Voegsoorten in metselwerk: functie, uiterlijk en toepassing

Het voegen van metselwerk is meer dan een esthetische keuze. Het is een essentiële technische toepassing die zorgt voor de stabiliteit, het vochtbestendigheid en het uiterlijk van de gevel of muur. Door de keuze van de juiste voegsoort, wordt niet alleen het uitzicht van het metselwerk beïnvloed, maar ook de duurzaamheid en het onderhoud van het gebouw. In dit artikel bespreken we de verschillende soorten voegen, hun kenmerken, toepassing en kosten, op basis van betrouwbare informatie uit specialistische bronnen.

Inleiding

Metselwerk bestaat uit stenen of blokken die met voegmortel zijn verbonden. De voegen zijn niet alleen functioneel — ze zorgen voor het vaste karakter van de muren — maar ook visueel: ze vormen het aanschouwelijke element van de gevel of muur. De keuze van de voegsoort heeft hier een grote impact op. Tegenwoordig zijn er tal van opties beschikbaar, die elk een ander effect creëren, zowel functioneel als visueel. Het is daarom belangrijk om te weten welke voegsoort het meest geschikt is voor jouw gevel of metselwerk.

Soorten voegen in metselwerk

Voegsoorten worden gekozen op basis van het gewenste esthetische effect, de functie van het gebouw en de materialen die worden gebruikt. Hieronder volgt een overzicht van de meest voorkomende voegsoorten, inclusief hun kenmerken, toepassing en eventuele kosten.

1. Geborstelde voeg

Een geborstelde voeg is een veelgebruikte variant van de standaardvoeg. Ze is eenvoudig uit te voeren en heeft een ruwere structuur dan een gladde voeg. Deze voeg is vooral geschikt voor metselwerk dat een ruw of industrieel karakter moet uitstralen. Het ruwe oppervlak creëert een natuurlijke uitstraling, wat goed werkt in combinatie met zandstenen of andere ruwe materialen.

Kenmerken: - Ruwe textuur - Goed geschikt voor industriële of rustieke stijlen - Eenvoudig en kostenefficiënt uit te voeren

Toepassing: - Nieuwbouw in oude stijl - Industriële of rustieke gevels - Gevels waarbij een ruwe uitstraling gewenst is

Prijs: Gemiddeld € 7 per m²

2. Gesneden voeg

Een gesneden voeg is een ambachtelijke uitvoering waarbij de voeg met een speciaal voegcement wordt aangebracht en vervolgens gesneden wordt met een scherp instrument. Deze voeg creëert een extra dimensie aan de gevel, en wordt vaak gekozen bij monumentale of historische gebouwen. Het effect is subtiel, maar het versterkt het karakter van het metselwerk.

Kenmerken: - Visueel subtiel maar karaktervol - Ambachtelijke uitvoering - Ideaal voor oude of historische panden

Toepassing: - Monumentale gevels - Nieuwbouw in historische stijl - Gevels met retro-look

Prijs: Gemiddeld € 7 per m²

3. Holle voeg

De holle voeg wordt aangebracht door de voegmortel met een bolle voegspijker te bewerken, waardoor een lichte holling ontstaat. Deze voeg creëert een schaduweffect, waardoor de stenen lijken te springen. Het is een minder gebruikelijke voegsoort, maar kan een uniek effect geven aan het metselwerk.

Kenmerken: - Holle uitwerking met schaduweffect - Visueel contrast tussen stenen en voeg - Minder gebruikelijk, maar uniek

Toepassing: - Gevels waar visuele diepte gewenst is - Creatieve of unieke woningen - Gevels met een rustige uitstraling

Prijs: Gemiddeld € 7 per m²

4. Knipvoeg

De knipvoeg is een voegsoort met schuine randen die iets uitsteken. Ze is duidelijk zichtbaar en creëert een strakke, moderne uitstraling. Deze voeg wordt vaak gebruikt in nieuwbouw of bij renovaties waarbij het metselwerk een moderne look moet krijgen.

