Akoestische prestaties van metselwerk met dubbele spouw: verklaring via octaafbanden en akoestische indicatoren

Published by Redactie on augustus 30, 2025 | Category metselwerk

Inleiding

Akoestiek speelt een essentiële rol in de bouwsector, zowel op het vlak van comfort als op dat van regelgeving. Voor bouwmaterialen zoals metselwerk met dubbele spouw is het begrip en gebruik van akoestische indicatoren en octaafbanden van groot belang. Deze parameters helpen bij het bepalen van de akoestische prestaties van bouwelementen en kunnen worden gebruikt om akoestisch comfort in gebouwen te waarborgen.

In dit artikel wordt de akoestische waarde van metselwerk met dubbele spouw bekeken door middel van octaafbanden en andere akoestische indicatoren. Aan de hand van gegevens uit betrouwbare bronnen wordt ingegaan op de opdeling van het geluidsspectrum in octaafbanden, de betekenis van akoestische absorptiecoëfficiënten, de rol van gewogen geluiddrukniveaus en andere relevante parameters. Het doel is om een duidelijk en technisch geïnformeerd overzicht te geven van hoe akoestische prestaties van metselwerk beoordeeld kunnen worden.

Akoestische opdeling van het geluidsspectrum in octaafbanden

Definitie van octaafbanden

Het geluidsspectrum in akoestische toepassingen wordt vaak opgedeeld in zogenaamde frequentiebanden, waarvan de octaafbanden de meest gebruikelijke zijn. Een octaafband is zo gedefinieerd dat de hoogste doorgelaten frequentie exact tweemaal zo groot is als de laagste doorgelaten frequentie. Dit betekent dat de bandbreedte evenredig is met de middenfrequentie van de band. De middenfrequentie van een octaafband is het meetkundig gemiddelde van de onder- en bovengrens.

Bijvoorbeeld: een octaafband met een middenfrequentie van 1000 Hz heeft een ondergrens van 707 Hz en een bovengrens van 1414 Hz. Dit principe geldt ook voor andere banden, zoals 500 Hz, 250 Hz enzovoort. Deze logaritmische verdeling maakt het mogelijk om het hoorbare spectrum van 20 Hz tot 20.000 Hz te beschrijven in een beheersbare set van banden.

De ISO-norm 266-1975 stelt een standaard op voor deze verdeling, die wordt gebruikt in audiotoepassingen en akoestische berekeningen. Het gebruik van octaafbanden is vooral nuttig in de technische akoestiek, omdat het menselijk oor niet even gevoelig is voor alle frequenties. Lichte frequenties worden minder goed waargenomen dan hoge, dus het is belangrijk om het spectrum te analyseren volgens banden die het menselijke gehoor weerspiegelen.

Toepassing in akoestische berekeningen

In akoestische berekeningen zijn octaafbanden essentieel, omdat het geluidsvermogen of de geluidsdruk per band bepaald moet worden. Deze verdeling helpt bij het analyseren van akoestische materialen en structuren, zoals metselwerk met dubbele spouw. Voor elk bouwelement kan het akoestisch gedrag worden bepaald door het geluidsvermogen in de verschillende octaafbanden te analyseren.

In het kader van akoestische berekeningen wordt vaak gebruikgemaakt van de A-weging (dB(A)), die het geluidsniveau corrigeert naar wat het menselijk oor werkelijk waarnemt. Deze weging is standaard in bouwtechnische toepassingen en helpt bij het berekenen van akoestische indicatoren zoals het gewogen geluiddrukniveau of de geluidsisolatie.

Akoestische eigenschappen van metselwerk met dubbele spouw

Bouwconstructie en akoestische prestaties

Metselwerk met dubbele spouw is een veelgebruikte constructie in de bouwsector, waarbij twee wandlagen zijn uitgevoerd met een luchtspouw ertussen. Deze constructie biedt voordeelen op het vlak van isolatie, zowel thermisch als akoestisch. De luchtspouw fungeert als akoestische barrière en helpt bij het dempen van geluid dat zich door de wand verspreidt.

