Uitslag en kwaliteit van metselwerk: Uitdagingen en oplossingen in renovatie en nieuwbouw

Published by Redactie on augustus 30, 2025 | Category metselwerk

Inleiding

In de bouwsector spelen zowel de esthetiek als de duurzaamheid van gevels en metselwerk een cruciale rol. Het metselwerk moet niet alleen functioneel zijn, maar ook een visuele bijdrage leveren aan het straatbeeld. Tevens zijn er steeds meer uitdagingen op het gebied van kwaliteit, materiaalgebruik en duurzaamheid. De laatste jaren zijn er innovaties opgetreden die het metselwerk lichter, duurzamer en sneller toelaten, zonder de kwaliteit of esthetiek in te boeten. Dit artikel biedt een overzicht van de huidige stand van zaken rond metselwerk, inclusief mogelijke uitslagen en maatregelen die genomen kunnen worden om deze te voorkomen of te corrigeren. Verder wordt ingegaan op innovatieve oplossingen die het vakwerk verlichten en toegankelijker maken, ook voor niet-gekwalificeerde vakmensen.

Uitslag van metselwerk: oorzaak en oplossing

Een veelvoorkomend probleem bij metselwerk is de zogenaamde witte uitslag, ook wel bekend als blootstand of efflorescence. Dit is een zichtbare witte laag van zouten die op het metselwerk of mortelelementen afdampen als gevolg van vochttransport. De uitslag kan het uiterlijk van het metselwerk aantasten en indruk maken op de kwaliteit ervan.

Volgens de contextdocumenten is het gebruik van bepaalde systemen, zoals het E-Board-systeem van Vandersanden, een duurzame en praktische oplossing om dit probleem te vermijden. Het systeem bevat geen mortel- of voegmateriaal dat zouten kan bevatten. Daardoor ontstaat er geen witte uitslag. Daarnaast zijn er geen lateien of metselprofielen nodig, wat het risico op vocht- en zouttransport verder beperkt.

Maarten Wauters, productmanager bij Vandersanden, benadrukt dat het E-Board-systeem een duurzame oplossing biedt. De productie van het systeem vereist minder materiaal, minder transport en geen afval zoals metselpuin of pallets. Bovendien is EPS (expanderd polystyreen) in het systeem zeven keer herbruikbaar, wat de CO₂-uitstoot verder vermindert. Deze aspecten maken het systeem niet alleen kwalitatief beter, maar ook milieuvriendelijker.

Innovatieve metselmethoden en toegankelijkheid

Een van de grootste uitdagingen in de huidige bouwsector is het tekort aan vakmensen, waaronder metselaars. Dit tekort leidt vaak tot vertragingen, hogere kosten en kwaliteitsproblemen. Het E-Board-systeem biedt hier een oplossing voor, aangezien het kan worden aangebracht door vakmensen die niet per se metselaar zijn. Dit is mogelijk doordat de EPS-platen met voorbeeldvoegen worden geleverd en het systeem visueel eenvoudiger is dan traditioneel metselwerk.

Sybren Runhaar, productmanager E-Board in Nederland, benadrukt dat de Vandersanden Academy cursussen aanbiedt om het systeem te leren gebruiken. Deze ééndaagse cursus bevat praktische tips voor de uitvoering en helpt bij het starten van een project. Na afloop krijgen de deelnemers een certificaat. Dit maakt het mogelijk om zelfs kleinere projecten sneller en met minder personeel uit te voeren.

Verder is de tijd die nodig is voor het uiteindelijk voegen van het metselwerk aanzienlijk gereduceerd. Bij traditioneel metselwerk moet men vaak drie weken wachten voordat het metselwerk droog genoeg is om te voegen. Bij het E-Board-systeem is dit al na 48 uur mogelijk. Dit heeft het voordeel dat de steiger snel kan worden verwijderd, waardoor het bouwproces sneller verloopt en het straatbeeld minder wordt belemmerd.

