Prefab metselwerk: Duurzame oplossing voor de toekomst van gevels

Published by Redactie on augustus 30, 2025 | Category metselwerk

Inleiding

In de huidige bouwsector spelen duurzaamheid, efficiëntie en kwaliteit een steeds grotere rol. Traditioneel metselwerk, dat in Nederland al generaties symboliseert voor duurzaamheid en esthetiek, wordt tegenwoordig bedreigd door een tekort aan kwalificaties en bouwpersoneel. Tegelijkertijd stijgt de vraag naar snellere bouwmethoden en lagere CO₂-uitstoot. Prefab metselwerk biedt een innovatieve oplossing die deze uitdagingen aankan. Dit artikel biedt een gedetailleerde weergave van de voordelen, toepassingen en technieken van prefab metselwerk, met nadruk op duurzaamheid, kwaliteit en toekomstgerichtheid.

Wat is prefab metselwerk?

Prefab metselwerk is een modern bouwmethode waarbij metselwerk in de fabriek wordt vervaardigd in vormen en grootten die direct op de bouwplaats kunnen worden gemonteerd. In tegenstelling tot traditioneel metselwerk, dat op locatie handmatig wordt opgebouwd, wordt prefab metselwerk in gecontroleerde omstandigheden vervaardigd, wat zorgt voor betere kwaliteit, grotere precisie en snellere uitvoering.

Gerard Bosman van Aberson stelt dat prefab metselwerk alles is wat traditioneel metselwerk is, maar met extra voordelen: meer verbanden, meer unieke ontwerpen en vooral: meer meters in minder tijd en met minder handen. De elementen worden aan het betonnen casco ‘gehangen’ en zijn niet van echt metselwerk te onderscheiden.

Voordelen van prefab metselwerk

1. Efficiëntie en tijdswinst

Een van de grootste voordelen van prefab metselwerk is de aanzienlijke tijdswinst. Omdat de elementen vooraf worden vervaardigd en alleen nog op de bouwplaats hoeven te worden gemonteerd, is de bouwperiode aanzienlijk korter dan bij traditioneel metselwerk. Dit is vooral van belang in gebieden waar er weinig bouwpersoneel beschikbaar is. Bovendien is prefab metselwerk ongevoelig voor weersinvloeden tijdens de montagefase, wat het planningstempo verder kan versnellen.

2. Kwaliteit en consistentie

In een fabriekselementaire omgeving is het mogelijk om hoge kwaliteit en consistentie te waarborgen. Traditioneel metselwerk is afhankelijk van het handwerk van de metselaar, terwijl prefab metselwerk standaardisatie en repetitieve productie mogelijk maakt. Dit zorgt voor een uniforme uitstraling van de gevel en vermindert de kans op fouten of afwijkingen.

3. Duurzaamheid

Prefab metselwerk draagt bij aan duurzaam bouwen op meerdere vlakken. Eerst en vooral is er minder afval en minder transport nodig, wat de CO₂-uitstoot vermindert. Daarnaast zijn prefab gevels vaak gemaakt van duurzame of herbruikbare materialen, zoals keramische gevelsystemen of gevelstenen die licht bouwen en circulair bouwen mogelijk maken.

4. Flexibiliteit in ontwerp

Prefab metselwerk biedt ontwerpfreedom. Het is mogelijk om complexe vormen en patronen te creëren die bij traditioneel metselwerk lastiger uit te voeren zijn. Bovendien is het eenvoudig om prefab elementen te combineren met traditioneel metselwerk of andere materialen, zoals keramische steenstrips of gevelsystemen. Deze flexibiliteit maakt het mogelijk om unieke gevelontwerpen te realiseren die toch de esthetiek van traditioneel metselwerk behouden.

5. Snellere bouw en minder afval

Bij traditioneel metselwerk ontstaat tijdens de uitvoering vaak onnodig afval, zowel in vorm van afvalmateriaal als tijdverspilling. Prefab metselwerk vermindert deze uitdagingen aanzienlijk. Omdat de elementen precies vervaardigd worden naar de specificaties van het project, is het afval beperkt. Bovendien is de montage sneller en vereist minder logistiek op de bouwplaats, wat de totale ecologische voetafdruk van het project verder vermindert.

Toepassingen van prefab metselwerk

Prefab metselwerk wordt steeds vaker toegepast in zowel nieuwbouw als renovatieprojecten. Een aantal voorbeelden zijn:

Maankwartier in Heerlen
Kameleon in Amsterdam
Huurwoningen in de Havenbuurt in Zaandam

Deze projecten zijn allemaal in prefab metselwerk uitgevoerd en zijn niet van 'echt' metselwerk te onderscheiden. Dit toont aan dat prefab metselwerk niet alleen functioneel en duurzaam is, maar ook visueel overtuigend.

