Voegwapening in metselwerk: essentiële versterking voor stabiliteit en duurzaamheid

Published by Redactie on augustus 30, 2025 | Category metselwerk

Inleiding

Voegwapening in metselwerk speelt een cruciale rol bij de stabiliteit, duurzaamheid en veiligheid van gebouwen. Het is een technische aanpak die ervoor zorgt dat metselwerken beter kunnen omgaan met trek- en afschuifspanningen, waardoor de kans op scheurvorming en mogelijke structurale problemen aanzienlijk wordt verkleind. In dit artikel wordt ingegaan op de verschillende soorten voegwapening, hun toepassing, voordelen en de technische aspecten van verwerking.

De informatie is gebaseerd op vertrouwbare bronnen uit de bouwsector, waaronder leveranciers en producenten van wapening zoals Bekaert, Scaldex, en Hakron. Deze bronnen tonen aan dat voegwapening niet alleen een preventieve maatregel is, maar ook een noodzakelijke aanvulling op de bouwpraktijk om zowel nieuwe constructies als renovaties robuust te maken.

Wat is voegwapening?

Voegwapening, ook bekend als metselwerkwapening, is een versterkingsmateriaal dat in de horizontale voegen (lintvoegen) van metselwerk wordt aangebracht. Het doel van voegwapening is om de spanningen in het metselwerk op te vangen en zo scheurvorming te beperken. Deze spanningen kunnen ontstaan door diverse factoren zoals:

Veranderingen in temperatuur
Zetting of krimp van het metselwerk
Plaatselijke belasting (zoals wind of dwarsliggende elementen)
Aardbevingen of andere externe krachten

Voegwapening bestaat meestal uit staaldraden of gezaagde materialen, zoals aramidevezels of glasvezels. Deze materialen worden in een weefsel of rooster vorm verwerkt en gelegd tussen de metselstenen of lijmblokken. Hierdoor wordt het metselwerk geïntegreerd en versterkt, waardoor het flexibel genoeg blijft om beweging op te nemen, maar tegelijkertijd sterk genoeg om scheuren te voorkomen.

Typen voegwapening

Er zijn verschillende typen voegwapening die op de markt beschikbaar zijn, elk met specifieke eigenschappen en toepassingsgebieden. Hieronder volgt een overzicht van de meest gebruikte soorten:

1. Lintvoegwapening

Lintvoegwapening is bedoeld voor het wapenen van metselwerk in horizontale voegen. Het bestaat uit staaldraden die op rol zitten en met nylon koorden aan elkaar verbonden zijn. Deze wapening is verkrijgbaar in verzinkt uitvoering voor binnenwanden en in roestvast staal (RVS) voor buitenwanden.

Deze vorm van wapening wordt vaak gebruikt bij metselwerk van lijmblokken of metselstenen. Het helpt bij het verhogen van de afstand tussen dilatatievoegen, of in sommige gevallen zelfs om deze te elimineren. Door spanningen in het metselwerk op te vangen, wordt scheurvorming voorkomen.

2. Murfor-wapening

Murfor-wapening is een van de meest gebruikte vormen van lintvoegwapening en wordt geproduceerd door Bekaert. Het bestaat uit twee parallel lopende staaldraden, verbonden door een zigzag lopende draad. Deze wapening wordt tijdens het metselen in de lintvoegen van het metselwerk gelegd.

Murfor-wapening is voorgefabriceerd en eenvoudig in gebruik, wat het ideaal maakt voor zowel binnen- als buitenwanden. Het helpt bij het verdelen van druk van bovenliggende delen, waardoor de kans op scheuren in het metselwerk aanzienlijk wordt verkleind.

Murfor Compact, een nieuwere uitvoering, is een gaas van staalkoord op rol. Het is licht, gemakkelijk in opslag, en kan snel op maat worden gesneden of geknipt. Deze uitvoering is gericht op gebruiksgemak en beter prestatievermogen.

3. Scaldex MetselGrip

Scaldex MetselGrip is een wapening die gemaakt is van aramidevezels. Het wordt als constructieve wapening gebruikt in het metsel- of lijmwerk. De wapening wordt in de horizontale voegen verwerkt en zorgt voor een aanzienlijke vermindering in de kans op scheurvorming.

Deze uitvoering is licht en heeft geen corrosieproblemen, wat het geschikt maakt voor zowel binnen- als buitenwanden. Het is een flexibele oplossing die eenvoudig in de constructie kan worden verwerkt.

4. Sigmafor-wapening

Sigmafor is een geprefabriceerde metselwapening van verzinkt staaldraad. Het bestaat uit evenwijdig lopende draden die door puntlassen verbonden zijn met een doorlopende zigzagdraad. Deze uitvoering is bedoeld om scheurvorming in muren te vermijden en de weerstand van de gehele muurconstructie te verhogen.

De Sigmafor-wapening is geschikt voor alle soorten metselwerk en kan worden gebruikt in risicozones zoals boven raamopeningen of bij muren met ongelijke zetting.

5. CATNIC wapening

CATNIC wapening is een strekmetaal van kwaliteitsstaal, verkrijgbaar in zowel verzinkte als roestvaste uitvoering. Het is beschikbaar in verschillende breedtes, aangepast aan meeste muurconstructies, en wordt op rol geleverd. Deze wapening verbindt en versterkt het metselwerk, voorkomt scheurvorming, en is geschikt voor risicozones in het metselwerk.

