Braziliaans-verband in metselwerk: een duurzame en esthetische keuze voor gevelconstructies

Published by Redactie on augustus 30, 2025 | Category metselwerk

Inleiding

Braziliaans-verband, ook wel bekend in België als Claustra-verband, is een specifieke vorm van opengewerkt metselwerk dat zich uit onderscheid door het gebruik van brede open stootvoegen. Hoewel het vaak wordt beschouwd als stootvoegloos metselwerk, is dit verband technisch gezien geen traditioneel metselwerk. Het biedt een unieke visuele impact en wordt steeds vaker toegepast in modern bouwontwerp. Daarnaast is het een duurzame keuze, aangezien baksteenmetselwerk in het algemeen onderhoudsarm is en goed is in staat om de levenscyclus van een gebouw te verlengen.

In dit artikel bespreken we de technische eigenschappen, esthetische kwaliteiten, duurzaamheid en toepassingen van Braziliaans-verband in metselwerk. We geven een overzicht van relevante trends, technologieën en praktische toepassingen op basis van recente ontwikkelingen in de bouwsector.

Technische eigenschappen van Braziliaans-verband

Braziliaans-verband is een opengewerkt metselwerkverband dat zich uitmerkt door brede open stootvoegen. Deze stootvoegen creëren een visueel effect dat lijkt op een netwerk of patroon, wat het verband een unieke esthetiek geeft. Hoewel het vaak wordt aangeduid als stootvoegloos metselwerk, is het in werkelijkheid geen traditioneel metselverband, omdat de stootvoegen breed zijn en niet volledig verdwijnen.

De structuur van Braziliaans-verband maakt het geschikt voor zowel binnen- als buitenmuren, al is het vooral bekend als gevelconstructie. De opengewerktheid van het verband zorgt voor luchtcirculatie en kan bijdragen aan thermische isolatie, afhankelijk van de mate van openheid. In sommige gevallen kan het ook worden gebruikt als een schaduwconstructie om zonnestraling te beheersen of om privacy te waarborgen.

Esthetische kwaliteiten en toepassingen

Het gebruik van Braziliaans-verband wordt vaak gekoppeld aan moderne en minimaliste bouwstijlen. Het brengt een subtiel en gecontroleerd dynamisch karakter aan de gevel, waardoor het goed past bij zowel industriële als woningbouwprojecten. De visuele diepte die het verband biedt, maakt het mogelijk om een gebouw op een unieke manier te presenteren zonder gebruik te maken van extra decoratieve elementen.

Een voorbeeld van de esthetische toepassing van Braziliaans-verband is te vinden in de ontwerpen van architectenbureau Sthapotik in Bangladesh, waar het verband wordt gebruikt in combinatie met ronde torens en cilindrische dakramen. Het verband fungeert daar als een verwijzing naar traditionele islamitische gebouwen en creëert een visuele cohesie met de rest van de constructie. Hetzelfde verband wordt ook toegepast in woningbouwprojecten, zoals het huis in Melbourne door Dean Dyson Architects, waar het bijdraagt aan het creëren van een sfeer van privacy en rust.

Duurzaamheid en onderhoud

Baksteenmetselwerk in het algemeen is een duurzaam bouwmateriaal vanwege zijn lange levensduur en onderhoudsarme aard. Baksteen is resistent tegen extreme weersomstandigheden en heeft een hoge druksterkte, wat het geschikt maakt voor zowel lichte als zware constructies. In het geval van Braziliaans-verband is het onderhoud eveneens beperkt, omdat de open stootvoegen minder vatbaar zijn voor slijtage en vervuiling in vergelijking met traditioneel metselwerk.

Een van de voordelen van Braziliaans-verband is dat het in combinatie met cementarme mortels kan worden gebruikt. Zoals in een recente publicatie door Remix Droge Mortel BV duidelijk wordt gemaakt, zijn cementarme mortels een duurzame alternatief die tot 40% minder cement gebruiken. Deze mortels zijn nu opgenomen in categorie 1 van de Nationale Milieudatabase (NMD), wat aantoont dat ze voldoen aan strikte milieueisen. Het gebruik van dergelijke mortels in combinatie met Braziliaans-verband kan dus bijdragen aan een duurzamere gevelconstructie.

Natuurinclusief metselwerk is een andere trend die zich in de laatste jaren ontwikkeld heeft. Deze aanpak integreert ecologische elementen zoals vleermuiskasten, bijenstenen en gevelbegroeiing in bouwprojecten. Het gebruik van Braziliaans-verband kan hierbij een rol spelen, omdat de open stootvoegen ideale plekken bieden voor dergelijke ecologische elementen. Daarnaast voldoet het aan wettelijke eisen zoals de Flora- en faunawet en maakt het het mogelijk om certificeringen zoals BREEAM te behalen.

Technologische ontwikkelingen

De bouwsector is momenteel getroffen door een snelle digitale transformatie. Deze trend beïnvloedt ook de manier waarop metselwerk wordt uitgevoerd. In een artikel over "Digitaal metselwerk met robots" wordt duidelijk dat de automatisering van bouwprocessen nog in de kinderschoenen staat, maar zich snel ontwikkelt. Robots worden onderzocht als een manier om precisie en efficiëntie te verbeteren in het metselen. Aangezien Braziliaans-verband een complexe stootvoegstructuur vereist, kan digitale precisie van betekenis zijn voor de toekomstige uitvoering van dit type metselwerk.

