Juiste keuze en toepassing van ankers in metselwerk met kalkzandsteen

Published by Redactie on augustus 30, 2025 | Category metselwerk

Bij woningbouwprojecten, renovaties en constructies speelt de correcte bevestiging van bouwmaterialen een cruciale rol in de duurzaamheid en veiligheid van de structuur. In het bijzonder bij het gebruik van kalkzandsteen, een veelgebruikt bouwmateriaal in Nederland, zijn de keuze van het juiste anker en de toepassing van de juiste techniek van groot belang. Kalkzandsteen is een poreus materiaal met een lagere druksterkte dan massieve baksteen, wat betekent dat het specifieke verankeringssystemen vereist. Deze artikelen biedt een overzicht van de verschillende ankersoorten die geschikt zijn voor kalkzandsteen, hun toepassing, bevestigingsmethoden en eventuele speciale vereisten.

1. Aan de basis: kalkzandsteen en zijn kenmerken

Kalkzandsteen is een metselsteen die wordt gemaakt door zand, kalk en water te mengen en deze te stampen in een vorm. Het resultaat is een poreus en relatief licht materiaal dat goed isolatietoegepast kan worden en eenvoudig verwerkt kan worden. Vanwege de structuur van kalkzandsteen is het minder geschikt voor zware belastingen dan massieve baksteen. Dit betekent dat de keuze van een anker niet alleen afhankelijk is van de toepassing, maar ook van de dichtheid en druksterkte van het materiaal.

Het gebruik van ankers in kalkzandsteen vereist een zorgvuldige analyse van de belasting, het type kalkzandsteen (massief of geperforeerd), en de eventuele aanwezigheid van andere bouwmaterialen zoals beton of hout. Ook de afmetingen van het anker, zoals lengte en diameter, zijn essentieel om een stabiele bevestiging te garanderen.

2. Soorten ankers voor kalkzandsteen

Voor kalkzandsteen zijn verschillende soorten ankers beschikbaar, afhankelijk van de toepassing en belasting. Deze worden ingedeeld op basis van het verankermethode: mechanische ankers, chemische ankers en speciale ankers voor bijzondere toepassingen zoals brandbeveiliging of renovatieprojecten.

2.1. Mechanische ankers

Mechanische ankers worden gebruikt om lichte tot middelzware belastingen te bevestigen in kalkzandsteen. Deze ankers werken met een keying-effect of spreidingseffect om grip te krijgen in de muren. Voorbeeldsoorten zijn:

Spreidankers: Geschikt voor holle of geperforeerde kalkzandstenen. Deze ankers spreiden zich uit in de openingen van de stenen en bieden een betrouwbare bevestiging.
Kunststof ankers: Kun gebruikt worden voor lichte belastingen in massieve kalkzandstenen. Ze zijn eenvoudig in te zetten en geschikt voor toepassingen zoals kozijnen of wandelementen.
Schroefankers: Deze ankers zijn geschikt voor zowel lichte als middelzware belastingen en kunnen in kalkzandsteen worden geschroefd. Ze zijn ideaal voor toepassingen zoals wandplaten, hangers of bevestigingen in spouwmuren.

2.2. Chemische ankers

Voor zware belastingen, zoals het bevestigen van zware kozijnen, balken of constructieelementen, zijn chemische ankers de meest betrouwbare oplossing. Deze ankers worden ingevuld met epoxy of een ander chemisch bindmiddel dat het anker vastheeft in de muur. Ze bieden een hogere trek- en druksterkte dan mechanische ankers en zijn geschikt voor toepassingen waar hoge belastingen optreden.

2.3. Speciale ankers

Er zijn ook ankers specifiek ontworpen voor bijzondere toepassingen, zoals:

Smeltankers: Gebruikt bij verankering van kalkzandsteen brandwanden aan staalconstructies. Bij brand smelt het anker aan de brandzijde, waardoor de brandwand niet omgevallen wordt als de staalconstructie bezwijkt.
Renovatie spouwankers: Deze ankers worden gebruikt bij renovatieprojecten om binnen- en buitenblad van de gevel opnieuw te verbinden. Ze zijn ontworpen voor evenredige belastingverdeling en zijn minder beïnvloedbaar door hoge temperaturen bij brand.
Dilaterende ankers: Gebruikt in constructies waar bewegingen of dilatatiegaten aanwezig zijn. Deze ankers kunnen constructiebewegingen opvangen en zijn geschikt voor toepassingen waar flexibiliteit vereist is.

3. Toepassing van ankers in kalkzandsteen

De toepassing van ankers in kalkzandsteen hangt af van de structuur van de muur, de belasting en de functie van het bevestigde object. Hieronder volgt een overzicht van de meest voorkomende toepassingen en de geschikte ankeroplossingen.

3.1. Bevestiging van kozijnen

Voor het bevestigen van kozijnen in kalkzandsteen zijn meerdere ankersoorten beschikbaar, afhankelijk van de belasting en de constructie. Voor lichte belastingen kunnen kunststof of schroefankers gebruikt worden. Voor zware kozijnen is een chemisch anker of een kozijnstelbeugel met slotbouten de betrouwbaarste oplossing. Deze beugels zijn uitgerust met verankeringen die een stabiele bevestiging garanderen.

3.2. Wandelementen en prefab muren

Bij het bevestigen van wandelementen of prefab muren in kalkzandsteen worden wandankers gebruikt. Deze ankers zijn ontworpen voor het verankeren van prefab elementen in beton of hout, maar zijn ook geschikt voor kalkzandsteen. Ze kunnen in overleg worden afgestemd op de afmetingen en belasting van het element.

