voorbereiding van het oppervlak
- Het metselwerk moet schoon zijn van stof en vuil.
- Eventuele oude voegmortel moet worden verwijderd.
Mengen van de mortel (indien nodig)
- Voor droge samengestelde mortels voeg je water toe volgens de aanwijzingen op de verpakking.
- Meng het grondig met een betonmolen of handmolen.
Aanbrengen van de mortel
- Voeg de mortel met een voegklopper of voegrol aan.
- Zorg voor een gelijkmatige dikte van de voeg en een gladde, strakke afwerking.
Droogtijd en verwerking
- De mortel moet volledig droog worden voordat er gebruik van het metselwerk kan worden gemaakt.
- Afhankelijk van de luchtvochtigheid en temperatuur kan dit 24 tot 48 uur duren.

Voordelen van het gebruik van voegmortel

Het gebruik van voegmortel heeft verschillende voordelen:

Duurzaamheid: Goede voegmortel verlengt de levensduur van metselwerk.
Esthetiek: Het verbetert het uiterlijk van het metselwerk en geeft het een strakke afwerking.
Bescherming tegen vocht: Het beperkt de opname van water en vuil.
Mechanische stabiliteit: Het versterkt het metselwerk en vermindert de kans op scheuren.

Moeilijkheden en vooral fouten te vermijden

Er zijn een aantal veelvoorkomende fouten die kunnen leiden tot problemen bij het voegen:

Onjuiste keuze van mortel: Het gebruik van een mortel die niet compatibel is met de metselsteen of de omgeving kan leiden tot scheuren of vroegtijdige slijtage.
Onjuiste verhouding van de ingrediënten: Bij zelfgemaakte mortel kan een verkeerde verhouding leiden tot een zwakke bindstof of een mortel die snel verdroogt.
Niet voldoende afwerking: Een slecht afgewerkte voeg ziet er minder strak uit en kan sneller vuil opnemen.
Te snel drogen: Als de mortel te snel droogt, kan het de hechtverbinding verzwakken.

Samenvatting van aanbevolen producten

Bij GAMMA en andere bouwmarkten zijn verschillende kwaliteitsproducten beschikbaar die geschikt zijn voor metselwerk. Enkele aanbevolen producten zijn:

Weber Voegmortel Grijs 15 kg – geschikt voor vrijwel alle metselstenen.
Eurocol 706 Speciaal Voegmortel Basaltgrijs 4 kg – ideaal voor tegels en natuursteen.
Knauf StucPasta 5 kg en 20 kg – geschikt voor het glad maken van gipswanden en stucwerk.
Weber Vloeivoeg 20 kg – ideaal voor het voegen van bestratingen.
Knauf Renoband 1 liter – geschikt voor het repareren van scheuren en barsten.

Conclusie

Voegmortel is een essentieel bouwmateriaal dat zowel functioneel als esthetisch belangrijk is in metselwerk. De keuze van de juiste voegmortel hangt af van het type metselsteen, het gewenste uiterlijk, de omstandigheden, en het niveau van expertise van de klusser. Het gebruik van samengestelde droge voegmortels wordt sterk aanbevolen voor betere resultaten, vooral bij kleurafstemming en bestandheid. Voor kleinere klussen is kant-en-klare voegmortel een handige optie. Zorg voor een juiste voorbereiding, menging en afwerking om het beste resultaat te behalen.

Een goed afgewerkte voeg zorgt niet alleen voor een strakke gevel of vloer, maar draagt ook bij aan de levensduur en esthetiek van het metselwerk. Met de juiste voegmortel en techniek is dit eenvoudig te bereiken.