1. Nieuwbouwprojecten

In nieuwbouwprojecten is prefab metselwerk een uitstekende oplossing voor gebouwen waarbij snelheid en kwaliteit cruciaal zijn. Het is bijzonder geschikt voor projecten met een strakke planning of in gebieden waar er weinig ruimte beschikbaar is op de bouwplaats. Ook projecten met ingewikkelde metselverbanden of overhellende gevels profiteren van de voordelen van prefab metselwerk.

2. Renovatieprojecten

Bij renovatieprojecten kan prefab metselwerk gebruikt worden om bestaande gevels te vernieuwen of te verbeteren. Het is bijvoorbeeld mogelijk om een deel van de gevel met prefab elementen te vervangen of om een nieuwe gevel aan te brengen. Dit is vooral handig in historische wijkbeelden waarbij het originele uiterlijk moet worden behouden, maar de huidige staat van de gevel niet meer optimaal is.

3. Prefab en traditioneel metselwerk gecombineerd

Een andere toepassing is het combineren van prefab metselwerk met traditioneel metselwerk. Dit is bijzonder geschikt voor projecten waarbij een gedeeltelijke oplossing nodig is. Bijvoorbeeld: een deel van de gevel wordt prefab uitgevoerd, terwijl het andere deel traditioneel gemetseld wordt. Deze aanpak biedt flexibiliteit en maakt het mogelijk om met beperkte middelen toch een hoogwaardige gevel te realiseren.

Technische aspecten en uitvoering

Prefab metselwerk wordt gemaakt van verschillende materialen, afhankelijk van het doel van het project. De meest gebruikte materialen zijn:

Keramische gevelsystemen
Gevelstenen
Minerale gevelafwerkingen

1. Keramische gevelsystemen

Keramische gevelsystemen zijn lichter dan traditionele gevelstenen, wat ze geschikt maakt voor licht bouwen. Ze zijn ook vaak ontworpen met circulair bouwen in gedachten. Voorbeelden zijn keramische tegels, keramische sidings en keramische steenstrips. Deze systemen kunnen snel en eenvoudig worden gemonteerd en zijn zeer duurzaam.

Een voorbeeld van een keramisch gevelsysteem is het A-Brick-systeem. Dit zijn keramische steenstrips die zonder lijm of mortel op cassettes worden geklikt. Het systeem is ideaal voor geventileerde gevels en biedt een elegante uitstraling.

2. Gevelstenen

Gevelstenen zijn een klassiek bouwmateriaal dat al jarenlang wordt gebruikt in de Nederlandse bouw. Zowel traditioneel als prefab metselwerk kan uit gevelstenen bestaan. De voordelen van gevelstenen zijn hun duurzaamheid, esthetiek en warmte-isolatie. In prefab vorm zijn ze vooral geschikt voor projecten waarbij snelle uitvoering en hoge kwaliteit belangrijk zijn.

3. Minerale gevelafwerkingen

Minerale gevelafwerkingen worden vaak gebruikt in prefab gevels. Deze afwerkingen bestaan uit een systeem van primer, lijmmortel en steenstrips. Ze zijn geschikt voor elke solide en draagkrachtige ondergrond en kunnen op geventileerde gevels, gevelisolatiesystemen en prefab gevels worden aangebracht.

Een voorbeeld van zo’n gevelafwerking is de Elastolith Steenstrip. Deze steenstrips worden handmatig gemaakt op een productielijn en kunnen in kleuren, texturen, vormen en formaten worden aangepast. Ze bieden gering gewicht, kleurvastheid, brandklasse A, waterafstotendheid en dampdoorlatendheid.

Duurzaamheid en milieuvriendelijkheid

Duurzaam bouwen is een kernaspect van prefab metselwerk. Er zijn verschillende manieren waarop prefab metselwerk bijdraagt aan een groenere bouwsector.

1. Minder CO₂-uitstoot

Door werkzaamheden in de fabriek uit te voeren en transport naar de bouwplaats te beperken, wordt de CO₂-uitstoot van een project verminderd. Dit is een belangrijk voordeel in de huidige bouwsector, waar duurzaamheid centraal staat.