De akoestische prestaties van deze constructie worden bepaald door meerdere factoren:

Dikte van de metselstenen of blokken
Materiaaltype (bijvoorbeeld beton, porotherm, leegbinder)
Dikte en vulling van de luchtspouw
Akoestische eigenschappen van oppervlakken (interior en exterior)
Orografische en architectonische kenmerken van de ruimte waarin de wand geplaatst is

De akoestische prestaties kunnen worden gemeten en uitgedrukt in akoestische indicatoren, zoals het gewogen geluiddrukniveauverschil (DA), de geluidsverzwakkingsindex (Rw), en de contactgeluidsisolatieverbetering (ΔLw). Deze indicatoren worden vaak opgenomen in productinformatie en worden gebruikt bij akoestische berekeningen.

Akoestische indicatoren en hun betekenis

Gewogen geluiddrukniveauverschil (DA)

Het gewogen geluiddrukniveauverschil (DA) is een maat voor de geluidsisolatie tussen twee ruimten. Het wordt uitgedrukt in dB en wordt verkregen door het geluidsniveau in de bronruimte te vergelijken met dat in de ontvangruimte. Hoe hoger de DA-waarde, hoe beter de geluidsisolatie.

Voor metselwerk met dubbele spouw kan deze waarde worden gemeten in het laboratorium of op de bouwplaats. De DA-waarde is van groot belang bij akoestische berekeningen, omdat het een maat is voor hoe effectief een wand geluid tegenhoudt.

Geluidsverzwakkingsindex (Rw)

De geluidsverzwakkingsindex (Rw) is een gewogen maat voor de geluidsisolatie van een bouwelement. Deze waarde is uitgedrukt in dB en geeft aan hoe goed een wand geluid tegenhoudt in het volledige spectrum. De Rw-waarde wordt vaak gebruikt in regelgeving en akoestische normen.

Bij metselwerk met dubbele spouw is de Rw-waarde afhankelijk van de dikte van de wand, de luchtspouw en de materiaalkwaliteit. Een hogere Rw-waarde betekent een betere akoestische prestatie.

Contactgeluidsisolatieverbetering (ΔLw)

De contactgeluidsisolatieverbetering (ΔLw) geeft aan hoe effectief een bouwelement contactgeluid dempt. Dit is van belang in vloeren of muren waarbij geluid wordt overgedragen via direct contact, zoals voetstappen op een vloer.

Voor metselwerk met dubbele spouw is deze verbetering vaak beperkt, omdat contactgeluid vooral overgedragen wordt via vloeren en niet via muren. Echter, in geval van vloeren met een luchtspouw of akoestische onderdrukking, kan de ΔLw-waarde aanzienlijk worden verbeterd.

Akoestische absorptiecoëfficiënten

Akoestische absorptiecoëfficiënten (αw) geven aan hoeveel geluid een oppervlak absorbeert in plaats van te reflecteren. Deze waarde ligt tussen 0 (volledige reflectie) en 1 (volledige absorptie). Het gewogen geluidsabsorptiecoëfficiënt (A) geeft een maat voor de totale akoestische absorptie in een ruimte.

Voor metselwerk met dubbele spouw is de akoestische absorptiecoëfficiënt afhankelijk van het materiaal van de metselstenen en de oppervlaktentafer. Ruwe oppervlakken (zoals ruw beton of pleister) hebben een hogere absorptiecoëfficiënt dan gladde oppervlakken (zoals glas of glad beton). Daarom kan de akoestische prestatie van metselwerk worden verbeterd door het gebruik van ruw of geperforeerd materiaal.

Correctieve criteria en akoestische indicatoren

Spectrale aanpassingstermen

Bij akoestische berekeningen is het vaak nodig om rekening te houden met het spectrum van het geluid. Niet alle geluiden zijn gelijk; sommige geluiden bevinden zich in lage frequenties en worden moeilijker gedempt. Daarom worden spectrale aanpassingstermen gebruikt om de akoestische indicatoren aan te passen aan het specifieke geluidsspectrum.

Bijvoorbeeld, de aanpassingsterm C wordt gebruikt voor normale luchtgeluiden, terwijl aanpassingsterm Ctr gebruikt wordt voor luchtgeluiden met lage frequenties. Deze aanpassingstermen zijn uitgedrukt in dB(A) en worden opgeteld bij de productkenmerken om een betrouwbaarder akoestisch profiel te verkrijgen.