3.3. Spouwankers en renovatieprojecten

In renovatieprojecten is het verbinden van binnen- en buitenblad van de gevel van groot belang. Hier worden renovatie spouwankers gebruikt, zoals de Heli renovatie spouwanker of de Air Twist spouwanker. Deze ankers zijn ontworpen voor evenredige belastingverdeling en zijn geschikt voor toepassingen waar hoge temperaturen optreden, zoals bij brand. Ze zijn snel en eenvoudig te monteren en bieden een stabiele verbinding.

3.4. Brandbeveiliging

In constructies waar brandbeveiliging belangrijk is, zoals bij verankering van kalkzandsteen brandwanden aan staalconstructies, worden smeltankers gebruikt. Deze ankers smelten bij brand aan de brandzijde, waardoor de staalconstructie kan bezwijken zonder dat de brandwand omgevallen wordt. Dit zorgt voor een betere brandveiligheid en voorkomt onnodige schade.

4. Bevestigingsmethoden en technieken

De correcte bevestiging van ankers in kalkzandsteen is essentieel voor de duurzaamheid en veiligheid van de structuur. Hieronder worden de meest voorkomende bevestigingsmethoden besproken.

4.1. Voorgenomen gaten en montage

Voor de meeste ankersoorten is het noodzakelijk om een voorgeboord gat in de kalkzandsteen te maken. De afmetingen van het gat moeten overeenkomen met de afmetingen van het anker en het gebruikte bindmiddel. Bij het gebruik van chemische ankers is het belangrijk om het gat grondig te reinigen en eventueel te drogen, om de hechting van het bindmiddel te waarborgen.

Voor renovatie spouwankers, zoals de Heli renovatie spouwanker, wordt het anker door een SDS+ tool op hamerslag in een voorgeboord gat gedreven. Deze methode is snel en efficiënt en zorgt voor een stabiele bevestiging.

4.2. Verankering in holle of geperforeerde stenen

Bij holle of geperforeerde kalkzandstenen is het belangrijk om ankers te kiezen die geschikt zijn voor dit type materiaal. Spreidankers zijn hierbij een goede keuze, omdat ze zich uitbreiden in de openingen van de stenen en grip krijgen. Ook kunststof ankers zijn geschikt voor deze toepassing, maar moeten zorgvuldig worden gekozen op basis van de belasting.

4.3. Kwaliteit en corrosiebestendigheid

Omdat kalkzandsteen een relatief licht materiaal is, is het belangrijk om ankers te kiezen die corrosiebestendig zijn. De meeste ankers zijn gemaakt van sendzimir verzinkt staal of roestvast staal (RVS), waarbij RVS in kwaliteiten zoals AISI 304 of AISI 316 beschikbaar is. Deze kwaliteiten zijn geschikt voor gebruik in vochtige of agressieve omgevingen.

5. Belastingen en berekeningen

De keuze van het juiste anker hangt ook af van de belasting die op het bevestigde object werkt. Belastingen kunnen worden onderverdeeld in:

Trekbelasting: De kracht die op het anker werkt in de richting van de as.
Drukbelasting: De kracht die op het anker werkt loodrecht op de as.
Scheurbelasting: De kracht die op het anker werkt in de richting van de wand.

Voor elke ankersoort zijn er specifieke belastingwaarden beschikbaar, die afhankelijk zijn van het materiaal, de afmetingen en de toepassing. Deze waarden zijn te vinden in de gebruikshandleidingen van de producten of op de productpagina’s. Het is belangrijk om deze belastingwaarden in overweging te nemen bij de keuze van het anker, om de veiligheid en duurzaamheid van de structuur te waarborgen.

6. Beoordeling van de betrouwbaarheid van de bronnen

De informatie in deze artikel is uitsluitend gebaseerd op de verstrekte contextdocumenten. Deze documenten zijn afkomstig van betrouwbare bronnen zoals Hilti, Fischer, GB Bouwverankering, Thor Helical en andere gevestigde bedrijven in de bouwsector. De informatie is overgenomen op basis van de inhoud van deze bronnen en is niet verder uitgewerkt of geïnterpreteerd.

De betrouwbaarheid van de informatie is beoordeeld op basis van de bron. Hilti, Fischer en Thor Helical zijn gevestigde merken in de bouwsector en hun productinformatie is algemeen betrouwbaar. Ook GB Bouwverankering is een betrouwbare bron voor informatie over bouwverankeringen. De informatie uit deze bronnen is daarom als betrouwbaar aangemerkt en gebruikt voor het opstellen van deze artikel.

Conclusie

De juiste keuze en toepassing van ankers in kalkzandsteen is essentieel voor de veiligheid en duurzaamheid van een bouwproject. Kalkzandsteen is een poreus materiaal met een lagere druksterkte dan massieve baksteen, wat betekent dat specifieke ankeroplossingen vereist zijn. Mechanische ankers, zoals spreidankers en kunststof ankers, zijn geschikt voor lichte tot middelzware belastingen, terwijl chemische ankers worden gebruikt voor zware belastingen. Speciale ankers, zoals smeltankers en renovatie spouwankers, worden gebruikt voor bijzondere toepassingen zoals brandbeveiliging en renovatieprojecten.

De keuze van het juiste anker hangt af van factoren zoals de structuur van de muur, de belasting en de functie van het bevestigde object. Het is belangrijk om de belastingwaarden en bevestigingstechnieken in overweging te nemen, om een stabiele en betrouwbare bevestiging te garanderen. Met de juiste kennis en tools is het mogelijk om ankers correct te kiezen en te bevestigen, waardoor de structuur veilig en duurzaam blijft.