Buiten de robotica wordt ook aandacht besteed aan duurzaamheid. De Nationale Milieudatabase (NMD) en andere certificeringen spelen een steeds grotere rol in de bouwsector. De introductie van milieuverklaringen zoals categorie 1 voor cementarme mortels maakt het mogelijk om metselwerkconstructies niet alleen esthetisch, maar ook milieutechnisch aantrekkelijk te maken. Braziliaans-verband, in combinatie met deze duurzame mortels, kan daarom worden gezien als een voorbeeld van hoe duurzaamheid en esthetiek samengaan in de moderne bouw.

Duurzame gevelconstructies

Een van de trends die zich in de bouwsector ontwikkelt, is het gebruik van dunnere gevelmetselconstructies. Deze constructies worden steeds vaker toegepast vanwege hun lage onderhoudsbenodigdheden en lange levensduur. Een verslag van de kennissessie "Dunne gemetselde gevels" geeft aan dat dergelijke constructies niet alleen duurzaam zijn, maar ook flexibel genoeg om aan diverse architectonische eisen te voldoen.

In het kader van duurzaamheid en circulariteit is de baksteengevel ook centraal in discussies over milieuvriendelijke bouwmethoden. De kennissessie "Duurzaamheid en circulariteit van de baksteengevel" toont aan dat baksteenmetselwerk een sleutelrol speelt in de uitvoering van duurzame en circulaire gebouwen. Braziliaans-verband, met zijn lichtgewicht en open karakter, is een logische uitkomst van deze trend.

Onderhoud en verankering

Ondanks de onderhoudsarmheid van baksteenmetselwerk kan in sommige gevallen een behandeling met een hydrofobeermiddel wenselijk zijn. Dit is bijvoorbeeld het geval bij zeer licht gekleurde bakstenen, waarbij vervuiling door weersinvloeden kan optreden. Een dampopen hydrofobeermiddel kan helpen bij het verminderen van de indringing van regenwater en dus de kans op ongewenste vervuiling. Het gebruik van dergelijke middelen moet echter overeenkomen met de CUR aanbeveling nr. 61 en wordt meestal uitgevoerd door professionals.

Bij gevelmetselwerk dat wordt aangebracht op stalen binnendozen of sandwichelementen is het verankeren van de metselconstructie een belangrijke technische uitdaging. Dit soort oplossingen komt steeds vaker voor in utiliteitsbouw, zoals bij sportcomplexen en industriële gebouwen. Het verankeren van gevelmetselwerk aan cellenbeton is een detail dat vaak voorkomt, maar moet worden geëvalueerd op veiligheid, duurzaamheid en degelijkheid. Hierbij speelt ook de kwaliteit van het metselwerk en de mortels een belangrijke rol.

Praktische toepassing en educatie

De praktische toepassing van Braziliaans-verband vereist een bepaalde mate van expertise. Het is daarom belangrijk dat metselaars en aannemers goed geïnformeerd zijn over de eigenschappen van dit verband. In een kennissessie die werd georganiseerd door MADE, werd de oppervlaktebeoordeling van gevelmetselwerk besproken. Deze sessie bracht ruim 30 professionals uit de bouw- en metselwerkbranche samen en gaf inzicht in de kritische aspecten van gevelmetselwerk, zoals witte uitslag en kwaliteit.

Ook wordt de kwaliteit van metselwerk onderzocht in termen van buigtreksterkte. Hoewel metselaars en aannemers zich zelden zorgen maken over de sterkte van metselwerk, wordt dit wel onderzocht wanneer problemen zich voordoen. De buigtreksterkte is een essentieel aspect van de stabiliteit van gevelmetselwerk en moet daarom goed worden beoordeeld bij de planning van bouwprojecten.

Samenwerking en onderzoek

Onderzoek en samenwerking tussen verschillende partijen zijn essentieel voor het ontwikkelen van innovatieve metselwerkconstructies. In de KNB MasterClass "Baksteen & Bonding Brick #5" werden de nieuwste ontwikkelingen in baksteenmetselwerk besproken. Deze masterclass is gericht op architecten en biedt hen een platform om kennis te delen over de toepassing van baksteen in de moderne architectuur.

MADE organiseert regelmatig kennissessies en workshops om professionals op de hoogte te houden van de nieuwste trends en technieken in de bouwsector. Deze sessies zijn vaak gericht op de verbetering van bouwkwaliteit en het aanpassen van metselwerkconstructies aan huidige normen en eisen. Een voorbeeld hiervan is de lancering van de Wkb-checklist Metselwerk, die gericht is op het verbeteren van de bouwkwaliteit en het eenvoudiger maken van het voldoen aan de eisen van de Wet op de bouw.

Conclusie

Braziliaans-verband in metselwerk is een technische en esthetische keuze die zich uitmerkt door haar unieke visuele impact en duurzame eigenschappen. Het verband is geschikt voor zowel woningbouw als utiliteitsbouw en wordt steeds vaker toegepast in moderne architectonische ontwerpen. Het biedt niet alleen een visueel aantrekkelijke gevel, maar ook een duurzame en onderhoudsarme oplossing die goed aansluit bij huidige bouwstandaarden.

De combinatie van Braziliaans-verband met cementarme mortels en ecologische elementen zoals bijenstenen en gevelbegroeiing maakt het mogelijk om te voldoen aan wettelijke eisen en duurzaamheidscertificeringen. Bovendien draagt het verband bij aan een circulaire aanpak in de bouwsector, waarbij het gebruik van duurzame materialen en constructies centraal staat.

De bouwsector ontwikkelt zich snel in de richting van digitale precisie, duurzaamheid en esthetiek. Braziliaans-verband is daar een voorbeeld van: een technische en visuele uitkomst van een moderne bouwpraktijk die zich richt op duurzaamheid, kwaliteit en innovatie. Het is duidelijk dat dit verband een belangrijke rol speelt in de toekomst van de bouwsector.

Bronnen

braziliaaans