Constructieve verbindingen in metselwerk: Loodvoegverbinding versus vertanding

In de bouwsector, en met name bij het gebruik van metselwerk, is de keuze van de juiste constructieve verbindingen van groot belang voor de stabiliteit en het functioneren van een gebouw. In dit artikel bespreken we twee belangrijke vormen van constructieve verbindingen: de loodvoegverbinding en de vertanding. Deze methoden worden gebruikt om verticale krachten uit dragende wanden over te brengen op stabiliteitswanden. Op basis van de voorwaarden, technische specificaties en aanbevelingen uit de gegeven bronnen, geven we een gedetailleerde uitleg van beide verbindingen, hun toepassingsgebieden, en wanneer welke methode de voorkeur verdient.

Inleiding

Constructieve verbindingen zijn essentieel bij de bouw van woongebouwen, utiliteitsgebouwen en andere constructies met metselwerk. Deze verbindingen zorgen ervoor dat krachten op een veilige manier worden overgedragen, zodat het gebouw bestand is tegen schuifkrachten en andere belastingen. De loodvoegverbinding en de vertanding zijn twee van de meest gebruikte technieken bij de constructieve verbinding van metselwanden. In dit artikel geven we een overzicht van deze verbindingen, hun technische kenmerken, toepassingsvoorwaarden en aanbevelingen voor gebruik.

Loodvoegverbinding

Definitie en werking

Een loodvoegverbinding is een constructieve methode waarbij metselwanden tegen elkaar worden gelijmd via een verticale voeg en lintvoegen. Deze verbinding wordt gerealiseerd door:

• Een met lijmmortel gevulde verticale voeg van 3 mm;
• Het gebruik van lijmkoppelstrips in de lintvoegen.

Het aantal lijmkoppelstrips per laag hangt af van de wanddikte. Voor wanden met een dikte van meer dan 150 mm wordt aanbevolen om twee lijmkoppelstrips per laag te gebruiken. Voor wanden van 100 mm is een gemiddelde schuifsterkte van 15 kN/m1 te realiseren bij gebruik van deze verbinding.

Toepassingsvoorwaarden

De loodvoegverbinding is geschikt voor:

• Woongebouwen met maximaal drie bouwlagen;
• Projecten waarbij de schuifkrachten niet meer dan 15 kN/m1 bedragen.

Wanneer de schuifkrachten of het aantal bouwlagen deze limieten overschrijden, is het noodzakelijk om over te stappen naar een vertanding. Voor een volledig overzicht van de toepassingsvoorwaarden van deze verbinding, wordt verwezen naar het Adviesblad constructieve hoekverbinding.

Voordeel en toepassing

De loodvoegverbinding is een efficiënte en kosteneffectieve methode voor het verbinden van metselwanden in kleine en middelgrote projecten. Het gebruik van lijmmortel en lijmkoppelstrips zorgt voor een sterke verbinding die voldoet aan de meeste bouwkundige eisen in woningbouwprojecten tot drie bouwlagen.

Vertanding

Definitie en werking

Een vertanding is een constructieve verbinding die wordt gebruikt bij grotere belastingen of complexere bouwprojecten. In tegenstelling tot de loodvoegverbinding, wordt hierbij gebruikgemaakt van een fysieke tandvormige aansluiting tussen de wanden. Deze constructieve methode biedt een hogere schuifsterkte en betere stabiliteit bij grotere bouwprojecten.

Toepassingsvoorwaarden

De vertanding wordt aanbevolen bij:

• Woongebouwen van meer dan drie bouwlagen;
• Situaties waarin de schuifkrachten meer dan 15 kN/m1 bedragen;
• Gebouwen in de utiliteitsbouw, zoals kantoren en zorgcentra, waar hogere veiligheidsklassen gelden;
• Liftschachten, waar de hoekaansluitingen altijd vertand moeten worden uitgevoerd.

Deze verbinding is dus vooral geschikt voor projecten waar extra stabiliteit nodig is, bijvoorbeeld in gebouwen met hogere bouwlagen of waar grotere schuifkrachten aanwezig zijn.

Voordeel en toepassing

De vertanding biedt een hogere schuifsterkte en betere stabiliteit in vergelijking met de loodvoegverbinding. Het is een robuuste en betrouwbare methode voor het verbinden van metselwanden in complexere constructies. Deze verbinding is essentieel in utiliteitsbouw, zoals kantoren of zorgcentra, waar hogere veiligheidsklassen gelden en schuifkrachten groter zijn.

Keuze tussen loodvoegverbinding en vertanding

Overwegingen bij de keuze

De keuze tussen een loodvoegverbinding en een vertanding hangt af van diverse factoren, zoals het aantal bouwlagen, de schuifkrachten in het project en de type van gebouw. In de praktijk is het belangrijk om deze aspecten nauwkeurig te analyseren om de meest geschikte methode te kiezen.