Kenmerken: - Schuine randen - Uitstekende voeglijn - Strakke en moderne uitstraling

Toepassing: - Nieuwbouwprojecten - Modern uitstrahlende woningen - Gevels met een strakke, lineaire indeling

Prijs: Gemiddeld € 25 per m²

5. Open stootvoeg

De open stootvoeg is een soort van standaardvoeg die eenvoudig en kostenefficiënt uit te voeren is. Ze is het meest gebruikelijke type voeg en is geschikt voor de meeste situaties. De voeg is glad en onopvallend, waardoor het een neutrale uitstraling biedt.

Kenmerken: - Gladde uitstraling - Eenvoudig en snel uitvoerbaar - Neutrale visuele indruk

Toepassing: - Gevels zonder specifieke stijl - Woningen waarbij esthetiek niet de eerste prioriteit is - Nieuwbouwprojecten

Prijs: Gemiddeld € 7 per m²

6. Snijvoeg

De snijvoeg wordt aangebracht door de voeg aan de boven- en onderzijde af te snijden, waardoor een ingetogen effect ontstaat. Deze voeg is ambachtelijk uitgevoerd en wordt vaak gebruikt bij monumentale of historische panden. Het resultaat is subtiel, maar het bevestigt het historische karakter van het metselwerk.

Kenmerken: - Ingetogen uitwerking - Ambachtelijke uitvoering - Visueel rustgevend

Toepassing: - Historische panden - Monumentale gevels - Nieuwbouw in historische stijl

Prijs: Gemiddeld € 30 per m²

7. Verdiepte voeg

Een verderliggende voeg zorgt voor een schaduweffect. Deze voegsoort wordt vaak gekozen als visuele contrastwerking tussen de stenen en de voeg. Het effect is subtiel, maar het creëert een zachte diepte in het metselwerk.

Kenmerken: - Verdiepte uitwerking - Subtiel schaduweffect - Neutrale maar karaktervolle uitstraling

Toepassing: - Gevels met rustgevende uitstraling - Woningen met een harmonieus design - Nieuwbouwprojecten

Prijs: Gemiddeld € 7 per m²

8. Platvolle voeg

Een platvolle voeg ligt gelijk met het zichtvlak van het metselwerk. Ze biedt een glad en licht waterkerend oppervlak. Deze voegsoort is vaak gebruikt in moderne huizen en creëert een gladde, strakke uitstraling.

Kenmerken: - Gladde uitstraling - Visueel strak en modern - Lichte waterkerendheid

Toepassing: - Moderne woningen - Gevels met een glanzend effect - Nieuwbouwprojecten

Prijs: Gemiddeld € 7 per m²

9. Schaatsvoeg

De schaatsvoeg herken je aan het streepje in het midden van de voeg. Het is een goedkope variant van de snijvoeg. De schaatsvoeg wordt ook wel de dagvoeg genoemd en wordt vaak gekozen bij projecten waarbij kostenefficiëntie belangrijk is.

Kenmerken: - Streepje in het midden van de voeg - Goedkope uitvoering - Subtiel visueel effect

Toepassing: - Budgetprojecten - Gevels waarbij visuele impact minder belangrijk is - Nieuwbouw

Prijs: Niet expliciet vermeld in de bron, maar aangemerkt als goedkoper dan snijvoeg

10. Schaduwvoeg

De schaduwvoeg is breder aan de buitenkant en smaller naar binnen toe, wat een driedimensionale uitstraling creëert. Deze voegsoort is erg geschikt om een visueel contrast te maken tussen de stenen en de voeg.

Kenmerken: - Driedimensionaal effect - Contrast tussen buiten- en binnenrand - Creatieve uitstraling

Toepassing: - Gevels met een visueel rijke uitstraling - Creatieve woningen - Unieke woningen

Prijs: Niet expliciet vermeld

11. Glad verdiepte voeg

Een glad verdiepte voeg zit twee tot vijf millimeter teruggedrongen achter het zichtvlak van de steen. Het effect is subtiel, maar het draagt bij aan een rustige, harmonieuze uitstraling.