Correctieve criteria voor genormaliseerde waarden

In akoestische berekeningen worden ook correctieve criteria gebruikt voor genormaliseerde waarden. Deze correcties zijn gebaseerd op de absorptiecoëfficiënten van ruimtes en kunnen worden uitgedrukt in dB(A). Bijvoorbeeld:

Genormaliseerde waarden: wanneer de correctie = 10.log (A/A0)
Gestandaardiseerde waarden: wanneer de correctie = 10.log (T/T0)
Schijnbare waarden: wanneer de correctie = 10.log (S/A)

Deze correcties zijn essentieel bij het bepalen van akoestische indicatoren zoals het gewogen genormaliseerde contactgeluiddrukniveau (Ll,50). Deze waarde wordt berekend door het gewogen contactgeluiddrukniveau (Ln,w) aan te passen met de spectrumaanpassingsterm Cl,50-2500.

Akoestische indicatoren voor technische installaties

Bij akoestische berekeningen voor gebouwen is het niet alleen van belang om rekening te houden met de akoestische prestaties van muren en vloeren, maar ook met de akoestische impact van technische installaties. Deze installaties kunnen geluidsgeneratoren zijn en moeten daarom worden beoordeeld met akoestische indicatoren.

Gestandaardiseerde installatiegeluid

De gestandaardiseerde installatiegeluidsniveaus LAeq,nT en LAFmax,nT geven aan hoeveel geluid een installatie produceert in een lokaal. Deze waarden worden bepaald door drie metingen in het lokaal en worden gecorrigeerd met een nagalmindex. Deze indicatoren zijn nuttig bij akoestische berekeningen en helpen bij het bepalen van akoestische eisen.

Referentiegeluidsniveau LA,ref

Het referentiegeluidsniveau LA,ref is een basisindicator die gebruikt kan worden om andere akoestische indicatoren te berekenen. Deze waarde is standaard voor typische routes en wordt gebruikt in akoestische normen zoals NBN S 01-400-1.

Akoestische regulering en eisen

Noise Rating (NR)

De Noise Rating (NR) is een indicator die ontwikkeld is door de ISO-normen om aanvaardbare geluidsniveaus in gebouwen te bepalen. NR-curven zijn functies van de geluidsfrequentie en zijn vastgesteld voor niveaus van NR0 tot NR130. In Europa wordt deze indicator gebruikt, en in België komt ze soms voor. Echter, de reglementaire waarden blijven de referentie.

Geluidsniveau dag-avond-nacht (Lden)

Het Lden-niveau is een maat voor het geluidsverkeer over een 24-uursperiode, met extra wegingen voor avond- en nachtgeluiden. Deze indicator is van belang bij akoestische berekeningen voor gebouwen in bebouwde kom.

Nagalmtijd (T)

De nagalmtijd (T) is een maat voor hoe lang geluid in een ruimte blijft hangen na het stoppen van de bron. Deze waarde is afhankelijk van de absorptiecoëfficiënten van de ruimte en wordt vaak gebruikt bij akoestische berekeningen voor ruimtes zoals auditoriums of kantoren.

Conclusie

Akoestische prestaties van metselwerk met dubbele spouw worden bepaald door meerdere factoren, waaronder de dikte van de wand, de luchtspouw, en de akoestische eigenschappen van het materiaal. Door het gebruik van octaafbanden, akoestische indicatoren en correctieve criteria kan de akoestische prestatie van metselwerk nauwkeurig worden beoordeeld.

De opdeling in octaafbanden is essentieel bij akoestische berekeningen, omdat het het geluidsspectrum beschrijft in banden die het menselijke gehoor weerspiegelen. Akoestische indicatoren zoals DA, Rw, ΔLw, en Ll,50 geven aan hoe goed een bouwelement geluid tegenhoudt of dempt. Deze waarden worden vaak opgenomen in productinformatie en worden gebruikt bij akoestische berekeningen.

Voor metselwerk met dubbele spouw is het essentieel om rekening te houden met de akoestische eisen van de ruimte en de omgeving. Door het gebruik van akoestische materialen, ruwe oppervlakten, en correctieve criteria kan de akoestische prestatie van metselwerk worden verbeterd.

In de bouwsector is akoestiek steeds belangrijker geworden, en het begrip van akoestische indicatoren en octaafbanden is daarom essentieel voor zowel bouwprofessionals als particuliere eigenaars. Het gebruik van deze parameters helpt bij het creëren van ruimtes met een goede akoestische kwaliteit en comfort.