• Loodvoegverbinding is geschikt voor:

  • Woongebouwen tot maximaal drie bouwlagen;
  • Projecten met schuifkrachten tot 15 kN/m1;
  • Kostenefficiëntie en eenvoudigheid zijn belangrijk.

• Vertanding is aan te raden voor:

  • Woongebouwen van meer dan drie bouwlagen;
  • Projecten met schuifkrachten boven 15 kN/m1;
  • Utiliteitsgebouwen waar hogere veiligheidsklassen gelden;
  • Liftschachten, waar vertanding verplicht is.

Aanbevelingen

Het is aan te raden om bij projecten waarbij de schuifkrachten of bouwlagen de limieten overschrijden, over te stappen naar een vertanding. Bovendien wordt geadviseerd om gebruik te maken van een constructief adviesrapport, dat door bijvoorbeeld de afdeling Techniek & Advies kan worden opgesteld. In dit rapport worden de mogelijkheden voor het gebruik van kalkzandsteen in de draagconstructie beoordeeld, wat kan bijdragen aan een betere stabiliteit en schuifkrachtbestendigheid.

Technische specificaties en materialen

Lijmmortel en lijmkoppelstrips

Bij de loodvoegverbinding speuren lijmmortel en lijmkoppelstrips een centrale rol. De lijmmortel wordt gebruikt om de verticale voeg van 3 mm te vullen, wat zorgt voor een sterke en stabiele verbinding. De lijmkoppelstrips worden in de lintvoegen aangebracht en helpen bij het verdelen van krachten. Het aantal lijmkoppelstrips per laag hangt af van de wanddikte. Voor wanden van meer dan 150 mm wordt aanbevolen om twee lijmkoppelstrips te gebruiken.

Tandvormige aansluiting

Bij een vertanding wordt gebruikgemaakt van een tandvormige aansluiting tussen de wanden. Deze constructieve verbinding biedt een fysieke verbinding die beter bestand is tegen grotere schuifkrachten. De tandvorm zorgt ervoor dat de wanden stabieler zijn verbonden en de krachten op een betere manier worden overgedragen.

Veiligheid en veiligheidsklassen

Woongebouwen en utiliteitsbouw

In woongebouwen gelden bepaalde veiligheidsklassen, afhankelijk van het aantal bouwlagen en de schuifkrachten. Voor projecten tot drie bouwlagen en schuifkrachten tot 15 kN/m1 is de loodvoegverbinding voldoende. Echter, bij utiliteitsbouw, zoals kantoren en zorgcentra, zijn de schuifkrachten vaak hoger en geldt een hogere veiligheidsklasse. In dergelijke gevallen is het noodzakelijk om over te stappen naar een vertanding.

Liftschachten

In de constructie van liftschachten is het gebruik van een vertanding verplicht. De hoekaansluitingen moeten vertand worden uitgevoerd om ervoor te zorgen dat de schuifkrachten op een veilige manier worden overgedragen. Deze verbinding is essentieel voor de stabiliteit van de liftschacht en het voorkomen van eventuele schade.

Constructieve verbindingen in de praktijk

Voorbeeldprojecten

In de praktijk worden loodvoegverbindingen en vertandingen vaak gebruikt in diverse bouwprojecten. Een voorbeeld is een woningbouwproject met drie bouwlagen, waarbij de loodvoegverbinding voldoende is om de schuifkrachten te verwerken. Een ander voorbeeld is een kantoorcomplex met meerdere bouwlagen, waarbij een vertanding nodig is om de hogere schuifkrachten en veiligheidsklassen te voldoen.

Aanbevolen procedure

Om de juiste constructieve verbinding te kiezen, is het belangrijk om een aantal stappen te volgen:

1. Beoordelen van het aantal bouwlagen;
2. Berekenen van de schuifkrachten in het project;
3. Beoordelen van de veiligheidsklasse (bij utiliteitsbouw);
4. Kiezen van de juiste verbinding op basis van bovenstaande factoren.

Bij twijfel is het aan te raden om een constructief adviesrapport aan te vragen, dat helpt bij het bepalen van de meest geschikte methode voor het specifieke project.

Conclusie

De keuze tussen een loodvoegverbinding en een vertanding is van groot belang bij de constructieve verbinding van metselwanden. Beide methoden hebben hun eigen toepassingsgebieden en voordelen. De loodvoegverbinding is geschikt voor kleine en middelgrote projecten, terwijl de vertanding noodzakelijk is bij grotere belastingen en complexere constructies. Het is essentieel om de juiste verbinding te kiezen op basis van factoren zoals het aantal bouwlagen, schuifkrachten en veiligheidsklassen. Met een duidelijke analyse en eventueel het gebruik van een adviesrapport kan de meest geschikte constructieve verbinding worden bepaald, waardoor het gebouw veilig en stabiel wordt gemaakt.

Bronnen

1. Calduran - Stabiliteit