Kenmerken: - Teruggedrongen uitwerking - Subtiel schaduweffect - Rustgevende uitstraling

Toepassing: - Gevels met een rustige uitstraling - Woningen met harmonieus design - Nieuwbouwprojecten

Prijs: Niet expliciet vermeld

12. Glad licht verdiepte voeg

Deze voegsoort zit één tot twee millimeter teruggedrongen. Het is een lichtere variant van de glad verdiepte voeg en wordt vaak gebruikt als men een subtiel effect wil creëren.

Kenmerken: - Zeer subtiel effect - Lichte verdieping - Rustgevende uitstraling

Toepassing: - Gevels waarbij subtiliteit belangrijk is - Moderne woningen - Nieuwbouwprojecten

Prijs: Niet expliciet vermeld

Functie en voordelen van voegen in metselwerk

Voegen hebben niet alleen een esthetische functie, maar ook een belangrijke technische rol. Ze zorgen ervoor dat het metselwerk beter bestand is tegen vocht, wind en vorst. Bovendien zorgen ze ervoor dat het regenwater goed kan afstromen, waardoor vochtdoorslag en schimmelvorming worden voorkomen.

Bij het kiezen van een voegsoort moet men dus ook rekening houden met de functionele aspecten. De juiste voegsoort kan bijvoorbeeld waterbestendiger zijn, wat belangrijk is in vochtige regio’s of bij gevels die veel blootstaan aan regen.

1. Vochtbestendigheid

Voegen zijn vaak het eerste contactpunt met regenwater. Een waterdichte voeg zorgt ervoor dat het water niet in de muren trekt. Dit voorkomt vochtdoorslag en schimmelvorming. Voegmortels zoals acryl of kalkgebonden mortel kunnen hierbij een rol spelen.

2. Structuurversterking

Voegen zorgen voor de structuurversterking van het metselwerk. Ze verbinden de stenen en zorgen ervoor dat het metselwerk beter bestand is tegen wederom. Een goede voeging vermindert ook de kans op krimp- en zetscheuren.

3. Duurzaamheid

Een goed aangebrachte voeg verlengt de levensduur van het metselwerk. Het voorkomt het losraken van stenen en vermindert de kans op slijtage. Door de voegen goed te onderhouden, wordt het metselwerk langer goed functionerend en mooi in uitstraling.

Praktische tips voor het voegen van metselwerk

Het voegen van metselwerk is een vakmanschap dat zorgvuldig moet worden aangepakt. Hieronder volgen enkele praktische tips om tot een goed resultaat te komen.

1. Voorbereiding van het oppervlak

Voordat je begint met voegen, is het belangrijk om het oppervlak goed voor te bereiden. Dit betekent dat het metselwerk moet zijn opgedroogd, schoongemaakt en eventueel losse deeltjes moeten worden verwijderd. Een schoon en droog oppervlak zorgt voor een betere hechting van de voegmortel.

2. Juiste voegmortel kiezen

De keuze van de juiste voegmortel hangt af van de toepassing en de gewenste functie. Kalkgebonden mortel is flexibel en geschikt voor historische gebouwen. Acryl voegmortel is waterbestendiger en eenvoudiger aan te brengen.

3. Rekening houden met het weer

Het weer speelt een grote rol bij het voegen van metselwerk. Het is verstandig om te voorkomen dat voegen worden aangebracht tijdens regenachtige weersomstandigheden. Zorg ervoor dat het metselwerk droog is voordat je begint met het voegen.

4. Verwijderen van oude voeg

Als je een gevel of muur opnieuw voegt, is het belangrijk om de oude voeg volledig te verwijderen. Dit zorgt voor een betere hechting en een strakker eindresultaat.

5. Juiste gereedschappen gebruiken

Het gebruik van het juiste gereedschap is essentieel voor een strak resultaat. Denk aan een voegbeitel, borstel, voegspatula en een waterpas. Het gebruik van professionele gereedschappen zorgt voor een betere kwaliteit.