Duurzaamheid en recyclage mogelijkheden

Duurzaamheid is een kernthema in de huidige bouwsector. Het E-Board-systeem is hierin een voorbeeld van innovatie. Het systeem bestaat uit EPS-isolatieplaten die volledig te recyclen zijn. EPS kan zelfs tot zeven keer worden hergebruikt, wat het systeem een duurzame en milieuvriendelijke oplossing maakt. Bovendien is het systeem minder afhankelijk van transport, aangezien er minder materiaal nodig is in vergelijking met traditioneel metselwerk.

De duurzaamheid van het systeem is ook van invloed op de afvalproducten die tijdens de bouw worden gegenereerd. Traditioneel metselwerk levert veel afval op, zoals metselpuin, pallets en afvalspecie. Bij het E-Board-systeem zijn deze problemen vrijwel volledig weggevaagd. Daarnaast is het systeem minder afhankelijk van dorpels of lateien, wat extra kosten en afval voorkomt.

Architectonische vrijheid en esthetiek

Het E-Board-systeem biedt ook meer architectonische vrijheid. Het is mogelijk om verticale strips aan te brengen, reliëfs en zelfs allerlei soorten verbanden. Dit maakt het mogelijk om creatieve en unieke gevelontwerpen te realiseren zonder dat dit gepaard gaat met extra kosten of moeilijkheden in uitvoering.

De optie om kiezen voor een voegloos of voegwerk gevel is een extra flexibiliteit die het systeem biedt. Traditioneel metselwerk vereist vaak aanzienlijke kosten om zulke unieke vormen te realiseren. Bij het E-Board-systeem is dit mogelijk zonder dat het budget aanzienlijk wordt gestegen.

Regels en toezicht in het bouwproces

Het bouwproces wordt niet alleen beïnvloed door het gebruik van innovatieve materialen, maar ook door de regelgeving en het toezicht. In bepaalde gebieden, zoals historisch gehele stadsgezichten, zijn er strikte voorschriften voor het bouwproces. Zo is er bijvoorbeeld sprake van een verdeling in A-, B- en C-zones, waarbij in de A-zone de architectonische kwaliteit en het stadsgezicht verder worden beschermd dan in de B- of C-zone.

In het kader van toezicht zijn er in recente jaren maatregelen genomen om de regeldruk te verminderen. Deze maatregelen zijn vooral van toepassing op bouwprojecten met een beperkte impact op de omgevingskwaliteit. Denk bijvoorbeeld aan nieuwbouw van volkstuinhuisjes of aanpassingen aan woningwagens. In dergelijke gevallen is het toezicht minder intensief, waardoor bouwprojecten sneller en efficiënter kunnen worden uitgevoerd.

Tevens is er sprake van een financiële grens bij toezicht. Plannen met een investeringsomvang boven de 100.000 euro inclusief BTW blijven onder intensievere toezicht staan. In deze gevallen wordt de architectonische en ruimtelijke kwaliteit van het project grondiger beoordeeld, aangezien de impact op de omgeving groter is.

Kleur- en materiaalrichtlijnen

De kleur- en materiaalgebruikrichtlijnen zijn een essentieel onderdeel van het bouwproces, vooral in stedelijke omgevingen. Deze richtlijnen helpen bij het behouden van het stadsgezicht en voorkomen ongewenste afwijkingen. Zo is het bijvoorbeeld verboden om rode pannen te gebruiken zonder combinatie met gele gevelsteen. Zadeldaken en schilddaken zijn toegestaan, maar moeten voldoen aan bepaalde maatvoeringen en verhoudingen. De verhouding tussen het dak en de gevel moet minimaal 3 staat tot 4 zijn, om esthetische harmonie te behouden.

Schilderwerk moet voldoen aan bepaalde kleureisen, zoals gebroken wit, beige of lichtgrijs. De draaiende delen, zoals ramen en deuren, mogen bovendien andere kleuren hebben, zoals donkergroen, antraciet of bordeauxrood. Deze richtlijnen zijn bedoeld om het stadsgezicht te behouden en te voorkomen dat gebouwen uit de toon vallen.

Praktische toepassing in renovatieprojecten

Renovatieprojecten vormen een specifieke uitdaging in de bouwsector. Niet alleen moet het bestaande metselwerk worden behouden of gerestaureerd, maar ook moet er vaak rekening worden gehouden met de toegankelijkheid en duurzaamheid van materialen. Het E-Board-systeem is hier een gunstige oplossing voor, aangezien het snel, eenvoudig en duurzaam is in uitvoering.