2. Herbruikbare materialen

Veel prefab metselwerk is gemaakt van keramische of minerale materialen die herbruikbaar zijn. Dit maakt het geschikt voor circulair bouwen. Bovendien is het mogelijk om de prefab elementen later opnieuw te gebruiken of te herwerken, wat de levenscyclus van het materiaal verlengt.

3. Geringere ecologische impact

Het gebruik van prefab metselwerk heeft een geringere ecologische impact dan traditioneel metselwerk. Er is minder afval, minder energie nodig voor het vervaardigen en het transport is doorgaans efficiënter. Dit maakt prefab metselwerk een ideale keuze voor groene bouwprojecten.

Kwaliteitsaspecten en garantie

De kwaliteit van prefab metselwerk is vaak hoger dan die van traditioneel metselwerk. Dit komt onder andere door de gecontroleerde productieomstandigheden in de fabriek, waarin fouten snel kunnen worden hersteld. Daarnaast wordt prefab metselwerk vaak geproduceerd volgens strikte kwaliteitsnormen en is het vaak voorzien van een garantie.

Bijvoorbeeld, de CO₂-negatieve gevelsteen Pirrouet® is voor het eerst in Nederland gebruikt in de groene wijk Groen Nobelhorst in Almere. Deze gevelsteen is duurzaam en kwalitatief hoogwaardig, wat het een goede keuze maakt voor projecten waar kwaliteit en duurzaamheid centraal staan.

Keuze- en ontwerpvrijheid

Prefab metselwerk biedt veel keuze- en ontwerpvrijheid. Het is mogelijk om verschillende materialen, kleuren, vormen en patronen te combineren, waardoor ieder project uniek kan worden. Deze flexibiliteit maakt het mogelijk om zowel klassieke als moderne gevelontwerpen te realiseren.

Bijvoorbeeld, de Elastolith Steenstrip biedt een ruime keuze in kleuren, texturen en vormen, waardoor ontwerpers en opdrachtgevers een gevel kunnen creëren die precies past bij het project. Ook zijn er prefab gevelsystemen die geventileerde gevels of keramische sidings kunnen realiseren, wat extra vrijheid biedt.

Prefab metselwerk in de praktijk: Voorbeelden

1. Aberson en de toekomst van metselwerk

Aberson, met ruim negentig jaar ervaring in het vak, is een voorloper in de toepassing van prefab metselwerk. Het bedrijf werkt nauw samen met architecten en aannemers om duurzame en kwalitatief hoogwaardige geveloplossingen te realiseren. De showroom in Zwolle biedt klanten de mogelijkheid om de materialen en technieken van dichtbij te bekijken en te adviseren.

Aberson benadrukt dat prefab metselwerk een essentieel onderdeel is van de toekomst van metselwerk in Nederland. Het bedrijf helpt bij het overwegen van prefab oplossingen voor projecten waarbij snelle uitvoering en hoge kwaliteit belangrijk zijn.

2. Elastolith en minerale gevelafwerking

Elastolith is een specialist in minerale gevelafwerkingen en heeft sinds 1982 ervaring met prefab gevels. De gevelafwerkingen zijn geschikt voor nieuwbouw, renovatie en prefab markten. Het systeem is eenvoudig in uitvoering en biedt een hoge mate van flexibiliteit in ontwerp en toepassing.

3. De toekomst van prefab metselwerk

In de toekomst zal prefab metselwerk een steeds grotere rol spelen in de bouwsector. Tegen de huidige trends van klimaatverandering, energiebesparing en beperkt bouwpersoneel in, is prefab metselwerk een essentieel bouwconcept. Het biedt een betere balans tussen duurzaamheid, kwaliteit en efficiëntie.

Conclusie

Prefab metselwerk is een innovatieve bouwtechniek die zich positief onderscheidt door duurzaamheid, kwaliteit en efficiëntie. Het biedt een uitkomst voor de huidige uitdagingen in de bouwsector, zoals tekort aan metselaars, beperkte bouwruimte en groeiende duurzaamheidsdoelen. Door de combinatie van traditionele esthetiek en moderne technologie, is prefab metselwerk een toekomstgerichte oplossing voor zowel nieuwbouw als renovatieprojecten.

Voor homeowners, DIY-enthusiast en bouwprofessionals is prefab metselwerk een waardevolle optie om te overwegen bij het plannen en uitvoeren van een bouwproject. Het biedt snelle uitvoering, hoge kwaliteit en duurzame eigenschappen, waardoor het een ideale keuze is voor iedereen die kijkt naar een betere toekomst voor de bouwsector.

Bronnen

gevel
prefab