Hoeveel Metselmortel is Nodig per Vierkante Meter Metselwerk? Een Uitgebreid Overzicht voor Eigenaren, Vrijwilligers en Bouwprofessionals

Het metselen van stenen of blokken is een fundamentele activiteit in de bouw- en renovatieindustrie. Voor een efficiënt en kwaliteitsvol resultaat is het van belang om zowel het juiste aantal metselstenen als het juiste volume metselmortel te berekenen. In dit artikel focussen we op de berekening van hoeveel metselmortel per vierkante meter metselwerk nodig is. We geven een duidelijke uitleg van de berekening, bespreken het gebruik van het modulaire systeem, en tonen hoe factoren zoals voegdikte, maattoleranties en verwerkingstijd het verbruik van mortel beïnvloeden.

We gebruiken informatie uit betrouwbare bronnen, waaronder berekeningsvoorbeelden, standaardformaten van bakstenen en technische specificaties van mortelproducten. Het doel is om een duidelijk, onderbouwd en praktisch overzicht te bieden voor iedereen die betrokken is bij het metselen van gebouwen.

Wat is Metselmortel en Waarom is het Belangrijk?

Metselmortel is een mengsel van cement, kalk, zand en water dat wordt gebruikt om metselstenen met elkaar te verbinden. Het zorgt voor stabiliteit, wendbaarheid en duurzaamheid van metselwerk. De keuze van de juiste metselmortel en het juiste verbruik per m² zijn essentieel om te zorgen dat het metselwerk functioneel is, esthetisch aantrekkelijk en volgens de bouwnormen is uitgevoerd.

Het verbruik van metselmortel per m² metselwerk is afhankelijk van meerdere factoren, zoals:

• Voegdikte (meestal tussen 8 en 15 mm)
• Soort metselsteen (bijvoorbeeld Waalformaat, gevelbaksteen of straatbaksteen)
• Verwerkingswijze (traditioneel metselen, dun metselen, of lijmen)
• Maattoleranties en maatspreiding van de stenen
• Snij- en breukverlies (meestal circa 3 tot 10%)

Een te klein of te groot verbruik van mortel kan leiden tot technische problemen of verhoogde kosten. Daarom is het belangrijk om een nauwkeurige berekening te maken.

Hoeveel Metselmortel is Nodig per m² Metselwerk?

Bij het metselen wordt de hoeveelheid mortel meestal uitgedrukt in kilogrammen per vierkante meter (kg/m²). Dit is een handig maatstaf omdat het het verband legt tussen de oppervlakte van het metselwerk en het benodigde volume mortel.

Voorbeeldberekening voor Waalformaat

Een veelgebruikte berekening is die voor Waalformaat stenen, die afmetingen hebben van 210 x 100 x 50 mm. De voegdikte is meestal 10 mm. Een voorbeeldberekening ziet er als volgt uit:

1. Oppervlakte per steen inclusief voeg:

   • Lengte inclusief voeg = 210 + 10 = 220 mm = 0,22 m
   • Hoogte inclusief voeg = 50 + 10 = 60 mm = 0,06 m
   • Oppervlakte per steen = 0,22 x 0,06 = 0,0132 m²

2. Aantal stenen per m²:

   • 1 m² / 0,0132 = ongeveer 76 stenen per m²

3. Verbruik mortel per m²:

   • Het verbruik van mortel is afhankelijk van de voegdikte en het aantal stenen.
   • Volgens de specificaties van Diamur metselmortel 25 kg zak is ongeveer 25 kg mortel nodig per 0,5 m² halfsteens metselwerk in Waalformaat.

Dus voor 1 m² metselwerk is ongeveer 50 kg mortel nodig.

4. Totaal benodigd volume:

   • Voor een project van 10 m²: 10 x 50 kg = 500 kg mortel
   • Dit komt overeen met 20 zakken mortel van 25 kg.

5. Snij- en breukverlies in rekening brengen:

   • Een snij- en breukverlies van 5% levert extra 25 kg mortel op, totaal 525 kg.
   • Bij 10% verlies zijn 550 kg nodig.

Invloed van Voegdikte op het Verbruik van Metselmortel

De voegdikte is een van de belangrijkste factoren die het verbruik van metselmortel beïnvloeden. Een dikke voeg vereist meer mortel dan een dunne voeg. Hieronder volgt een algemene indeling van het verbruik in functie van de voegdikte:

Deze cijfers zijn benaderingen en kunnen variëren afhankelijk van de soort metselsteen en de manier waarop het mortel wordt aangebracht. Bij traditioneel metselen met een spatel is het verbruik doorgaans iets hoger dan bij dun metselen of het gebruik van mortelplaten.

Invloed van Stenenformaten en Modulaire Systeem

Het modulaire systeem is ontworpen om een uniforme basis te scheppen voor de afmetingen van metselstenen. Het systeem is gebaseerd op een module van 100 mm, waarbij de afmetingen van de steen inclusief voegen meestal gelijk zijn aan 100 mm of een veelvoud daarvan.

Bijvoorbeeld: - Een Waalformaat van 210 x 100 x 50 mm is gedefinieerd als een steen van 2 modules in lengte (2 x 100 mm = 200 mm) plus 2 halve voegen (2 x 5 mm = 10 mm). - In de praktijk kan de werkelijke afmeting van de steen iets afwijken van de nominale waarde. Deze afwijkingen worden gereguleerd door maattoleranties en maatspreiding.