Het systeem is ideaal voor renovatieprojecten waarbij het oorspronkelijke uiterlijk moet worden behouden. Door de mogelijkheid tot creatieve verbanden en het gebruik van verticale strips, is het mogelijk om het oude karakter van een gebouw te behouden, zonder dat het metselwerk moet worden vervangen. Verder is het systeem minder afhankelijk van transport en afvalproducten, wat het milieuaspect van renovatieprojecten verbetert.

Bouwvak en vakmanschap: Uitdagingen en kansen

Het vak van metselaar blijft een pittig beroep. De bouwsector is in de afgelopen jaren hard getroffen door economische crises, maar ook nu betere tijden aangebroken zijn, blijft het vak met uitdagingen worstelen. Metselaar Wilco Willigenburg uit Nijkerk benadrukt dat de werkvoorraad van bouwbedrijven op zijn hoogtepunt is sinds 2008. Dit betekent dat er meer klussen zijn dan er vakmensen beschikbaar zijn.

De toename van innovatieve systemen zoals E-Board biedt een oplossing voor dit probleem. Het maakt het mogelijk om het vak te delen met niet-gekwalificeerde vakmensen of zelfs amateurs, waardoor het bouwproces sneller en efficiënter kan worden. Dit is een essentieel aspect in het huidige bouwlandschap, waarin de vraag naar bouwvakmensen steeds groter wordt.

Samenwerking en voortgang

De samenwerking tussen bouwbedrijven, aannemers en ontwerpers speelt een grote rol in het bouwproces. Het E-Board-systeem faciliteert deze samenwerking door middel van masterclasses en cursussen die worden georganiseerd door de Vandersanden Academy. Deze workshops helpen bij het delen van kennis en ervaring, wat leidt tot betere uitvoering van projecten en een hogere kwaliteit van het eindresultaat.

De betrokkenheid van alle partijen is belangrijk, vooral bij complexe projecten waarbij architectonische details een grote rol spelen. Door samen te werken op basis van een gemeenschappelijk doel, kunnen innovatieve oplossingen worden ontwikkeld die zowel duurzaam als esthetisch zijn.

Conclusie

Het metselwerk en de kwaliteit van het gevelontwerp zijn essentiële aspecten in de bouwsector. De uitslag van metselwerk is een bekend probleem dat op meerdere manieren kan worden voorkomen, bijvoorbeeld door het gebruik van innovatieve systemen zoals het E-Board-systeem van Vandersanden. Dit systeem biedt niet alleen een duurzame oplossing, maar maakt het ook mogelijk om het metselwerk sneller, eenvoudiger en met minder afval uit te voeren.

Bij renovatieprojecten speelt het behoud van het oorspronkelijke uiterlijk een belangrijke rol. Het E-Board-systeem maakt het mogelijk om het karakter van een gebouw te behouden, terwijl tegelijkertijd duurzame materialen worden gebruikt en het bouwproces efficiënter wordt. De toegankelijkheid van het systeem, ook voor niet-gekwalificeerde vakmensen, helpt bij het oplossen van het tekort aan vakkrachten in de huidige bouwsector.

Daarnaast zijn kleur- en materiaalrichtlijnen van belang in stedelijke gebieden, waarbij het behoud van het stadsgezicht en de architectonische kwaliteit centraal staan. Het toezicht en de regelgeving spelen een rol in de uitvoering van bouwprojecten, waarbij de regeldruk in bepaalde gevallen is verlaagd om bouwinitiatieven te stimuleren.

Samenvattend bieden innovatieve systemen zoals E-Board een betere oplossing voor de uitdagingen in de bouwsector. Ze voorkomen uitslag, verhogen de duurzaamheid, verlagen de tijd en kosten van het bouwproces en maken het mogelijk om het oorspronkelijke uiterlijk van gebouwen te behouden. De toekomst van metselwerk ligt dus in innovatie, samenwerking en duurzaamheid.