Toepassing van voegwapening

Voegwapening wordt op meerdere manieren in de bouwpraktijk toegepast, afhankelijk van de type constructie, het materiaal en de belastingen die het metselwerk ondergaat. Hieronder volgt een overzicht van de meest voorkomende situaties waarin voegwapening een essentiële rol speelt:

1. Versterking van metselwerk met weinig constructief verband

In metselverbanden die weinig constructief verband hebben, zoals tegelverband of stapelverband, is voegwapening van groot belang. Deze verbanden bieden minder stabiliteit, waardoor voegwapening nodig is om de spanningen te verwerken en de structuur te versterken.

2. Lokaal belasting

Voegwapening wordt ook toegepast wanneer het metselwerk onder lokaal belasting staat, zoals windbelasting of belasting door een dwars op het metselwerk gelegen stalen bint. In dergelijke gevallen kan het metselwerk extra versterking nodig hebben om de krachten op te vangen en scheuren te voorkomen.

3. Borstwering en claustra-verband

Bij het bouwen van borstweringen of claustra-verbanden (waarbij muren verticaal worden opgebouwd met weinig horizontale voegen) is voegwapening essentieel. Deze toepassing helpt bij het creëren van een latei van metselwerk, wat het metselwerk robuuster maakt en scheurvorming beperkt.

4. Renovatie en herstel van metselwerk

Bij renovatieprojecten, waarbij oude metselwerken worden hersteld of verbeterd, wordt vaak voegwapening ingebracht om de stabiliteit van het metselwerk te herstellen. In dergelijke gevallen kan het gebruik van spiraalvormige staven of strekmetaal noodzakelijk zijn om de constructie te verbeteren.

5. Aardbevingen en seismische veiligheid

In regio's met aardbevingen is voegwapening van groot belang. Het helpt bij het beperken van aardbevingsschade en zorgt voor een grotere ductiliteit van het metselwerk. Ductiliteit is een maat voor de mate waarin een materiaal kan vervormen zonder te breken. Voegwapening zorgt voor een betere distributie van krachten en voorkomt dus schade bij seismische activiteiten.

Voordelen van voegwapening

Het gebruik van voegwapening biedt diverse voordelen voor zowel nieuwe constructies als renovatieprojecten. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste voordelen:

1. Verhoogde stabiliteit en duurzaamheid

Voegwapening versterkt het metselwerk en zorgt voor een hogere stabiliteit. Het voorkomt scheurvorming en zorgt er dus voor dat de levensduur van het metselwerk wordt verlengd.

2. Preventie van schade

Door spanningen in het metselwerk op te vangen, voorkomt voegwapening schade die kan ontstaan door zetting, krimp of externe krachten. Dit voorkomt niet alleen esthetische problemen, maar ook structurele schade.

3. Eenvoudige verwerking

De meeste voegwapeningen zijn eenvoudig in verwerking, waardoor de bouwprocessen sneller en efficiënter kunnen verlopen. De materialen zijn licht, kunnen snel worden op maat gesneden of geknipt, en vereisen weinig opslagruimte.

4. Verschillende toepassingsmogelijkheden

Voegwapening is geschikt voor zowel binnen- als buitenwanden en kan worden gebruikt in diverse constructies. Het is daardoor een flexibele oplossing die aansluit bij verschillende bouwmethoden en projecten.

5. Geen corrosieproblemen

Voegwapening is vaak gemaakt van verzinkt staal of roestvast staal, wat betekent dat er geen corrosieproblemen zijn. Dit zorgt voor een langere levensduur en minder onderhoud.

Verwerkingsrichtlijnen

Het correct verwerken van voegwapening is essentieel voor de prestaties en het resultaat van het metselwerk. Hieronder volgen enkele richtlijnen:

Voorbereiding: Zorg ervoor dat het metselwerk schoon en vrij is van vuil en losse materialen.
Plaatsing: Leg de voegwapening in de horizontale voegen en zorg dat het goed is verwerkt in de mortel of lijm.
Overdekking: De wapening moet volledig worden overdekt met mortel of lijm om corrosie te voorkomen.
Aansluiting: Zorg voor een goede aansluiting van de wapening in de risicozones, zoals boven raam- of deuropeningen.
Beheer van beweging: In sommige gevallen is het noodzakelijk om een beetje bewegingsruimte te laten, bijvoorbeeld door het gebruik van een klem of losse bevestiging.

Conclusie

Voegwapening speelt een cruciale rol in de stabiliteit, duurzaamheid en veiligheid van metselwerken. Het helpt bij het beperken van scheurvorming en het opvangen van spanningen, waardoor het metselwerk robuuster wordt. Er zijn verschillende soorten voegwapening beschikbaar, elk met specifieke eigenschappen en toepassingsgebieden. De correcte keuze en verwerking van voegwapening zijn essentieel voor het succes van een bouw- of renovatieproject.

Zowel voor nieuwe constructies als bij herstelprojecten is voegwapening een essentieel bouwelement dat niet mag worden over het hoofd gezien. Het biedt voordelen zoals eenvoudige verwerking, lage onderhoudskosten en een verlengde levensduur van het metselwerk. Daarnaast is het geschikt voor zowel binnen- als buitenwanden en kan het worden gebruikt in diverse constructies.

Bronnen

voegwapening