Uitbloeiingsarme Voegmortel voor Metselwerk: Eigenschappen, Toepassing en Keuzebeleid

Inleiding

Voegmortel speelt een essentiële rol bij het metselwerk van keramische gevelstenen. Het dient niet alleen esthetische functies, zoals het bepalen van de kleur en het versterken van het visuele effect, maar ook structurele functies zoals het versterken van de stevigheid en het verhinderen van schade door weersinvloeden. In dit artikel bespreken we de eigenschappen, toepassingen en keuzebeleid rondom uitbloeiingsarme voegmortel, met een focus op het product van Sakrete, Bouwmaat en andere relevante merken. We geven ook aan hoe voegmortel moet worden aangemaakt en verwerkt, en welke aspecten van belang zijn bij het kiezen van de juiste kleur en kwaliteit.

Wat is voegmortel?

Voegmortel is een speciaal ontworpen mortel die wordt gebruikt om de voegen tussen metselstenen te vullen. Het dient als bindmiddel tussen de stenen en helpt bij het versterken van het metselwerk. Voegmortel wordt vaak gebruikt in keramische gevelstenen, bakstenen muren, of andere soorten metselwerk. Het is van essentieel belang dat de voegmortel compatibel is met de metselmortel en dat de eigenschappen ervan afgestemd zijn op de functie die het voegwerk moet vervullen. De voegmortel moet voldoende mechanische sterkte, fysische en chemische bestandheid hebben om een duurzaam oppervlak te garanderen.

Fabrieksmortels versus eigen bereide mortels

Er zijn twee soorten voegmortels: fabrieksmortels en eigen bereide mortels. Fabrieksmortels worden op industriële schaal vervaardigd en zijn meestal meer consistent en betrouwbaar in samenstelling. Eigen bereide mortels worden door de klusser of vakman zelf gemaakt, wat risico’s oplevert op inconsistentie en minder goede kwaliteit. Het gebruik van fabrieksmortels wordt sterk aanbevolen, vooral bij zogenaamde “toon-op-toon”-voegen, waarbij de voegkleur overeenkomt met de steenkleur voor een harmonieuze uitstraling.

Uitbloeiingsarm navoegen

Een belangrijk kenmerk van voegmortel is of het uitbloeiingsarm is. Uitbloeiingsarm navoegen betekent dat het mortelmateriaal minder geneigd is tot het verschijnen van witte uitslagen (uitbloeiingen) op het metseloppervlak. Dit is vooral belangrijk bij metselwerk dat wordt blootgesteld aan weersinvloeden of directe zonlicht. Uitbloeiingsarme voegmortels zijn ontworpen om deze problemen te vermijden en zo een duurzamere, esthetisch aantrekkelijkere gevel te garanderen.

Voorbeelden van uitbloeiingsarm voegmateriaal

Een voorbeeld van uitbloeiingsarme voegmortel is de Sakrete Voegmortel UA (25 kg). Deze mortel is conform NEN-EN 998-2 en CUR aanbeveling 61. Het is geschikt voor gebruik in metselwerk dat zich in sterk verwerende omstandigheden bevindt, zoals waterkerend metselwerk of metselwerk dat niet wordt afgeschermd tegen weer en wind. De mortel is leverbaar in 13 standaardkleuren en kan op aanvraag worden afgestemd op iedere gewenste kleur.

Een andere uitbloeiingsarme optie is de Bouwmaat Voegmortel Cementgrijs 25kg, die ook geschikt is voor alle toepassingsklassen zoals genoemd in NEN-EN 998-2. Deze mortel bereikt de voeghardheidsklasse VH35 bij vakbekwame verwerking. De maximale korrelgrootte is 1 mm, wat belangrijk is voor het behoud van de visuele kwaliteit en duurzaamheid van de voegen.

Technische Specificaties van Voegmortels

De technische eigenschappen van voegmortels zijn cruciaal om de juiste keuze te maken. Hieronder geven we een overzicht van de belangrijkste kenmerken van voegmortels, gebaseerd op de informatie uit de beschikbare bronnen.