6. Wachten op droging

Na het voegen is het verstandig om te wachten tot de voeg is uitgedroogd. Dit voorkomt witte aanslag en zorgt voor een betere hechting. Bij een nieuwe gevel is het verstandig om minstens twee weken te wachten met voegen, om te voorkomen dat er krimp- of zetscheuren ontstaan.

Voegsoorten en kleur

Een extra optie bij voegen is het gebruik van kleur. Gekleurde voegen zorgen voor een extra visuele impact en kunnen het gevelbeeld sterk beïnvloeden. Deze voegen zijn waterbestendig en kunnen goed aansluiten bij de kleur van de gevelstenen.

1. Kleur als visuele accent

Kleur kan worden gebruikt als een accent om een gevel visueel levendiger te maken. Bijvoorbeeld een donkere voeg op een lichte gevel of een lichte voeg op een donkere gevel. Het effect is visueel aansprekend en kan het karakter van het metselwerk versterken.

2. Functionele toepassing

Bijna alle gekleurde voegen zijn ook waterbestendig. Dit maakt ze geschikt voor gebruik in vochtige omgevingen of in regio’s waar veel regen valt. Het gebruik van pigmenten in de voegmortel zorgt voor een duurzame kleur die niet snel verbleekt.

3. Keuze van kleur

De keuze van de kleur van de voeg hangt af van het ontwerp van het gebouw en de persoonlijke smaak van de eigenaar. Het is verstandig om de kleur te kiezen op basis van een kleurproef of een kleurkaart, zodat het resultaat goed aansluit bij de rest van het ontwerp.

Voegsoorten en metselwerkstijl

De keuze van de voegsoort hangt ook af van de stijl van het metselwerk. Hieronder volgt een overzicht van welke voegsoorten het beste aansluiten bij welke stijlen.

1. Moderne stijl

Bij moderne woningen wordt vaak gekozen voor platvolle of knipvoegen. Deze voegen creëren een strakke, lineaire uitstraling die goed aansluit bij moderne bouwstijlen.

2. Historische stijl

Bij historische of monumentale gebouwen wordt vaak gekozen voor gesneden of snijvoegen. Deze voegen creëren een ingetogen en subtiel effect dat goed aansluit bij de historische stijl.

3. Industriële stijl

Bij industriële of rustieke stijlen wordt vaak gekozen voor geborstelde voegen. Deze voegen creëren een ruwe textuur die goed aansluit bij de industriële stijl.

4. Creatieve stijl

Bij creatieve of unieke woningen wordt vaak gekozen voor schaduw- of holle voegen. Deze voegen creëren een visueel contrast en een unieke uitstraling.

Samenvatting

Voegen in metselwerk zijn een essentieel onderdeel van het gevelbeeld en de structuur van het metselwerk. De keuze van de juiste voegsoort heeft een grote invloed op het uiterlijk, de functie en de duurzaamheid van het metselwerk. Door de voegsoort zorgvuldig te kiezen, kan men zowel esthetisch als technisch een optimale uitkomst bereiken. Of het nu gaat om een platvolle voeg, een gesneden voeg of een gekleurde voeg, de keuze hangt af van de stijl van het gebouw, de gewenste uitstraling en de functionele vereisten.

Conclusie

Voegen zijn meer dan alleen een visueel element van het metselwerk. Ze zorgen voor de structuur, vochtbestendigheid en uitstraling van het gebouw. De keuze van de juiste voegsoort is daarom van groot belang. Of je nu kiest voor een eenvoudige open stootvoeg of een creatieve schaduwvoeg, het eindresultaat hangt af van de juiste uitvoering en het juiste materiaal. Door de voegsoort zorgvuldig te kiezen en de technische aspecten te overwegen, kan men tot een duurzame en aantrekkelijke gevel komen.

Bronnen

1. Metsel-Gigant.nl - Soorten voegen
2. Metselaar-Ploeg.nl - Voegwerk
3. Bloemhofvoegwerken.nl - Herstellen voegwerk/voegsoorten
4. BuildingHomes.nl - Metselwerk voegen
5. Hubo.nl - Metselwerk zelf voegen