De maatspreiding geeft het verschil aan tussen de kleinste en grootste steen in een willekeurige selectie van 10 stenen. Voor maatspreidingsklasse R2 is het verschil bijvoorbeeld 0,25 x √(gemiddelde waarde in mm). Bij een gemiddelde lengte van 208 mm is dat ongeveer 4 mm. Dit is een kleinere afwijking dan de maattolerantie van 8 mm, wat betekent dat R2 een betere precisie biedt.

Een betere precisie in de steenmaat leidt tot minder mortelverbruik, omdat er minder speling nodig is tussen de stenen. Hieruit volgt dat het verbruik van mortel per m² sterk kan variëren afhankelijk van de precisie van de stenen.

Invloed van Snij- en Breukverlies

Bij metselwerk met niet-standaard vormen of bij het metselen van complexe structuren is er vaak een zekere hoeveelheid snij- en breukverlies. Dit verlies moet worden meegenomen in de berekening van het benodigde aantal stenen en dus ook in de berekening van het mortelverbruik.

Volgens de gegevens uit de SOURCE DATA is het snij- en breukverlies meestal tussen 3% en 10%. Dit betekent dat bijvoorbeeld bij een verlies van 5%, het totale verbruik van mortel met 5% moet worden verhoogd.

Invloed van Verwerkingswijze

De verwerkingswijze van mortel is ook een bepalende factor voor het verbruik. Het volgende overzicht geeft een indruk van de verwerkingstijd en het verbruik in functie van de methode:

De verwerkingstijd is ook een belangrijk aspect. Bijvoorbeeld bij gebruik van Diamur metselmortel is de verwerkingstijd ongeveer 120 minuten. Dit betekent dat het metselwerk binnen 2 uur moet worden afgerond, anders verliest de mortel aan werktuiglijkheid.

Voorbeeldberekening in Praktijk

Laten we een praktisch voorbeeld bekijken:

Project: - Oppervlakte = 20 m² metselwerk - Steensoort = Waalformaat (210 x 100 x 50 mm) - Voegdikte = 10 mm - Mortelsoort = Diamur metselmortel met kalk (25 kg zak) - Snij- en breukverlies = 5%

Berekening: 1. Aantal stenen per m² = 76 2. Totaal aantal stenen = 20 x 76 = 1520 stenen 3. Verbruik mortel per 0,5 m² = 25 kg 4. Totaal mortelverbruik = 20 x 2 x 25 = 1000 kg 5. Totaal met 5% verlies = 1000 x 1,05 = 1050 kg 6. Aantal zakken = 1050 / 25 = 42 zakken

Conclusie: Voor een metselproject van 20 m² met Waalformaat stenen en een 10 mm voegdikte zijn ongeveer 42 zakken mortel van 25 kg nodig.

Invloed van Steensoort en -druk

Niet alleen de voegdikte en de verwerkingswijze, maar ook de soort en druk van de steen beïnvloeden het mortelverbruik. De metseldruk van een steen bepaalt hoeveel mortel nodig is om een stevige en duurzame verbinding te creëren.

De metseldruk wordt uitgedrukt in kg/m² en kan variëren van 200 kg/m² (voor vloeren in vertrekken) tot 500 kg/m² (voor opeengehoopte mensenmassa). Deze druk beïnvloedt indirect het mortelverbruik, omdat een grotere druk betekent dat het mortelprofiel en de afdichting van de voegen meer moeten kunnen dragen.

Technische Specificaties van Metselmortel

Het kiezen van de juiste mortel is even belangrijk als het berekenen van het verbruik. Hieronder volgt een overzicht van de technische specificaties van Diamur metselmortel 25 kg:

Deze mortel is geschikt voor normaal zuigende stenen (klasse IW3) tot sterk zuigende stenen (klasse IW4). Het is dus een veelzijdig product dat geschikt is voor diverse toepassingen in de bouw- en renovatieindustrie.

Samenvatting van Belangrijke Cijfers en Formules

Hieronder volgt een samenvatting van de belangrijkste formules en cijfers voor het berekenen van mortelverbruik:

Conclusie

Het berekenen van hoeveel metselmortel per vierkante meter metselwerk nodig is, vereist een nauwkeurige analyse van meerdere variabelen, zoals voegdikte, stenenformaten, maattoleranties, snij- en breukverlies en verwerkingswijze. Een onderschat verbruik kan leiden tot onvoldoende afdichting en structurele problemen, terwijl een overschat verbruik extra kosten en verspilling oplevert.

Door gebruik te maken van het modulaire systeem en duidelijke berekeningsmethoden, zoals die van Waalformaat stenen, kan het mortelverbruik nauwkeurig worden bepaald. Bovendien is het belangrijk om te rekenen met eventuele verliezen en de juiste verwerkingstijd te hanteren om de kwaliteit van het metselwerk te waarborgen.

Voor iedereen die betrokken is bij metselwerk, of het nu gaat om eigenaren, DIY-ers of bouwprofessionals, is het dus essentieel om deze berekeningen te begrijpen en toe te passen.

Bronnen

1. Joost de Vree – Baksteenformaten
2. Sleiderink – Hoeveel Metselstenen per m²?
3. Weulen Kranenbarg – Metselmortel met Kalk 25 kg
4. Lokale Regelgeving – CVDR208531