Aanmaak en verwerking

• Watergehalte: Bij de aanmaak van voegmortel is het belangrijk om de juiste hoeveelheid water te gebruiken. Bijvoorbeeld bij de Sakrete Voegmortel UA is dit ca. 2,0 liter per 25 kg. Het mengen moet mechanisch gebeuren totdat een homogene massa ontstaat.
• Mengtijd: De mengtijd hangt af van de methode. Het wordt aanbevolen om een HST (horizontaal schakelende trommel), een Baron zakgoedmenger of een boormachine met roerspindel te gebruiken.
• Verwerkingstemperatuur: De minimale verwerkingstemperatuur is 5 °C, en de maximale is 30 °C. Bij ijsafzetting op het metselwerk moet niet worden gevoegd.
• Droogtijd: De droogtijd van voegmortel is meestal 28 uur, afhankelijk van omgevingsomstandigheden.
• Voorbereiding van metselwerk: Het te voegen metselwerk dient 1 dag voor het voegen gelijkmatig bevochtigd te worden met schoon water. Een waterfilm op de steen of mortel moet worden vermeden.
• Voortgangsbeheer: Bij partij- en palletovergangen dient de laatste zakken van de bijna lege pallet te worden gemengd met de eerste zakken van de volgende pallet. Dit helpt bij het behoud van een consistente kleur en kwaliteit.

Kwaliteit en garantie

• Voeghardheidsklasse: Voorbeelden van voeghardheidsklassen zijn VH35 (zoals bij Bouwmaat) of M15 (zoals bij Sakrete). Deze klassen geven aan hoe sterk de voeg is.
• Duurtijd garantie: De duurtijd garantie van voegmortels varieert, maar kan tot 365 dagen gaan.
• CE-keurmerk: De meeste voegmortels hebben het CE-keurmerk, wat aangeeft dat ze voldoen aan Europese normen.
• Vorstbestendigheid: De meeste voegmortels zijn vorstbestendig, wat belangrijk is in regio's met koude winters.
• Houdbaarheid: De houdbaarheid van voegmortel is meestal 12 tot 24 maanden, afhankelijk van de verpakking en opslagvoorwaarden.

Kleur en esthetiek

• Kleurkeuze: Voegmortels zijn beschikbaar in diverse kleuren, zoals extra wit, wit, witgrijs, cementgrijs, donker grijs, antracietgrijs, antraciet, zwart, creme, okergeel en terra. De kleurkeuze hangt af van het doel van het metselwerk en de gewenste visuele uitstraling.
• Proefvlakken: Het is aan te bevelen om vooraf een proefvlak op te zetten om de kleur en het resultaat te testen. Dit is vooral belangrijk bij gekleurde voegmortels, waarbij de kans op kleurverschillen groter is.
• Problemen met zelfbereide voegmortels: Het is niet aan te bevelen om zelf gekleurde voegmortels te maken, omdat de kans op kleurverschillen en inconsistentie groot is. Het is beter om kant-en-klare voegmortels te gebruiken.

Verwerking van Voegmortel

De verwerking van voegmortel vereist zorgvuldigheid en aandacht voor detail. Hieronder geven we een stap-voor-stap richtlijn voor het verwerken van voegmortel.

Voorbereiding

• Bevochtigen van metselwerk: Het metselwerk moet 1 dag voor het voegen worden bevochtigd met schoon water. Dit helpt bij het voorkomen van te snelle uitdroging van de voegmortel.
• Voorkomen van vochttransport: Vers voegwerk moet worden beschermd tegen vochttransport. Dit kan door tijdelijk gebruik te maken van steigerkappen of -gaas.
• Bevochtigen tijdens verwerking: Het voegwerk moet regelmatig worden bevochtigd (nevelen), zodat het water wordt geabsorbeerd en het cement niet wordt uitgespoeld.

Aanmaak en toepassing

• Aanmaak: Gebruik de juiste hoeveelheid water en meng het mechanisch totdat een homogene massa ontstaat. Bijvoorbeeld bij de Sakrete Voegmortel UA is 2,0 liter water nodig per 25 kg. Het mengen dient gebeuren met een HST, Baron zakgoedmenger of boormachine met roerspindel.
• Toepassing: De voegmortel dient drukkend aan te worden gebracht, niet veend. Dit zorgt voor een betere verdichting en voeghardheid.
• Voorkomen van luchtlagen: Luchtlagen in de voegmortel moeten worden vermeden, omdat dit leidt tot zwakkere voegen.
• Verdichting: Een goede verdichting heeft een positief effect op de voeghardheid. Het is belangrijk om zorgvuldig te werken en eventuele luchtlagen of ongelijkheden te corrigeren.

Afdrying en beveiliging

• Beveiliging tegen vorst: Het voegwerk moet worden beschermd tegen vorst tot de juiste sterkte is bereikt.
• Beveiliging tegen zon en droge wind: Het voegwerk moet beschermd worden tegen directe zonnestraling en droge wind. Dit kan door het gebruik van steigerkappen of -gaas.
• Bevochtigen tijdens droging: Het voegwerk moet regelmatig worden bevochtigd tijdens de droging om de cementhydratie te faciliteren en het opbouwen van voeghardheid te stimuleren.

Kiezen van de juiste Voegmortel

Het kiezen van de juiste voegmortel is van essentieel belang voor de duurzaamheid en het uiterlijk van het metselwerk. Hieronder geven we richtlijnen voor het kiezen van de juiste voegmortel.

Kwaliteit en standaarden

• NEN-EN 998-2: De voegmortel moet voldoen aan de norm NEN-EN 998-2, wat aangeeft dat het een fabrieksmatig vervaardigde mortel is met een bepaalde kwaliteit.
• CUR aanbeveling 61: Dit is een aanbeveling voor het voegen van metselwerk en bevat richtlijnen voor de verwerking en keuze van voegmortel.
• CE-keurmerk: Het CE-keurmerk geeft aan dat de voegmortel voldoet aan Europese normen en veilig is voor gebruik.
• Komo en BSB: Deze keurmerken zijn ook van belang en tonen aan dat de mortel is getest en voldoet aan bepaalde kwaliteitseisen.

Toepassing en blootstellingsklasse

• Blootstellingsklasse: De voegmortel moet worden gekozen op basis van de blootstellingsklasse van het metselwerk. Dit betreft de mate van blootstelling aan weersinvloeden, zoals regen, zon, wind en vorst.
• Toepassingsklasse: De voegmortel moet worden gekozen op basis van de toepassingsklasse, zoals normaal metselwerk binnen of buiten, of metselwerk met hoge mechanische belasting.
• Mechanische belasting: Bij metselwerk dat onder hoge mechanische belasting staat, zoals muren die vaak worden aangeraakt of onderhevig zijn aan krachten, dient een sterke voegmortel te worden gebruikt.

Kleur en esthetiek

• Kleurkeuze: De kleur van de voegmortel moet afgestemd zijn op het metselwerk en de gewenste visuele uitstraling. Voor “toon-op-toon”-voegen is het aan te bevelen om een voegmortel te kiezen die visueel overeenkomt met de kleur van de steen.
• Proefvlak: Het is raadzaam om vooraf een proefvlak op te zetten om de kleur en het resultaat te testen. Dit is vooral belangrijk bij gekleurde voegmortels.
• Voorkomen van kleurverschillen: Bij zelfbereide voegmortels is de kans op kleurverschillen groter. Het is beter om kant-en-klare voegmortels te gebruiken om een consistente kleur te garanderen.

Duurzaamheid en onderhoud

• Duurzaamheid: De juiste keuze van voegmortel zorgt voor een duurzamer metselwerk. Een goede voegmortel helpt bij het verhinderen van schade door weersinvloeden en verhoogt de levensduur van het metselwerk.
• Onderhoud: Het onderhouden van het voegwerk is belangrijk voor het behoud van de esthetische en structurele kwaliteit. Regelmatig bevochtigen en het verhinderen van vochttransport zijn essentieel voor het voorkomen van schade.
• Reparatie: Bij schade aan het voegwerk is het aan te bevelen om dezelfde soort voegmortel te gebruiken voor de reparatie. Dit zorgt voor een consistente uiterlijke kwaliteit en een betere integratie in het bestaande metselwerk.

Samenvatting van Productkenmerken

Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste productkenmerken van enkele voegmortels die beschikbaar zijn in de markt.

Conclusie

Voegmortel is een essentieel onderdeel van metselwerk en speelt een cruciale rol in zowel de esthetiek als de duurzaamheid van het metselwerk. Het kiezen van de juiste voegmortel hangt af van meerdere factoren, zoals de blootstellingsklasse, de toepassingsklasse, de gewenste kleur en de kwaliteitseisen. Het gebruik van uitbloeiingsarm navoegen helpt bij het voorkomen van witte uitslagen en het behoud van de visuele kwaliteit van het metselwerk. De verwerking van voegmortel vereist zorgvuldigheid en aandacht voor detail, en het is aan te bevelen om kant-en-klare voegmortels te gebruiken in plaats van zelfbereide varianten. Het aanmaken van voegmortel dient te geschieden volgens de aanbevolen hoeveelheden water en mengtijden, en het voegwerk moet worden beschermd tegen weersinvloeden tijdens de droging. Door deze richtlijnen te volgen, kan een duurzaam en esthetisch metselwerk worden gerealiseerd dat langer meegaat en minder onderhoud vereist.

Bronnen

1. Sakrete Voegmortel UA 25 kg
2. Bouwmaat Voegmortel Cementgrijs 25kg
3. Wienerberger: Soorten voegmortels
4. Mijnkluswijzer: Metselwerk voegen
5. Voegmortel bij GAMMA